Bestu ráðin í baráttunni við bitin Máni Snær Þorláksson skrifar 19. júní 2023 21:54 Lúsmý hefur valdið mörgum Íslendingum miklum ama síðustu ár. Vísir/Vilhelm Lúsmýið hefur nartað í Íslendinga í auknum mæli á sumrin síðustu ár. Húsráð við bitunum eru jafn ólík og þau eru mörg en ofnæmislæknir segir að best sé að kæla bitin, bera sterakrem á þau og taka ofnæmislyf. „Þetta er vágestur sem eiginlega kom hingað fyrst í kringum 2015. Við höfum þekkt bitmýið lengi og flær og annað sem hefur verið að trufla okkur. Þetta er öllu meira og leggst á mjög marga,“ segir Mikael Valur Clausen, ofnæmislæknir barna, í samtali við Reykjavík síðdegis í dag. Mikael segir að þegar lúsmýið byrjar að sjúga blóð úr fólki bregðist ónæmiskerfið við. Það gefi frá sér alls konar efni til að verjast álaginu sem lúsmýið veldur og við það kemur bólgan. Mismunandi sé þó hversu mikil viðbrögð líkamans eru við bitunum. „Það er svolítið mismunandi milli manna. Því það er ekki þannig að þú ert ekki bitinn og þess vegna ert þú í svona góðum málum. Þetta fer á alla og það er mismunandi hvernig fólk svarar.“ Ekki klóra heldur kæla Að sögn Mikaels er mikilvægast að koma í veg fyrir bitum með fyrirbyggjandi vörnum. Þegar fólk verður fyrir barðinu á lúsmýinu sé þó hægt að grípa til ýmissa ráða. Fólk eigi þó alls ekki að klóra sér í bitunum. „Það er það allra versta vegna þess að þá ertirðu húðina meira, þá verður meira blóðfæði á staðinn og þá verður meiri ertingur og kláði. Svo er hætta á að það verði sýking í stungunni og þá er maður enn verr settur.“ Fólk á ekki að klóra bólgunum sem lúsmýbitin valda. Frekar á að kæla þær.Vísir/Vilhelm Það sem fólk á frekar að gera er að kæla bólguna sem bitin valda og taka síðan lyf, „Þá getur maður sett ísmola í poka og svo handklæði á milli, ekki beint á húðina því þá fær maður frostskaða. Þannig þú kælir þetta niður fyrst um sinn og svo er að taka ofnæmislyf.“ Ofnæmislyf og sterakrem Mikael ráðleggur fólki sem fær mikil viðbrögð við bitum að taka ofnæmislyf á hverjum morgni. „Það eru bara þau sem þú getur keypt í apótekum. Ég held að flest þessi ofnæmislyf sé hægt að kaupa án lyfseðils. Svo eru til sterkari útgáfur.“ Sterkari útgáfurnar séu sumar lyfseðilsskyldar. Þurfi fólk sterkari lyf geti það tekið stærri skammt af veikari lyfjunum. „Það sem er hægt að gera er einfaldlega að taka tvöfaldan skammt, þú tekur að morgni og ef þú ert slæm seinni partinn þá tekurðu aðra töflu.“ Mikael ráðleggur þá fólki að setja sterakrem á bitin og nefnir sem dæmi Mildison, sem inniheldur sterahormónið hýdrókortisón. „Það væri sjálfsagt að bera það á akkúrat stunguna. Það hemur bólgusvörun og kláða, getur haft einhver áhrif á það. Ef maður er mjög slæmur þá getur maður leitað til síns heimilislæknis og fengið næsta stig fyrir ofan af sterakremi.“ Mikael ráðleggur fólki til dæmis að nota Mildison sterakrem við bitunum.Skjáskot/Lyfjaver Mælir ekki með heitri skeið Það að hita skeið undir heitu vatni og leggja á bitið er eitt af þeim húsráðum sem notuð hafa verið við bitum hér á landi. „Þetta er ekki gott ráð, því það getur verið hættulegt,“ segir Mikael við því ráði og bendir á að þetta geti valdið brunaskaða. Þó að hiti sé verkjadeyfandi myndi hann ekki sjálfur ekki ráðleggja fólki að leggja heita skeið á bitin sín. Hiti og kuldi séu verkjadeyfandi, kuldinn sé meira notaður. Sjálfur myndi hann ekki ráðleggja fólki að leggja heita skeið á bitin. Ljós við enda ganganna Íslendingar þurfa þó ekki að örvænta um of vegna lúsmýsins. „Það er samt ljós í endanum á göngunum, þetta er svo nýtt hérna,“ segir Mikael. Með tímanum byggi fólk upp ónæmi við bitunum. „Davíð Gíslason, ofnæmislæknir sem er núna á níræðisaldri en er hress og hraustur, hefur sagt frá því að þegar þeir voru að vinna með lúsina sem var með æðadúninum þá smá saman myndaðist þol. Þeir sem voru að vinna þarna hættu að fá útbrot af bitum lúsarinnar.“ Mikael segir að þetta sé eins og „sjálfvirk afnæming.“ Fólk fái bit og myndi þol við þeim smám saman. „Þetta á að vera skárra og skárra með hverju árinu sem líður og svo eftir einhvern tíma þá áttu að þola þetta sæmilega.“ Lúsmý Reykjavík síðdegis Húsráð Skordýr Mest lesið Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Innlent „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Innlent Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Innlent Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Fleiri fréttir Loka almenningsbókasafninu og leita til Akureyrar Búið að taka sýni úr ungu birnunni Vinna málið saman og nýta greinargerð vegna fyrri umsóknar Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Stofna námsstyrk á sviði umhverfismála í nafni Ellýjar Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Maður sem var leitað við Vík fannst látinn Ákvörðun ráðherra viðurkenning á að mikil þekking sé fyrir norðan Biðin óásættanleg og vill skýr svör frá ríkinu Hinir grunuðu í mansalsmálinu ganga lausir Sveitarfélögin krefja ríkið svara um NPA Norðurlönd dýpka samvinnu í varnarmálum Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Bein útsending: Birting lýðheilsuvísa í Grindavík Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Húnninn settur í frost þar til hægt verður að stoppa hann upp „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Sjá meira
„Þetta er vágestur sem eiginlega kom hingað fyrst í kringum 2015. Við höfum þekkt bitmýið lengi og flær og annað sem hefur verið að trufla okkur. Þetta er öllu meira og leggst á mjög marga,“ segir Mikael Valur Clausen, ofnæmislæknir barna, í samtali við Reykjavík síðdegis í dag. Mikael segir að þegar lúsmýið byrjar að sjúga blóð úr fólki bregðist ónæmiskerfið við. Það gefi frá sér alls konar efni til að verjast álaginu sem lúsmýið veldur og við það kemur bólgan. Mismunandi sé þó hversu mikil viðbrögð líkamans eru við bitunum. „Það er svolítið mismunandi milli manna. Því það er ekki þannig að þú ert ekki bitinn og þess vegna ert þú í svona góðum málum. Þetta fer á alla og það er mismunandi hvernig fólk svarar.“ Ekki klóra heldur kæla Að sögn Mikaels er mikilvægast að koma í veg fyrir bitum með fyrirbyggjandi vörnum. Þegar fólk verður fyrir barðinu á lúsmýinu sé þó hægt að grípa til ýmissa ráða. Fólk eigi þó alls ekki að klóra sér í bitunum. „Það er það allra versta vegna þess að þá ertirðu húðina meira, þá verður meira blóðfæði á staðinn og þá verður meiri ertingur og kláði. Svo er hætta á að það verði sýking í stungunni og þá er maður enn verr settur.“ Fólk á ekki að klóra bólgunum sem lúsmýbitin valda. Frekar á að kæla þær.Vísir/Vilhelm Það sem fólk á frekar að gera er að kæla bólguna sem bitin valda og taka síðan lyf, „Þá getur maður sett ísmola í poka og svo handklæði á milli, ekki beint á húðina því þá fær maður frostskaða. Þannig þú kælir þetta niður fyrst um sinn og svo er að taka ofnæmislyf.“ Ofnæmislyf og sterakrem Mikael ráðleggur fólki sem fær mikil viðbrögð við bitum að taka ofnæmislyf á hverjum morgni. „Það eru bara þau sem þú getur keypt í apótekum. Ég held að flest þessi ofnæmislyf sé hægt að kaupa án lyfseðils. Svo eru til sterkari útgáfur.“ Sterkari útgáfurnar séu sumar lyfseðilsskyldar. Þurfi fólk sterkari lyf geti það tekið stærri skammt af veikari lyfjunum. „Það sem er hægt að gera er einfaldlega að taka tvöfaldan skammt, þú tekur að morgni og ef þú ert slæm seinni partinn þá tekurðu aðra töflu.“ Mikael ráðleggur þá fólki að setja sterakrem á bitin og nefnir sem dæmi Mildison, sem inniheldur sterahormónið hýdrókortisón. „Það væri sjálfsagt að bera það á akkúrat stunguna. Það hemur bólgusvörun og kláða, getur haft einhver áhrif á það. Ef maður er mjög slæmur þá getur maður leitað til síns heimilislæknis og fengið næsta stig fyrir ofan af sterakremi.“ Mikael ráðleggur fólki til dæmis að nota Mildison sterakrem við bitunum.Skjáskot/Lyfjaver Mælir ekki með heitri skeið Það að hita skeið undir heitu vatni og leggja á bitið er eitt af þeim húsráðum sem notuð hafa verið við bitum hér á landi. „Þetta er ekki gott ráð, því það getur verið hættulegt,“ segir Mikael við því ráði og bendir á að þetta geti valdið brunaskaða. Þó að hiti sé verkjadeyfandi myndi hann ekki sjálfur ekki ráðleggja fólki að leggja heita skeið á bitin sín. Hiti og kuldi séu verkjadeyfandi, kuldinn sé meira notaður. Sjálfur myndi hann ekki ráðleggja fólki að leggja heita skeið á bitin. Ljós við enda ganganna Íslendingar þurfa þó ekki að örvænta um of vegna lúsmýsins. „Það er samt ljós í endanum á göngunum, þetta er svo nýtt hérna,“ segir Mikael. Með tímanum byggi fólk upp ónæmi við bitunum. „Davíð Gíslason, ofnæmislæknir sem er núna á níræðisaldri en er hress og hraustur, hefur sagt frá því að þegar þeir voru að vinna með lúsina sem var með æðadúninum þá smá saman myndaðist þol. Þeir sem voru að vinna þarna hættu að fá útbrot af bitum lúsarinnar.“ Mikael segir að þetta sé eins og „sjálfvirk afnæming.“ Fólk fái bit og myndi þol við þeim smám saman. „Þetta á að vera skárra og skárra með hverju árinu sem líður og svo eftir einhvern tíma þá áttu að þola þetta sæmilega.“
Lúsmý Reykjavík síðdegis Húsráð Skordýr Mest lesið Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Innlent „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Innlent Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Innlent Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Fleiri fréttir Loka almenningsbókasafninu og leita til Akureyrar Búið að taka sýni úr ungu birnunni Vinna málið saman og nýta greinargerð vegna fyrri umsóknar Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Stofna námsstyrk á sviði umhverfismála í nafni Ellýjar Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Maður sem var leitað við Vík fannst látinn Ákvörðun ráðherra viðurkenning á að mikil þekking sé fyrir norðan Biðin óásættanleg og vill skýr svör frá ríkinu Hinir grunuðu í mansalsmálinu ganga lausir Sveitarfélögin krefja ríkið svara um NPA Norðurlönd dýpka samvinnu í varnarmálum Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Bein útsending: Birting lýðheilsuvísa í Grindavík Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Húnninn settur í frost þar til hægt verður að stoppa hann upp „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Sjá meira