Tíminn og börnin Hjalti Jón Sverrisson skrifar 11. september 2020 08:00 Fyrir fimm árum síðan áttu nokkrir drengir sem eru mér afar kærir það sameiginlegt að vera nýorðnir eins árs eða alveg við það að ná þeim áfanga. Nú í haust byrjuðu þeir í grunnskóla og ég fann á þeim tímamótum hvað ég unni þeim ofboðslega heitt, hvað öryggi þeirra er mér mikilvægt og hve vænt mér þykir um að fá að fylgjast með þeim feta sig áfram í lífinu. Tíminn líður. Fyrir fimm árum síðan, haustið 2015, voru málefni hælisleitenda í brennidepli hér á landi. Nokkrum mánuðum síðar, í desember, sáum við myndina af Kevi. Það var verið að senda Kevi og fjölskyldu hans í lögreglufylgd frá Íslandi til Albaníu, þó ljóst væri að Kevi glímdi við lífshættulegan sjúkdóm. Það þurfti herferð almennings hér á landi til að tryggja að Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna væri virtur og reyndist það ekki í fyrsta eða síðasta sinn sem almenningur hefur þurft að halda stjórnvöldum ábyrgum á þennan hátt. 12. janúar 2016 sneri Kevi og fjölskylda hans aftur til Íslands. Tíminn líður. Fyrir nokkrum dögum síðan birtist frétt af því að Útlendingastofnun ætli að senda egypska fjölskyldu með fjögur börn úr landi. Í rúmlega tvö ár hafa þessi börn átt heima hér, en í frétt Stundarinnar segir að elstu þrjú börnin hafi aðlagast íslensku samfélagi vel, gangi í skóla og tali reiprennandi íslensku. Yngsta barn fjölskyldunnar var aðeins hálfs árs gamalt við komuna hingað. Í viðtali hafði lögmaður fjölskyldunnar, Magnús D. Nordahl, þetta um málið að segja: „Áframhaldandi fjöldi mála af þessu tagi, þar sem börnum er leyft að aðlagast til þess eins að senda þau nauðug úr landi, er hins vegar slíkur að ekki er hægt að líta öðruvísi á en að um sé að ræða kerfisbundið ofbeldi af hálfu íslenskra yfirvalda gegn barnafjölskyldum á flótta.“ Fyrir rétt rúmlega sjö árum síðan, þann 20.febrúar 2013, var lögfestur Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna hér á landi. Í þriðju grein Barnasáttmálans stendur: Það sem barni er fyrir bestu skal ávallt hafa forgang þegar félagsmálastofnanir á vegum hins opinbera eða einkaaðila, dómstólar, stjórnvöld eða löggjafarstofnanir gera ráðstafanir sem varða börn. Með hliðsjón af réttindum og skyldum foreldra eða lögráðamanna, eða annarra sem bera ábyrgð að lögum á börnum, skuldbinda aðildarríki sig til að tryggja börnum þá vernd og umönnun sem velferð þeirra krefst, og skulu þau í því skyni gera allar nauðsynlegar ráðstafanir á sviði löggjafar og stjórnsýslu. Aðildarríki skulu sjá til þess að stofnanir þar sem börnum skal veitt umönnun og vernd starfi í samræmi við reglur sem þar til bær stjórnvöld hafa sett, einkum um öryggi, heilsuvernd og fjölda og hæfni starfsmanna, svo og um tilhlýðilega yfirumsjón. Fyrir sjö árum síðan var Barnasáttmálinn lögfestur og enn þarf að berjast fyrir mannréttindum barna á flótta. Algengast er meðal fræðimanna að telja að Matteusarguðspjall hafi verið ritað fyrir um 1930-1940 árum síðan. Þar segir Jesús í einni af dæmisögum sínum: Því hungraður var ég og þér gáfuð mér að eta, þyrstur var ég og þér gáfuð mér að drekka, gestur var ég og þér hýstuð mig, nakinn og þér klædduð mig, sjúkur og þér vitjuðuð mín, í fangelsi var ég og þér komuð til mín. Þá munu þeir réttlátu segja: Drottinn, hvenær sáum vér þig hungraðan og gáfum þér að eta eða þyrstan og gáfum þér að drekka? Hvenær sáum vér þig gestkominn og hýstum þig, nakinn og klæddum þig? Og hvenær sáum vér þig sjúkan eða í fangelsi og komum til þín? Konungurinn mun þá svara þeim: Sannlega segi ég yður: Allt sem þér gerðuð einum minna minnstu bræðra, það hafið þér gert mér. (Matt.25:35-36) Inntak sögunnar er að okkur ber að koma auga á Krist hvert í öðru. Fyrir nokkrum dögum birtist ný auglýsing fyrir sunnudagaskóla Þjóðkirkjunnar sem hefur valdið fjaðrafoki og hafa ýmsar skoðanir komið fram. Það er mikilvægt og gott að fólk viðri hugsanir sínar og tilfinningar. Okkur getur þótt ýmislegt um auglýsinguna. Meðal þeirrar gagnrýni sem hefur komið fram er að auglýsingin einkennist af tækifærismennsku og “bleikþvotti” (e. pinkwashing); hún sé óhentug því nútímafólk sé orðið ólæst á táknmál og birtingarmyndir kristsgervinga; sunnudagaskólinn sé ekki besti vettvangurinn í þessu samhengi og áfram mætti telja. Það er alltaf gott fyrir Þjóðkirkjuna og okkur sem störfum innan hennar að fá gagnrýni og vinna með hana, jafnt frá þeim sem tilheyra henni sem og þeim sem standa fyrir utan hana. Okkar allra er að leitast við að hlusta og eiga í samtali. Mér virðist viðleitnin og grunnhugmyndin að baki auglýsingunni vera tengd fyrrnefndu kjarnaatriði; að koma auga á Krist hvert í öðru, já, og í sjálfum okkur. Allt hvílir í Guði. Við erum ekki Kristur, en við getum séð með innri augum okkar, með sjón hjartans, glitta í Krist í hverri einustu manneskju. Hver sem manneskjan er, hvaða reynslu sem hún ber, hvernig sem hún skilgreinir sig, hvort sem hún hefur verið atvinnulaus í mörg ár eða vinnur hjá Útlendingastofnun, hvort sem hún er hælisleitandi frá Egyptalandi eða stúdent frá Skagafirði; okkur ber að sjá og virða hið heilaga í manneskjunni. Og þó augu okkar væru lokuð og gætu ómögulega komið auga á hið heilaga í hvort öðru þá ættum við þó að geta, sem samfélag, hið minnsta sleppt tökunum af verklagsferlum sem kalla má kerfisbundið ofbeldi gagnvart börnum. Tíminn líður. Fyrir sum börn þýðir það ný skólataska og bekkjarfélagar, fyrir önnur nagandi óvissa um hvar þau verði niðurkomin næsta föstudag. Tíminn líður og enn þarf að berjast fyrir mannréttindum barna á flótta hér á landi. Hjalti Jón Sverrisson höfundur er prestur í Laugarneskirkju. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Flóttamenn Hælisleitendur Brottvísun egypskrar fjölskyldu Mest lesið Ævinlega þakkláti flóttamaðurinn Zeljka Kristín Klobucar Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Leikrit Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Vér vesalingar Ingólfur Sverrisson Skoðun Svona eða hinsegin, hvert okkar verður næst? Unnar Geir Unnarsson Skoðun Þurfum við virkilega „leyniþjónustu”? Helen Ólafsdóttir Skoðun Ákall til íslenskra stjórnmálamanna Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Reynisfjara og mannréttindasáttmáli Evrópu Róbert R. Spanó Skoðun Plan Samfylkingar: Svona náum við niður vöxtunum Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Byrjað á öfugum enda! Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Skoðun Skoðun Ævinlega þakkláti flóttamaðurinn Zeljka Kristín Klobucar skrifar Skoðun Vér vesalingar Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Leikrit Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Svona eða hinsegin, hvert okkar verður næst? Unnar Geir Unnarsson skrifar Skoðun Reynisfjara og mannréttindasáttmáli Evrópu Róbert R. Spanó skrifar Skoðun Að hlúa að foreldrum: Forvörn sem skiptir máli Áróra Huld Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ákall til íslenskra stjórnmálamanna Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Þurfum við virkilega „leyniþjónustu”? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Byrjað á öfugum enda! Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Væri ekki hlaupið út aftur Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Gervigreind fyrir alla — en fyrir hvern í raun? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hefur ítrekað hótað okkur áður Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson skrifar Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Erum við á leiðinni í hnífavesti? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson skrifar Skoðun Klár fyrir Verslunarmannahelgina? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Vegið að börnum í pólitískri aðför að ferðaþjónustunni Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Ferðamannaiðnaður? Nei, ferðaþjónusta! Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Hæðarveiki og lyf Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Landsvirkjun hafin yfir lög Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Sjá meira
Fyrir fimm árum síðan áttu nokkrir drengir sem eru mér afar kærir það sameiginlegt að vera nýorðnir eins árs eða alveg við það að ná þeim áfanga. Nú í haust byrjuðu þeir í grunnskóla og ég fann á þeim tímamótum hvað ég unni þeim ofboðslega heitt, hvað öryggi þeirra er mér mikilvægt og hve vænt mér þykir um að fá að fylgjast með þeim feta sig áfram í lífinu. Tíminn líður. Fyrir fimm árum síðan, haustið 2015, voru málefni hælisleitenda í brennidepli hér á landi. Nokkrum mánuðum síðar, í desember, sáum við myndina af Kevi. Það var verið að senda Kevi og fjölskyldu hans í lögreglufylgd frá Íslandi til Albaníu, þó ljóst væri að Kevi glímdi við lífshættulegan sjúkdóm. Það þurfti herferð almennings hér á landi til að tryggja að Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna væri virtur og reyndist það ekki í fyrsta eða síðasta sinn sem almenningur hefur þurft að halda stjórnvöldum ábyrgum á þennan hátt. 12. janúar 2016 sneri Kevi og fjölskylda hans aftur til Íslands. Tíminn líður. Fyrir nokkrum dögum síðan birtist frétt af því að Útlendingastofnun ætli að senda egypska fjölskyldu með fjögur börn úr landi. Í rúmlega tvö ár hafa þessi börn átt heima hér, en í frétt Stundarinnar segir að elstu þrjú börnin hafi aðlagast íslensku samfélagi vel, gangi í skóla og tali reiprennandi íslensku. Yngsta barn fjölskyldunnar var aðeins hálfs árs gamalt við komuna hingað. Í viðtali hafði lögmaður fjölskyldunnar, Magnús D. Nordahl, þetta um málið að segja: „Áframhaldandi fjöldi mála af þessu tagi, þar sem börnum er leyft að aðlagast til þess eins að senda þau nauðug úr landi, er hins vegar slíkur að ekki er hægt að líta öðruvísi á en að um sé að ræða kerfisbundið ofbeldi af hálfu íslenskra yfirvalda gegn barnafjölskyldum á flótta.“ Fyrir rétt rúmlega sjö árum síðan, þann 20.febrúar 2013, var lögfestur Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna hér á landi. Í þriðju grein Barnasáttmálans stendur: Það sem barni er fyrir bestu skal ávallt hafa forgang þegar félagsmálastofnanir á vegum hins opinbera eða einkaaðila, dómstólar, stjórnvöld eða löggjafarstofnanir gera ráðstafanir sem varða börn. Með hliðsjón af réttindum og skyldum foreldra eða lögráðamanna, eða annarra sem bera ábyrgð að lögum á börnum, skuldbinda aðildarríki sig til að tryggja börnum þá vernd og umönnun sem velferð þeirra krefst, og skulu þau í því skyni gera allar nauðsynlegar ráðstafanir á sviði löggjafar og stjórnsýslu. Aðildarríki skulu sjá til þess að stofnanir þar sem börnum skal veitt umönnun og vernd starfi í samræmi við reglur sem þar til bær stjórnvöld hafa sett, einkum um öryggi, heilsuvernd og fjölda og hæfni starfsmanna, svo og um tilhlýðilega yfirumsjón. Fyrir sjö árum síðan var Barnasáttmálinn lögfestur og enn þarf að berjast fyrir mannréttindum barna á flótta. Algengast er meðal fræðimanna að telja að Matteusarguðspjall hafi verið ritað fyrir um 1930-1940 árum síðan. Þar segir Jesús í einni af dæmisögum sínum: Því hungraður var ég og þér gáfuð mér að eta, þyrstur var ég og þér gáfuð mér að drekka, gestur var ég og þér hýstuð mig, nakinn og þér klædduð mig, sjúkur og þér vitjuðuð mín, í fangelsi var ég og þér komuð til mín. Þá munu þeir réttlátu segja: Drottinn, hvenær sáum vér þig hungraðan og gáfum þér að eta eða þyrstan og gáfum þér að drekka? Hvenær sáum vér þig gestkominn og hýstum þig, nakinn og klæddum þig? Og hvenær sáum vér þig sjúkan eða í fangelsi og komum til þín? Konungurinn mun þá svara þeim: Sannlega segi ég yður: Allt sem þér gerðuð einum minna minnstu bræðra, það hafið þér gert mér. (Matt.25:35-36) Inntak sögunnar er að okkur ber að koma auga á Krist hvert í öðru. Fyrir nokkrum dögum birtist ný auglýsing fyrir sunnudagaskóla Þjóðkirkjunnar sem hefur valdið fjaðrafoki og hafa ýmsar skoðanir komið fram. Það er mikilvægt og gott að fólk viðri hugsanir sínar og tilfinningar. Okkur getur þótt ýmislegt um auglýsinguna. Meðal þeirrar gagnrýni sem hefur komið fram er að auglýsingin einkennist af tækifærismennsku og “bleikþvotti” (e. pinkwashing); hún sé óhentug því nútímafólk sé orðið ólæst á táknmál og birtingarmyndir kristsgervinga; sunnudagaskólinn sé ekki besti vettvangurinn í þessu samhengi og áfram mætti telja. Það er alltaf gott fyrir Þjóðkirkjuna og okkur sem störfum innan hennar að fá gagnrýni og vinna með hana, jafnt frá þeim sem tilheyra henni sem og þeim sem standa fyrir utan hana. Okkar allra er að leitast við að hlusta og eiga í samtali. Mér virðist viðleitnin og grunnhugmyndin að baki auglýsingunni vera tengd fyrrnefndu kjarnaatriði; að koma auga á Krist hvert í öðru, já, og í sjálfum okkur. Allt hvílir í Guði. Við erum ekki Kristur, en við getum séð með innri augum okkar, með sjón hjartans, glitta í Krist í hverri einustu manneskju. Hver sem manneskjan er, hvaða reynslu sem hún ber, hvernig sem hún skilgreinir sig, hvort sem hún hefur verið atvinnulaus í mörg ár eða vinnur hjá Útlendingastofnun, hvort sem hún er hælisleitandi frá Egyptalandi eða stúdent frá Skagafirði; okkur ber að sjá og virða hið heilaga í manneskjunni. Og þó augu okkar væru lokuð og gætu ómögulega komið auga á hið heilaga í hvort öðru þá ættum við þó að geta, sem samfélag, hið minnsta sleppt tökunum af verklagsferlum sem kalla má kerfisbundið ofbeldi gagnvart börnum. Tíminn líður. Fyrir sum börn þýðir það ný skólataska og bekkjarfélagar, fyrir önnur nagandi óvissa um hvar þau verði niðurkomin næsta föstudag. Tíminn líður og enn þarf að berjast fyrir mannréttindum barna á flótta hér á landi. Hjalti Jón Sverrisson höfundur er prestur í Laugarneskirkju.
Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson skrifar
Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar
Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar