Allir vilja Óskar Þórarinn Þórarinsson skrifar 25. febrúar 2005 00:01 Óskarsverðlaunin eru sjálfsagt umdeildustu bransaverðlaun sem sögur fara af en þau eru veitt árlega þegar Hollywoodliðið kemur saman og afhenda þeim gullstyttu sem meirihluti atkvæðisbærra í kvikmyndabransanum í Bandaríkjunum telur hafa skarað fram úr á liðnu ári. Verðlaunaathöfnin sjálf er skemmtiefni sem er sjónvarpað um allan heim en það merkilegasta við hana er þó að hún er sjaldnast mjög skemmtileg en samt geta margir ekki hugsað sér að missa af ósköpunum. Það er líka vissulega gaman að sjá stjörnurnar stíga til jarðar á rauða dregilinn og það er hægur vandi að byggja upp spennu í kringum úrslitin enda eru bíómyndir eitthvað sem allir nenna að hafa skoðanir á. Finnist einhverjum Eddan, ÍMARK verðlaunin eða jafnvel íslensku bókmenntaverðlaunin hallærisleg og innihaldsrýr þá eru þau yfirleitt borin saman við Óskarinn þegar gera á lítið úr þeim. Óskarsskrumið er vitaskuld yfirgengilegt að hætti Bandaríkjamanna og það er því auðvelt að láta þau fara í taugarnar á sér og stilla þeim upp sem víti sem ber að varast. Verðlaunin eru að mörgu leyti góð fyrir sinn hatt en eru, eins og flest önnur bransaverðlaun, hættuleg þegar þau eru gerð að mælikvarða á gæði. Markaðsgildi allra þessara uppákoma er ótvírætt og á bak við valið á hverjum sigurvegara er alls konar pólitík, kynningarherferðir og þrýstingur úr öllum áttum. Þannig vissu allir að Friðrik Þór Friðriksson myndi ekki hreppa hnossið fyrir Börn náttúrunnar sem bestu erlendu myndina. Myndin var fullsamkeppnisfær en Íslendingurinn hafði ekki fjárhagslega burði til að keppa við andstæðingana í markaðssetningu sem felst aðallega í því að troða myndunum ofan í kokið á þeim sem hafa atkvæðisrétt. Það má endalaust hártoga og deila um réttmæti hverrar niðurstöðu en þegar myndir á borð við Titanic og Gladiator, fá verðlaun fyrir bestu myndina hlýtur eitthvað að vera að. Þetta eru risastórar og flottar myndir en illa skrifaðar og ekkert sérstaklega vel leiknar. Íburðurinn slær blindu á mannskapinn sem ákveður að verðlauna þessi óskóp. Stundum reynir Akademían svo að sýna fram á að hún er ekki með mikilmennskubrjálæði og verðlaunar "litlar" myndir eins og Shakespeare in Love. Ágætis mynd sem er þó engan veginn nógu merkileg til að verðskulda Óskar, það er að segja ef Óskarinn hefði einhverja merkingu. Óskarsþrautaganga Stevens Spielberg er alltaf gott dæmi en þessum leikstjóra, sem hefur gert margar af vinsælustu myndum allra tíma, reyndist ómögulegt að hreppa verðlaunin fyrir ævintýramyndir sínar. Þá tekur hann sig til og gerir The Color Purple. Hörkufína og tilfinningaríka mynd en allt kemur fyrir ekki. Það er ekki fyrr en hann gerir mynd sem er þóknanleg gyðingunum sem öllu ráða í Hollywood, Schindler´s List, að hann sópar til sín styttunum. Martin Scorsese hefur átt við svipað vandamál að stríða og margir vilja meina að hann muni vinna með The Aviator í ár vegna þess að það sé "kominn tími á hann". Er The Aviator þá verri en Gangs of New York, The Age of Innocence, Goodfellas, The Last Temptation of Christ og Raging Bull en á bara að vinna af því leikstjórinn hefur beðið svo lengi? Eða eru kannski fyrrnefndar myndir miklu verri en The Aviator og áttu ekki inni fyrir verðlaununum? Fari svo að til dæmis Clint Eastwood nappi verðlaunum af Scorsese að þessu sinni endar Scorsese sennilega með því að fá heiðursóskar eftir nokkur ár og fer í gröfina án þess að vinna alvöru Óskar. Hann er þá í sömu sporum og Alfred Hithcock sem fékk aldrei leikstjóraverðlaunin þrátt fyrir hvert snilldarverkið á fætur öðru. Eina vitið fyrir alvöru hæfileikafólk er að gera eins og Woody Allen og sitja heima á Óskarskvöldum enda eru þessi glassúrbornu ósköp þolanlegri í sjónvarpinu með auglýsingahléum auk þess sem maður getur þá tryllst þegar maður tapar án þess að allur heimurinn verði vitni að því. thorarinn@frettabladid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Í brennidepli Þórarinn Þórarinsson Mest lesið Kæru smiðir, hárgreiðslufólk og píparar! Víðir Reynisson Skoðun Inngilding – nýyrði sem enginn skilur? Miriam Petra Ómarsdóttir Awad Skoðun Að sætta sig við brot á samkomulagi eða ekki Jón Ágúst Eyjólfsson Skoðun Vantar fleiri lyftara í heilbrigðiskerfið? Ragna Sigurðardóttir Skoðun Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun Vilja miklu stærra bákn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Geðheilbrigðismál og landsbyggðin Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Hvenær á að skattleggja lífeyrissjóðsgreiðslur? Ögmundur Jónasson Skoðun Er píparinn þinn skattsvikari? Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun Við erum heit, græn og orkumikil – gerum kröfur um sjálfbærni, nýsköpun og betri nýtingu auðlinda! Halla Hrund Logadóttir ,Fida Abu Libdeh Skoðun Skoðun Skoðun Að sjá ekki gjöf þjóðar fyrir græðgi Yngvi Sighvatsson skrifar Skoðun Verðbólga og græðgi Bjarki Hjörleifsson skrifar Skoðun Rangfærsluvaðall Hjartar J. Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Þakkir til þjóðar Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Hvenær á að skattleggja lífeyrissjóðsgreiðslur? Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Við erum heit, græn og orkumikil – gerum kröfur um sjálfbærni, nýsköpun og betri nýtingu auðlinda! Halla Hrund Logadóttir ,Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Kæru smiðir, hárgreiðslufólk og píparar! Víðir Reynisson skrifar Skoðun Vilja miklu stærra bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Vantar fleiri lyftara í heilbrigðiskerfið? Ragna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Inngilding – nýyrði sem enginn skilur? Miriam Petra Ómarsdóttir Awad skrifar Skoðun Að sætta sig við brot á samkomulagi eða ekki Jón Ágúst Eyjólfsson skrifar Skoðun Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Geðheilbrigðismál og landsbyggðin Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Er píparinn þinn skattsvikari? Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Frelsi til að búa þar sem þú vilt Sæunn Gísladóttir skrifar Skoðun Kosningar og ,ehf gatið‘ Róbert Farestveit skrifar Skoðun Grípum tækifærin og sköpum bjartari framtíð Ísak Leon Júlíusson skrifar Skoðun Kæra unga móðir Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar Skoðun Niðurskurðarhnífnum beitt á skólana Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Verði þitt val, svo á jörðu sem á himni Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Öryggis annarra vegna… Ingunn Björnsdóttir skrifar Skoðun Verðmæti leikskólans Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Íslenskur landbúnaður er ekki aðeins arfleifð heldur líka framtíð okkar Íslendinga Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Vítahringur ofbeldis og áfalla Paola Cardenas skrifar Skoðun Heilbrigð sál í hraustum líkama Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Að segja bara eitthvað Hulda María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Litlu fyrirtækin – kerfishyggja og skattlagning Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun „Þörfin fyrir nýtt upphaf: Af hverju hrista þarf upp í stjórnmálum“ Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Reiknileikni Sambandsins Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Vegurinn heim Tinna Rún Snorradóttir skrifar Sjá meira
Óskarsverðlaunin eru sjálfsagt umdeildustu bransaverðlaun sem sögur fara af en þau eru veitt árlega þegar Hollywoodliðið kemur saman og afhenda þeim gullstyttu sem meirihluti atkvæðisbærra í kvikmyndabransanum í Bandaríkjunum telur hafa skarað fram úr á liðnu ári. Verðlaunaathöfnin sjálf er skemmtiefni sem er sjónvarpað um allan heim en það merkilegasta við hana er þó að hún er sjaldnast mjög skemmtileg en samt geta margir ekki hugsað sér að missa af ósköpunum. Það er líka vissulega gaman að sjá stjörnurnar stíga til jarðar á rauða dregilinn og það er hægur vandi að byggja upp spennu í kringum úrslitin enda eru bíómyndir eitthvað sem allir nenna að hafa skoðanir á. Finnist einhverjum Eddan, ÍMARK verðlaunin eða jafnvel íslensku bókmenntaverðlaunin hallærisleg og innihaldsrýr þá eru þau yfirleitt borin saman við Óskarinn þegar gera á lítið úr þeim. Óskarsskrumið er vitaskuld yfirgengilegt að hætti Bandaríkjamanna og það er því auðvelt að láta þau fara í taugarnar á sér og stilla þeim upp sem víti sem ber að varast. Verðlaunin eru að mörgu leyti góð fyrir sinn hatt en eru, eins og flest önnur bransaverðlaun, hættuleg þegar þau eru gerð að mælikvarða á gæði. Markaðsgildi allra þessara uppákoma er ótvírætt og á bak við valið á hverjum sigurvegara er alls konar pólitík, kynningarherferðir og þrýstingur úr öllum áttum. Þannig vissu allir að Friðrik Þór Friðriksson myndi ekki hreppa hnossið fyrir Börn náttúrunnar sem bestu erlendu myndina. Myndin var fullsamkeppnisfær en Íslendingurinn hafði ekki fjárhagslega burði til að keppa við andstæðingana í markaðssetningu sem felst aðallega í því að troða myndunum ofan í kokið á þeim sem hafa atkvæðisrétt. Það má endalaust hártoga og deila um réttmæti hverrar niðurstöðu en þegar myndir á borð við Titanic og Gladiator, fá verðlaun fyrir bestu myndina hlýtur eitthvað að vera að. Þetta eru risastórar og flottar myndir en illa skrifaðar og ekkert sérstaklega vel leiknar. Íburðurinn slær blindu á mannskapinn sem ákveður að verðlauna þessi óskóp. Stundum reynir Akademían svo að sýna fram á að hún er ekki með mikilmennskubrjálæði og verðlaunar "litlar" myndir eins og Shakespeare in Love. Ágætis mynd sem er þó engan veginn nógu merkileg til að verðskulda Óskar, það er að segja ef Óskarinn hefði einhverja merkingu. Óskarsþrautaganga Stevens Spielberg er alltaf gott dæmi en þessum leikstjóra, sem hefur gert margar af vinsælustu myndum allra tíma, reyndist ómögulegt að hreppa verðlaunin fyrir ævintýramyndir sínar. Þá tekur hann sig til og gerir The Color Purple. Hörkufína og tilfinningaríka mynd en allt kemur fyrir ekki. Það er ekki fyrr en hann gerir mynd sem er þóknanleg gyðingunum sem öllu ráða í Hollywood, Schindler´s List, að hann sópar til sín styttunum. Martin Scorsese hefur átt við svipað vandamál að stríða og margir vilja meina að hann muni vinna með The Aviator í ár vegna þess að það sé "kominn tími á hann". Er The Aviator þá verri en Gangs of New York, The Age of Innocence, Goodfellas, The Last Temptation of Christ og Raging Bull en á bara að vinna af því leikstjórinn hefur beðið svo lengi? Eða eru kannski fyrrnefndar myndir miklu verri en The Aviator og áttu ekki inni fyrir verðlaununum? Fari svo að til dæmis Clint Eastwood nappi verðlaunum af Scorsese að þessu sinni endar Scorsese sennilega með því að fá heiðursóskar eftir nokkur ár og fer í gröfina án þess að vinna alvöru Óskar. Hann er þá í sömu sporum og Alfred Hithcock sem fékk aldrei leikstjóraverðlaunin þrátt fyrir hvert snilldarverkið á fætur öðru. Eina vitið fyrir alvöru hæfileikafólk er að gera eins og Woody Allen og sitja heima á Óskarskvöldum enda eru þessi glassúrbornu ósköp þolanlegri í sjónvarpinu með auglýsingahléum auk þess sem maður getur þá tryllst þegar maður tapar án þess að allur heimurinn verði vitni að því. thorarinn@frettabladid.is
Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun
Við erum heit, græn og orkumikil – gerum kröfur um sjálfbærni, nýsköpun og betri nýtingu auðlinda! Halla Hrund Logadóttir ,Fida Abu Libdeh Skoðun
Skoðun Við erum heit, græn og orkumikil – gerum kröfur um sjálfbærni, nýsköpun og betri nýtingu auðlinda! Halla Hrund Logadóttir ,Fida Abu Libdeh skrifar
Skoðun Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Íslenskur landbúnaður er ekki aðeins arfleifð heldur líka framtíð okkar Íslendinga Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun „Þörfin fyrir nýtt upphaf: Af hverju hrista þarf upp í stjórnmálum“ Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar
Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun
Við erum heit, græn og orkumikil – gerum kröfur um sjálfbærni, nýsköpun og betri nýtingu auðlinda! Halla Hrund Logadóttir ,Fida Abu Libdeh Skoðun