Velferð dýra skal alltaf ráða för Sæunn Þóra Þórarinsdóttir skrifar 26. nóvember 2021 10:31 Á lögbýlinu Lágafelli hefur verið stundaður blóðbúskapur frá árinu 1985, samhliða ræktun hrossa. Óhætt er að segja að sú mynd sem dregin var upp af rekstrinum í umfjöllun fjölmiðla í vikunni, er ekki í neinu samræmi við það sem almennt gengur og gerist í þessum geira. Myndböndin vöktu óhug hjá mér og öðrum þeim bændum sem ég hef rætt við undanfarna daga. Tekið skal sérstaklega fram að Lágafell er hvorki bær nr. 6 eða 38, sem mest af umræddu myndefni kemur frá. Í umræðunni virðist mikils misskilnings gæta um hvernig framkvæmd blóðtöku er á meirihluta þeirra bæja sem stunda blóðbúskap. Ljóst er að langflestir bændur gæta þess í hvívetna að komið sé fram við hrossin þeirra af umhyggju og virðingu. Á Lágafelli fer blóðtaka þannig fram að blóð er tekið úr hryssum á um 10 vikna tímabili á ári, sem hefst alla jafna í ágúst. Utan þess tímabils ganga hrossin laus á svæði sem telur um 350 hektara. Umsjón er þó vitanlega höfð með hrossunum allt árið um kring svo tryggt sé að ekkert ami að þeim og að þau skorti ekkert. Meðal hryssa á búinu gefur af sér um fimm lítra vikulega og í fimm vikur. Áður en blóðtaka er svo framkvæmd eru merarnar blóðmældar af Ísteka/dýralæknum. Séu blóðgildi og -búskapur í lagi, er blóð dregið úr þeim hryssum sem sýna svörun. Þær sem ekki sýna svörun, eru sendar aftur í sýnatöku sem fer fram viku seinna. Þær sem sýna að hormónið sé til staðar gefa blóð. Merarnar eru staðdeyfðar á stungustað af dýralækni áður en blóðtaka hefst. Tryggt er að framkvæmdin sé eins streitulítil og kostur er á og hafa ábúendur á Lágafelli búið svo um hnútana að dýrin séu tamin/vanin við blóðtökuna. Folöld fylgja merum í gegnum þar til gerðar rennur og í blóðtöku, til þess að draga úr álagi á bæði merar og folöld. Í réttinni er búið svo um hnútana að tryggt sé að hrossin geti hvorki valdið sér né öðrum tjóni. Þegar dýrunum er smalað inn í rétt og rennur er beitt áhöldum á borð við 150 cm. plaströrum, til þess að beina hrossunum rétta leið. Vissulega er dýrunum stjakað með áhöldunum en dýrin eru aldrei slegin eða vísvitandi meidd með nokkrum öðrum hætti. Rennur og básar, eru hafðir þröngir, til að minnka álag og streitu og svo þær nái ekki að snúa sér og slasa. Básinn er lokaður að framan, og merin kemur í básinn og tveimur rörum komið fyrir fyrir aftan þær svo þær bakki ekki út úr básnum og lendi við það undir eða yfir rör og beislur og slasi sig. Böndin yfir þær eru eins konar axlabönd, þeim til varnar. Ef hryssa prjónar upp, getur hún rifið úr sér nálina. Böndin og annar búnaður er því hugsaður til þess að verja þær fyrir óþarfa slysum og veita öryggi. Á Lágafelli er regla að við hvern bás stendur alltaf aðili sem fylgist með og róar merarnar á meðan á blóðtöku stendur. Dýralæknir er alltaf á staðnum og hann er tryggir meðferð og öryggi og segir fólki til í réttinni. Árlega fáum við eftirlitsaðila sem fylgjast með holdafari, heilsu og hófum, og högum. Folöldin eru alin upp við það að fylgja mæðrunum í básinn og gegnum rennurnar, spekjast og þekkja umhverfið og mennina og eru yfirleitt tamin í lok tímabils. Dýralæknir er alltaf á staðnum og tryggir, meðferð, öryggi og segir fólki til í réttinni. Árlega koma eftirlitsaðilar frá Ísteka og MAST sem fylgjast með holdafari, heilsu, hófum, og högum. Folöldin eru alin upp við það að fylgja mæðrunum í básinn og gegnum rennurnar. Við það spekjast þau og læra að þekkja umhverfið og mennina í lok tímabils. Ábúendur á Lágafelli treysta sér ekki til að meta aðstæður annarra bænda við blóðtökur, en sannarlega er myndbandið er afar ógeðfellt. Rétt er þó að vekja athygli á því, að einfalt er að búa sögu sem á engan vegin við rök að styðjast, með því að klippa saman efni og setja það í búning til að hrella og hræða fólk. Á Lágafelli, eins og öllum öðrum bóndabæjum á Íslandi, hafa komið upp atvik, þar sem erfitt hefur verið að ráða fram úr, er varða meðferð dýra. Slík atvik þarf hins vegar alltaf að leysa með nærgætni og virðingu fyrir dýrunum. Barsmíðar á dýrum eru algjörlega ólíðandi og það væri óskandi að mál allra bænda sem brjóta lög um velferð dýra nr. 55/2013 yrðu rannsökuð af MAST. Bæði mál blóðbænda og annarra eftirlitsskyldra aðila. Óásættanlegt er með öllu að komið sé fram við dýr með þeim hætti, sem sjá mátti í myndbandinu. Dýravelferð skal ávallt höfð í hávegum þegar unnið er með dýr. Höfundur er bóndi á Lágafelli Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Blóðmerahald Dýr Landbúnaður Mest lesið Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson Skoðun Skoðun Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Sjá meira
Á lögbýlinu Lágafelli hefur verið stundaður blóðbúskapur frá árinu 1985, samhliða ræktun hrossa. Óhætt er að segja að sú mynd sem dregin var upp af rekstrinum í umfjöllun fjölmiðla í vikunni, er ekki í neinu samræmi við það sem almennt gengur og gerist í þessum geira. Myndböndin vöktu óhug hjá mér og öðrum þeim bændum sem ég hef rætt við undanfarna daga. Tekið skal sérstaklega fram að Lágafell er hvorki bær nr. 6 eða 38, sem mest af umræddu myndefni kemur frá. Í umræðunni virðist mikils misskilnings gæta um hvernig framkvæmd blóðtöku er á meirihluta þeirra bæja sem stunda blóðbúskap. Ljóst er að langflestir bændur gæta þess í hvívetna að komið sé fram við hrossin þeirra af umhyggju og virðingu. Á Lágafelli fer blóðtaka þannig fram að blóð er tekið úr hryssum á um 10 vikna tímabili á ári, sem hefst alla jafna í ágúst. Utan þess tímabils ganga hrossin laus á svæði sem telur um 350 hektara. Umsjón er þó vitanlega höfð með hrossunum allt árið um kring svo tryggt sé að ekkert ami að þeim og að þau skorti ekkert. Meðal hryssa á búinu gefur af sér um fimm lítra vikulega og í fimm vikur. Áður en blóðtaka er svo framkvæmd eru merarnar blóðmældar af Ísteka/dýralæknum. Séu blóðgildi og -búskapur í lagi, er blóð dregið úr þeim hryssum sem sýna svörun. Þær sem ekki sýna svörun, eru sendar aftur í sýnatöku sem fer fram viku seinna. Þær sem sýna að hormónið sé til staðar gefa blóð. Merarnar eru staðdeyfðar á stungustað af dýralækni áður en blóðtaka hefst. Tryggt er að framkvæmdin sé eins streitulítil og kostur er á og hafa ábúendur á Lágafelli búið svo um hnútana að dýrin séu tamin/vanin við blóðtökuna. Folöld fylgja merum í gegnum þar til gerðar rennur og í blóðtöku, til þess að draga úr álagi á bæði merar og folöld. Í réttinni er búið svo um hnútana að tryggt sé að hrossin geti hvorki valdið sér né öðrum tjóni. Þegar dýrunum er smalað inn í rétt og rennur er beitt áhöldum á borð við 150 cm. plaströrum, til þess að beina hrossunum rétta leið. Vissulega er dýrunum stjakað með áhöldunum en dýrin eru aldrei slegin eða vísvitandi meidd með nokkrum öðrum hætti. Rennur og básar, eru hafðir þröngir, til að minnka álag og streitu og svo þær nái ekki að snúa sér og slasa. Básinn er lokaður að framan, og merin kemur í básinn og tveimur rörum komið fyrir fyrir aftan þær svo þær bakki ekki út úr básnum og lendi við það undir eða yfir rör og beislur og slasi sig. Böndin yfir þær eru eins konar axlabönd, þeim til varnar. Ef hryssa prjónar upp, getur hún rifið úr sér nálina. Böndin og annar búnaður er því hugsaður til þess að verja þær fyrir óþarfa slysum og veita öryggi. Á Lágafelli er regla að við hvern bás stendur alltaf aðili sem fylgist með og róar merarnar á meðan á blóðtöku stendur. Dýralæknir er alltaf á staðnum og hann er tryggir meðferð og öryggi og segir fólki til í réttinni. Árlega fáum við eftirlitsaðila sem fylgjast með holdafari, heilsu og hófum, og högum. Folöldin eru alin upp við það að fylgja mæðrunum í básinn og gegnum rennurnar, spekjast og þekkja umhverfið og mennina og eru yfirleitt tamin í lok tímabils. Dýralæknir er alltaf á staðnum og tryggir, meðferð, öryggi og segir fólki til í réttinni. Árlega koma eftirlitsaðilar frá Ísteka og MAST sem fylgjast með holdafari, heilsu, hófum, og högum. Folöldin eru alin upp við það að fylgja mæðrunum í básinn og gegnum rennurnar. Við það spekjast þau og læra að þekkja umhverfið og mennina í lok tímabils. Ábúendur á Lágafelli treysta sér ekki til að meta aðstæður annarra bænda við blóðtökur, en sannarlega er myndbandið er afar ógeðfellt. Rétt er þó að vekja athygli á því, að einfalt er að búa sögu sem á engan vegin við rök að styðjast, með því að klippa saman efni og setja það í búning til að hrella og hræða fólk. Á Lágafelli, eins og öllum öðrum bóndabæjum á Íslandi, hafa komið upp atvik, þar sem erfitt hefur verið að ráða fram úr, er varða meðferð dýra. Slík atvik þarf hins vegar alltaf að leysa með nærgætni og virðingu fyrir dýrunum. Barsmíðar á dýrum eru algjörlega ólíðandi og það væri óskandi að mál allra bænda sem brjóta lög um velferð dýra nr. 55/2013 yrðu rannsökuð af MAST. Bæði mál blóðbænda og annarra eftirlitsskyldra aðila. Óásættanlegt er með öllu að komið sé fram við dýr með þeim hætti, sem sjá mátti í myndbandinu. Dýravelferð skal ávallt höfð í hávegum þegar unnið er með dýr. Höfundur er bóndi á Lágafelli
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun