Tökum þátt í að forða loftslagshörmungum Guðjón Sigurbjartsson skrifar 15. ágúst 2021 12:30 Ný skýrsla milliríkjanefndar Sameinuðu þjóðanna um loftslagsvána staðfestir að loftslagið er að hitna hratt og stórauka þarf aðgerðir til að forða ólýsanlegum hörmungum fyrir lífið á jörðinni næstu áratugi. Við Íslendingar erum að losa hlutfallslega mikið og getum ekki verið stikkfrí. Góðu fréttirnar eru að við getum vel orðið kolefnishlutlaus og við búum yfir sérþekkingu og aðstöðu sem getur nýst öðrum þjóðum þannig að umskiptin geta verið fjárhagslega jákvæð fyrir okkur, ef við viljum. Vandinn Ef losun gróðurhúsalofttegunda (GHL) heldur áfram að vaxa eins og hún hefur gert frá 1850 mun andrúmsloftið hlýna um 6°C fyrir næstu aldamót, sem mun raska öllu lífi á jörðinni. Á heimsvísu er meðallosun GHL á persónu á ári um 4 tonn, 8 tonn í Evrópu og 18 tonn í Bandaríkjunum. Við Íslendingar losum heil 44 tonn á mann á ári. Einungis olíuríkið Qatar losar meira. Með Parísarsamkomulaginu frá 2015 settu ríki heims sér það sameiginlega markmið að draga nægilega mikið úr losun GHL til að hnattræn hlýnun haldist innan við 2°C. Talið er hæpið að það náist nema með stórauknum aðgerðum. Losum minna Losun GHL á Íslandi verður um 14 milljón tonn (MT) í ár og skiptist gróflega svona, sjá töflu 1. Langmest losun GHL er frá þurrkuðu votlendi eða um 9 MT á ári. Aðeins um 15% af þessu landi er nýtt í þágu matvælaframleiðslu. Minnka má losun um 6,6 MT á ári með endurheimt votlendis. Votlendissjóður greiðir framkvæmdakostnaðinn en til að verulegur skriður komist á þarf væntanlega að umbuna landeigendum og bændum betur og ýta á eftir með kröfum. Hér er miðað við að 1 ma. kr. á ári í 10 ár dugi til að endurheimta megnið af ónotuðu votlendi. Losunfrá iðnaði, landbúnaði og úrgangi getur minnkað talsvert, segjum 1 MT á ári samtals. Lauslega er hér áætlað að kostnaður ríkissjóðs af þessum aðgerðum verði 1 ma.kr. á ári í 10 ár. Við búum að umhverfisvænni raf- og hitaorku. Orkuskipti í samgöngum erukomin vel á veg með rafbílavæðingu. Lausnir fyrir skip og jafnvel flug eru í sjónmáli. Unnið er að eflingu almenningssamgangna. Árið 2030 verður nýskráning bensín- og díselbíla óheimil. Eftir 10 ár má ætla að um helmingur samgangna verði á umhverfivænni orku. Losun GHL frá þessum flokkum mun minnka um nálægt 0,9 MT á ári, á næstu árum. Kostnaður skattgreiðenda gæti orðið nálægt 2 ma. kr. á ári, næstu 10 ár, gróft skotið. Samkvæmt ofangreindu getum við minnkað losun GHL á næstu 10 árum, úr 14 MT á ári í um 5,5 MT.Samt verður losun hér enn um 16 þúsund tonn á persónu á ári sem er meiri en losun Evrópubúa nú, að meðaltali (8). Bindum meira Við getum sem sagt ekki náð kolefnishlutleysi með því bara að minnka losun GHL. Við þurfum því að auka bindingu GHL og það um 5,5 MT á ári. Tafla 2 sýnir nokkrar mismunandi leiðir að því marki. Stöðvun lausagöngu búfjár eykur náttúrulega gróðurþekju landsins, samanber Þórsmörk og landnám Ingólfs. Gerum hér ráð fyrir að 5.000 km2 grói upp, sem myndi næga til að binda 1 MT á ári. Kostnaður opinberra sjóða við girðingar og bætur til sauðfjárbænda gætu gróft skotið numið um 1 ma.kr. á ári í 5 ár og einhverju eftir það. Á móti kemur að lækka mætti framlög til Landgræðslunnar sem nema rúmum 5 ma.kr. á ári um svipaða upphæð. Nettó núll hér, en líklega verður fjárhagslegur ávinningur af stöðvun lausagöngu. Kolefnisbinding á landgræðslusvæðum er metin 275 tonn á 1 km2 á ári. Hraðvirkast virðist að nota lúpínu. Til að binda 1 MT á ári mætti sá lúpínu í 500 km2 á ári í 5 ár og láta hana svo sá sér sjálfri upp í 5.000 km2. Kostnaðurinn yrði 1 ma.kr. á ári í 5 ár, og einhver við umsjón eftir það. Skógar þekja í dag um 2% af flatarmáli Íslands eða 2000 km2. Kolefnisbinding skóga er misjöfn eftir trjátegundum, aldri ofl. Hér er gengið út frá 144 tonna bindingu á 1 km2 á ári. Til að binda 1 MT á ári til viðbótar þarf að fimmfalda skógarþekjuna, í 10% landsins eða 10.000 km2. Stofnkostnaðar yrði lauslega áætlað um 30 ma.kr. á ári í 10 ár og það tekur skóga um 30 ár að komast í hámarks bindingu. Ofangreindar leiðir að bindingu GHL ganga allar út á að nýta gróður til þess, sem um leið fegrar landið og eykur skjól, sem skiptir verulegu máli hér í norðrinu. Carbfix hefur þróað niðurdælingu GHL í berg. Kostnaður við að binda 1 MT af GHL með þeim hætti er 3 ma.kr. Lítið landsvæði fer í þessa starfsemi. Þessi kostnaður félli til á meðan dælt yrði niður, en aukinn gróður, samanber ofangreint, verður sjálfbærari. Heildarkostnaðurinn er ekki svo mikill Ofangreindur samanburður er grófur og ónákvæmur en gefur vonandi vísbendingar. Sáning lúpínu og stöðvun laugagöngu búfjár eru lang hagkvæmustu aðgerðirnar. Fara þarf allar ofangreindar leiðir í bland og aðrar sem kunna að vera færar, að markmiðinu sem er að ná að minnsta kosti 5 MT bindingu GHL á ári. Árlegur kostnaður er eftir blöndu aðferða. Hugsanlega yrði hann um 10 ma.kr. á ári í 5-10 ár, sem er aðeins 0,3% af landsframleiðslu. Til viðbótar er auðvitað ýmislegt svo sem endurnýjun bílaflota sem að hluta er eðlileg endurnýjun. En það eru fjárhagsleg tækifæri í öflugum aðgerðum. Við getum hjálpað öðrum Við Íslendingar getum ekki bara náð kolefnishlutleysi heldur líka hjálpað öðrum að minnka sína losun og haft af því verulegan fjárhagslegan ávinning. Hér eru nokkrar leiðir. Hitaveitur Margir hér búa yfir sérþekkingu og reynsla varðandi hitaveitur sem er eftirsótt víða um heim. Fólk héðan er þegar í Kína og víðar að vinna við að koma upp stórum hitaveitum sem draga úr kolakyndingu. Vindmyllugarðar Raforka framleidd með vindorku í vindmyllugörðum er umhverfisvæn og kostnaðarverðið orðið samkeppnisfært við vatnsorku. Ísland er vindasamt og nýting vindorkuvera óvenju góð.Vindorkuver hér með 1000 MW uppsettu afli sem leysir af hólmi raforkuver sem keyrt er á jarðefnaeldsneyti, minnka losun GHL um 4 MT á ári nettó, lauslega áætlað. Raforka frá vindmyllugörðum yrði eftirsótt svo sem til að knýja gagnaver, framleiðsla vetni sem væntanlega verður bráðlega helsti orkugjafinn fyrir stóra bíla, skip og flugvélar. Einnig gætum við flutt út orku um sæstreng til Evrópu. Við getum án verulegra sjónrænna umhverfisáhrifa komið hér fyrir á völdum stöðum mörg þúsund MW vinorkuverum. Carbfix tæknin er þegar orðin útsöluvara. Við getum sem sagt ekki bara náð kolefnishlutleysi á næstu árum, heldur á sama tíma bætt náttúru landsins og hjálpað öðrum þjóðum að draga úr losun. Krefjumst aðgerða og veljum rétt í kosningunum Við almenningur getum gert margt fyrir umhverfið svo sem skipt yfir á rafmagnsbíl, notað virka ferðamáta í stað bíla, fjarfundi, minnkað kjötneyslu, dregið úr plastnotkun og fleira. Loftlagsvandinn er hins vegar það stór að þjóðir heims verða að grípa til yfirgripsmikilla aðgerða, samanber ofangreint. Við almenningur þurfum að þrýsta á stjórnmálafólk og velja í komandi kosningum þá stjórnmálaflokka sem taka loftlagsmálin föstum tökum. Sumir flokkanna tala skýrt í þessum málum, í þágu almennings. Aðrir flokkar gera jafnvel lítið úr vandanum og tala óljóst til að verja sérhagsmuni fárra. Við skulum ekki kjósa þá flokka heldur hina sem tala skýrt svo sem Píratar sem taka umhverfismálin mjög alvarlega og hafa sett fram skýra stefnu sem vitnar um vilja til að gera það sem gera þarf. Veldu rétt í þágu loftslagsins 25. september. Tilvísanir: Milliríkjanefnd Sameinuðu þjóðirnar – Ný skýrsla um loftlagsbreytingar http://umhverfisstofnun.is/ https://www.skogur.is/ https://www.votlendi.is/ https://www.carbfix.com Bill Gates - How to avoid a climate disaster Höfundur er formaður Pírata í Reykjavík Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Píratar Loftslagsmál Alþingiskosningar 2021 Skoðun: Kosningar 2021 Mest lesið „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal Skoðun Vér erum úr sömu sveit Steinþór Logi Arnarsson Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson Skoðun Halldór 24.05.2025 Halldór Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Skoðun Skoðun Vér erum úr sömu sveit Steinþór Logi Arnarsson skrifar Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun #blessmeta - önnur grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar máltíðir fyrir leikskólabörn Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir skrifar Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson skrifar Sjá meira
Ný skýrsla milliríkjanefndar Sameinuðu þjóðanna um loftslagsvána staðfestir að loftslagið er að hitna hratt og stórauka þarf aðgerðir til að forða ólýsanlegum hörmungum fyrir lífið á jörðinni næstu áratugi. Við Íslendingar erum að losa hlutfallslega mikið og getum ekki verið stikkfrí. Góðu fréttirnar eru að við getum vel orðið kolefnishlutlaus og við búum yfir sérþekkingu og aðstöðu sem getur nýst öðrum þjóðum þannig að umskiptin geta verið fjárhagslega jákvæð fyrir okkur, ef við viljum. Vandinn Ef losun gróðurhúsalofttegunda (GHL) heldur áfram að vaxa eins og hún hefur gert frá 1850 mun andrúmsloftið hlýna um 6°C fyrir næstu aldamót, sem mun raska öllu lífi á jörðinni. Á heimsvísu er meðallosun GHL á persónu á ári um 4 tonn, 8 tonn í Evrópu og 18 tonn í Bandaríkjunum. Við Íslendingar losum heil 44 tonn á mann á ári. Einungis olíuríkið Qatar losar meira. Með Parísarsamkomulaginu frá 2015 settu ríki heims sér það sameiginlega markmið að draga nægilega mikið úr losun GHL til að hnattræn hlýnun haldist innan við 2°C. Talið er hæpið að það náist nema með stórauknum aðgerðum. Losum minna Losun GHL á Íslandi verður um 14 milljón tonn (MT) í ár og skiptist gróflega svona, sjá töflu 1. Langmest losun GHL er frá þurrkuðu votlendi eða um 9 MT á ári. Aðeins um 15% af þessu landi er nýtt í þágu matvælaframleiðslu. Minnka má losun um 6,6 MT á ári með endurheimt votlendis. Votlendissjóður greiðir framkvæmdakostnaðinn en til að verulegur skriður komist á þarf væntanlega að umbuna landeigendum og bændum betur og ýta á eftir með kröfum. Hér er miðað við að 1 ma. kr. á ári í 10 ár dugi til að endurheimta megnið af ónotuðu votlendi. Losunfrá iðnaði, landbúnaði og úrgangi getur minnkað talsvert, segjum 1 MT á ári samtals. Lauslega er hér áætlað að kostnaður ríkissjóðs af þessum aðgerðum verði 1 ma.kr. á ári í 10 ár. Við búum að umhverfisvænni raf- og hitaorku. Orkuskipti í samgöngum erukomin vel á veg með rafbílavæðingu. Lausnir fyrir skip og jafnvel flug eru í sjónmáli. Unnið er að eflingu almenningssamgangna. Árið 2030 verður nýskráning bensín- og díselbíla óheimil. Eftir 10 ár má ætla að um helmingur samgangna verði á umhverfivænni orku. Losun GHL frá þessum flokkum mun minnka um nálægt 0,9 MT á ári, á næstu árum. Kostnaður skattgreiðenda gæti orðið nálægt 2 ma. kr. á ári, næstu 10 ár, gróft skotið. Samkvæmt ofangreindu getum við minnkað losun GHL á næstu 10 árum, úr 14 MT á ári í um 5,5 MT.Samt verður losun hér enn um 16 þúsund tonn á persónu á ári sem er meiri en losun Evrópubúa nú, að meðaltali (8). Bindum meira Við getum sem sagt ekki náð kolefnishlutleysi með því bara að minnka losun GHL. Við þurfum því að auka bindingu GHL og það um 5,5 MT á ári. Tafla 2 sýnir nokkrar mismunandi leiðir að því marki. Stöðvun lausagöngu búfjár eykur náttúrulega gróðurþekju landsins, samanber Þórsmörk og landnám Ingólfs. Gerum hér ráð fyrir að 5.000 km2 grói upp, sem myndi næga til að binda 1 MT á ári. Kostnaður opinberra sjóða við girðingar og bætur til sauðfjárbænda gætu gróft skotið numið um 1 ma.kr. á ári í 5 ár og einhverju eftir það. Á móti kemur að lækka mætti framlög til Landgræðslunnar sem nema rúmum 5 ma.kr. á ári um svipaða upphæð. Nettó núll hér, en líklega verður fjárhagslegur ávinningur af stöðvun lausagöngu. Kolefnisbinding á landgræðslusvæðum er metin 275 tonn á 1 km2 á ári. Hraðvirkast virðist að nota lúpínu. Til að binda 1 MT á ári mætti sá lúpínu í 500 km2 á ári í 5 ár og láta hana svo sá sér sjálfri upp í 5.000 km2. Kostnaðurinn yrði 1 ma.kr. á ári í 5 ár, og einhver við umsjón eftir það. Skógar þekja í dag um 2% af flatarmáli Íslands eða 2000 km2. Kolefnisbinding skóga er misjöfn eftir trjátegundum, aldri ofl. Hér er gengið út frá 144 tonna bindingu á 1 km2 á ári. Til að binda 1 MT á ári til viðbótar þarf að fimmfalda skógarþekjuna, í 10% landsins eða 10.000 km2. Stofnkostnaðar yrði lauslega áætlað um 30 ma.kr. á ári í 10 ár og það tekur skóga um 30 ár að komast í hámarks bindingu. Ofangreindar leiðir að bindingu GHL ganga allar út á að nýta gróður til þess, sem um leið fegrar landið og eykur skjól, sem skiptir verulegu máli hér í norðrinu. Carbfix hefur þróað niðurdælingu GHL í berg. Kostnaður við að binda 1 MT af GHL með þeim hætti er 3 ma.kr. Lítið landsvæði fer í þessa starfsemi. Þessi kostnaður félli til á meðan dælt yrði niður, en aukinn gróður, samanber ofangreint, verður sjálfbærari. Heildarkostnaðurinn er ekki svo mikill Ofangreindur samanburður er grófur og ónákvæmur en gefur vonandi vísbendingar. Sáning lúpínu og stöðvun laugagöngu búfjár eru lang hagkvæmustu aðgerðirnar. Fara þarf allar ofangreindar leiðir í bland og aðrar sem kunna að vera færar, að markmiðinu sem er að ná að minnsta kosti 5 MT bindingu GHL á ári. Árlegur kostnaður er eftir blöndu aðferða. Hugsanlega yrði hann um 10 ma.kr. á ári í 5-10 ár, sem er aðeins 0,3% af landsframleiðslu. Til viðbótar er auðvitað ýmislegt svo sem endurnýjun bílaflota sem að hluta er eðlileg endurnýjun. En það eru fjárhagsleg tækifæri í öflugum aðgerðum. Við getum hjálpað öðrum Við Íslendingar getum ekki bara náð kolefnishlutleysi heldur líka hjálpað öðrum að minnka sína losun og haft af því verulegan fjárhagslegan ávinning. Hér eru nokkrar leiðir. Hitaveitur Margir hér búa yfir sérþekkingu og reynsla varðandi hitaveitur sem er eftirsótt víða um heim. Fólk héðan er þegar í Kína og víðar að vinna við að koma upp stórum hitaveitum sem draga úr kolakyndingu. Vindmyllugarðar Raforka framleidd með vindorku í vindmyllugörðum er umhverfisvæn og kostnaðarverðið orðið samkeppnisfært við vatnsorku. Ísland er vindasamt og nýting vindorkuvera óvenju góð.Vindorkuver hér með 1000 MW uppsettu afli sem leysir af hólmi raforkuver sem keyrt er á jarðefnaeldsneyti, minnka losun GHL um 4 MT á ári nettó, lauslega áætlað. Raforka frá vindmyllugörðum yrði eftirsótt svo sem til að knýja gagnaver, framleiðsla vetni sem væntanlega verður bráðlega helsti orkugjafinn fyrir stóra bíla, skip og flugvélar. Einnig gætum við flutt út orku um sæstreng til Evrópu. Við getum án verulegra sjónrænna umhverfisáhrifa komið hér fyrir á völdum stöðum mörg þúsund MW vinorkuverum. Carbfix tæknin er þegar orðin útsöluvara. Við getum sem sagt ekki bara náð kolefnishlutleysi á næstu árum, heldur á sama tíma bætt náttúru landsins og hjálpað öðrum þjóðum að draga úr losun. Krefjumst aðgerða og veljum rétt í kosningunum Við almenningur getum gert margt fyrir umhverfið svo sem skipt yfir á rafmagnsbíl, notað virka ferðamáta í stað bíla, fjarfundi, minnkað kjötneyslu, dregið úr plastnotkun og fleira. Loftlagsvandinn er hins vegar það stór að þjóðir heims verða að grípa til yfirgripsmikilla aðgerða, samanber ofangreint. Við almenningur þurfum að þrýsta á stjórnmálafólk og velja í komandi kosningum þá stjórnmálaflokka sem taka loftlagsmálin föstum tökum. Sumir flokkanna tala skýrt í þessum málum, í þágu almennings. Aðrir flokkar gera jafnvel lítið úr vandanum og tala óljóst til að verja sérhagsmuni fárra. Við skulum ekki kjósa þá flokka heldur hina sem tala skýrt svo sem Píratar sem taka umhverfismálin mjög alvarlega og hafa sett fram skýra stefnu sem vitnar um vilja til að gera það sem gera þarf. Veldu rétt í þágu loftslagsins 25. september. Tilvísanir: Milliríkjanefnd Sameinuðu þjóðirnar – Ný skýrsla um loftlagsbreytingar http://umhverfisstofnun.is/ https://www.skogur.is/ https://www.votlendi.is/ https://www.carbfix.com Bill Gates - How to avoid a climate disaster Höfundur er formaður Pírata í Reykjavík
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun
Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar
Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar
Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar
Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun