Fundu ofgnótt ferskvatns undir sjávarbotninum í Atlantshafi Kjartan Kjartansson skrifar 5. september 2025 14:00 Bátur sem þjónustar vanalega olíuborpalla og vindorkuver var notaður við vatnsleitina í Norður-Atlantshafi. Hann getur lyft sér upp á þremur stöplum. AP/Carolyn Kaster Alþjóðlegur leiðangur hefur staðfest að mikið magn ferskvatns er að finna undir hafsbotninum undan norðausturströnd Bandaríkjanna. Slíkir neðanjarðarforðar gætu hjálpað til við að mæta stóraukinni eftirspurn mannkynsins eftir vatni. Fyrstu vísbendingarnar um ferskvatnsforða undir hafsbotninum í Norður-Atlantshafi komu fram við olíu- og steinefnaleit fyrir um hálfri öld. Fyrir um tíu árum leiddu óbeinar mælingar í ljós að vatnið gæti verið nægjanlega ferskt til þess að vera neysluhæft. Leiðangurinn sem var farinn í sumar var fjármagnaður af Vísindasjóði Bandaríkjanna og samstarfsvettvangi hóps Evrópuríkja og Kanada. Þúsundir sýna voru teknar úr grunnvatninu úr borholum sem náðu allt að fjögur hundruð metra niður fyrir hafsbotninn, að sögn AP-fréttastofunnar sem sendi fréttamenn sína til þess að fylgjast með leiðangrinum. Selta í fyrstu sýnunum var um fjórir hlutar af þúsund sem stenst ekki bandaríska reglur um drykkjarvatn. Selta í því má í mesta lagi nema einum hluta af þúsund. Til samanburðar er meðalselta sjávar um 35 hlutar af þúsund. Síðar fundu rannsakendurnir vatn með seltu sem var við eða jafnvel innan marka. Rannsóknirnar eru þó á frumstigi. Enn þarf að greina sýnin nánar til þess að meta hvort vatnið sé drykkjar- og nothæft. Einnig þarf að skera úr því hvaðan vatnið kemur og hversu gamalt það er til þess að meta hvort það sé endurnýtanleg auðlind og hvort hægt sé að nýta það á sjálfbæran hátt. Gætu fundist við helstu heimsálfur jarðar Upphaflega var talið að nægilegt vatn væri undir hafsbotninum til þess að sjá stórborg eins og New York fyrir neysluvatni í átta hundruð ár. Nú er talið að magnið gæti verið enn meira. Mögulegt er talið að neðansjávarferskvatn af þessu tagi gæti fundist við helstu heimsálfur jarðar. Vísindamaður kannar sýni úr setlögum sem tekið var neðan hafsbotnsins undan ströndum norðaustanverðra Bandaríkjanna í sumar.AP/Carolyn Kaster Ekki er vanþörf á þar sem Sameinuðu þjóðirnar telja að eftirspurn eftir ferskvatni í heiminum verði fjörutíu prósent umfram framboð eftir fimm ár. Ástæðan er ekki síst uppbygging gagnavera fyrir gervigreind og skýþjónustu sem útheimtir mikið vatn til kælingar. Litlu munaði að fimm milljónir íbúa Höfðaborgar í Suður-Afríku kláruðu neysluvatn borgarinnar árið 2018. Þá hafði sögulegur þurrkur geisað um þriggja ára skeið. Ein afleiðing hnattrænnar hlýnunar af völdum manna er að þurrkar verði tíðari og ákafari en áður. Vatn Vísindi Hafið Loftslagsmál Mest lesið Klórar sér í kollinum yfir kvennaverkfallinu Innlent Skýrt ákall um heilsdagsverkfall á kvennafrídegi í ár Innlent „Það getur einhver verið að tæla barnið þitt fyrir framan þig“ Innlent Kona í fjölbýlishúsinu talin brennuvargur en gengur laus Innlent Gerðu árás á rússneska efnaverksmiðju í Bryansk Erlent Lýstu yfir hættustigi vegna flugvélar í vanda Innlent „Alvarlegt áfall á Grundartanga” sem beri að bregðast við hratt Innlent Hálfsdagslokun leikskóla skyndilega orðin að heilsdagslokun Innlent Kynfræðsla ekki endilega forgangsatriði í fermingarfræðslu Innlent Trump gæti veitt sjálfum sér tugi milljarða í bætur frá eigin stjórn Erlent Fleiri fréttir Gerðu árás á leikskóla í Karkív Hegseth bannar nú samskipti við þingið Trump gæti veitt sjálfum sér tugi milljarða í bætur frá eigin stjórn Vísindamenn segja mikilvægt að vanda valið á þunglyndislyfjum Sextíu og þrír látnir eftir umferðarslys í Úganda Gerðu árás á rússneska efnaverksmiðju í Bryansk Óttast að senda hermenn til Gasa Rífa hluta Hvíta hússins fyrir veislusal Trumps Ólíklegt að Trump og Pútín muni funda í bráð Serbneskur stríðsglæpamaður farinn yfir móðuna miklu 21 árs fangelsi fyrir banatilræðið gegn Fico Gagnrýndur fyrir ummæli um ógn af hálfu innflytjenda Refsidómi Diddy verði áfrýjað Fyrsta konan til að verða forsætisráðherra Japans Selja neyðargetnaðarvörn sem lausasölulyf í fyrsta skipti Opnar á að útvista loftslagsmarkmiðum Evrópu enn frekar Neitar enn að hleypa nýrri þingkonu að Enginn arftaki í augsýn hjá Xi Hafna aftur tillögu Trumps Frekari uppljóstranir vekja reiði og áköll um viðbrögð Fá heimild til að skjóta niður dróna yfir herstöðvum Tuttugu ára stjórn sósíalista í Bólivíu á enda Trump sagður hafa þrýst á Selenskí að gefa eftir land Segir vopnahlé enn í gildi á Gasa Komust á brott með átta ómetanlega skartgripi Trump birti gervigreindarmyndband: Með krúnu á höfði að henda hægðum á mótmælendur Tveggja barna foreldrar verða undanþegnir tekjuskatti Louvre-safni lokað vegna ráns Sagður bjóða frið í skiptum fyrir Donetsk Segja Hamas skipuleggja árás gegn almenningi á Gasa Sjá meira
Fyrstu vísbendingarnar um ferskvatnsforða undir hafsbotninum í Norður-Atlantshafi komu fram við olíu- og steinefnaleit fyrir um hálfri öld. Fyrir um tíu árum leiddu óbeinar mælingar í ljós að vatnið gæti verið nægjanlega ferskt til þess að vera neysluhæft. Leiðangurinn sem var farinn í sumar var fjármagnaður af Vísindasjóði Bandaríkjanna og samstarfsvettvangi hóps Evrópuríkja og Kanada. Þúsundir sýna voru teknar úr grunnvatninu úr borholum sem náðu allt að fjögur hundruð metra niður fyrir hafsbotninn, að sögn AP-fréttastofunnar sem sendi fréttamenn sína til þess að fylgjast með leiðangrinum. Selta í fyrstu sýnunum var um fjórir hlutar af þúsund sem stenst ekki bandaríska reglur um drykkjarvatn. Selta í því má í mesta lagi nema einum hluta af þúsund. Til samanburðar er meðalselta sjávar um 35 hlutar af þúsund. Síðar fundu rannsakendurnir vatn með seltu sem var við eða jafnvel innan marka. Rannsóknirnar eru þó á frumstigi. Enn þarf að greina sýnin nánar til þess að meta hvort vatnið sé drykkjar- og nothæft. Einnig þarf að skera úr því hvaðan vatnið kemur og hversu gamalt það er til þess að meta hvort það sé endurnýtanleg auðlind og hvort hægt sé að nýta það á sjálfbæran hátt. Gætu fundist við helstu heimsálfur jarðar Upphaflega var talið að nægilegt vatn væri undir hafsbotninum til þess að sjá stórborg eins og New York fyrir neysluvatni í átta hundruð ár. Nú er talið að magnið gæti verið enn meira. Mögulegt er talið að neðansjávarferskvatn af þessu tagi gæti fundist við helstu heimsálfur jarðar. Vísindamaður kannar sýni úr setlögum sem tekið var neðan hafsbotnsins undan ströndum norðaustanverðra Bandaríkjanna í sumar.AP/Carolyn Kaster Ekki er vanþörf á þar sem Sameinuðu þjóðirnar telja að eftirspurn eftir ferskvatni í heiminum verði fjörutíu prósent umfram framboð eftir fimm ár. Ástæðan er ekki síst uppbygging gagnavera fyrir gervigreind og skýþjónustu sem útheimtir mikið vatn til kælingar. Litlu munaði að fimm milljónir íbúa Höfðaborgar í Suður-Afríku kláruðu neysluvatn borgarinnar árið 2018. Þá hafði sögulegur þurrkur geisað um þriggja ára skeið. Ein afleiðing hnattrænnar hlýnunar af völdum manna er að þurrkar verði tíðari og ákafari en áður.
Vatn Vísindi Hafið Loftslagsmál Mest lesið Klórar sér í kollinum yfir kvennaverkfallinu Innlent Skýrt ákall um heilsdagsverkfall á kvennafrídegi í ár Innlent „Það getur einhver verið að tæla barnið þitt fyrir framan þig“ Innlent Kona í fjölbýlishúsinu talin brennuvargur en gengur laus Innlent Gerðu árás á rússneska efnaverksmiðju í Bryansk Erlent Lýstu yfir hættustigi vegna flugvélar í vanda Innlent „Alvarlegt áfall á Grundartanga” sem beri að bregðast við hratt Innlent Hálfsdagslokun leikskóla skyndilega orðin að heilsdagslokun Innlent Kynfræðsla ekki endilega forgangsatriði í fermingarfræðslu Innlent Trump gæti veitt sjálfum sér tugi milljarða í bætur frá eigin stjórn Erlent Fleiri fréttir Gerðu árás á leikskóla í Karkív Hegseth bannar nú samskipti við þingið Trump gæti veitt sjálfum sér tugi milljarða í bætur frá eigin stjórn Vísindamenn segja mikilvægt að vanda valið á þunglyndislyfjum Sextíu og þrír látnir eftir umferðarslys í Úganda Gerðu árás á rússneska efnaverksmiðju í Bryansk Óttast að senda hermenn til Gasa Rífa hluta Hvíta hússins fyrir veislusal Trumps Ólíklegt að Trump og Pútín muni funda í bráð Serbneskur stríðsglæpamaður farinn yfir móðuna miklu 21 árs fangelsi fyrir banatilræðið gegn Fico Gagnrýndur fyrir ummæli um ógn af hálfu innflytjenda Refsidómi Diddy verði áfrýjað Fyrsta konan til að verða forsætisráðherra Japans Selja neyðargetnaðarvörn sem lausasölulyf í fyrsta skipti Opnar á að útvista loftslagsmarkmiðum Evrópu enn frekar Neitar enn að hleypa nýrri þingkonu að Enginn arftaki í augsýn hjá Xi Hafna aftur tillögu Trumps Frekari uppljóstranir vekja reiði og áköll um viðbrögð Fá heimild til að skjóta niður dróna yfir herstöðvum Tuttugu ára stjórn sósíalista í Bólivíu á enda Trump sagður hafa þrýst á Selenskí að gefa eftir land Segir vopnahlé enn í gildi á Gasa Komust á brott með átta ómetanlega skartgripi Trump birti gervigreindarmyndband: Með krúnu á höfði að henda hægðum á mótmælendur Tveggja barna foreldrar verða undanþegnir tekjuskatti Louvre-safni lokað vegna ráns Sagður bjóða frið í skiptum fyrir Donetsk Segja Hamas skipuleggja árás gegn almenningi á Gasa Sjá meira