Ísland getur stutt rannsókn á stríðsglæpum Rússlands Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar 26. mars 2022 13:01 Enginn vafi leikur á því í mínum huga að rússneski herinn fremur stríðsglæpi í Úkraínu. Jens Stoltenberg, framkvæmdastjóri NATO, hefur sagt sannanir fyrir að rússneski herinn hafi beitt klasasprengjum. Notkun slíkra vopna er bönnuð samkvæmt Genfarsamningunum. Ursula von der Leyen, forseti framkvæmdastjórnar ESB, kallaði fljótlega eftir upphaf innrásarinnar eftir að stríðsglæpir Rússa yrðu rannsakaðir. Síðast en ekki síst hefur Karim A.A. Khan, saksóknari hjá Alþjóðlega sakamáladómstólnum, sagt ástæðu til að ætla að stríðsglæpir hafi verið framdir af hálfu rússneska hersins í Úkraínu. Í samræmi við það lýsti saksóknarinn því yfir þann 28. febrúar að rannsókn vegna stöðunnar í Úkraínu væri hafin. Á fyrstu dögum marsmánaðar höfðu 39 aðildarríki vísað aðstæðum í Úkraínu til saksóknara og óskað eftir að saksóknari hæfi rannsókn og öflun sönnunargagna þá þegar. Ísland var þar á meðal. Þessi samstaða er án fordæma af hálfu aðildarríkja dómstólsins. Þingsályktunartillaga um viðbótarframlag Íslands Ég lagði í liðinni viku fram þingsályktunartillögu á Alþingi um að utanríkisráðherra veiti 10 milljón króna sérstakt viðbótarframlag til Alþjóðlega sakamáladómstólsins í Haag vegna innrásar Rússlands í Úkraínu. Það gerði ég eftir að hafa séð fréttir af ákalli saksóknarans við dómstólinn um að aðildarríki dómstólsins styðji þessa rannsókn með viðbótarframlögum og öðrum stuðningi og eftir að hafa lesið fréttir af því að Litháen ætli að leggja til sérstakt fjárframlag sem nemur um 15 milljón kr. Samhliða biðlaði Litháen til annarra ríkja um leggja rannsókninni lið með þessum hætti. Hér er um að ræða táknrænt viðbótarframlag. Bretland hefur einnig svarað kallinu og gefið vilyrði fyrir sérstökum fjárframlögum og öðrum stuðningi við rannsóknina. Frjáls viðbótarframlög eru til marks um þá afstöðu að þeir sem fremja stríðsglæpi sæti ábyrgð. Ísland getur gert meira í þágu rannsóknarinnar og farið að fordæmi Svía. Við getum boðið því fólki sem hingað kemur frá Úkraínu að segja frá reynslu sinni, skrásett sögur þeirra og þannig mögulega aflað sönnunargagna. Þeir sem fremja stríðsglæpi sæti ábyrgð Alþjóðlegi sakamáladómstóllinn (e. International Criminal Court - ICC) er fyrsti varanlegi alþjóðlegi sakamáladómstóllinn sem stofnaður var til þess að taka á alvarlegum brotum sem varða alþjóðasamfélagið. Dómstóllinn rekur upphaf sitt til 7. júlí 1998 þegar samkomulag 120 ríkja náðist um Rómarsamþykktina svokölluðu, en það er stofnskjal Alþjóðlega sakamáladómstólsins. Rómarsamþykktin tók svo gildi 1. júlí 2002 þegar 60 ríki höfðu fullgilt hana. Ísland varð tíunda ríkið til þess að fullgilda samþykktina. Ísland hefur þannig frá upphafi staðið með þeim grundvallargildum sem búa að baki stofnun dómstólsins.Eitt meginmarkmið dómstólsins er að þeir aðilar sem gerast sekir um alvarlegustu glæpina gegn almennum borgurum sæti ábyrgð. Undir lögsögu dómstólsins stríðsglæpir, hópmorð, glæpir gegn mannúð og glæpir gegn friði.Fámenn þjóð getur beitt rödd sinniNúna er ríkt tilefni fyrir Ísland til að stíga mikilvægt og um leið táknrænt skref með sérstöku fjárframlagi til að styðja rannsókn á brotum rússneska hersins í Úkraínu. Með því getur fámenn þjóð sýnt sterka afstöðu með grundvallarréttindum hins almenna borgara á stríðstímum. Saksóknarinn sem fer með rannsóknina hefur lagt áherslu á þau augljósu sannindi að þegar árásum er vísvitandi beitt að óbreyttum borgurum þá sé það glæpur. Og dæmin af stríðsglæpum blasa því miður við okkur.Viðbrögð Alþingis við þessari tillögu hafa verið sterk og við erum 30 þingmenn sem að henni stöndum, úr öllum flokki á Alþingi. Þar að baki eru allir þingmenn úr þingflokkum Viðreisnar, Samfylkingar, Flokks fólksins og Pírata og að auki þingmenn úr þingflokkum Sjálfstæðisflokks, Vinstri grænna, Framsóknar og Miðflokks. Það skiptir máli. Það er ósk mín að þessi tillaga verði samþykkt sem fyrst. Á tímum sem þessum skiptir öllu að afstaðan sé skýr og að hún birtist alls staðar þar sem ætla má að boðskapurinn heyrist og skiljist.Ég er stolt af því að Ísland hafi tekið þátt í efnahagsaðgerðum og þeim á að halda áfram af fullum þunga. Stolt af viðbrögðum hvað varðar fólk sem hingað kemur frá Úkraínu. Ísland getur að sama skapi svarað ákalli saksóknara sem rannsakar núna stríðsglæpi Rússlands í Úkraínu. Fámenn þjóð eins og Ísland getur með þessu framlagi lagt lóð á vogarskálarnar. Rannsókn á stríðsglæpum rússneska hersins í Úkraínu er til marks um að alþjóðasamfélagið ætli sér ekki aðeins að fordæma stríðsglæpi heldur að slík brot hafi afleiðingar af hálfu alþjóðasamfélagsins. Það er afstaða sem hefur áhrif til framtíðar.Höfundur er þingmaður Viðreisnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Innrás Rússa í Úkraínu Viðreisn Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Flóttafólk á Íslandi Mest lesið Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson Skoðun Stöðvum glæpagengi á Íslandi Hjalti Vigfússon Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson Skoðun Skoðun Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson skrifar Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Fjármögnuðu stríðsvél Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugleiðingar á páskum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar Skoðun Móttaka skemmtiferðaskipa - hlustað á íbúa Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar Skoðun Þegar mannshjörtun mætast Jóna Hrönn Bolladóttir,Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Kristján á Sprengisandi lendir í ágjöf Björn Ólafsson skrifar Skoðun Unglingar eiga skilið heildstætt mat frá framhaldsskólum Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Stöðvum glæpagengi á Íslandi Hjalti Vigfússon skrifar Skoðun Jafnlaunavottun - „Hverjir græða á jafnlaunavottun“ Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri sem fáir eru að ræða? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig húsnæðismarkað vill Viðskiptaráð? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Enginn matur og næring án sérfræðiþekkingar Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun Öll endurhæfing er í eðli sínu starfsendurhæfing Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun „Bíddu, varst þú ekki að biðja um þessa greiðslu?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Rétta leiðin til endurreisnar menntakerfisins? Birgir Finnsson skrifar Sjá meira
Enginn vafi leikur á því í mínum huga að rússneski herinn fremur stríðsglæpi í Úkraínu. Jens Stoltenberg, framkvæmdastjóri NATO, hefur sagt sannanir fyrir að rússneski herinn hafi beitt klasasprengjum. Notkun slíkra vopna er bönnuð samkvæmt Genfarsamningunum. Ursula von der Leyen, forseti framkvæmdastjórnar ESB, kallaði fljótlega eftir upphaf innrásarinnar eftir að stríðsglæpir Rússa yrðu rannsakaðir. Síðast en ekki síst hefur Karim A.A. Khan, saksóknari hjá Alþjóðlega sakamáladómstólnum, sagt ástæðu til að ætla að stríðsglæpir hafi verið framdir af hálfu rússneska hersins í Úkraínu. Í samræmi við það lýsti saksóknarinn því yfir þann 28. febrúar að rannsókn vegna stöðunnar í Úkraínu væri hafin. Á fyrstu dögum marsmánaðar höfðu 39 aðildarríki vísað aðstæðum í Úkraínu til saksóknara og óskað eftir að saksóknari hæfi rannsókn og öflun sönnunargagna þá þegar. Ísland var þar á meðal. Þessi samstaða er án fordæma af hálfu aðildarríkja dómstólsins. Þingsályktunartillaga um viðbótarframlag Íslands Ég lagði í liðinni viku fram þingsályktunartillögu á Alþingi um að utanríkisráðherra veiti 10 milljón króna sérstakt viðbótarframlag til Alþjóðlega sakamáladómstólsins í Haag vegna innrásar Rússlands í Úkraínu. Það gerði ég eftir að hafa séð fréttir af ákalli saksóknarans við dómstólinn um að aðildarríki dómstólsins styðji þessa rannsókn með viðbótarframlögum og öðrum stuðningi og eftir að hafa lesið fréttir af því að Litháen ætli að leggja til sérstakt fjárframlag sem nemur um 15 milljón kr. Samhliða biðlaði Litháen til annarra ríkja um leggja rannsókninni lið með þessum hætti. Hér er um að ræða táknrænt viðbótarframlag. Bretland hefur einnig svarað kallinu og gefið vilyrði fyrir sérstökum fjárframlögum og öðrum stuðningi við rannsóknina. Frjáls viðbótarframlög eru til marks um þá afstöðu að þeir sem fremja stríðsglæpi sæti ábyrgð. Ísland getur gert meira í þágu rannsóknarinnar og farið að fordæmi Svía. Við getum boðið því fólki sem hingað kemur frá Úkraínu að segja frá reynslu sinni, skrásett sögur þeirra og þannig mögulega aflað sönnunargagna. Þeir sem fremja stríðsglæpi sæti ábyrgð Alþjóðlegi sakamáladómstóllinn (e. International Criminal Court - ICC) er fyrsti varanlegi alþjóðlegi sakamáladómstóllinn sem stofnaður var til þess að taka á alvarlegum brotum sem varða alþjóðasamfélagið. Dómstóllinn rekur upphaf sitt til 7. júlí 1998 þegar samkomulag 120 ríkja náðist um Rómarsamþykktina svokölluðu, en það er stofnskjal Alþjóðlega sakamáladómstólsins. Rómarsamþykktin tók svo gildi 1. júlí 2002 þegar 60 ríki höfðu fullgilt hana. Ísland varð tíunda ríkið til þess að fullgilda samþykktina. Ísland hefur þannig frá upphafi staðið með þeim grundvallargildum sem búa að baki stofnun dómstólsins.Eitt meginmarkmið dómstólsins er að þeir aðilar sem gerast sekir um alvarlegustu glæpina gegn almennum borgurum sæti ábyrgð. Undir lögsögu dómstólsins stríðsglæpir, hópmorð, glæpir gegn mannúð og glæpir gegn friði.Fámenn þjóð getur beitt rödd sinniNúna er ríkt tilefni fyrir Ísland til að stíga mikilvægt og um leið táknrænt skref með sérstöku fjárframlagi til að styðja rannsókn á brotum rússneska hersins í Úkraínu. Með því getur fámenn þjóð sýnt sterka afstöðu með grundvallarréttindum hins almenna borgara á stríðstímum. Saksóknarinn sem fer með rannsóknina hefur lagt áherslu á þau augljósu sannindi að þegar árásum er vísvitandi beitt að óbreyttum borgurum þá sé það glæpur. Og dæmin af stríðsglæpum blasa því miður við okkur.Viðbrögð Alþingis við þessari tillögu hafa verið sterk og við erum 30 þingmenn sem að henni stöndum, úr öllum flokki á Alþingi. Þar að baki eru allir þingmenn úr þingflokkum Viðreisnar, Samfylkingar, Flokks fólksins og Pírata og að auki þingmenn úr þingflokkum Sjálfstæðisflokks, Vinstri grænna, Framsóknar og Miðflokks. Það skiptir máli. Það er ósk mín að þessi tillaga verði samþykkt sem fyrst. Á tímum sem þessum skiptir öllu að afstaðan sé skýr og að hún birtist alls staðar þar sem ætla má að boðskapurinn heyrist og skiljist.Ég er stolt af því að Ísland hafi tekið þátt í efnahagsaðgerðum og þeim á að halda áfram af fullum þunga. Stolt af viðbrögðum hvað varðar fólk sem hingað kemur frá Úkraínu. Ísland getur að sama skapi svarað ákalli saksóknara sem rannsakar núna stríðsglæpi Rússlands í Úkraínu. Fámenn þjóð eins og Ísland getur með þessu framlagi lagt lóð á vogarskálarnar. Rannsókn á stríðsglæpum rússneska hersins í Úkraínu er til marks um að alþjóðasamfélagið ætli sér ekki aðeins að fordæma stríðsglæpi heldur að slík brot hafi afleiðingar af hálfu alþjóðasamfélagsins. Það er afstaða sem hefur áhrif til framtíðar.Höfundur er þingmaður Viðreisnar.
Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar
Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar
Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Enginn matur og næring án sérfræðiþekkingar Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun