Blekkingarleikur forsætisráðherra Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson skrifar 21. september 2020 08:01 Fyrir helgi birti forsætisráðherra færslu á Facebook þar sem hún fjallaði um þróunina á fjölda samþykktra umsókna um alþjóðlega vernd undanfarin ár. Færslunni fylgdi línurit sem sýndi mikla hækkun á hlutfalli samþykktra umsókna milli ára. Samkvæmt línuritinu var hlutfall samþykktra umsókna aðeins 10% árið 2017, árið sem núverandi ríkisstjórn tók við völdum. Ári seinna var hlutfallið komið upp í 20%, í fyrra var það 33% og það sem af er þessu ári er hlutfall samþykktra verndarumsókna komið upp í 61%. Þessa miklu hækkun skrifar forsætisráðherra á stefnu ríkisstjórnarinnar. „Þessar tölur geta þó sagt okkur hvort við séum á réttri leið, hvort að þau skref sem við höfum tekið séu að skila árangri fyrir fólk,“ skrifar Katrín. „Hvort við séum að taka á móti fleira fólki á flótta eins og við einsettum okkur þegar stjórnarsáttmálinn var settur saman á árinu 2017.“ Ekki ríkisstjórninni að þakka Með því að setja þessar tölur fram einar og sér er auðvelt að draga upp þá mynd sem Katrín gerir. Almenningur hefur litlar forsendur til að draga tölurnar í efa eða velta fyrir sér hvað liggur þeim að baki. Staðreyndin er hins vegar sú að færsla Katrínar Jakobsdóttur er blekking. Hún er sett fram til að menga umræðuna og friðþægja stuðningsfólk Vinstri grænna í skugga umdeildrar brottvísunar fjögurra barna fjölskyldu til Egyptalands. Athugasemdir við færsluna sýna að blekkingin hefur tilætluð áhrif. Svavar Gestsson, fyrrum ráðherra og stuðningsmaður VG, skrifar: „Fróðlegar upplýsingar. Þetta er aðalatriðið. Þátttaka VG í ríkisstjórn ræður úrslitum. Væri ekki ráð að horfa a staðreyndir?“ Álfheiður Ingadóttir, fyrrum ráðherra VG, tekur í sama streng: „Ósköp á fólk erfitt með að kyngja staðreyndum. Ég velti því fyrir mér í alvöru af hverju þessar mikilvægu upplýsingar og tölulegu staðreyndir eru hundsaðar hér á þræðinum. [...] Staðreynd er að við stjórnarskiptin urðu gríðarleg umskipti í málefnum flóttafólks - og það sést hér grænt á rauðu!“ Ástæðan fyrir því að ég kalla færsluna blekkingu er sú að hækkunin sem orðið hefur á hlutfalli samþykktra verndarumsókna á síðustu árum hefur ekkert að gera með ákvæði í stjórnarsáttmála eða stefnubreytingu ríkisstjórnarinnar fyrir atbeina VG. Ytri þættir skýra þróunina Þrennt skýrir þessa breytingu á milli ára: Fækkun verndarumsókna frá öruggum ríkjum, fjölgun umsókna frá Venesúela og afleiðingar COVID-faraldursins. Árið 2017 voru 66% umsókna frá svokölluðum öruggum ríkjum. Þessar umsóknir eru að jafnaði ekki teknar til efnislegrar meðferðar, enda hefur 99% umsókna frá þessum ríkjum verið hafnað á síðustu árum. Það sem af er þessu ári er hlutfall umsókna frá öruggum ríkjum hins vegar aðeins 5%. Þetta skekkir myndina heilmikið og veldur því að hlutfall samþykktra umsókna hækkar töluvert án þess að það skýrist af einhverri stefnu Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs. Á sama tímabili hefur umsóknum frá Venesúela fjölgað töluvert. Það sem af er þessu ári hafa 126 einstaklingar frá Venesúela sótt um vernd, en það eru 21% allra umsókna þessa árs. Árið 2017 barst aðeins ein umsókn frá Venesúela. Útlendingastofnun hefur samþykkt 99% allra verndarumsókna frá Venesúela, en það er í samræmi við tilmæli Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna um að annað hvort veita hælisleitendum frá Venesúela alþjóðlega vernd eða mannúðarleyfi vegna stöðunnar sem uppi er þar í landi (https://www.visir.is/g/20191720121d). Þetta skýrist því heldur ekki af stefnu VG heldur af ytri aðstæðum. Örugg ríki og Venesúela eru augljóslega þættir sem sveiflast milli ára og skekkja heildarmyndina töluvert. Því er erfitt að fullyrða nokkuð um það hvort áherslur Vinstri grænna hafi haft áhrif á þróunina. Ég hef því tekið saman tölur síðustu ára og undanskilið umsóknir frá öruggum ríkjum og Venesúela. Þá birtist önnur mynd en sú sem forsætisráðherra teiknaði upp í færslu sinni: Árið 2017 voru 28% umsókna samþykktar. Árið 2018 voru 29% umsókna samþykktar. Árið 2019 voru 27% umsókna samþykktar. Það sem af er árinu 2020 hafa 55% umsókna verið samþykktar. Í stað þeirrar stöðugu hlutfallshækkunar sem birtist í framsetningu Katrínar Jakobsdóttur sjáum við hér enga breytingu frá 2017 til 2019 en skyndilegt stökk það sem af er þessu ári. Hvað útskýrir þetta stökk? Í kjölfar COVID-faraldursins settu flest Evrópuríki á ferðatakmarkanir og mörg hver lokuðu tímabundið fyrir endursendingar umsækjenda um alþjóðlega vernd. Vegna þessa varð Útlendingastofnun að taka til efnislegrar meðferðar umsóknir fólks sem hafði áður sótt um eða hlotið vernd í öðrum ríkjum. Það er óljóst hver áhrifin af þessu verða en fram hefur komið að þessi ráðstöfun gæti haft áhrif á mál 225 einstaklinga sem annars hefðu ekki hlotið vernd hér á landi. Þarna er enn eitt dæmið um ytri aðstæður sem draga upp hlutfall samþykktra umsókna. Falsfréttir og upplýsingaóreiða Mynd Katrínar Jakobsdóttur af hlutfallslegri fjölgun samþykktra verndarumsókna sem „árangur“ VG á kjörtímabilinu fellur vel í kramið hjá stuðningsfólki flokksins sem finnst erfitt að horfa upp á stálhnefastefnu Sjálfstæðisflokksins ráða för við ríkisstjórnarborðið. En þegar öllu er á botninn hvolft og öllum steinum velt við kemur blekkingin í ljós. Þessi stórkostlega hækkun á hlutfalli samþykktra umsókna er ekki afleiðing af stefnu Vinstri grænna, eins og forsætisráðherra heldur fram í færslu sinni, heldur skýrist hún af breyttri samsetningu á uppruna umsækjenda annars vegar og áhrifum COVID-faraldursins hins vegar. Það er umhugsunarefni á tímum falsfrétta og upplýsingaóreiðu að forsætisráðherra skuli bera á borð svo villandi framsetningu gagna í þeim augljósa tilgangi að friðþægja baklandið og blekkja almenning. Gerum betur. Höfundur er jafnaðarmaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hælisleitendur Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson Mest lesið Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Skoðun Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Sjá meira
Fyrir helgi birti forsætisráðherra færslu á Facebook þar sem hún fjallaði um þróunina á fjölda samþykktra umsókna um alþjóðlega vernd undanfarin ár. Færslunni fylgdi línurit sem sýndi mikla hækkun á hlutfalli samþykktra umsókna milli ára. Samkvæmt línuritinu var hlutfall samþykktra umsókna aðeins 10% árið 2017, árið sem núverandi ríkisstjórn tók við völdum. Ári seinna var hlutfallið komið upp í 20%, í fyrra var það 33% og það sem af er þessu ári er hlutfall samþykktra verndarumsókna komið upp í 61%. Þessa miklu hækkun skrifar forsætisráðherra á stefnu ríkisstjórnarinnar. „Þessar tölur geta þó sagt okkur hvort við séum á réttri leið, hvort að þau skref sem við höfum tekið séu að skila árangri fyrir fólk,“ skrifar Katrín. „Hvort við séum að taka á móti fleira fólki á flótta eins og við einsettum okkur þegar stjórnarsáttmálinn var settur saman á árinu 2017.“ Ekki ríkisstjórninni að þakka Með því að setja þessar tölur fram einar og sér er auðvelt að draga upp þá mynd sem Katrín gerir. Almenningur hefur litlar forsendur til að draga tölurnar í efa eða velta fyrir sér hvað liggur þeim að baki. Staðreyndin er hins vegar sú að færsla Katrínar Jakobsdóttur er blekking. Hún er sett fram til að menga umræðuna og friðþægja stuðningsfólk Vinstri grænna í skugga umdeildrar brottvísunar fjögurra barna fjölskyldu til Egyptalands. Athugasemdir við færsluna sýna að blekkingin hefur tilætluð áhrif. Svavar Gestsson, fyrrum ráðherra og stuðningsmaður VG, skrifar: „Fróðlegar upplýsingar. Þetta er aðalatriðið. Þátttaka VG í ríkisstjórn ræður úrslitum. Væri ekki ráð að horfa a staðreyndir?“ Álfheiður Ingadóttir, fyrrum ráðherra VG, tekur í sama streng: „Ósköp á fólk erfitt með að kyngja staðreyndum. Ég velti því fyrir mér í alvöru af hverju þessar mikilvægu upplýsingar og tölulegu staðreyndir eru hundsaðar hér á þræðinum. [...] Staðreynd er að við stjórnarskiptin urðu gríðarleg umskipti í málefnum flóttafólks - og það sést hér grænt á rauðu!“ Ástæðan fyrir því að ég kalla færsluna blekkingu er sú að hækkunin sem orðið hefur á hlutfalli samþykktra verndarumsókna á síðustu árum hefur ekkert að gera með ákvæði í stjórnarsáttmála eða stefnubreytingu ríkisstjórnarinnar fyrir atbeina VG. Ytri þættir skýra þróunina Þrennt skýrir þessa breytingu á milli ára: Fækkun verndarumsókna frá öruggum ríkjum, fjölgun umsókna frá Venesúela og afleiðingar COVID-faraldursins. Árið 2017 voru 66% umsókna frá svokölluðum öruggum ríkjum. Þessar umsóknir eru að jafnaði ekki teknar til efnislegrar meðferðar, enda hefur 99% umsókna frá þessum ríkjum verið hafnað á síðustu árum. Það sem af er þessu ári er hlutfall umsókna frá öruggum ríkjum hins vegar aðeins 5%. Þetta skekkir myndina heilmikið og veldur því að hlutfall samþykktra umsókna hækkar töluvert án þess að það skýrist af einhverri stefnu Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs. Á sama tímabili hefur umsóknum frá Venesúela fjölgað töluvert. Það sem af er þessu ári hafa 126 einstaklingar frá Venesúela sótt um vernd, en það eru 21% allra umsókna þessa árs. Árið 2017 barst aðeins ein umsókn frá Venesúela. Útlendingastofnun hefur samþykkt 99% allra verndarumsókna frá Venesúela, en það er í samræmi við tilmæli Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna um að annað hvort veita hælisleitendum frá Venesúela alþjóðlega vernd eða mannúðarleyfi vegna stöðunnar sem uppi er þar í landi (https://www.visir.is/g/20191720121d). Þetta skýrist því heldur ekki af stefnu VG heldur af ytri aðstæðum. Örugg ríki og Venesúela eru augljóslega þættir sem sveiflast milli ára og skekkja heildarmyndina töluvert. Því er erfitt að fullyrða nokkuð um það hvort áherslur Vinstri grænna hafi haft áhrif á þróunina. Ég hef því tekið saman tölur síðustu ára og undanskilið umsóknir frá öruggum ríkjum og Venesúela. Þá birtist önnur mynd en sú sem forsætisráðherra teiknaði upp í færslu sinni: Árið 2017 voru 28% umsókna samþykktar. Árið 2018 voru 29% umsókna samþykktar. Árið 2019 voru 27% umsókna samþykktar. Það sem af er árinu 2020 hafa 55% umsókna verið samþykktar. Í stað þeirrar stöðugu hlutfallshækkunar sem birtist í framsetningu Katrínar Jakobsdóttur sjáum við hér enga breytingu frá 2017 til 2019 en skyndilegt stökk það sem af er þessu ári. Hvað útskýrir þetta stökk? Í kjölfar COVID-faraldursins settu flest Evrópuríki á ferðatakmarkanir og mörg hver lokuðu tímabundið fyrir endursendingar umsækjenda um alþjóðlega vernd. Vegna þessa varð Útlendingastofnun að taka til efnislegrar meðferðar umsóknir fólks sem hafði áður sótt um eða hlotið vernd í öðrum ríkjum. Það er óljóst hver áhrifin af þessu verða en fram hefur komið að þessi ráðstöfun gæti haft áhrif á mál 225 einstaklinga sem annars hefðu ekki hlotið vernd hér á landi. Þarna er enn eitt dæmið um ytri aðstæður sem draga upp hlutfall samþykktra umsókna. Falsfréttir og upplýsingaóreiða Mynd Katrínar Jakobsdóttur af hlutfallslegri fjölgun samþykktra verndarumsókna sem „árangur“ VG á kjörtímabilinu fellur vel í kramið hjá stuðningsfólki flokksins sem finnst erfitt að horfa upp á stálhnefastefnu Sjálfstæðisflokksins ráða för við ríkisstjórnarborðið. En þegar öllu er á botninn hvolft og öllum steinum velt við kemur blekkingin í ljós. Þessi stórkostlega hækkun á hlutfalli samþykktra umsókna er ekki afleiðing af stefnu Vinstri grænna, eins og forsætisráðherra heldur fram í færslu sinni, heldur skýrist hún af breyttri samsetningu á uppruna umsækjenda annars vegar og áhrifum COVID-faraldursins hins vegar. Það er umhugsunarefni á tímum falsfrétta og upplýsingaóreiðu að forsætisráðherra skuli bera á borð svo villandi framsetningu gagna í þeim augljósa tilgangi að friðþægja baklandið og blekkja almenning. Gerum betur. Höfundur er jafnaðarmaður.
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun