Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar 16. maí 2024 10:01 Þjóðarmorð felst meðal annars í því að „þröngva viðkomandi hópi af ásetningi til þess að búa við lífsskilyrði sem miða að líkamlegri eyðingu hópsins eða hluta hans“ (eins og segir í sáttmála Sameinuðu þjóðanna um ráðstafanir gegn og refsingar fyrir hópmorð). Ísraelsher hefur nú eyðilagt flest íbúðarhús á Gaza, næstum öll sjúkrahús, sjúkrabíla, innviði til fjölmiðlunar og samskipta, bakarí, kornmyllur, vatnsveitur, skólplagnir, moskur og kirkjur, auk þess að drepa markvisst heilbrigðisstarfsfólk, hjálparstarfsfólk og blaðamenn, svo ekki sé talað um börn og almenning. Til viðbótar kemur það sem nefnt hefur verið menntamorð: markviss eyðilegging á menntakerfi og möguleikum fólks til að afla sér menntunar. Menntamorð felur í sér kerfisbundin dráp á menntafólki, eyðilegging á menntastofnunum, söfnum og öðrum innviðum sem nýtast við þekkingarsköpun, og markviss viðleitni til að eyða sögu, þekkingu og fræðimennsku samfélags. Þegar við tökum saman alla þessa þætti saman er augljóst að árásarherinn stefnir að því að eyðileggja lífsskilyrði Palestínufólks á Gaza til framtíðar. Menntamorð Ísraelsríkis í Palestínu hefur margar hliðar. Á Gaza voru 12 háskólar, sem hafa allir verið lagðir gersamlega í rúst; sumir þeirra jafnaðir við jörðu í stýrðum sprengingum en ekki sem hluti af „hernaðaraðgerð“. Þá hafa að minnsta kosti níu af hverjum tíu öðrum skólabyggingum verið eyðilagðar. Sjö hundruð þúsund nemendur hafa ekki getað farið í skólann í meira en sjö mánuði. Bókasöfn, skjalasöfn og önnur söfn hafa verið eyðilögð og reyndar líka rænd safnmunum. Ísraelsher hefur drepið meira en hundrað háskólakennara og að minnsta kosti þrjá forseta háskóla á Gaza. Þetta er liður í tilraun Ísraelshers til að útrýma menningu og sögu Palestínumanna og gera rannsóknir á þeim ómögulega. Að lokum má nefna ofsóknir á hendur palestínskum háskólakennurum og -nemendum bæði á Vesturbakkanum og innan þeirra landamæra Ísraelsríkis sem sett voru niður með valdi eftir þjóðernishreinsanir í maí 1948. Sem dæmi var fræðikonan Nadera Shalhoub-Kevorkian, prófessor við Hebreska háskólann í Jerúsalem, handtekin og pyntuð í apríl síðastliðnum fyrir að lýsa andstöðu við þjóðarmorðið. Ísraelsher rændi einnig í apríl háskólastúdínunni Layan Nasir sem nemur við Birzeit háskólann á Vesturbakkanum. Eins og á við um þúsundir Palestínumanna er henni haldið án ákæru eða réttarhalda en hún hefur verið virk í samtökum vinstrisinnaðra háskólanema sem Ísrael hefur bannað. Fræði sem drepa og réttlæta dráp Háskólastofnanir í Ísrael eru lykilþáttur í landráni ríkisins og viðhaldi kúgunar og hernáms sem staðið hefur yfir í 76 ár. Þær taka meðal annars þátt í þróun vopna og tækni í hernaðarlegum tilgangi sem og þróun á hernaðaraðferðum og -kenningum, þróun aðferða til að viðhalda hernámi, þróun aðferða til að hvítþvo og réttlæta stríðsglæpi stjórnvalda og kúgun gagnvart þeim sem gagnrýna Ísraelsríki, auk þess sem þær skerða tjáningarfrelsi nemenda og háskólakennara og beita kerfisbundinni mismunun í garð palestínskra nemenda. Þær taka líka virkan þátt í útþennslustefnu ríkisins með því að byggja ný útibú og stúdentagarða á hernumdum svæðum í Palestínu. Það kemur ekki á óvart að verkfræðideildir háskóla í Ísrael vinni með vopnaframleiðendum og hernum þar í landi að því að þróa fullkomnari tæki, eins og árásardróna, til að drepa fólk án þess að hermenn þurfi að setja sig í hættu. En ef til vill kemur meira á óvart hvernig ýmis önnur fræðasvið styðja við hernámið og herinn. Eitt dæmi er lögfræði. Lagadeildir í háskólum Ísraels vinna með yfirvöldum að réttlætingum á aftökum án dóms og laga, pyntingum og beitingu á því sem væri annars talið yfirþyrmandi og óhóflegt ofbeldi gegn almennum borgurum og því stríðsglæpir. Til þess að komast framhjá alþjóðalögum um stríð og hernað hafa fræðimenn við ísraelska háskóla til dæmis búið til alveg nýja gerð af átökum, „vopnuð átök sem ná því ekki að vera stríð“ og halda því fram að fyrri alþjóðalög nái ekki utan um slík átök. Siðfræðingar við heimspekideildir háskólanna taka líka þátt í þessu og skrifa kenningar um það hve marga Palestínumenn megi drepa í því skyni að verja eitt líf Ísraelskra hermanna. Tilgangur alls þessa sem hér er nefnt er auðvitað að réttlæta dráp á sem flestum Palestínumönnum (um þetta má lesa í smáatriðum í bók Maya Wind, Towers of Ivory and Steel: How Israeli Universities Deny Palestinian Freedom). Sniðgöngum menntastofnanir: áskorun til Háskóla Íslands Æðri menntastofnanir í landtökunýlendunni Ísrael taka beinan þátt í því að kúga og drepa Palestínufólk, ræna landi þeirra, þurrka út sögu þeirra og búa til réttlætingar fyrir þessu öllu. Þess vegna leggur alþjóðlega sniðgönguhreyfingin BDS áherslu á að fræðafólk alls staðar sniðgangi ísraelskar menntastofnanir. Í því felst að slíta öll tengsl við ísraelska háskóla og aðrar menntastofnanir og stofna ekki til frekari tengsla við þær. Með tengslum er átt við hvers konar samstarf, svo sem rannsóknir og kennslu, ráðstefnur, vinnustofur og málstofur. Hreyfingin leggur ekki til að hætta samstarfi við stakt fræðafólk nema það sé beinlínis að leggja hernáminu lið og það ber að hafa í huga að í Ísrael vinna líka örfáir fræðimenn sem styðja frelsisbaráttu Palestínumanna. Háskóli Íslands þarf að gera grein fyrir því samstarfi sem hann á í með háskólum í Ísrael og slíta því samstarfi. Þær upplýsingar liggja ekki á lausu en ég þekki þó dæmi um slíkt samstarf. Það er áhyggjuefni að háskólar á Íslandi vinni með slíkum menntastofnunum og ber ekki vitni um virðingu fyrir gildum eins og akademísku frelsi, sem Ísraelskir háskólar vinna markvisst gegn. Háskóla Íslands ber að taka skýra afstöðu gegn menntamorði í Palestínu með akademískri sniðgöngu. Heimildalisti fyrir þessa grein er á vefsíðunni Heimildir fyrir greinina Menntamorð. Höfundur er aðjunkt við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Átök í Ísrael og Palestínu Háskólar Ingólfur Gíslason Mest lesið Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson Skoðun Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson Skoðun Af hverju varð heimsókn framkvæmdastjóra ESB að NATO-fundi? Helen Ólafsdóttir Skoðun Herra, má ég fá meiri graut? Magnús Þór Jónsson Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Opið bréf til fullorðna fólksins Úlfhildur Elísa Hróbjartsdóttir Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Skoðun Skoðun Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Afstæði Ábyrgðar Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjárhagslegt virði vörumerkja Elías Larsen skrifar Skoðun Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson skrifar Skoðun Af hverju varð heimsókn framkvæmdastjóra ESB að NATO-fundi? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar Skoðun Swuayda blæðir: Hróp sem heimurinn heyrir ekki Mouna Nasr skrifar Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar Skoðun Þetta er allt hinum að kenna! Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Sleppir ekki takinu svo auðveldlega aftur Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fullorðna fólksins Úlfhildur Elísa Hróbjartsdóttir skrifar Skoðun Vill Sjálfstæðisflokkurinn láta taka sig alvarlega? Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Þjórsá í hættu – Hvammsvirkjun og rof á náttúrulegu ástandi árinnar Gunnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Undirbúum börnin fyrir skólann með hjálp gervigreindar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Enginn skilinn eftir á götunni Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Ég hef ofurtrú á manneskjunni í forvörnum og öryggi á bæjarhátíðunum Arnrún María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stúdentar eiga ekki að borga fyrir vanfjármögnun háskólanna Ármann Leifsson,María Björk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Hví borgar útgerðin – ekki malarnáman? Guðmundur Edgarsson skrifar Skoðun Vantraust Flokks fólksins á Viðreisn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 48 daga blekking: Loforð sem leiðir til lögbrota? Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald skrifar Skoðun Málþóf á kostnað ungs fólks Lísa Margrét Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar Sjá meira
Þjóðarmorð felst meðal annars í því að „þröngva viðkomandi hópi af ásetningi til þess að búa við lífsskilyrði sem miða að líkamlegri eyðingu hópsins eða hluta hans“ (eins og segir í sáttmála Sameinuðu þjóðanna um ráðstafanir gegn og refsingar fyrir hópmorð). Ísraelsher hefur nú eyðilagt flest íbúðarhús á Gaza, næstum öll sjúkrahús, sjúkrabíla, innviði til fjölmiðlunar og samskipta, bakarí, kornmyllur, vatnsveitur, skólplagnir, moskur og kirkjur, auk þess að drepa markvisst heilbrigðisstarfsfólk, hjálparstarfsfólk og blaðamenn, svo ekki sé talað um börn og almenning. Til viðbótar kemur það sem nefnt hefur verið menntamorð: markviss eyðilegging á menntakerfi og möguleikum fólks til að afla sér menntunar. Menntamorð felur í sér kerfisbundin dráp á menntafólki, eyðilegging á menntastofnunum, söfnum og öðrum innviðum sem nýtast við þekkingarsköpun, og markviss viðleitni til að eyða sögu, þekkingu og fræðimennsku samfélags. Þegar við tökum saman alla þessa þætti saman er augljóst að árásarherinn stefnir að því að eyðileggja lífsskilyrði Palestínufólks á Gaza til framtíðar. Menntamorð Ísraelsríkis í Palestínu hefur margar hliðar. Á Gaza voru 12 háskólar, sem hafa allir verið lagðir gersamlega í rúst; sumir þeirra jafnaðir við jörðu í stýrðum sprengingum en ekki sem hluti af „hernaðaraðgerð“. Þá hafa að minnsta kosti níu af hverjum tíu öðrum skólabyggingum verið eyðilagðar. Sjö hundruð þúsund nemendur hafa ekki getað farið í skólann í meira en sjö mánuði. Bókasöfn, skjalasöfn og önnur söfn hafa verið eyðilögð og reyndar líka rænd safnmunum. Ísraelsher hefur drepið meira en hundrað háskólakennara og að minnsta kosti þrjá forseta háskóla á Gaza. Þetta er liður í tilraun Ísraelshers til að útrýma menningu og sögu Palestínumanna og gera rannsóknir á þeim ómögulega. Að lokum má nefna ofsóknir á hendur palestínskum háskólakennurum og -nemendum bæði á Vesturbakkanum og innan þeirra landamæra Ísraelsríkis sem sett voru niður með valdi eftir þjóðernishreinsanir í maí 1948. Sem dæmi var fræðikonan Nadera Shalhoub-Kevorkian, prófessor við Hebreska háskólann í Jerúsalem, handtekin og pyntuð í apríl síðastliðnum fyrir að lýsa andstöðu við þjóðarmorðið. Ísraelsher rændi einnig í apríl háskólastúdínunni Layan Nasir sem nemur við Birzeit háskólann á Vesturbakkanum. Eins og á við um þúsundir Palestínumanna er henni haldið án ákæru eða réttarhalda en hún hefur verið virk í samtökum vinstrisinnaðra háskólanema sem Ísrael hefur bannað. Fræði sem drepa og réttlæta dráp Háskólastofnanir í Ísrael eru lykilþáttur í landráni ríkisins og viðhaldi kúgunar og hernáms sem staðið hefur yfir í 76 ár. Þær taka meðal annars þátt í þróun vopna og tækni í hernaðarlegum tilgangi sem og þróun á hernaðaraðferðum og -kenningum, þróun aðferða til að viðhalda hernámi, þróun aðferða til að hvítþvo og réttlæta stríðsglæpi stjórnvalda og kúgun gagnvart þeim sem gagnrýna Ísraelsríki, auk þess sem þær skerða tjáningarfrelsi nemenda og háskólakennara og beita kerfisbundinni mismunun í garð palestínskra nemenda. Þær taka líka virkan þátt í útþennslustefnu ríkisins með því að byggja ný útibú og stúdentagarða á hernumdum svæðum í Palestínu. Það kemur ekki á óvart að verkfræðideildir háskóla í Ísrael vinni með vopnaframleiðendum og hernum þar í landi að því að þróa fullkomnari tæki, eins og árásardróna, til að drepa fólk án þess að hermenn þurfi að setja sig í hættu. En ef til vill kemur meira á óvart hvernig ýmis önnur fræðasvið styðja við hernámið og herinn. Eitt dæmi er lögfræði. Lagadeildir í háskólum Ísraels vinna með yfirvöldum að réttlætingum á aftökum án dóms og laga, pyntingum og beitingu á því sem væri annars talið yfirþyrmandi og óhóflegt ofbeldi gegn almennum borgurum og því stríðsglæpir. Til þess að komast framhjá alþjóðalögum um stríð og hernað hafa fræðimenn við ísraelska háskóla til dæmis búið til alveg nýja gerð af átökum, „vopnuð átök sem ná því ekki að vera stríð“ og halda því fram að fyrri alþjóðalög nái ekki utan um slík átök. Siðfræðingar við heimspekideildir háskólanna taka líka þátt í þessu og skrifa kenningar um það hve marga Palestínumenn megi drepa í því skyni að verja eitt líf Ísraelskra hermanna. Tilgangur alls þessa sem hér er nefnt er auðvitað að réttlæta dráp á sem flestum Palestínumönnum (um þetta má lesa í smáatriðum í bók Maya Wind, Towers of Ivory and Steel: How Israeli Universities Deny Palestinian Freedom). Sniðgöngum menntastofnanir: áskorun til Háskóla Íslands Æðri menntastofnanir í landtökunýlendunni Ísrael taka beinan þátt í því að kúga og drepa Palestínufólk, ræna landi þeirra, þurrka út sögu þeirra og búa til réttlætingar fyrir þessu öllu. Þess vegna leggur alþjóðlega sniðgönguhreyfingin BDS áherslu á að fræðafólk alls staðar sniðgangi ísraelskar menntastofnanir. Í því felst að slíta öll tengsl við ísraelska háskóla og aðrar menntastofnanir og stofna ekki til frekari tengsla við þær. Með tengslum er átt við hvers konar samstarf, svo sem rannsóknir og kennslu, ráðstefnur, vinnustofur og málstofur. Hreyfingin leggur ekki til að hætta samstarfi við stakt fræðafólk nema það sé beinlínis að leggja hernáminu lið og það ber að hafa í huga að í Ísrael vinna líka örfáir fræðimenn sem styðja frelsisbaráttu Palestínumanna. Háskóli Íslands þarf að gera grein fyrir því samstarfi sem hann á í með háskólum í Ísrael og slíta því samstarfi. Þær upplýsingar liggja ekki á lausu en ég þekki þó dæmi um slíkt samstarf. Það er áhyggjuefni að háskólar á Íslandi vinni með slíkum menntastofnunum og ber ekki vitni um virðingu fyrir gildum eins og akademísku frelsi, sem Ísraelskir háskólar vinna markvisst gegn. Háskóla Íslands ber að taka skýra afstöðu gegn menntamorði í Palestínu með akademískri sniðgöngu. Heimildalisti fyrir þessa grein er á vefsíðunni Heimildir fyrir greinina Menntamorð. Höfundur er aðjunkt við Menntavísindasvið Háskóla Íslands.
Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir Skoðun
Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar
Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar
Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar
Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Þjórsá í hættu – Hvammsvirkjun og rof á náttúrulegu ástandi árinnar Gunnar Þór Jónsson skrifar
Skoðun Ég hef ofurtrú á manneskjunni í forvörnum og öryggi á bæjarhátíðunum Arnrún María Magnúsdóttir skrifar
Skoðun Stúdentar eiga ekki að borga fyrir vanfjármögnun háskólanna Ármann Leifsson,María Björk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald skrifar
Skoðun Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar
Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir Skoðun