Krefja nýjan rektor um að skólinn fari að lögum Árni Sæberg skrifar 3. júlí 2025 15:58 Silja Bára Ómarsdóttir, nýsleginn rektor HÍ, og Ólafur Stephensen, framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda. Vísir Félag atvinnurekenda hefur sent nýjum rektor Háskóla Íslands, Silju Báru Ómarsdóttur, erindi og farið fram á að rektor sjái til þess að HÍ uppfylli ákvæði samkeppnislaga og tilmæli stjórnvalda með því að rekstur Endurmenntunar HÍ verði bókhalds- og stjórnunarlega aðskilinn öðrum rekstri skólans. Í umfjöllun á vef Félags atvinnurekenda, sem hefur um árabil krafið háskólann um það sama, segir að Endurmenntun ástundi harða samkeppni við einkarekin fyrirtæki á sviði endur- og símenntunar. Í erindi FA komi fram að vegna skorts á fjárhagslegum aðskilnaði hafi einkareknir keppinautar Endurmenntunar enga sönnun þess að reksturinn sé ekki í raun niðurgreiddur með fjárframlögum skattgreiðenda til HÍ. Einu viðbrögðin að segjast fara að lögum Í erindi FA til rektors sé vitnað til samkeppnislaga, sem kveði á um að Samkeppniseftirlitið geti mælt fyrir um að samkeppnisrekstur opinberra stofnana sé aðgreindur frá öðrum rekstri og ekki niðurgreiddur af starfsemi sem njóti einkaleyfis eða verndar. Jafnframt sé vitnað til bréfs eftirlitsins til þáverandi mennta- og menningarmálaráðuneytis árið 2021, en eftirlitið hefði þá mælst til þess við ráðuneytið að það færi þess á leit við opinberu háskólana að þeir birtu opinberlega upplýsingar um hvernig fjárhagslegum aðskilnaði er háttað á milli annars vegar þess rekstrar sem rekinn er að hluta til eða öllu leyti af opinberu fé og hins vegar þeirrar starfsemi sem er í frjálsri samkeppni við aðra aðila. „Að mati Samkeppniseftirlitsins er eðlilegt að fagráðuneyti málaflokksins geri kröfu um þetta í samhengi við fjárveitingar til viðkomandi skóla,“ hefði sagt í erindi Samkeppniseftirlitsins. Í erindi FA sé því jafnframt lýst að einu viðbrögð HÍ hefðu verið þau, eftir áralangan eftirrekstur FA, að birta eftirfarandi klausu á vef háskólans: „Rekstur Endurmenntunar HÍ byggir eingöngu á eigin tekjum, þ.e. námskeiðsgjöldum. Endurmenntun HÍ nýtur engra opinberra fjárframlaga.“ Ófullnægjandi viðbrögð „Að mati FA eru þetta allsendis ófullnægjandi viðbrögð af hálfu HÍ. Endurmenntun er rekin á sömu kennitölu og HÍ, engin grein er gerð fyrir rekstri hennar sérstaklega í ársreikningi HÍ og ekkert sérstakt rekstraryfirlit er birt. Þegar sagt er að Endurmenntun njóti engra opinberra fjárveitinga vantar alveg að gerð sé grein fyrir því í rekstraryfirliti, sem er aðgengilegt fyrir keppinauta Endurmenntunar, hvernig t.d. aðgangur hennar að húsnæði, yfirstjórn, markaðssetningu og vörumerki Háskóla Íslands er verðlagður. Einkarekin fræðslufyrirtæki, sem Endurmenntun keppir grimmt við, hafa þannig enga sönnun þess að reksturinn sé ekki í raun niðurgreiddur með fjárframlögum skattgreiðenda til HÍ,“ segi í erindi FA. FA veki einnig athygli rektors á stefnu og leiðbeiningum fjármálaráðuneytins um fjárhags- og stjórnunarlegan aðskilnað samkeppnisrekstrar opinberra aðila. Í stefnunni, sem gefin var út 1997, segi: „Ef tekjur stofnunar af samkeppnisrekstri eru hærri en 50 m.kr. eða markaðshlutdeild hans er meiri en 15% af skilgreindum markaði, skal eiga sér stað fjárhagslegur og stjórnunarlegur aðskilnaður milli samkeppnisrekstrarins og annarrar starfsemi stofnunarinnar.“ Sé 50 milljóna króna talan framreiknuð til dagsins í dag séu það um 180 milljónir króna. Í ársreikningi HÍ árið 2013 hafi verið sagt frá því í skýringum að tekjur HÍ af endurmenntun það ár hefðu numið 470 milljónum, en engar slíkar upplýsingar hafi verið birtar undanfarin ár þannig að ekki liggur fyrir hvert umfang rekstrarins er. „FA dregur þó í efa að tekjurnar hafi dregist saman.“ Enginn frambjóðandi brást við opnum bréfum Loks segir að í erindinu hafi FA rifjað upp að engin svör hafi borist frá rektor eða öðrum frambjóðendum til rektorsembættisins þegar framkvæmdastjóri FA skrifaði þeim tvö opin bréf í febrúar og mars síðastliðnum, þegar rektorskjör stóð yfir, og óskaði eftir afstöðu þeirra til samkeppnishátta HÍ. „FA leyfir sér engu að síður að trúa því ekki að óreyndu að rektor vilji hunza samkeppnislöggjöfina, tilmæli Samkeppniseftirlitsins og stefnu og leiðbeiningar stjórnvalda um fjárhagslegan og stjórnunarlegan aðskilnað samkeppnisrekstrar frá öðrum rekstri. FA fer þess eindregið á leit við rektor að hún beiti sér fyrir því að greinargóðar og sannreynanlegar upplýsingar um rekstrar- og stjórnunarlegan aðskilnað Endurmenntunar HÍ frá annarri starfsemi skólans verði birtar opinberlega.“ Háskólar Atvinnurekendur Skóla- og menntamál Samkeppnismál Mest lesið Virði Icelandair hrapar eftir uppgjör Viðskipti innlent „Við erum alls ekki í nokkru stríði“ Viðskipti innlent Plötuðu erlent fyrirtæki til að greiða sér tugi milljóna: Annar sagður hrokafullur en hinn sýndi iðrun Viðskipti innlent Skamma og banna Play að blekkja neytendur Neytendur Auður leiðir nýja samsteypu á íslenskum markaði Viðskipti innlent Isavia braut lög á Keflavíkurflugvelli Neytendur Nýtt trend: Sami stjórnandinn að vinna fyrir mörg fyrirtæki Atvinnulíf Vaka stýrir Collab Viðskipti innlent Seldi íbúðina og keypti Bitcoin í staðinn Viðskipti innlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Fleiri fréttir Auður leiðir nýja samsteypu á íslenskum markaði Virði Icelandair hrapar eftir uppgjör „Við erum alls ekki í nokkru stríði“ Plötuðu erlent fyrirtæki til að greiða sér tugi milljóna: Annar sagður hrokafullur en hinn sýndi iðrun Vaka stýrir Collab Hagnaður Arion flaug fram úr væntingum Fjárfestar í sjávarútvegi fari að líta annað Hvenær er skynsamlegt að taka út viðbótalífeyrissparnað? Stígur til hliðar vegna „ólíkrar sýnar“ á breytingar Davíð nýr framkvæmdastjóri áfangastaða hjá Arctic Adventures Seldi íbúðina og keypti Bitcoin í staðinn Íbúðum í byggingu fækkar Selja Lagarfoss með tæplega hálfs milljarðs tapi Ójafnrétti að konur þurfi að ganga á veikindarétt vegna barneigna Fyrirtæki í vopnaframleiðslu eru á rauðum lista Völdu Noreg fram yfir Ísland þrátt fyrir að besta lausnin væri hér Eiginkona stjórnarmanns keypti óvart í bankanum Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum Atli Óskar ráðinn rekstrarstjóri framleiðslu Engin U-beygja hjá Play Veitingamenn verulega óánægðir með eftirlitið Hindranir í vegi þess að lífeyrissjóðirnir taki þátt í hernaðaruppbyggingu Evrópu Spá umtalsverðum samdrætti í byggingu nýrra íbúða Falsaði fleiri bréf Veltir því upp hvort eigendum hafi verið refsað fyrir að tjá sig Hætta við yfirtökuna Harpa og Linda ráðnar forstöðumenn Stærsti samruninn í áraraðir á borð Samkeppniseftirlitsins Sylvía Kristín ráðin forstjóri Nova Íslenskur pítsastaður í Kína: „Það verður skrítnara og skrítnara að segja frá þessu“ Sjá meira
Í umfjöllun á vef Félags atvinnurekenda, sem hefur um árabil krafið háskólann um það sama, segir að Endurmenntun ástundi harða samkeppni við einkarekin fyrirtæki á sviði endur- og símenntunar. Í erindi FA komi fram að vegna skorts á fjárhagslegum aðskilnaði hafi einkareknir keppinautar Endurmenntunar enga sönnun þess að reksturinn sé ekki í raun niðurgreiddur með fjárframlögum skattgreiðenda til HÍ. Einu viðbrögðin að segjast fara að lögum Í erindi FA til rektors sé vitnað til samkeppnislaga, sem kveði á um að Samkeppniseftirlitið geti mælt fyrir um að samkeppnisrekstur opinberra stofnana sé aðgreindur frá öðrum rekstri og ekki niðurgreiddur af starfsemi sem njóti einkaleyfis eða verndar. Jafnframt sé vitnað til bréfs eftirlitsins til þáverandi mennta- og menningarmálaráðuneytis árið 2021, en eftirlitið hefði þá mælst til þess við ráðuneytið að það færi þess á leit við opinberu háskólana að þeir birtu opinberlega upplýsingar um hvernig fjárhagslegum aðskilnaði er háttað á milli annars vegar þess rekstrar sem rekinn er að hluta til eða öllu leyti af opinberu fé og hins vegar þeirrar starfsemi sem er í frjálsri samkeppni við aðra aðila. „Að mati Samkeppniseftirlitsins er eðlilegt að fagráðuneyti málaflokksins geri kröfu um þetta í samhengi við fjárveitingar til viðkomandi skóla,“ hefði sagt í erindi Samkeppniseftirlitsins. Í erindi FA sé því jafnframt lýst að einu viðbrögð HÍ hefðu verið þau, eftir áralangan eftirrekstur FA, að birta eftirfarandi klausu á vef háskólans: „Rekstur Endurmenntunar HÍ byggir eingöngu á eigin tekjum, þ.e. námskeiðsgjöldum. Endurmenntun HÍ nýtur engra opinberra fjárframlaga.“ Ófullnægjandi viðbrögð „Að mati FA eru þetta allsendis ófullnægjandi viðbrögð af hálfu HÍ. Endurmenntun er rekin á sömu kennitölu og HÍ, engin grein er gerð fyrir rekstri hennar sérstaklega í ársreikningi HÍ og ekkert sérstakt rekstraryfirlit er birt. Þegar sagt er að Endurmenntun njóti engra opinberra fjárveitinga vantar alveg að gerð sé grein fyrir því í rekstraryfirliti, sem er aðgengilegt fyrir keppinauta Endurmenntunar, hvernig t.d. aðgangur hennar að húsnæði, yfirstjórn, markaðssetningu og vörumerki Háskóla Íslands er verðlagður. Einkarekin fræðslufyrirtæki, sem Endurmenntun keppir grimmt við, hafa þannig enga sönnun þess að reksturinn sé ekki í raun niðurgreiddur með fjárframlögum skattgreiðenda til HÍ,“ segi í erindi FA. FA veki einnig athygli rektors á stefnu og leiðbeiningum fjármálaráðuneytins um fjárhags- og stjórnunarlegan aðskilnað samkeppnisrekstrar opinberra aðila. Í stefnunni, sem gefin var út 1997, segi: „Ef tekjur stofnunar af samkeppnisrekstri eru hærri en 50 m.kr. eða markaðshlutdeild hans er meiri en 15% af skilgreindum markaði, skal eiga sér stað fjárhagslegur og stjórnunarlegur aðskilnaður milli samkeppnisrekstrarins og annarrar starfsemi stofnunarinnar.“ Sé 50 milljóna króna talan framreiknuð til dagsins í dag séu það um 180 milljónir króna. Í ársreikningi HÍ árið 2013 hafi verið sagt frá því í skýringum að tekjur HÍ af endurmenntun það ár hefðu numið 470 milljónum, en engar slíkar upplýsingar hafi verið birtar undanfarin ár þannig að ekki liggur fyrir hvert umfang rekstrarins er. „FA dregur þó í efa að tekjurnar hafi dregist saman.“ Enginn frambjóðandi brást við opnum bréfum Loks segir að í erindinu hafi FA rifjað upp að engin svör hafi borist frá rektor eða öðrum frambjóðendum til rektorsembættisins þegar framkvæmdastjóri FA skrifaði þeim tvö opin bréf í febrúar og mars síðastliðnum, þegar rektorskjör stóð yfir, og óskaði eftir afstöðu þeirra til samkeppnishátta HÍ. „FA leyfir sér engu að síður að trúa því ekki að óreyndu að rektor vilji hunza samkeppnislöggjöfina, tilmæli Samkeppniseftirlitsins og stefnu og leiðbeiningar stjórnvalda um fjárhagslegan og stjórnunarlegan aðskilnað samkeppnisrekstrar frá öðrum rekstri. FA fer þess eindregið á leit við rektor að hún beiti sér fyrir því að greinargóðar og sannreynanlegar upplýsingar um rekstrar- og stjórnunarlegan aðskilnað Endurmenntunar HÍ frá annarri starfsemi skólans verði birtar opinberlega.“
Háskólar Atvinnurekendur Skóla- og menntamál Samkeppnismál Mest lesið Virði Icelandair hrapar eftir uppgjör Viðskipti innlent „Við erum alls ekki í nokkru stríði“ Viðskipti innlent Plötuðu erlent fyrirtæki til að greiða sér tugi milljóna: Annar sagður hrokafullur en hinn sýndi iðrun Viðskipti innlent Skamma og banna Play að blekkja neytendur Neytendur Auður leiðir nýja samsteypu á íslenskum markaði Viðskipti innlent Isavia braut lög á Keflavíkurflugvelli Neytendur Nýtt trend: Sami stjórnandinn að vinna fyrir mörg fyrirtæki Atvinnulíf Vaka stýrir Collab Viðskipti innlent Seldi íbúðina og keypti Bitcoin í staðinn Viðskipti innlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Fleiri fréttir Auður leiðir nýja samsteypu á íslenskum markaði Virði Icelandair hrapar eftir uppgjör „Við erum alls ekki í nokkru stríði“ Plötuðu erlent fyrirtæki til að greiða sér tugi milljóna: Annar sagður hrokafullur en hinn sýndi iðrun Vaka stýrir Collab Hagnaður Arion flaug fram úr væntingum Fjárfestar í sjávarútvegi fari að líta annað Hvenær er skynsamlegt að taka út viðbótalífeyrissparnað? Stígur til hliðar vegna „ólíkrar sýnar“ á breytingar Davíð nýr framkvæmdastjóri áfangastaða hjá Arctic Adventures Seldi íbúðina og keypti Bitcoin í staðinn Íbúðum í byggingu fækkar Selja Lagarfoss með tæplega hálfs milljarðs tapi Ójafnrétti að konur þurfi að ganga á veikindarétt vegna barneigna Fyrirtæki í vopnaframleiðslu eru á rauðum lista Völdu Noreg fram yfir Ísland þrátt fyrir að besta lausnin væri hér Eiginkona stjórnarmanns keypti óvart í bankanum Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum Atli Óskar ráðinn rekstrarstjóri framleiðslu Engin U-beygja hjá Play Veitingamenn verulega óánægðir með eftirlitið Hindranir í vegi þess að lífeyrissjóðirnir taki þátt í hernaðaruppbyggingu Evrópu Spá umtalsverðum samdrætti í byggingu nýrra íbúða Falsaði fleiri bréf Veltir því upp hvort eigendum hafi verið refsað fyrir að tjá sig Hætta við yfirtökuna Harpa og Linda ráðnar forstöðumenn Stærsti samruninn í áraraðir á borð Samkeppniseftirlitsins Sylvía Kristín ráðin forstjóri Nova Íslenskur pítsastaður í Kína: „Það verður skrítnara og skrítnara að segja frá þessu“ Sjá meira
Plötuðu erlent fyrirtæki til að greiða sér tugi milljóna: Annar sagður hrokafullur en hinn sýndi iðrun Viðskipti innlent
Plötuðu erlent fyrirtæki til að greiða sér tugi milljóna: Annar sagður hrokafullur en hinn sýndi iðrun
Plötuðu erlent fyrirtæki til að greiða sér tugi milljóna: Annar sagður hrokafullur en hinn sýndi iðrun Viðskipti innlent