Fréttaflutningur á tímum almannahættu Þórir Guðmundsson skrifar 26. mars 2020 12:30 Á tímum óvissu, kvíða og almannahættu þurfa fjölmiðlar að sinna því klassíska hlutverki sínu að upplýsa og fræða, spyrja og gagnrýna, sem aldrei fyrr. Þeir þurfa að sinna því hlutverki betur og við flóknari aðstæður en venjulega. Fréttastofa Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar kveður á um það í sinni ritstjórnarstefnu að upplýsa almenning, hafa sannleikann að leiðarljósi og vera sjálfstæð í sínum störfum. Þessari stefnu höfum við fylgt síðan hún var sett og hún er undirstaða fréttaflutnings okkar af kórónuveirufaraldrinum sem nú skekur Ísland og heimsbyggðina. Af þessum ástæðum höfum við frá upphafi lagt ofuráherslu á fræðslugildi okkar fréttaflutnings af kórónuveirunni allt frá því fyrstu upplýsingar um hana fóru að berast frá Wuhan um síðustu áramót. Við höfum sýnt daglega upplýsingafundi Almannavarna í beinni útsendingu frá upphafi bæði á Vísi og í sjónvarpi. Við héldum borgarafund á Stöð 2 þar sem almenningur fékk tækifæri til að spyrja fólkið sem hefur haft orð fyrir því sérfræðingateymi sem tekst á við faraldurinn hér á landi. Á Vísi höldum við úti vefsíðu um faraldurinn, þar sem búið er að safna saman ýmiss konar fróðleik, ráðleggingum og öðru upplýsingaefni auk allra frétta og greina sem við birtum um málið. Við höfum komið upp sérstakri síðu á pólsku til þess að þjóna tugþúsundum Íslendinga sem geta betur meðtekið fréttir á því tungumáli. Fréttaskýringaþátturinn Kompás skoðaði nýlega aðstæður einstaklinga sem Covid-19 sjúkdómurinn herjaði á. Þetta gerum við til að fræða og upplýsa almenning á viðsjárverðum tímum. Fréttamenn þurfa líka að spyrja gagnrýninna og ágengra spurninga. Það höfum við gert og ætlum að halda því áfram. Það er ánægjuefni að slíkum spurningum hefur almennt verið vel tekið og Víðir Reynisson yfirlögregluþjónn tók á nýlegum blaðamannafundi sérstaklega fram að hann fagnaði gagnrýni því þannig gætu viðbragðsaðilar bætt sig. Á samfélagsmiðlum og víðar er auðvelt að finna upphrópanir, órökstuddar aðdróttanir og villtar samsæriskenningar. Það væri auðvelt fyrir fjölmiðil að velta sér upp úr slíku og fá með því lestur, hlustun eða áhorf. Það er ekki okkar tebolli. Á sama tíma er mikilvægt að spurningar séu settar fram til að fá svör sem upplýsa almenning og skýra málið sem fjallað er um. Ef ekki fást svör við brýnum spurningum þá munum við spyrja aftur. Og aftur ef nauðsyn krefur. Þessa vinnu stundum við á fréttastofu Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar við afar óvenjulegar starfsaðstæður. Mikill meirihluti fréttamanna vinnur nú heima. Þeim sem vinna kvöldfréttir Stöðvar 2 hefur verið skipt upp í þrjú teymi; eitt sem mætir á vettvang en vinnur fréttir sínar án þess að fara nokkurn tíma á fréttastofuna við Suðurlandsbraut og svo tvö teymi sem mæta á fréttastofuna en vinna mismunandi vaktir og hittast aldrei. Birgir Olgeirsson fréttamaður heldur tveggja metra bili milli sín og viðmælanda, Eyþórs Arnalds borgarfulltrúa, og notar stefnuvirkan hljóðnema.Einar Árnason/Vísir Áhorfendur frétta á Stöð 2 hafa ef til vill tekið eftir því að við erum farin að nota stefnuvirkan hljóðnema sem hefur verið festur á langt skaft til að halda fjarlægð við viðmælendur. Unnið er við annað hvert skrifborð á fréttastofunni. Þulir og viðmælendur farða sig sjálfir og á milli þeirra eiga að vera tveir metrar. Með þessu móti vonumst við til að halda heilsu og getu til að miðla fréttum á meðan faraldurinn geisar. Það hefur komið okkur á óvart að þessar skrítnu vinnuaðstæður hafa í raun ekki virkað takmarkandi fyrir fréttaflutninginn. Jú, við söknum sannarlega samneytisins í vinnunni og andans á fréttastofunni þegar hópurinn vinnur saman að mikilvægu fréttamáli. En ég efast um að lesandi Vísis, hlustandi Bylgjunnar eða áhorfandi kvöldfrétta á Stöð 2 verði mjög var við muninn. Við á fréttastofunni ætlum á næstunni eins og hingað til að leggja áherslu á vandaðan, ábyrgan og innihaldsríkan fréttaflutning. Við viljum fá fram ólíkar skoðanir en við ætlum að tala við faraldursfræðinga um faraldursfræðina, svo dæmi sé tekið, og heyra fyrstu hendi frá einstaklingum sem verða fyrir margvíslegum áhrifum af völdum kórónuveirunnar og Covid-19 sjúkdómsins. Við ætlum áfram að fræða fólk svo það geti betur varið sig gegn veirunni og betur brugðist við öllum þeim breytingum á lífsmynstri okkar sem faraldurinn veldur. Við ætlum að leggja okkur fram um að fá bestu upplýsingar og tryggja að fréttaflutningur okkar byggist á staðreyndum en ekki getgátum. Það gerum við alltaf en það er mikilvægara nú en nokkru sinni. Við viljum segja frá reynslu annarra þjóða af baráttunni gegn kórónuvágestinum; það er áhugavert í sjálfu sér og gefur okkur samanburð. Sömuleiðis viljum við forðast að fréttaflutningurinn sjálfur valdi kvíða og þunglyndi; við sjáum líka björtu hliðarnar, hið mannlega og, já, jafnvel það skemmtilega. Við ætlum líka að fylgja eftir öðrum fréttum eins og okkur er unnt. Það er okkar loforð til lesenda Vísis, hlustenda Bylgjunnar og áhorfenda Stöðvar 2. Höfundur er ritstjóri frétta á Stöð 2, Vísi og Bylgjunni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórir Guðmundsson Fjölmiðlar Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Skoðun Allt leikur í umburðarlyndi – eða hvað? Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Lyfjafræðingar - traustur stuðningur í flóknum heimi Sigurbjörg Sæunn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Ísland og móðurplanta með erindi Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Villa um fyrir bæjarbúum Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Olíufyrirtækin vissu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Pistil eftir frétt um Davíð Tómas körfuknattleiksdómara Sigurður Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Bullandi hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Sjá meira
Á tímum óvissu, kvíða og almannahættu þurfa fjölmiðlar að sinna því klassíska hlutverki sínu að upplýsa og fræða, spyrja og gagnrýna, sem aldrei fyrr. Þeir þurfa að sinna því hlutverki betur og við flóknari aðstæður en venjulega. Fréttastofa Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar kveður á um það í sinni ritstjórnarstefnu að upplýsa almenning, hafa sannleikann að leiðarljósi og vera sjálfstæð í sínum störfum. Þessari stefnu höfum við fylgt síðan hún var sett og hún er undirstaða fréttaflutnings okkar af kórónuveirufaraldrinum sem nú skekur Ísland og heimsbyggðina. Af þessum ástæðum höfum við frá upphafi lagt ofuráherslu á fræðslugildi okkar fréttaflutnings af kórónuveirunni allt frá því fyrstu upplýsingar um hana fóru að berast frá Wuhan um síðustu áramót. Við höfum sýnt daglega upplýsingafundi Almannavarna í beinni útsendingu frá upphafi bæði á Vísi og í sjónvarpi. Við héldum borgarafund á Stöð 2 þar sem almenningur fékk tækifæri til að spyrja fólkið sem hefur haft orð fyrir því sérfræðingateymi sem tekst á við faraldurinn hér á landi. Á Vísi höldum við úti vefsíðu um faraldurinn, þar sem búið er að safna saman ýmiss konar fróðleik, ráðleggingum og öðru upplýsingaefni auk allra frétta og greina sem við birtum um málið. Við höfum komið upp sérstakri síðu á pólsku til þess að þjóna tugþúsundum Íslendinga sem geta betur meðtekið fréttir á því tungumáli. Fréttaskýringaþátturinn Kompás skoðaði nýlega aðstæður einstaklinga sem Covid-19 sjúkdómurinn herjaði á. Þetta gerum við til að fræða og upplýsa almenning á viðsjárverðum tímum. Fréttamenn þurfa líka að spyrja gagnrýninna og ágengra spurninga. Það höfum við gert og ætlum að halda því áfram. Það er ánægjuefni að slíkum spurningum hefur almennt verið vel tekið og Víðir Reynisson yfirlögregluþjónn tók á nýlegum blaðamannafundi sérstaklega fram að hann fagnaði gagnrýni því þannig gætu viðbragðsaðilar bætt sig. Á samfélagsmiðlum og víðar er auðvelt að finna upphrópanir, órökstuddar aðdróttanir og villtar samsæriskenningar. Það væri auðvelt fyrir fjölmiðil að velta sér upp úr slíku og fá með því lestur, hlustun eða áhorf. Það er ekki okkar tebolli. Á sama tíma er mikilvægt að spurningar séu settar fram til að fá svör sem upplýsa almenning og skýra málið sem fjallað er um. Ef ekki fást svör við brýnum spurningum þá munum við spyrja aftur. Og aftur ef nauðsyn krefur. Þessa vinnu stundum við á fréttastofu Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar við afar óvenjulegar starfsaðstæður. Mikill meirihluti fréttamanna vinnur nú heima. Þeim sem vinna kvöldfréttir Stöðvar 2 hefur verið skipt upp í þrjú teymi; eitt sem mætir á vettvang en vinnur fréttir sínar án þess að fara nokkurn tíma á fréttastofuna við Suðurlandsbraut og svo tvö teymi sem mæta á fréttastofuna en vinna mismunandi vaktir og hittast aldrei. Birgir Olgeirsson fréttamaður heldur tveggja metra bili milli sín og viðmælanda, Eyþórs Arnalds borgarfulltrúa, og notar stefnuvirkan hljóðnema.Einar Árnason/Vísir Áhorfendur frétta á Stöð 2 hafa ef til vill tekið eftir því að við erum farin að nota stefnuvirkan hljóðnema sem hefur verið festur á langt skaft til að halda fjarlægð við viðmælendur. Unnið er við annað hvert skrifborð á fréttastofunni. Þulir og viðmælendur farða sig sjálfir og á milli þeirra eiga að vera tveir metrar. Með þessu móti vonumst við til að halda heilsu og getu til að miðla fréttum á meðan faraldurinn geisar. Það hefur komið okkur á óvart að þessar skrítnu vinnuaðstæður hafa í raun ekki virkað takmarkandi fyrir fréttaflutninginn. Jú, við söknum sannarlega samneytisins í vinnunni og andans á fréttastofunni þegar hópurinn vinnur saman að mikilvægu fréttamáli. En ég efast um að lesandi Vísis, hlustandi Bylgjunnar eða áhorfandi kvöldfrétta á Stöð 2 verði mjög var við muninn. Við á fréttastofunni ætlum á næstunni eins og hingað til að leggja áherslu á vandaðan, ábyrgan og innihaldsríkan fréttaflutning. Við viljum fá fram ólíkar skoðanir en við ætlum að tala við faraldursfræðinga um faraldursfræðina, svo dæmi sé tekið, og heyra fyrstu hendi frá einstaklingum sem verða fyrir margvíslegum áhrifum af völdum kórónuveirunnar og Covid-19 sjúkdómsins. Við ætlum áfram að fræða fólk svo það geti betur varið sig gegn veirunni og betur brugðist við öllum þeim breytingum á lífsmynstri okkar sem faraldurinn veldur. Við ætlum að leggja okkur fram um að fá bestu upplýsingar og tryggja að fréttaflutningur okkar byggist á staðreyndum en ekki getgátum. Það gerum við alltaf en það er mikilvægara nú en nokkru sinni. Við viljum segja frá reynslu annarra þjóða af baráttunni gegn kórónuvágestinum; það er áhugavert í sjálfu sér og gefur okkur samanburð. Sömuleiðis viljum við forðast að fréttaflutningurinn sjálfur valdi kvíða og þunglyndi; við sjáum líka björtu hliðarnar, hið mannlega og, já, jafnvel það skemmtilega. Við ætlum líka að fylgja eftir öðrum fréttum eins og okkur er unnt. Það er okkar loforð til lesenda Vísis, hlustenda Bylgjunnar og áhorfenda Stöðvar 2. Höfundur er ritstjóri frétta á Stöð 2, Vísi og Bylgjunni.
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Pistil eftir frétt um Davíð Tómas körfuknattleiksdómara Sigurður Ólafur Kjartansson skrifar
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun