Að hræðast ekki þótt maður sé kominn djúpt í laugina og ekki alveg syndur

Einkennislitur Top Reiter er skærgulur. Fer ekki framhjá neinum. Svolítið eins og frumkvöðullinn Kóki, kraftinum og áræðninni taka allir eftir. Hann er stöðugt á ferðinni, opinn, hress og kátur. Og alltaf með fullt af fólki í kringum sig. Í æsku var hann sendur í sveit eins og venjan var, lærði þar að vinna. Eldmóðurinn og áhuginn á hestum kviknaði að sama skapi og lifði af mörg mismunandi tímabil í hans lífi, námstíma og uppbyggingu fjölskyldunnar á yngri árum. ,,Hestamennskan er bara eins og fíkn sem maður losnar ekki við,“ segir Kóki. 

Hann er lærður húsgagnasmiður, en sneri sér snemma að viðskiptum. ,,Það býr í manni vilji til að vera sjálfstæður, ráða sínum tíma og gera það sem mann langar til. Mér tókst að sameina vinnuna og áhugamálið og þá verður lífið aldrei leiðinlegt.“

Lítið til að byrja með en vatt upp á sig

Snemma á níunda áratugnum hélt Kóki til Þýskalands, heillaðist af landi og þjóð, en skömmu fyrir fall járntjaldsins eyddi hann árunum í Ungverjalandi og Póllandi, þar sem hann byrjaði að byggja upp fyrirtæki, enda handverk þar í hávegum haft. 

„Ég var alltaf með áhuga á framleiðslu, fyrir reiðtygjum og svo einnig fyrir fötum, enda var stíllinn frekar púkó í hestamennskunni. Þetta var lítið til að byrja með, smá föndur eiginlega, við byrjuðum á reiðtygjunum, fórum síðar út í fötin og svo vatt þetta allt upp á sig. Uppbyggingin hefur gengið hægt og örugglega. Lykilatriði hefur verið að eiga viðskipti við topp fyrirtæki og framleiða gæðavöru. Missa aldrei sjónar af markmiðinu.“

Höfuðstöðvar Top Reiter eru í Hrafnsholti í Þýskalandi, um 130 kílómetra frá Hamborg, og aðstaðan þar er glæsileg. Leiðin hefur samt ekki alltaf verið bein og greið, en Kóki er ævintýramaður og hefur tekið sénsa. Hann hlær. 

„Við erum allir ævintýramenn sem tökumst á við ákveðna hluti í lífinu. Það mikilvæga er að hræðast ekki þótt maður sé kominn djúpt í laugina og ekki alveg syndur. Og þá skiptir mestu að vera jákvæður og þannig að hugurinn drífi mann áfram. Við hverja raun eflist maður og er bara partur af leiknum. Það hefur aldrei verið inni í myndinni að gefast upp þótt á móti blási, allt hefst með dugnaði og yfirlegu.“ 

En Kóki er enginn sólóisti, hann nýtur þess að vinna með öflugu fólki og er ófeiminn við að hrósa sínu góða samstarfsfólki í gegnum tíðina. „Það afrekar enginn neitt aleinn og í tómarúmi,“ segir hann og mærir þau sem standa honum næst.

Fyrirgefið oftar en einu sinni

Víkur þá sögunni að helstu viðskiptafélögum hans, syninum Ásgeiri Svan Herbertssyni, betur þekktur sem Geiri Kóka, og tengdadótturinni Öldu Jónu Nóadóttur. „Sagan er í stuttu máli sú að fyrir um þrjátíu árum varð til fyrirtæki sem hét Kóki Grand Prix en nokkrum árum eftir tilurð þess hófst samvinna okkar feðga,“ segir Geiri. 

„Nafninu var fljótt breytt í Top Reiter en fyrstu 15 árin voru mjög flókin og erfið og leið mjög langur tími þar til við náðum góðum tökum á framleiðslunni. Trúin á sjálfum sér og því sem maður er að gera fleytir manni áfram, en svo eru það ákveðin forréttindi að vinna við það sem maður hefur áhuga á, sem eru hestarnir og allt þeim tengt. Okkar kunningsskapur út um alla Evrópu gerði það síðan að verkum að okkur var fyrirgefið oftar en einu sinni og oftar en tvisvar þegar hlutirnir gengu ekki alveg eftir áætlun. Það er helsta ástæðan fyrir því að við höfum getað haldið áfram.“

Geiri telur að staða Top Reiter í dag sé sterk. Þýskaland er langstærsti markaðurinn, en þar er talið að íslandshestabú séu á bilinu 700 - 800, stór og smá. Top Reiter selur þó einnig mikið til Íslands, Norðurlandanna, Sviss og Austurríkis, og í raun til allra staða þar sem íslenski hesturinn er. 

„Við teljum okkur eiga nóg inni og geta gert miklu meira. Í Þýskalandi eru mun fleiri eigendur og hestar en heima á Íslandi. Og svo koma öll hin löndin í kring, þannig að við erum mjög nálægt markaðnum. Við erum að sækja fram, reynum að veita toppþjónustu við kúnnann og erum að horfa meira í þá átt að auka við þjónustuna.“

Samkeppni mikil og allir á tánum

Alda Jóna gegnir ýmsum hlutverkum hjá Top Reiter , segist geta sinnt starfi sínu mikið í fjarvinnu frá Íslandi, en þar búa þau Geiri, ala upp drengina sína, auk þess sem hún hefur starfað við kennslu í Verslunarskóla Íslands í tuttugu ár með góðum hléum inn á milli. Tíð ferðalög og mikil viðvera ytra sé þó stór þáttur í þeirra lífi. 

„Við reyndum að búa í Þýskalandi, en vildum heldur vera á Íslandi. Þrátt fyrir þetta fyrirkomulag er samstarf okkar mjög náið, hvort sem vinnan snýr að vöruþróun markaðssetningu eða annarri uppbyggingu. Kóki er auðvitað kóngurinn, en við Geiri höfum verið að koma sífellt meira inn í reksturinn eftir því sem árin líða.“

Þau hafa öll séð miklar breytingar á þeim tíma sem fyrirtækið hefur verið starfandi. „Þegar Kóki og Geiri byrjuðu sitt samstarf á sínum tíma var til að mynda ekki mikil tíska í hestaheiminum,“ útskýrir Alda Jóna. 

„Fólk var mikið í afgangsfötum, gömlu leppunum sem í dag fara í endurvinnslu í Sorpu en fóru þá í hesthúsið. Þá feðga langaði til að breyta því og sjá fólk vera svolítið smart á hestbaki. Það hefur gengið eftir og núna vilja flestir hestamenn einmitt vera fallega klæddir í sportinu sínu. Framan af var reyndar lögð meiri áhersla á reiðtygin í rekstrinum en fatnaðurinn hefur verið að sækja í sig veðrið.“

Hún segir spennandi tíma framundan og tækifærin mörg. „Samkeppni er hins vegar mikil, ekki síst við erlend fyrirtæki í bransanum, og allir þurfa að vera á tánum. Það sem mér finnst heillandi er að reiðfatnaður er alltaf að verða þægilegri, þróast meira í þá átt að vera eins og íþrótta- eða útivistafatnaður. Svo hefur orðið mikil þróun í efnum undanfarin ár, bæði eru þau orðin léttari og meiri virkni í þeim. Þannig að það er auðveldara að gera endirgóðan, þægilegan fatnað fyrir knapa sem er líka töff.“

Öflugt tengslanet og ör þróun

Það er ekki margt í nágrenni höfuðstöðva Top Reiter í Hrafnsholti annað en fallegar sveitir og lítil þorp, og myndu margir segja að þetta væri í miðjunni á engu. Þar var engu að síður haldið Mið-Evrópumót íslenska hestsins síðasta sumar, keppnisknapar komu frá alls tíu löndum og sumir óku með hrossin sín rúmlega 1000 kílómetra leið til að komast á mótsstað. Fjöldi áhorfenda lagði einnig leið sína á mótið. 

„Þetta sýnir vel áhugann, hingað kemur fólk langt að með hestakerrur og húsvagna, og marga topphesta,“ segir Geiri. „Við erum hér líka nálægt okkar helstu sölustöðum, en þetta er gamall búgarður sem heillaði pabba upphaflega vegna mikilla möguleika til útreiða, sem eru ekki alls staðar fyrir hendi.“

Miklar framkvæmdir hafa verið á staðnum, bygging reiðhallar og húsakostur endurnýjaður. Aðstaðan er öll hin besta, fyrir hesta, menn og jú, blómlegt fyrirtæki. „Árið 2000 tókum við fyrsta hestahúsið í gegn, en allt þurfti að gera upp frá grunni. Það hefði í sjálfu sé verið auðveldara að ýta þessu öllu ofan í holu og byggja nýtt, en við vildum heldur fara þessa leið. Nú er aðstaðan hér í toppstandi og eiginlega erum við framkvæmdalega komin á endastöð í bili. Við horfum því til þess núna að gera meira á Íslandi, við erum og verðum alltaf Íslendingar. Það er ótrúlegt hvað landið kallar alltaf á mann,“ segir Geiri sem greinilega hefur erft framkvæmdagleði föður síns og sér mikla möguleika framundan og lítur björtum augum á framtíðina.

Nærri áttræður en hvergi nærri hættur

En snúum okkur aftur að manninum sem tók fyrstu skrefin, manninum sem byggði grunninn með brennandi áhuga á íslenska hestinum í hjartanu. Þessi maður er hvergi nærri hættur, aldur ekki fyrirstaða hjá litríkum og öflugum Kóka, sem er fæddur í Þingholtunum í Reykjavík 1943. 

„Ég er með svo gott fólk í kringum mig og þá eru manni allir vegir færir. Það sjá allir hvað þarf að gera og fólkið mitt styður við bakið á mér í blíðu og stríðu, jafnvel þótt hugmyndirnar séu stundum brjálaðar. Teymið hérna er alveg ótrúlegt,“ segir Kóki og bætir því við að hann sé gríðarlega sáttur og sjái nú vel ávöxtinn af öllu því sem þau hafi í sameiningu áorkað. 

Hann er svo sannarlega í sínu elementi. „En svo er ég líka fullur af hugmyndum til framtíðar. Ég segi alltaf: um leið og þú hættir að hugsa um framtíðina og hvað þú ætlar að gera næst, þá ertu eiginlega dauður. Og þá hættir maður bara.“