Rödd mannréttinda, jöfnuðar og jafnréttis þarf að hljóma á Alþingi Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar 26. nóvember 2024 12:12 Við sem erum fötluð lendum flest í þeim ósköpum að þurfa að reiða okkur á almannatryggingakerfið til framfærslu. Það kerfi var almenningur sammála um að setja á, til að mæta þeim erfiðu en eðlilegu atburðum að fólk slasist á vinnustöðum, veikist alvarlega, slasist í frítíma eða eignist fötluð börn. Allt eru þetta eðlilegir hlutar samfélags sem er allskonar, og þannig eigum við að líta á það. Um er að ræða eitt af mikilvægustu jöfnunartækjum samfélagsins sem þarf stöðugt að viðhalda, vaka yfir og bæta svo það grípi örugglega þau sem þurfa á að halda. Vinstri græn settu fram áherslur í ríkisstjórnarsamstarfinu um virðingu fyrir mannréttindum fatlaðs fólks þar sem markmiðið var að bæta lífskjör og lífsgæði þessa hóps og unnu markvisst að því að samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks yrði innleiddur og lögfestur. Ný, óháð mannréttindastofnun var hluti af því ferli og mun hún að taka til starfa á vordögum. Á árinu lagði þáverandi félags- og vinnumarkaðsráðherra Guðmundur Ingi Guðbrandsson fram frumvarp til laga um nýtt og breytt almannatryggingakerfi. Þar er m.a. horft til þess að fólk fái tíma til að jafna sig eftir áföll og til að nýta endurhæfingu til að komast aftur út í lífið. Þá er tryggt að það hafi framfærslu á þeim tíma. Þar er líka horft til þess að fólk geti farið að hluta til á vinnumarkaðinn fái það starf við hæfi, án þess að launin renni að mestu í vasa ríkisins. Aðdragandi þess að frumvarpið var lagt fram til Alþingis var langur, nokkrir áratugir. En síðustu þrjú ár breytti þáverandi félags- og vinnumarkaðsráðherra vinnulaginu og ákvað að efni frumvarpsins skyldi reglulega borið undir hagsmunasamtök fatlaðs fólks, sem gátu þá spurt spurninga, gagnrýnt og lýst sínum áhyggjum. Þau gátu einnig bent á það sem betur mætti fara o.s.frv. Frumvarpið leit dagsins ljós í haust en þá var enn ýmislegt sem heildarsamtök fatlaðs fólks hafði við það að athuga. ÖBÍ lagði fram 13 mikilvægar breytingatillögur og óskaði eftir að tekið yrði tillit til þeirra. Ekki fengust allar tillögurnar samþykktar en tekið var tillit til nokkurra. Frumvarpið varð að lögum í júní og tekur gildi 1. september 2025. Mikil ábyrgð fylgir því að taka ákvarðanir um líf, heilsu og framfærslu einstaklinga. Tækifæri þeirra til samfélagsþátttöku og sjálfsagðra réttinda. Ég upplifði að bæði fyrrverandi forsætisráðherra og félags- og vinnumarkaðsráðherra vönduðu sig, og í snúnu samstarfi með öðrum stjórnarflokkum náðu þau að sigla þessu stóra máli í höfn. Félags- og vinnumarkaðsráðherra setti jafnframt fram metnaðarfulla áætlun um innleiðingu allra greina samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks svokallaða landsáætlun í málefnum fatlaðs fólks, til ársins 2030. Ég tel að fáir félagsmálaráðherrar hafa sett sig jafn vel inn í málaflokkinn og Guðmundur Ingi Guðbrandsson gerði. Ég tel að hann hafi unnið frumvarpið af heilindum og með það í huga að þau sem þurfa á almannatryggingakerfinu að halda geti treyst því að það grípi þau. Þá er innbyggt í lagafrumvarpið að endurskoðun skuli fara fram á fyrstu þremur árunum svo bregðast megi við þeim annmörkum sem upp kunna að koma við innleiðingu þess, og það er mikilvægt. Í tíð Svandísar Svavarsdóttur þá heilbrigðisráðherra má nefna að hún hækkaði greiðsluþátttöku ríkisins í tannlækningum öryrkja og eldri borgara eða í 75%. Þannig lækkaði tannlæknakostnaður þessara hópa verulega og það skipti miklu máli. Ég treysti öflugu forystufólki VG til góðra verka í þágu samfélagsins. Guðmundur Ingi Guðbrandsson hefur sýnt að hann beitir sér gegn óréttlæti, mismunun og jaðarsetningu. Hann setur mannréttindi, náttúru og umhverfis og loftslagsmál í fyrsta sæti. Hann viðurkennir líka að hann muni ekki geta lifað af örorkulífeyrinum eins og hann er í dag og að enn muni þurfa að lagfæra og leiðrétta almannatryggingakerfið. Það verður verkefni nýrrar ríkisstjórnar að hækka lífeyrinn og bæta líf og kjör þeirra sem hann þurfa að nýta. Hvort nýtt kerfi virki eins og því er ætlað að gera, verða notendur að dæma um þegar lögin taka gildi og ný ríkisstjórn fer með framkvæmdina. Það er mikilvægt að rödd mannréttinda, jöfnuðar og jafnréttis hljómi á Alþingi, það er mikilvægt að kvenréttindi séu virt. Það er mikilvægt að mannúð sé höfð að leiðarljósi og það er mikilvægt að standa vörð um náttúruna en um leið að nýta auðlindir þjóðarinnar í hennar þágu. Þátttaka VG í ríkisstjórn undanfarin sex ár hefur skipt verulegu máli, þau stóðu vörð um hagsmuni almennings og náttúrunnar. Vegna þessa alls er mikilvægt að rödd Vinstri grænna verði á Alþingi. Höfundur er formaður Sjálfsbjargar lsh., í 10 sæti á lista VG í Reykjavíkurkjördæmi norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þuríður Harpa Sigurðardóttir Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Vinstri græn Mest lesið Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke Skoðun Hvað er svona merkilegt við það? Hópur starfsfólks Jafnlaunastofu Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson Skoðun Gleðilegan kvennafrídag og gleðilegt kvennaár Helena Hafþórsdóttir O’Connor Skoðun Afglæpavæðing veðmála Gunnar Pétur Haraldsson Skoðun Konur Íslands og alþjóðakerfið í takt Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir Skoðun Peningar, vald og hvítþvottur þjóðarmorðs: Velkomin í nýja heimsmynd Trumps Helen Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson skrifar Skoðun Hver er að væla? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke skrifar Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Konan - Vinnan - Kjörin í 40 ár Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Íslenskur her og íslensk leyniþjónusta Steingrímur Jónsson skrifar Skoðun Er jafnrétti fyrir allar? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Ættu konur að fara í háskólanám? Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Íris Björk Ágústsdóttir skrifar Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpunarlaust haust Jón Gunnarsson skrifar Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar Skoðun Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Einfaldar lausnir á vaxtamálavanda bankanna Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er sköpun í skólastarfi? Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Afglæpavæðing veðmála Gunnar Pétur Haraldsson skrifar Skoðun Gleðilegan kvennafrídag og gleðilegt kvennaár Helena Hafþórsdóttir O’Connor skrifar Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Konur Íslands og alþjóðakerfið í takt Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er svona merkilegt við það? Hópur starfsfólks Jafnlaunastofu skrifar Skoðun Við erum ekki eign annarra! Anna Lizzy Wichmann skrifar Skoðun Sameinuðu þjóðirnar 80 ára: Framtíðin er okkar Eva Harðardóttir skrifar Skoðun Til hamingju með 24. október Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enn er verk að vinna – upprætum ofbeldi á vinnustöðum Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir skrifar Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Einu sinni enn Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Skuggahliðar á þéttingu byggðar Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar Sjá meira
Við sem erum fötluð lendum flest í þeim ósköpum að þurfa að reiða okkur á almannatryggingakerfið til framfærslu. Það kerfi var almenningur sammála um að setja á, til að mæta þeim erfiðu en eðlilegu atburðum að fólk slasist á vinnustöðum, veikist alvarlega, slasist í frítíma eða eignist fötluð börn. Allt eru þetta eðlilegir hlutar samfélags sem er allskonar, og þannig eigum við að líta á það. Um er að ræða eitt af mikilvægustu jöfnunartækjum samfélagsins sem þarf stöðugt að viðhalda, vaka yfir og bæta svo það grípi örugglega þau sem þurfa á að halda. Vinstri græn settu fram áherslur í ríkisstjórnarsamstarfinu um virðingu fyrir mannréttindum fatlaðs fólks þar sem markmiðið var að bæta lífskjör og lífsgæði þessa hóps og unnu markvisst að því að samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks yrði innleiddur og lögfestur. Ný, óháð mannréttindastofnun var hluti af því ferli og mun hún að taka til starfa á vordögum. Á árinu lagði þáverandi félags- og vinnumarkaðsráðherra Guðmundur Ingi Guðbrandsson fram frumvarp til laga um nýtt og breytt almannatryggingakerfi. Þar er m.a. horft til þess að fólk fái tíma til að jafna sig eftir áföll og til að nýta endurhæfingu til að komast aftur út í lífið. Þá er tryggt að það hafi framfærslu á þeim tíma. Þar er líka horft til þess að fólk geti farið að hluta til á vinnumarkaðinn fái það starf við hæfi, án þess að launin renni að mestu í vasa ríkisins. Aðdragandi þess að frumvarpið var lagt fram til Alþingis var langur, nokkrir áratugir. En síðustu þrjú ár breytti þáverandi félags- og vinnumarkaðsráðherra vinnulaginu og ákvað að efni frumvarpsins skyldi reglulega borið undir hagsmunasamtök fatlaðs fólks, sem gátu þá spurt spurninga, gagnrýnt og lýst sínum áhyggjum. Þau gátu einnig bent á það sem betur mætti fara o.s.frv. Frumvarpið leit dagsins ljós í haust en þá var enn ýmislegt sem heildarsamtök fatlaðs fólks hafði við það að athuga. ÖBÍ lagði fram 13 mikilvægar breytingatillögur og óskaði eftir að tekið yrði tillit til þeirra. Ekki fengust allar tillögurnar samþykktar en tekið var tillit til nokkurra. Frumvarpið varð að lögum í júní og tekur gildi 1. september 2025. Mikil ábyrgð fylgir því að taka ákvarðanir um líf, heilsu og framfærslu einstaklinga. Tækifæri þeirra til samfélagsþátttöku og sjálfsagðra réttinda. Ég upplifði að bæði fyrrverandi forsætisráðherra og félags- og vinnumarkaðsráðherra vönduðu sig, og í snúnu samstarfi með öðrum stjórnarflokkum náðu þau að sigla þessu stóra máli í höfn. Félags- og vinnumarkaðsráðherra setti jafnframt fram metnaðarfulla áætlun um innleiðingu allra greina samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks svokallaða landsáætlun í málefnum fatlaðs fólks, til ársins 2030. Ég tel að fáir félagsmálaráðherrar hafa sett sig jafn vel inn í málaflokkinn og Guðmundur Ingi Guðbrandsson gerði. Ég tel að hann hafi unnið frumvarpið af heilindum og með það í huga að þau sem þurfa á almannatryggingakerfinu að halda geti treyst því að það grípi þau. Þá er innbyggt í lagafrumvarpið að endurskoðun skuli fara fram á fyrstu þremur árunum svo bregðast megi við þeim annmörkum sem upp kunna að koma við innleiðingu þess, og það er mikilvægt. Í tíð Svandísar Svavarsdóttur þá heilbrigðisráðherra má nefna að hún hækkaði greiðsluþátttöku ríkisins í tannlækningum öryrkja og eldri borgara eða í 75%. Þannig lækkaði tannlæknakostnaður þessara hópa verulega og það skipti miklu máli. Ég treysti öflugu forystufólki VG til góðra verka í þágu samfélagsins. Guðmundur Ingi Guðbrandsson hefur sýnt að hann beitir sér gegn óréttlæti, mismunun og jaðarsetningu. Hann setur mannréttindi, náttúru og umhverfis og loftslagsmál í fyrsta sæti. Hann viðurkennir líka að hann muni ekki geta lifað af örorkulífeyrinum eins og hann er í dag og að enn muni þurfa að lagfæra og leiðrétta almannatryggingakerfið. Það verður verkefni nýrrar ríkisstjórnar að hækka lífeyrinn og bæta líf og kjör þeirra sem hann þurfa að nýta. Hvort nýtt kerfi virki eins og því er ætlað að gera, verða notendur að dæma um þegar lögin taka gildi og ný ríkisstjórn fer með framkvæmdina. Það er mikilvægt að rödd mannréttinda, jöfnuðar og jafnréttis hljómi á Alþingi, það er mikilvægt að kvenréttindi séu virt. Það er mikilvægt að mannúð sé höfð að leiðarljósi og það er mikilvægt að standa vörð um náttúruna en um leið að nýta auðlindir þjóðarinnar í hennar þágu. Þátttaka VG í ríkisstjórn undanfarin sex ár hefur skipt verulegu máli, þau stóðu vörð um hagsmuni almennings og náttúrunnar. Vegna þessa alls er mikilvægt að rödd Vinstri grænna verði á Alþingi. Höfundur er formaður Sjálfsbjargar lsh., í 10 sæti á lista VG í Reykjavíkurkjördæmi norður.
Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun
Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson Skoðun
Peningar, vald og hvítþvottur þjóðarmorðs: Velkomin í nýja heimsmynd Trumps Helen Ólafsdóttir Skoðun
Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar
Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Enn er verk að vinna – upprætum ofbeldi á vinnustöðum Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir skrifar
Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar
Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun
Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson Skoðun
Peningar, vald og hvítþvottur þjóðarmorðs: Velkomin í nýja heimsmynd Trumps Helen Ólafsdóttir Skoðun