Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar 2. júlí 2025 12:01 1. Hundrað klukkustunda málþóf í þágu sérhagsmunaseggja. Þingmenn Sjálfstæðisflokksins og Miðflokksins í stjórnarandstöðu hafa staðið fyrir 110 klukkustunda málþófi á Alþingi til að tefja leiðréttingu veiðigjaldsins – einfalt skref sem myndi færa ríkissjóði 6–8 milljarða króna á ári og stöðva langvarandi og kerfisbundið svind stórútgerðanna gegn þjóðinni. Á sama tíma eru grunnlaun hvers þingmanns að lágmarki 1.525.841 kr. á mánuði, eða tæplega 18,3 milljónir króna á ári. Flestir fá þeir veglega ofan á þessi grunnlaun fyrir nefndarstörf, ferðakostnað, húsnæðisstuðning o.fl. Við hin mætum því í vinnuna til að greiða þeim ofurlaun meðan þeir verja ofurhagnað svindlara. --- 2. Svindlið sem leiðréttingin á að stöðva Stórútgerðir hafa árum saman selt sjálfum sér fisk undir markaðsverði. Með því tekst þeim að greiða lægri laun til sjómanna og borga lægra veiðigjald. Leiðréttingin er því ekki „hækkun“, heldur löngu tímabær leiðrétting. Stórútgerðin ætti að þakka fyrir að sleppa svo vel með skrekkinn. --- 3. Heilbrigðismálin – forgangsröðun Á sama tíma og þingmenn verja hagsmuni stórútgerðanna stendur heilbrigðiskerfið höllum fæti og færist yfir í sífellt dýrari einkarekstur. nýleg skoðanagrein heilsuhagfræðings og lyfjafræðings varar okkur við þessari þróun. Ríkið og Sjúkratryggingar greiða nú milljarða króna til einkaaðila á hverju ári; læknar flytja sig í einkageirann, biðlistar lengjast og almenningur borgar í auknu mæli tvöfalt – bæði úr eigin vasa og í gegnum skatta. Viljum við líkjast meira Bandaríkjunum þar sem er borgað hátt í tvölfalt meira en á Íslandi, yfir 17% af VLF (vergri landsframleiðslu) til að greiða fyrir hagnað milliliða og einkaðila í heilbrigðiskerfinu? Í Bandaríkjunum er auðvaldið allsráðandi. --- 4. "Varnarátak" – 1,5 % af VLF, 70 milljarðar á ári? Tölum aðeins meira um forgangsröðun. Ríkisstjórnin hefur heitið því að hækka varnarútgjöld Íslands í 1,5% af vergri landsframleiðslu (≈70ma. kr.) árið 2035. Það jafngildir því að bæta við 34ma. kr. á ársgrundvelli – fjárhæð sem gæti: Tífaldað stuðning við óhagnaðardrifna húsnæðisuppbyggingu. Tvöfaldað, að minnsta kosti, fjárfestingar í geðheilbrigðisþjónustu. Markviss uppbygging meðferðar- og stuðningsúrræða fyrir börn og ungmenni með þroska‑ og hegðunarerfiðleika. Tvöfaldað framlag til háskólanna. Fjármagnað stórátak í samgöngum: Ein stór jarðgöng á hverjum þrem árum. Lestir – færa fólki og fyrirtækjum hagkvæmari og grænni kosti. Ísland er herlaus þjóð. Er virkilegt tilefni til stórátaks í varnarmálum núna, þegar húsnæðiskreppa og hnignun heilbrigðiskerfisins og innviða blasir við? Ásamt dýpkandi innviðaskuld. Við ættum að taka sjálfstæðar ákvarðanir sem þjóð um hvað sé skynsamt og rétt að gera. Nýtum fullveldi okkar. Bandaríkin vilja auka hernaðarútgjöld allrar Evrópu til muna en það skilar sér í stórauknum hagnaði bandarískra vopnaframleiðenda. Við ættum að harðneita að taka þátt í slíku stríðsbrölti. Skynsamlegra væri að verja fjármunum í raunverulegt öryggi fólks: þök yfir höfuðið, öflugt heilbrigðiskerfi og samgöngur sem halda landinu saman. Það mun raunverulega auka öryggi með því að auka velsæld og heilbrigði og þannig draga raunverulega úr glæpum og ofbeldi. Ég tek undir með Grími Atlasyni. Hvar er málþófið um alvarlega stöðu barna á Íslandi? --- 5. Pólitísk efnahagsskipan – fyrir hvern? Þingmenn auðvaldsins eru í öfgafullu málþófi við ríkisstjórnina til að stöðva smávægilega leiðréttingu á kerfisbundnu svindli – en þingheimur allur virðist sammála um stóru málin: að verja ofurhagnað útgerðanna og stórfjármagnseigenda, auka „varnarútgjöld“, skattpína almenning og svelta grunnstoðir samfélagsins. Hér eru tölur sem gefa mikilvægt samhengi: Viðbótarútgjöld í varnarmál (0,75 → 1,5 % VLF): -34 milljarðar króna á ári Leiðrétt veiðigjald (áætlaðar auknar tekjur): +6–8 milljarðar króna á ári Allt framlag til háskólanna: ≈ 26 milljarðar króna á ári Félagslegt húsnæði (fjárfesting ríkisins): Innan við 3 milljarðar á ári Þingið stendur saman um dýrar og mjög metnaðarfullar varnaráætlanir í þágu NATO – en hlustar lítið þegar kallað er eftir ódýrara húsnæði, stuðningi við einstæða foreldra, börn, barnafjölskyldur, aldraða og bættum innviðum. Alvöru öryggi verður ekki tryggt með vopnum – heldur með velferð, menntun, heilbrigði og öruggu þaki yfir höfuðið. --- 6. Kjósum okkur sjálf, krefjumst stjórnvalda í almannaþágu Við þurfum þingmenn sem þora að berjast fyrir hagsmunum almennings, burt með þá sem taka þingið í gíslingu til hálf fimm um morguninn fyrir útgerðarmenn með risavaxna reikninga á Tortóla. Gefum ekki atkvæði okkar þeim sem lifa á ofurlaunum til að verja ofurhagnað auðmanna sem kæra sig ekkert um hagsmuni almennings. Vinnandi fólk skapar verðmætin sem halda samfélaginu uppi – krefjumst þess að þau renni til velferðar, menntunar og raunverulegs öryggis í stað þess að hverfa í vasa sjálfhverfra fjármagnseigenda. Höfundur er meðlimur í framkvæmdastjórn Sósíalistaflokks Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Karl Héðinn Kristjánsson Sósíalistaflokkurinn Mest lesið Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson skrifar Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Klaufaskapur og reynsluleysi? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Afstæði ábyrgðar Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjárhagslegt virði vörumerkja Elías Larsen skrifar Skoðun Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson skrifar Skoðun Af hverju varð heimsókn framkvæmdastjóra ESB að NATO-fundi? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar Skoðun Swuayda blæðir: Hróp sem heimurinn heyrir ekki Mouna Nasr skrifar Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar Skoðun Þetta er allt hinum að kenna! Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Sleppir ekki takinu svo auðveldlega aftur Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
1. Hundrað klukkustunda málþóf í þágu sérhagsmunaseggja. Þingmenn Sjálfstæðisflokksins og Miðflokksins í stjórnarandstöðu hafa staðið fyrir 110 klukkustunda málþófi á Alþingi til að tefja leiðréttingu veiðigjaldsins – einfalt skref sem myndi færa ríkissjóði 6–8 milljarða króna á ári og stöðva langvarandi og kerfisbundið svind stórútgerðanna gegn þjóðinni. Á sama tíma eru grunnlaun hvers þingmanns að lágmarki 1.525.841 kr. á mánuði, eða tæplega 18,3 milljónir króna á ári. Flestir fá þeir veglega ofan á þessi grunnlaun fyrir nefndarstörf, ferðakostnað, húsnæðisstuðning o.fl. Við hin mætum því í vinnuna til að greiða þeim ofurlaun meðan þeir verja ofurhagnað svindlara. --- 2. Svindlið sem leiðréttingin á að stöðva Stórútgerðir hafa árum saman selt sjálfum sér fisk undir markaðsverði. Með því tekst þeim að greiða lægri laun til sjómanna og borga lægra veiðigjald. Leiðréttingin er því ekki „hækkun“, heldur löngu tímabær leiðrétting. Stórútgerðin ætti að þakka fyrir að sleppa svo vel með skrekkinn. --- 3. Heilbrigðismálin – forgangsröðun Á sama tíma og þingmenn verja hagsmuni stórútgerðanna stendur heilbrigðiskerfið höllum fæti og færist yfir í sífellt dýrari einkarekstur. nýleg skoðanagrein heilsuhagfræðings og lyfjafræðings varar okkur við þessari þróun. Ríkið og Sjúkratryggingar greiða nú milljarða króna til einkaaðila á hverju ári; læknar flytja sig í einkageirann, biðlistar lengjast og almenningur borgar í auknu mæli tvöfalt – bæði úr eigin vasa og í gegnum skatta. Viljum við líkjast meira Bandaríkjunum þar sem er borgað hátt í tvölfalt meira en á Íslandi, yfir 17% af VLF (vergri landsframleiðslu) til að greiða fyrir hagnað milliliða og einkaðila í heilbrigðiskerfinu? Í Bandaríkjunum er auðvaldið allsráðandi. --- 4. "Varnarátak" – 1,5 % af VLF, 70 milljarðar á ári? Tölum aðeins meira um forgangsröðun. Ríkisstjórnin hefur heitið því að hækka varnarútgjöld Íslands í 1,5% af vergri landsframleiðslu (≈70ma. kr.) árið 2035. Það jafngildir því að bæta við 34ma. kr. á ársgrundvelli – fjárhæð sem gæti: Tífaldað stuðning við óhagnaðardrifna húsnæðisuppbyggingu. Tvöfaldað, að minnsta kosti, fjárfestingar í geðheilbrigðisþjónustu. Markviss uppbygging meðferðar- og stuðningsúrræða fyrir börn og ungmenni með þroska‑ og hegðunarerfiðleika. Tvöfaldað framlag til háskólanna. Fjármagnað stórátak í samgöngum: Ein stór jarðgöng á hverjum þrem árum. Lestir – færa fólki og fyrirtækjum hagkvæmari og grænni kosti. Ísland er herlaus þjóð. Er virkilegt tilefni til stórátaks í varnarmálum núna, þegar húsnæðiskreppa og hnignun heilbrigðiskerfisins og innviða blasir við? Ásamt dýpkandi innviðaskuld. Við ættum að taka sjálfstæðar ákvarðanir sem þjóð um hvað sé skynsamt og rétt að gera. Nýtum fullveldi okkar. Bandaríkin vilja auka hernaðarútgjöld allrar Evrópu til muna en það skilar sér í stórauknum hagnaði bandarískra vopnaframleiðenda. Við ættum að harðneita að taka þátt í slíku stríðsbrölti. Skynsamlegra væri að verja fjármunum í raunverulegt öryggi fólks: þök yfir höfuðið, öflugt heilbrigðiskerfi og samgöngur sem halda landinu saman. Það mun raunverulega auka öryggi með því að auka velsæld og heilbrigði og þannig draga raunverulega úr glæpum og ofbeldi. Ég tek undir með Grími Atlasyni. Hvar er málþófið um alvarlega stöðu barna á Íslandi? --- 5. Pólitísk efnahagsskipan – fyrir hvern? Þingmenn auðvaldsins eru í öfgafullu málþófi við ríkisstjórnina til að stöðva smávægilega leiðréttingu á kerfisbundnu svindli – en þingheimur allur virðist sammála um stóru málin: að verja ofurhagnað útgerðanna og stórfjármagnseigenda, auka „varnarútgjöld“, skattpína almenning og svelta grunnstoðir samfélagsins. Hér eru tölur sem gefa mikilvægt samhengi: Viðbótarútgjöld í varnarmál (0,75 → 1,5 % VLF): -34 milljarðar króna á ári Leiðrétt veiðigjald (áætlaðar auknar tekjur): +6–8 milljarðar króna á ári Allt framlag til háskólanna: ≈ 26 milljarðar króna á ári Félagslegt húsnæði (fjárfesting ríkisins): Innan við 3 milljarðar á ári Þingið stendur saman um dýrar og mjög metnaðarfullar varnaráætlanir í þágu NATO – en hlustar lítið þegar kallað er eftir ódýrara húsnæði, stuðningi við einstæða foreldra, börn, barnafjölskyldur, aldraða og bættum innviðum. Alvöru öryggi verður ekki tryggt með vopnum – heldur með velferð, menntun, heilbrigði og öruggu þaki yfir höfuðið. --- 6. Kjósum okkur sjálf, krefjumst stjórnvalda í almannaþágu Við þurfum þingmenn sem þora að berjast fyrir hagsmunum almennings, burt með þá sem taka þingið í gíslingu til hálf fimm um morguninn fyrir útgerðarmenn með risavaxna reikninga á Tortóla. Gefum ekki atkvæði okkar þeim sem lifa á ofurlaunum til að verja ofurhagnað auðmanna sem kæra sig ekkert um hagsmuni almennings. Vinnandi fólk skapar verðmætin sem halda samfélaginu uppi – krefjumst þess að þau renni til velferðar, menntunar og raunverulegs öryggis í stað þess að hverfa í vasa sjálfhverfra fjármagnseigenda. Höfundur er meðlimur í framkvæmdastjórn Sósíalistaflokks Íslands.
Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun
Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar
Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar
Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar
Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar
Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun