Fundu ofgnótt ferskvatns undir sjávarbotninum í Atlantshafi Kjartan Kjartansson skrifar 5. september 2025 14:00 Bátur sem þjónustar vanalega olíuborpalla og vindorkuver var notaður við vatnsleitina í Norður-Atlantshafi. Hann getur lyft sér upp á þremur stöplum. AP/Carolyn Kaster Alþjóðlegur leiðangur hefur staðfest að mikið magn ferskvatns er að finna undir hafsbotninum undan norðausturströnd Bandaríkjanna. Slíkir neðanjarðarforðar gætu hjálpað til við að mæta stóraukinni eftirspurn mannkynsins eftir vatni. Fyrstu vísbendingarnar um ferskvatnsforða undir hafsbotninum í Norður-Atlantshafi komu fram við olíu- og steinefnaleit fyrir um hálfri öld. Fyrir um tíu árum leiddu óbeinar mælingar í ljós að vatnið gæti verið nægjanlega ferskt til þess að vera neysluhæft. Leiðangurinn sem var farinn í sumar var fjármagnaður af Vísindasjóði Bandaríkjanna og samstarfsvettvangi hóps Evrópuríkja og Kanada. Þúsundir sýna voru teknar úr grunnvatninu úr borholum sem náðu allt að fjögur hundruð metra niður fyrir hafsbotninn, að sögn AP-fréttastofunnar sem sendi fréttamenn sína til þess að fylgjast með leiðangrinum. Selta í fyrstu sýnunum var um fjórir hlutar af þúsund sem stenst ekki bandaríska reglur um drykkjarvatn. Selta í því má í mesta lagi nema einum hluta af þúsund. Til samanburðar er meðalselta sjávar um 35 hlutar af þúsund. Síðar fundu rannsakendurnir vatn með seltu sem var við eða jafnvel innan marka. Rannsóknirnar eru þó á frumstigi. Enn þarf að greina sýnin nánar til þess að meta hvort vatnið sé drykkjar- og nothæft. Einnig þarf að skera úr því hvaðan vatnið kemur og hversu gamalt það er til þess að meta hvort það sé endurnýtanleg auðlind og hvort hægt sé að nýta það á sjálfbæran hátt. Gætu fundist við helstu heimsálfur jarðar Upphaflega var talið að nægilegt vatn væri undir hafsbotninum til þess að sjá stórborg eins og New York fyrir neysluvatni í átta hundruð ár. Nú er talið að magnið gæti verið enn meira. Mögulegt er talið að neðansjávarferskvatn af þessu tagi gæti fundist við helstu heimsálfur jarðar. Vísindamaður kannar sýni úr setlögum sem tekið var neðan hafsbotnsins undan ströndum norðaustanverðra Bandaríkjanna í sumar.AP/Carolyn Kaster Ekki er vanþörf á þar sem Sameinuðu þjóðirnar telja að eftirspurn eftir ferskvatni í heiminum verði fjörutíu prósent umfram framboð eftir fimm ár. Ástæðan er ekki síst uppbygging gagnavera fyrir gervigreind og skýþjónustu sem útheimtir mikið vatn til kælingar. Litlu munaði að fimm milljónir íbúa Höfðaborgar í Suður-Afríku kláruðu neysluvatn borgarinnar árið 2018. Þá hafði sögulegur þurrkur geisað um þriggja ára skeið. Ein afleiðing hnattrænnar hlýnunar af völdum manna er að þurrkar verði tíðari og ákafari en áður. Vatn Vísindi Hafið Loftslagsmál Mest lesið Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Innlent Létu sér andlát Hjörleifs í léttu rúmi liggja Innlent Telja sig hafa fundið skipið sem skaut drónunum Erlent Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Innlent Vissu af auknum töfum en óraði ekki fyrir viðbrögðunum Innlent Lykillinn að kraftaverki að Birgir var frá Íslandi Erlent Samtök „gamalla karla“ sem sumum finnst „kúl“ Innlent Ekki sama manneskjan eftir hörmungarnar á Gasa Innlent Átján tegundir af sólarvörn teknar úr sölu í Ástralíu Erlent Magga Stína á leið til Gasa með Frelsisflotanum Innlent Fleiri fréttir Frelsisflotinn umkringdur og farþegar fluttir til Ísraels Jane Goodall látin Telja sig hafa fundið skipið sem skaut drónunum Brýnt að koma rafmagni aftur á kjarnorkuverið „Dimmur dagur“ í sögu Slóvakíu Völdu tveggja ára stúlku sem nýja jómfrúargyðju Höfuðpaur tælingarhóps dæmdur í þrjátíu og fimm ára fangelsi Chunk er loksins „feitasti“ björninn Átján tegundir af sólarvörn teknar úr sölu í Ástralíu Dómari skikkar lækna til að vanda skriftina Tæplega hundrað nemenda saknað Gríðarleg öryggisgæsla í Kaupmannahöfn í aðdraganda leiðtogafundar Ríkisreksturinn í Bandaríkjunum í limbó Tala látinna hækkar á Filippseyjum Lykillinn að kraftaverki að Birgir var frá Íslandi Fleiri en tuttugu látnir eftir jarðskjálfta á Filippseyjum Sendiherra fannst látinn í miðborg Parísar Tillögum Trumps lýst sem uppgjöf Segir herforingjum að búa sig undir átök gegn innlendum „óvinum“ Aðstoðarmaður AfD-leiðtoga í fangelsi fyrir njósnir Stefnir í fyrstu ríkisstöðvunina í sjö ár Ná ekki að leika árangur Wagner eftir Vilja Diddy í ellefu ára fangelsi „Við erum ekki í stríði en við búum ekki við frið“ Um þúsund manns teknir af lífi í Íran það sem af er ári Tugir drengja fastir í rústum skóla sem hrundi til grunna Leiðtogar fagna áætluninni en bíða svara frá Hamas Misstu allt samband við Internetið Erlendir miðlar fjalla um gjaldþrot Play Ísraelar samþykkja friðaráætlun Trumps Sjá meira
Fyrstu vísbendingarnar um ferskvatnsforða undir hafsbotninum í Norður-Atlantshafi komu fram við olíu- og steinefnaleit fyrir um hálfri öld. Fyrir um tíu árum leiddu óbeinar mælingar í ljós að vatnið gæti verið nægjanlega ferskt til þess að vera neysluhæft. Leiðangurinn sem var farinn í sumar var fjármagnaður af Vísindasjóði Bandaríkjanna og samstarfsvettvangi hóps Evrópuríkja og Kanada. Þúsundir sýna voru teknar úr grunnvatninu úr borholum sem náðu allt að fjögur hundruð metra niður fyrir hafsbotninn, að sögn AP-fréttastofunnar sem sendi fréttamenn sína til þess að fylgjast með leiðangrinum. Selta í fyrstu sýnunum var um fjórir hlutar af þúsund sem stenst ekki bandaríska reglur um drykkjarvatn. Selta í því má í mesta lagi nema einum hluta af þúsund. Til samanburðar er meðalselta sjávar um 35 hlutar af þúsund. Síðar fundu rannsakendurnir vatn með seltu sem var við eða jafnvel innan marka. Rannsóknirnar eru þó á frumstigi. Enn þarf að greina sýnin nánar til þess að meta hvort vatnið sé drykkjar- og nothæft. Einnig þarf að skera úr því hvaðan vatnið kemur og hversu gamalt það er til þess að meta hvort það sé endurnýtanleg auðlind og hvort hægt sé að nýta það á sjálfbæran hátt. Gætu fundist við helstu heimsálfur jarðar Upphaflega var talið að nægilegt vatn væri undir hafsbotninum til þess að sjá stórborg eins og New York fyrir neysluvatni í átta hundruð ár. Nú er talið að magnið gæti verið enn meira. Mögulegt er talið að neðansjávarferskvatn af þessu tagi gæti fundist við helstu heimsálfur jarðar. Vísindamaður kannar sýni úr setlögum sem tekið var neðan hafsbotnsins undan ströndum norðaustanverðra Bandaríkjanna í sumar.AP/Carolyn Kaster Ekki er vanþörf á þar sem Sameinuðu þjóðirnar telja að eftirspurn eftir ferskvatni í heiminum verði fjörutíu prósent umfram framboð eftir fimm ár. Ástæðan er ekki síst uppbygging gagnavera fyrir gervigreind og skýþjónustu sem útheimtir mikið vatn til kælingar. Litlu munaði að fimm milljónir íbúa Höfðaborgar í Suður-Afríku kláruðu neysluvatn borgarinnar árið 2018. Þá hafði sögulegur þurrkur geisað um þriggja ára skeið. Ein afleiðing hnattrænnar hlýnunar af völdum manna er að þurrkar verði tíðari og ákafari en áður.
Vatn Vísindi Hafið Loftslagsmál Mest lesið Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Innlent Létu sér andlát Hjörleifs í léttu rúmi liggja Innlent Telja sig hafa fundið skipið sem skaut drónunum Erlent Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Innlent Vissu af auknum töfum en óraði ekki fyrir viðbrögðunum Innlent Lykillinn að kraftaverki að Birgir var frá Íslandi Erlent Samtök „gamalla karla“ sem sumum finnst „kúl“ Innlent Ekki sama manneskjan eftir hörmungarnar á Gasa Innlent Átján tegundir af sólarvörn teknar úr sölu í Ástralíu Erlent Magga Stína á leið til Gasa með Frelsisflotanum Innlent Fleiri fréttir Frelsisflotinn umkringdur og farþegar fluttir til Ísraels Jane Goodall látin Telja sig hafa fundið skipið sem skaut drónunum Brýnt að koma rafmagni aftur á kjarnorkuverið „Dimmur dagur“ í sögu Slóvakíu Völdu tveggja ára stúlku sem nýja jómfrúargyðju Höfuðpaur tælingarhóps dæmdur í þrjátíu og fimm ára fangelsi Chunk er loksins „feitasti“ björninn Átján tegundir af sólarvörn teknar úr sölu í Ástralíu Dómari skikkar lækna til að vanda skriftina Tæplega hundrað nemenda saknað Gríðarleg öryggisgæsla í Kaupmannahöfn í aðdraganda leiðtogafundar Ríkisreksturinn í Bandaríkjunum í limbó Tala látinna hækkar á Filippseyjum Lykillinn að kraftaverki að Birgir var frá Íslandi Fleiri en tuttugu látnir eftir jarðskjálfta á Filippseyjum Sendiherra fannst látinn í miðborg Parísar Tillögum Trumps lýst sem uppgjöf Segir herforingjum að búa sig undir átök gegn innlendum „óvinum“ Aðstoðarmaður AfD-leiðtoga í fangelsi fyrir njósnir Stefnir í fyrstu ríkisstöðvunina í sjö ár Ná ekki að leika árangur Wagner eftir Vilja Diddy í ellefu ára fangelsi „Við erum ekki í stríði en við búum ekki við frið“ Um þúsund manns teknir af lífi í Íran það sem af er ári Tugir drengja fastir í rústum skóla sem hrundi til grunna Leiðtogar fagna áætluninni en bíða svara frá Hamas Misstu allt samband við Internetið Erlendir miðlar fjalla um gjaldþrot Play Ísraelar samþykkja friðaráætlun Trumps Sjá meira