Töluverður styr hefur staðið um starfsemi MÍR undanfarin misseri. Fyrrverandi formaður félagsins og tveir aðrir félagar til áratuga stefndu félaginu eftir að tillaga þáverandi stjórnar um að hætta starfseminni í þáverandi mynd og selja húsnæðið til þess að fjármagna styrktarsjóð fyrir menningarstarf tengt Rússlandi var samþykkt fyrir að verða tveimur árum.
Héraðsdómur Reykjavíkur ógilti allar ákvarðanir aðalfundar, þar á meðal stjórnarkjör, sem var haldinn sumarið 2022 á þeim forsendum að hann hefði ekki verið nægilega vel auglýstur.
Aðalfundurinn nú er auglýstur á vefsíðu Menningartengsla Íslands og Rússlands (MÍR) og á skilti í glugga húsnæðis þess á Hverfisgötu 105 í Reykjavík. Hann á að fara fram 28. maí. Á dagskrá hans er umræða um stöðu og framtíð félagsins en einnig tillaga um að veita stjórn heimild til þess að selja húsnæðið að Hverfisgötu og kaupa minni eign.
Einar Bragason, formaður þáverandi stjórnar MÍR, sagði Vísi í fyrra að dvínandi félagafjöldi og rýrnandi tekjur þýddu að félagið stæði ekki lengur undir því að eiga og reka stórt húsnæði. Fáir hafi jafnframt verið orðnir eftir til að standa að viðburðum í sjálfboðavinnu og gestir á þá viðburði svo voru haldnir að sama skapi fáir.
MÍR var töluvert stöndugt félag á sínum tíma með á annað þúsund félaga. Rithöfundarnir Halldór Laxness og Þórbergur Þórðarson voru fyrsti forseti og varaforseti félagsins sem var stofnað árið 1950 og var þá kennt við Sovétríkin.
Vefsíða á vegum rétttrúnaðarkirkjuna hvatti til skráningar í félagið
Stefnendurnir í dómsmálinu sem kröfðust ógildingar aðalfundarins 2022 stóðu fyrir opnum umræðufundi um framtíð MÍR í síðasta mánuði.
Sá fundur var meðal annars auglýstur á rússneskumælandi vefsíðu með íslenskt lén, Rus.is, sem virðist á vegum rússnesku rétttrúnaðarkirkjunnar á Íslandi. Með grein sem birtist á síðunni 14. apríl fylgdi mynd þar sem lesendum var leiðbeint að leggja fé inn á bankareikning MÍR og skrá það sem félagsgjald í félagið.
„Fellum stjórnina sem er andsnúin Rússlandi og kjósum nýja stjórn,“ sagði á myndinni. Höfundar efnis á vefsíðunni eru sagðir rússneskir blaðamenn búsettir á Íslandi.
Í þessu samhengi vekur athugasemd við fundarboðið á vefsíðu MÍR athygli. Þar er bent á að félagsstjórn MÍR þurfi að samþykkja inntökubeiðni nýrra félagsmanna. Tillögu og atkvæðisrétt á fundinum hafi aðeins skuldlausir og fullgildir félagar sem hafa gengið í félagið minnst þremur mánuðum fyrir aðalfund. Einnig sé hægt að víkja félagsmanni úr félaginu með ákvörðun félagsstjórnar gerist hann brotlegur við stefnu og markmið félagsins. Þá ákvörðun verði þó að bera undir almennan félagsfund til staðfestingar.
Taldi Rússa reyna að gera MÍR að hluta af pólitísku kerfi
Hópurinn sem skipulagði opna fundinn í síðasta mánuði sagði að þáverandi stjórn MÍR hefði tekið fleiri umdeildar ákvarðanir, þar á meðal að slíta tengsl við rétttrúnaðarkirkjuna og rússneskumælandi hópa. Þá hafi samskipti við rússneska sendiráðið á Íslandi og vinasamtök úti í Rússlandi fallið niður í tíð stjórnarinnar.
Ákvörðunin um að breyta starfsemi MÍR var tekin um fjórum mánuðum eftir að innrás Rússa í Úkraínu hófst. Einar þáverandi formaður sagði í fyrra að innrásin hefði ekki haft bein áhrif á ákvörðunina. Þá sagði hann að þáverandi sendiherra Rússlands hefði slitið samskiptin við MÍR eftir deilur um öryggisgæslu fyrir sögufrægan fána.
„Það var kominn strax þá hugur í Rússana að veiða alla í eitthvert net að við yrðum bara hluti af þeirra pólitíska kerfi sem við vorum ekki tilbúin að gangast inn í,“ sagði Einar þá.
