Spurningalisti sem hjálpar okkur að ná árangri Rakel Sveinsdóttir skrifar 14. ágúst 2020 09:00 Er hægt að þjálfa hugann þannig að okkur tekst oftar að skara framúr? Vísir/Getty Ein af þekktustu setningum uppfinningamannsins Thomas Edison er „Genius is one percent inspiration, and ninety-nine percent persipiration“ sem þýða mætti sem „Snilld er eitt prósent innblástur en níutíu og níu prósent blóð, sviti og tár.“ Enda er Edison sagður hafa reynt við um þrjú þúsund útfærslur á ljósaperum áður en hann náði þeirri sem gat logað sem ljós án þess að springa. Rithöfundurinn David Robson tekur þetta dæmi um Edison í nýlegri grein á BBC Worklife þar sem hann veltir þeirri spurningu upp hvað þurfi til þannig að fólk nái sem best markmiðum sínum. Hann segir engan vafa um það að ástríða og hugsjón hafi mikið um það að segja en þetta dæmi frá Thomas Edison sýni að fólk þarf að vera þrautseigt og halda alltaf áfram að reyna að gera betur. Annars er hættan sú að við festumst í hjólförum sem koma okkur ekkert áleiðis. Robson vitnar í rannsókn sem nýlega var birt í Proceedings of the National Academic of Sciences. Niðurstöður hennar gefa vísbendingar um að það séu öllum sé mögulegt að fylgja eftir ákveðnum leiðum í hugsun og hugarfari til að ná oftar árangri. Þetta meðvitaða og markvissa hugarfar kallar hann á ensku „strategic mindset.“ En hvernig getum við æft hugarfarið þannig að við séum líklegri til að ná markmiðum okkar? Í raun felst svarið í því að við séum meðvituð um hugsanir okkar. Með öðrum orðum: Við þurfum að hugsa um það hvernig við hugsum. Á þann háttinn erum við líklegri til að vera alltaf að reyna að bæta það sem við erum að gera sem aftur leiðir til þess að við náum frekar framförum. Í grein BBC er nefnt sem dæmi að ef við erum beðin um að brjóta egg aftur og aftur og aftur, gæti það hvernig við gerum það sagt mikið til um hversu fær við erum að hugsa á markvissan hátt um framfarir og umbætur. Þeir sem brjóta öll eggin eins og þeir brjóta fyrsta eggið eru líklegri til að festast í sama hjólfarinu. Þeir sem ná hins vegar framförum eru þeir sem eru meðvitaðir um það hvernig þeir hugsa og þá um leið hvernig þeir framkvæma. Vísir/Getty Rannsakendur hafa sett saman spurningarlista sem sagður er hjálpa fólki að ná rétta hugarfarinu. Þessar spurningar eru: Þegar að ég er strand í einhverju verkefni, hversu oft spyr ég sjálfan mig: Hvað get ég gert til að leysa úr málinu? Þegar að mér finnst ég ekki vera að ná árangri í einhverju, hversu oft spyr ég sjálfan mig: Er til betri leið? Ef ég pirrast út af einhverju, hversu oft spyr ég: Get ég gert þetta betur? Þegar að ég stend frammi fyrir áskorun, hversu oft spyr ég sjálfan mig: Hvað get ég gert til þess að verða betri í þessu? Ef ég er að vandræðast með eitthvað, hversu oft spyr ég: Hvað get ég gert til að hjálpa sjálfum/sjálfri mér með þetta? Þegar að mér finnst eitthvað verulega erfitt, hversu oft spyr ég sjálfan mig: Hvað get ég gert til að ná tökum á þessu? Ef þú ert einn þeirra einstaklinga sem spyrð sjálfan þig oft þessara spurninga ertu á góðri leið því hugarfarið þitt telst vera mjög markvisst (e. strategic mindset). Aðrir eru hvattir til að nýta sér spurningarlistann til að efla sjálfan sig. Margar rannsóknir eru sagðar styðja við það að það hversu meðvituð við erum um okkar eigin hugsanir skili sér í því að við náum oftar markmiðum okkar. Til dæmis hafa rannsóknir sýnt að nemendur sem eru mjög meðvitaðir um það hvernig þeir skipuleggja sig í námi og við lærdóm, ná betri árangri. Góðu ráðin Mest lesið Hneykslaðist á „óútfærðum afkomubætandi aðgerðum“ Viðskipti innlent Í fullkomnu frelsi: „Þar sem er heyskapur er ég“ Atvinnulíf Íhuga hærri tolla á alla Viðskipti erlent Ræðst í byggingu átta húsa í Hvammsvík Viðskipti innlent Einn vinsælasti tengiltvinnbíll Íslendinga snýr aftur Samstarf Vörur gerðar af meisturum fyrir meistara Samstarf Eldisfiskur fluttur út fyrir 54 milljarða króna Viðskipti innlent Deila um þvottahús stöðvar ekki Hreint í bili Viðskipti innlent BYKO opnar nýja og glæsilega timburverslun Samstarf „Væri samt mjög til í að vera betri söngvari“ Atvinnulíf Fleiri fréttir Í fullkomnu frelsi: „Þar sem er heyskapur er ég“ „Væri samt mjög til í að vera betri söngvari“ „Við bara tókum íslensku brjáluðu bjartsýnina á þetta“ Fjórðungur Z-kynslóðarinnar hyggst flytja til útlanda Stúdentar taka til: Z-kynslóðin er að velja sér fyrirtæki framtíðarinnar „Ég vonaðist til að lampinn myndi breyta mér í A-týpu“ Fyrirsæta, frumkvöðull, fjárfestir: „Ég held ég sé ekki enn farin á gelgjuna!“ Innsæið: Við stressum oft fólk upp með spurningum og pressu „Ég nota innsæið mitt mjög mikið enda er innsæið ekkert tabú“ Hermann í Kemi: „Kom mér mjög á óvart að verða svona ástfanginn“ Kærastan grjóthörð með svefntímann kvölds og morgna Unga fólkið greinilega að hugsa um sjálfbærnimálin „Hvernig hefðu amma og afi gert þetta?“ Vinnufélagarnir: Kjaftakerlingin, dramadrottningin, sá svartsýni og fleiri Síðasta hláturskast tók verulega á grindarbotninn Góð ráð: Draumastarfið á draumavinnustaðnum Að taka því ekki persónulega hvernig týpa þinn yfirmaður er Fjórar týpur af yfirmönnum: Hver er þín týpa? Í tjaldútilegu í 53 mánuði samfleytt og tekur fjöllin með í fundarherbergið Fyrsti kaffibollinn minnir hann á að þrjú börn eru á heimilinu Z-kynslóðin fílar ekki stjórnunarstílinn og hættir „Að stjórn skelli skuldinni á tæknistarfsmann er einfaldlega ekki í boði“ Mögulega búið að hakka sig inn á Teams samskiptin þín og fleira 30 ár í Frakklandi: „Á Íslandi virðist fólk keyra sig mjög mikið út“ Questhjónin: „Sterkbyggðustu húsin voru barirnir og vændishúsin“ Svo fölsk að móðir hennar leitaði ráða hjá kórstjóranum Gervigreindin: Píparinn öruggur en læknirinn ekki? Fleiri hlutastörf: „Viltu vera memm?“ Fleiri hlutastörf: Ríkið greiðir nú þegar 75% launa sem mótframlag Breytingar í framkvæmdastjórateymum oft nauðsynlegar Sjá meira
Ein af þekktustu setningum uppfinningamannsins Thomas Edison er „Genius is one percent inspiration, and ninety-nine percent persipiration“ sem þýða mætti sem „Snilld er eitt prósent innblástur en níutíu og níu prósent blóð, sviti og tár.“ Enda er Edison sagður hafa reynt við um þrjú þúsund útfærslur á ljósaperum áður en hann náði þeirri sem gat logað sem ljós án þess að springa. Rithöfundurinn David Robson tekur þetta dæmi um Edison í nýlegri grein á BBC Worklife þar sem hann veltir þeirri spurningu upp hvað þurfi til þannig að fólk nái sem best markmiðum sínum. Hann segir engan vafa um það að ástríða og hugsjón hafi mikið um það að segja en þetta dæmi frá Thomas Edison sýni að fólk þarf að vera þrautseigt og halda alltaf áfram að reyna að gera betur. Annars er hættan sú að við festumst í hjólförum sem koma okkur ekkert áleiðis. Robson vitnar í rannsókn sem nýlega var birt í Proceedings of the National Academic of Sciences. Niðurstöður hennar gefa vísbendingar um að það séu öllum sé mögulegt að fylgja eftir ákveðnum leiðum í hugsun og hugarfari til að ná oftar árangri. Þetta meðvitaða og markvissa hugarfar kallar hann á ensku „strategic mindset.“ En hvernig getum við æft hugarfarið þannig að við séum líklegri til að ná markmiðum okkar? Í raun felst svarið í því að við séum meðvituð um hugsanir okkar. Með öðrum orðum: Við þurfum að hugsa um það hvernig við hugsum. Á þann háttinn erum við líklegri til að vera alltaf að reyna að bæta það sem við erum að gera sem aftur leiðir til þess að við náum frekar framförum. Í grein BBC er nefnt sem dæmi að ef við erum beðin um að brjóta egg aftur og aftur og aftur, gæti það hvernig við gerum það sagt mikið til um hversu fær við erum að hugsa á markvissan hátt um framfarir og umbætur. Þeir sem brjóta öll eggin eins og þeir brjóta fyrsta eggið eru líklegri til að festast í sama hjólfarinu. Þeir sem ná hins vegar framförum eru þeir sem eru meðvitaðir um það hvernig þeir hugsa og þá um leið hvernig þeir framkvæma. Vísir/Getty Rannsakendur hafa sett saman spurningarlista sem sagður er hjálpa fólki að ná rétta hugarfarinu. Þessar spurningar eru: Þegar að ég er strand í einhverju verkefni, hversu oft spyr ég sjálfan mig: Hvað get ég gert til að leysa úr málinu? Þegar að mér finnst ég ekki vera að ná árangri í einhverju, hversu oft spyr ég sjálfan mig: Er til betri leið? Ef ég pirrast út af einhverju, hversu oft spyr ég: Get ég gert þetta betur? Þegar að ég stend frammi fyrir áskorun, hversu oft spyr ég sjálfan mig: Hvað get ég gert til þess að verða betri í þessu? Ef ég er að vandræðast með eitthvað, hversu oft spyr ég: Hvað get ég gert til að hjálpa sjálfum/sjálfri mér með þetta? Þegar að mér finnst eitthvað verulega erfitt, hversu oft spyr ég sjálfan mig: Hvað get ég gert til að ná tökum á þessu? Ef þú ert einn þeirra einstaklinga sem spyrð sjálfan þig oft þessara spurninga ertu á góðri leið því hugarfarið þitt telst vera mjög markvisst (e. strategic mindset). Aðrir eru hvattir til að nýta sér spurningarlistann til að efla sjálfan sig. Margar rannsóknir eru sagðar styðja við það að það hversu meðvituð við erum um okkar eigin hugsanir skili sér í því að við náum oftar markmiðum okkar. Til dæmis hafa rannsóknir sýnt að nemendur sem eru mjög meðvitaðir um það hvernig þeir skipuleggja sig í námi og við lærdóm, ná betri árangri.
Góðu ráðin Mest lesið Hneykslaðist á „óútfærðum afkomubætandi aðgerðum“ Viðskipti innlent Í fullkomnu frelsi: „Þar sem er heyskapur er ég“ Atvinnulíf Íhuga hærri tolla á alla Viðskipti erlent Ræðst í byggingu átta húsa í Hvammsvík Viðskipti innlent Einn vinsælasti tengiltvinnbíll Íslendinga snýr aftur Samstarf Vörur gerðar af meisturum fyrir meistara Samstarf Eldisfiskur fluttur út fyrir 54 milljarða króna Viðskipti innlent Deila um þvottahús stöðvar ekki Hreint í bili Viðskipti innlent BYKO opnar nýja og glæsilega timburverslun Samstarf „Væri samt mjög til í að vera betri söngvari“ Atvinnulíf Fleiri fréttir Í fullkomnu frelsi: „Þar sem er heyskapur er ég“ „Væri samt mjög til í að vera betri söngvari“ „Við bara tókum íslensku brjáluðu bjartsýnina á þetta“ Fjórðungur Z-kynslóðarinnar hyggst flytja til útlanda Stúdentar taka til: Z-kynslóðin er að velja sér fyrirtæki framtíðarinnar „Ég vonaðist til að lampinn myndi breyta mér í A-týpu“ Fyrirsæta, frumkvöðull, fjárfestir: „Ég held ég sé ekki enn farin á gelgjuna!“ Innsæið: Við stressum oft fólk upp með spurningum og pressu „Ég nota innsæið mitt mjög mikið enda er innsæið ekkert tabú“ Hermann í Kemi: „Kom mér mjög á óvart að verða svona ástfanginn“ Kærastan grjóthörð með svefntímann kvölds og morgna Unga fólkið greinilega að hugsa um sjálfbærnimálin „Hvernig hefðu amma og afi gert þetta?“ Vinnufélagarnir: Kjaftakerlingin, dramadrottningin, sá svartsýni og fleiri Síðasta hláturskast tók verulega á grindarbotninn Góð ráð: Draumastarfið á draumavinnustaðnum Að taka því ekki persónulega hvernig týpa þinn yfirmaður er Fjórar týpur af yfirmönnum: Hver er þín týpa? Í tjaldútilegu í 53 mánuði samfleytt og tekur fjöllin með í fundarherbergið Fyrsti kaffibollinn minnir hann á að þrjú börn eru á heimilinu Z-kynslóðin fílar ekki stjórnunarstílinn og hættir „Að stjórn skelli skuldinni á tæknistarfsmann er einfaldlega ekki í boði“ Mögulega búið að hakka sig inn á Teams samskiptin þín og fleira 30 ár í Frakklandi: „Á Íslandi virðist fólk keyra sig mjög mikið út“ Questhjónin: „Sterkbyggðustu húsin voru barirnir og vændishúsin“ Svo fölsk að móðir hennar leitaði ráða hjá kórstjóranum Gervigreindin: Píparinn öruggur en læknirinn ekki? Fleiri hlutastörf: „Viltu vera memm?“ Fleiri hlutastörf: Ríkið greiðir nú þegar 75% launa sem mótframlag Breytingar í framkvæmdastjórateymum oft nauðsynlegar Sjá meira