Frá dulúð til daglegs lífs: Hvernig nýjasta gervigreindin vinnur með þér – og gerir þig klárari Sigvaldi Einarsson skrifar 10. ágúst 2025 18:00 Hér fyrir neðan ætla ég að sýna þér einfaldar aðferðir sem gera gervigreindina að þínum öflugasta samstarfsmanni – í lífi og starfi. Ímyndaðu þér að eiga aðstoðarmann sem aldrei þreytist, lærir á örskotsstundu og er alltaf tilbúinn að hjálpa. Þessi framtíðarsýn vísindaskáldskapar er ekki lengur draumur – hún er hluti af lífi okkar árið 2025. Gervigreind var eitt sinn fyrir örfáa sérfræðinga. Núna er hún orðin hluti af daglegum veruleika – hvort sem þú ert nemandi, stjórnandi eða einfaldlega að leita að betri lausnum í lífinu. Gervigreind vinnur nú þegar með þér – ekki gegn þér. Spurningin er: Hvernig nýtir þú hana best? Stór mállíkön breyta leiknum Uppgangur nútíma gervigreindar má að miklu leyti rekja til stórra mállíkana (Large Language Models). Þetta eru risavaxin tölvulíkön sem hafa lesið ógrynni texta – bókmenntir, greinar, vefsíður, kóða – og lært mynstur tungumálsins. Útkoman? Hugbúnaður sem getur: Svarað flóknum spurningum Skrifað greinar, sögur og kóða Greint gögn og mynstur Spjallað á náttúrulegu máli Helstu leikendur í kapphlaupinu 2025: OpenAI – GPT-5: Nákvæmara, hraðara og betra í að fylgja leiðbeiningum en nokkru sinni fyrr. xAI – Grok 4: Sækir svör í rauntíma af netinu og notar mörg verkfæri í einu. Anthropic – Claude 4: Stórt vinnsluminni, vinnur með texta og myndir; notar „siðaregluskrá“ til að forðast hættur. Google DeepMind – Gemini: Fjölþátta líkan sem vinnur með texta, hljóð og myndir í einu. Meta – Llama 3: Opið og ókeypis módel, innbyggt í samfélagsmiðla eins og WhatsApp og Messenger. Hvernig lærir gervigreind? Þjálfun stórra mállíkana fer fram í tveimur meginskrefum: 1. Grunnþjálfun Líkanið „les“ milljarða orða úr fjölbreyttum heimildum. Lærir að spá fyrir um næsta orð í setningu. 2. Fínstilling og siðareglur Mannlegir leiðbeinendur leiðrétta svör og kenna módelinu að fylgja fyrirmælum. Nýjar aðferðir eins og Constitutional AI tryggja að svör séu bæði gagnleg og örugg. Þetta gerir módelin sveigjanleg, skapandi og mótanleg eftir því hvernig þú spyrð. Spurningin mótar svarið Samskipti við gervigreind eru eins og að vinna með klárum samstarfsmanni:Því skýrari sem fyrirmælin eru, því betra verður svarið. Gefðu samhengi – segðu til hvers þú þarft upplýsingarnar. Skilgreindu hlutverk – t.d. „Vertu lögfræðingur“ eða „vertu kennari“. Bregstu við – leiðréttu eða bættu við í samtalinu. 5 hagnýt ráð til að ná sem mestu út úr gervigreind 1. Skilgreindu markmiðið skýrt Slæmt: „Segðu mér frá fjármálum.“ Betra: „Gerðu lista yfir 5 leiðir til að auka sparnað heimilisins á mánuði.“ 2. Gefðu samhengi Slæmt: „Gerðu kynningu.“ Betra: „Gerðu 5 mínútna kynningu um sjálfbærni fyrir 14 ára nemendur.“ 3. Vertu nákvæmur í orðum Notaðu tölur, dæmi og afmörkun. 4. Stjórnaðu stíl og tóni „Útskýrðu þetta eins og fyrir byrjanda í forritun.“ 5. Prófaðu þig áfram Endurmótaðu spurningu eða breyttu fyrirmælum þar til útkoman er rétt. Meira en bara tól – forskot í lífi og starfi Tæknibyltingar hafa alltaf vakið bæði ótta og vonir. Gervigreind er ekkert annað en verkfæri – og framtíðin mótast af því hvernig við notum hana. Rétt nýtt getur hún: Sparað tíma í daglegu amstri Hjálpað við greiningu og ákvarðanatöku Opnað ný tækifæri í námi, starfi og sköpun Sá sem lærir að vinna með gervigreind hefur forskot á þá sem hunsa hana.Byrjaðu í dag – jafnvel með einni vel mótaðri spurningu – og sjáðu hvað þú færð til baka. Þessi grein er skrifuð í gervigreind en ekki af gervigreind – á því er mikill munur. Höfundur er MBA gervigreindarfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigvaldi Einarsson Gervigreind Mest lesið Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson Skoðun Landbúnaðarrúnk Hlédís Sveinsdóttir Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson Skoðun Framtíðarsýn í samgöngumálum er mosavaxin Sigurður Páll Jónsson Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun Reykjavíkurmódel á kvennaári Sóley Tómasdóttir Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir Skoðun Opið bréf til Miðflokksmanna Snorri Másson Skoðun Landsbyggðin án háskóla? Ketill Sigurður Jóelsson Skoðun Skoðun Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Framtíðarsýn í samgöngumálum er mosavaxin Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Fimmta iðnbyltingin krefst svara – strax Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson skrifar Skoðun Er hurð bara hurð? Sölvi Breiðfjörð skrifar Skoðun Reykjavíkurmódel á kvennaári Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Sýndu þér umhyggju – Komdu í skimun Ágúst Ingi Ágústsson skrifar Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Skoðun Landbúnaðarrúnk Hlédís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Jesús who? Atli Þórðarson skrifar Skoðun Opið bréf til Miðflokksmanna Snorri Másson skrifar Skoðun Lesskilningur eða lesblinda??? Jóhannes Jóhannesson skrifar Skoðun Henti Íslandi undir strætisvagninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Forvarnateymi grunnskóla – góð hugmynd sem má ekki sofna Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Opnum Tröllaskagann Helgi Jóhannsson skrifar Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson skrifar Skoðun Hefur þú heyrt þetta áður? Stefnir Húni Kristjánsson skrifar Skoðun Hringekja verðtryggingar og hárra vaxta Benedikt Gíslason skrifar Skoðun Áfram gakk – með kerfisgalla í bakpokanum Harpa Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Doktornum! Kristján Freyr Halldórsson skrifar Skoðun Skuldin við úthverfin Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Gildra dómarans Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Sjá meira
Hér fyrir neðan ætla ég að sýna þér einfaldar aðferðir sem gera gervigreindina að þínum öflugasta samstarfsmanni – í lífi og starfi. Ímyndaðu þér að eiga aðstoðarmann sem aldrei þreytist, lærir á örskotsstundu og er alltaf tilbúinn að hjálpa. Þessi framtíðarsýn vísindaskáldskapar er ekki lengur draumur – hún er hluti af lífi okkar árið 2025. Gervigreind var eitt sinn fyrir örfáa sérfræðinga. Núna er hún orðin hluti af daglegum veruleika – hvort sem þú ert nemandi, stjórnandi eða einfaldlega að leita að betri lausnum í lífinu. Gervigreind vinnur nú þegar með þér – ekki gegn þér. Spurningin er: Hvernig nýtir þú hana best? Stór mállíkön breyta leiknum Uppgangur nútíma gervigreindar má að miklu leyti rekja til stórra mállíkana (Large Language Models). Þetta eru risavaxin tölvulíkön sem hafa lesið ógrynni texta – bókmenntir, greinar, vefsíður, kóða – og lært mynstur tungumálsins. Útkoman? Hugbúnaður sem getur: Svarað flóknum spurningum Skrifað greinar, sögur og kóða Greint gögn og mynstur Spjallað á náttúrulegu máli Helstu leikendur í kapphlaupinu 2025: OpenAI – GPT-5: Nákvæmara, hraðara og betra í að fylgja leiðbeiningum en nokkru sinni fyrr. xAI – Grok 4: Sækir svör í rauntíma af netinu og notar mörg verkfæri í einu. Anthropic – Claude 4: Stórt vinnsluminni, vinnur með texta og myndir; notar „siðaregluskrá“ til að forðast hættur. Google DeepMind – Gemini: Fjölþátta líkan sem vinnur með texta, hljóð og myndir í einu. Meta – Llama 3: Opið og ókeypis módel, innbyggt í samfélagsmiðla eins og WhatsApp og Messenger. Hvernig lærir gervigreind? Þjálfun stórra mállíkana fer fram í tveimur meginskrefum: 1. Grunnþjálfun Líkanið „les“ milljarða orða úr fjölbreyttum heimildum. Lærir að spá fyrir um næsta orð í setningu. 2. Fínstilling og siðareglur Mannlegir leiðbeinendur leiðrétta svör og kenna módelinu að fylgja fyrirmælum. Nýjar aðferðir eins og Constitutional AI tryggja að svör séu bæði gagnleg og örugg. Þetta gerir módelin sveigjanleg, skapandi og mótanleg eftir því hvernig þú spyrð. Spurningin mótar svarið Samskipti við gervigreind eru eins og að vinna með klárum samstarfsmanni:Því skýrari sem fyrirmælin eru, því betra verður svarið. Gefðu samhengi – segðu til hvers þú þarft upplýsingarnar. Skilgreindu hlutverk – t.d. „Vertu lögfræðingur“ eða „vertu kennari“. Bregstu við – leiðréttu eða bættu við í samtalinu. 5 hagnýt ráð til að ná sem mestu út úr gervigreind 1. Skilgreindu markmiðið skýrt Slæmt: „Segðu mér frá fjármálum.“ Betra: „Gerðu lista yfir 5 leiðir til að auka sparnað heimilisins á mánuði.“ 2. Gefðu samhengi Slæmt: „Gerðu kynningu.“ Betra: „Gerðu 5 mínútna kynningu um sjálfbærni fyrir 14 ára nemendur.“ 3. Vertu nákvæmur í orðum Notaðu tölur, dæmi og afmörkun. 4. Stjórnaðu stíl og tóni „Útskýrðu þetta eins og fyrir byrjanda í forritun.“ 5. Prófaðu þig áfram Endurmótaðu spurningu eða breyttu fyrirmælum þar til útkoman er rétt. Meira en bara tól – forskot í lífi og starfi Tæknibyltingar hafa alltaf vakið bæði ótta og vonir. Gervigreind er ekkert annað en verkfæri – og framtíðin mótast af því hvernig við notum hana. Rétt nýtt getur hún: Sparað tíma í daglegu amstri Hjálpað við greiningu og ákvarðanatöku Opnað ný tækifæri í námi, starfi og sköpun Sá sem lærir að vinna með gervigreind hefur forskot á þá sem hunsa hana.Byrjaðu í dag – jafnvel með einni vel mótaðri spurningu – og sjáðu hvað þú færð til baka. Þessi grein er skrifuð í gervigreind en ekki af gervigreind – á því er mikill munur. Höfundur er MBA gervigreindarfræðingur.
Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar
Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar
Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar