Árás Bandaríkjanna á Íran: „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar“ Silja Rún Sigurbjörnsdóttir skrifar 22. júní 2025 08:14 Donald Trump Bandaríkjaforseti á blaðamannfundinum í nótt auk JD Vance, varaforseta, Pete Hegseth, varnarmálaráðherra og Marco Rubio, utanríkisráðherra. AP Bandaríski herinn gerði árásir á þrjár kjarnorkurannsóknarstöðvar í Íran í gærkvöldi. Forseti Bandaríkjanna sagði á blaðamannafundi að rannsóknarstöðvarnar hafi gereyðilagst í árásunum en íranskir embættismenn segja að svo sé ekki. Þeir hafa svarað fyrir sig með árás á Ísrael. Ákvörðunin hefur vakið upp mismunandi viðbrögð meðal embættismanna víða um heim. „Fyrir stuttu síðan gerði bandaríski herinn gríðarstóra árás á þrjár mikilvægar kjarnorkurannsóknarstöðvar Írans: Fordó, Natanz og Esfahan,“ sagði Donald Trump á blaðamannafundi klukkan tvö í nótt að íslenskum tíma. Hann hafði greint frá árásinni fyrr á samfélagsmiðlinum sínum Truth Social. Árásin átti sér stað klukkan ellefu að íslenskum tíma en rétt fyrir miðnætti staðfestu embættismenn í Íran að árásirnar hefðu átt sér stað. Fordó er stærst þriggja skotmarkanna og hefur forsetinn áður sagst vera þeirrar skoðunar að koma þyrfti í veg fyrir notkun Írana á henni. Fordó er grafin djúpt í fjall í Íran. Í Natanz eru tvær auðgunarstöðvar, önnur þeirra er talin stór og er neðanjarðar. Í Esfahan fer fram fjölbreytt starfsemi samkvæmt Reuters, allt frá gerð skilvinduhluta til undirbúnings úrans til auðgunar. „Allir hafa árum saman heyrt þessi nöfn á meðan þeir byggðu þetta hrikalega tortímingar framtak. Okkar markmið var að eyðileggja kjarnorkuauðgunargetu Írans og stöðva kjarnorkuógnina frá helsta ríki heims sem styður hryðjuverk.“ Forsetinn segir að árásin hafi verið árangursrík þar sem bandaríska hernum hafi tekist að gjöreyðileggja allar kjarnorkurannsóknarstöðvarnar. Samkvæmt Alþjóðlegukjarnorkumálastofnuninni er engin aukning kjarnageislunar á svæðinu. Embættismenn í Íran eru hins vegar ósammála þeirri staðhæfingu samkvæmt umfjöllun Reuters. Mohammad Manan Raisi, íranskur þingmaður í kjördæminu Qom nálægt Fordow segir rannsóknarstöðin ekki hafa verið alvarlega skemmda. Þá sagði Hassan Abedini, aðstoðarforstjóri íranska ríkisútvarpsins að Íran hefði rýmt kjarnorkuverin þrjú nokkru áður en árásin átti sér stað. Rétt fyrir klukkan fjögur í nótt hófu Íranir árás á Ísrael. Samkvæmt BBC var flugvöllurinn Ben Gurion meðal skotmarka Írana en alls voru sextán Ísraelar særðir eftir árásina. Ayatollah Ali Khameinei, æðstiklerkur Írans, gaf út yfirlýsingu fyrr í vikunni sem sagði að skyldu Bandaríkjamenn taka þátt í átökunum yrði því mætt með „óbætanlegu tjóni.“ „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar,“ sagði Bandaríkjaforsetinn. Trump kallaði eftir frið á svæðinu, ef Íranir myndu ekki fylgja því myndi átökunum ljúka í harmleik. „Munið að það eru mörg skotmörk eftir. Skotmarkið í kvöld var það erfiðasta af þeim öllum, og kannski það mannskæðasta, en ef friður kemst ekki fljótt á, munum við ráðast á hin skotmörkin af nákvæmni, hraða og færni. Flest þeirra er hægt að útrýma á nokkrum mínútum.“ Aðgerðin unnin í samstarfi við Ísraela Ísraelar gerðu árás á kjarnorku- og flugskeytaframleiðsluinnviði Írans föstudaginn 13. júní. Síðan þá hafa Ísraelar og Íranir skipst á árásum og gagnárásum daglega. Gideon Saar, utanríkisráðherra Ísraela sagði yfirlýst markmið stríðsins við Íran væri að koma höggi á kjarnorku- og flugskeytaframleiðslu þeirra. Hátt í sjö hundruð manns hafa látist í Íran og um þrjátíu í Ísrael. Þátttaka Bandaríkjanna í átökunum hefur verið yfirvofandi síðustu daga og sagði Trump á fimmtudag að hann þyrfti tvær vikur til íhuga ákvörðunina. Bandaríkin og Ísrael eru miklir bandamenn. „Ég vil þakka og færa forsætisráðherra Bibi Netanjahú hamingjuóskir. Við höfum unnið saman sem teymi og kannski ekkert teymi sem hefur unnið saman eins áður, og við höfum komist langt í að útrýma þessari hræðilegu ógn við Ísrael,“ sagði Trump á blaðamannafundinum í nótt. Í yfirlýsingu frá Benjamín Netanjahú, forsætisráðherra Ísrael, sagði hann aðgerðina hafa farið fram í nánu samstarfi við Ísrael. „Í byrjun árásanna lofaði ég ykkur að kjarnorkustöðvar Írans yrðu eyðilagðar, á einn hátt eða annan. Ég hef staðið við þetta loforð,“ sagði Netanjahú. Trump gaf sér einnig tíma til að þakka ísraelska hernum fyrir „dásamlegt starf“ þeirra og bandarísku flugmönnunum sem flugu B-2 Spirit-sprengjuflugvélunum. Samkvæmt umfjöllun New York Times var um að ræða sex B-2 Spirit-sprengjuflugvélar sem slepptu tylft sprengja sem er hvor um sig þrettán þúsund kíló. Sprengjunum var varpað á Fordó kjarnorkuversins sem er djúpt neðanjarðar. Einnig var einni þess konar sprengju varpað á Natanz. Að auki sendu kafbátar sjóhersins þrjátíu flugskeyti í átt að Natanz og Esfahan kjarnorkuveranna. „Vonandi þurfum við ekki þeirra aðstoð aftur í svona verkefnum. Ég vona það.“ Trump sagði einnig að enginn annar her í heiminum hefði getað framkvæmt þess konar árás og það hafi aldrei verið her til sem hefði getað það. „Við elskum þig, Guð, og við elskum frábæra herinn okkar. Verndum þau. Guð blessi Miðausturlöndin. Guð blessi Ísrael, og Guð blessi Bandaríkin,“ eru orðin sem Donald Trump lauk blaðamannafundinum á. „Hættuleg stigmögnun“ Árásin hefur vakið upp afar mismunandi viðbrögð meðal embættismanna víða um heim. António Guterres, framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna, sagði hana hættulega stigmögnun og Keir Starmer, forsætisráðherra Bretlands, segir kjarnorkuframleiðslu Írans mikla ógn við alþjóðasamfélagið. Hann kallar eftir því að Íranir haldi áfram vopnahlésviðræðum til að ljúka átökunum. Hamas-samtökin, sem stýra Gasaströndinni og eiga einnig í átökum við Ísrael, sögðu árásina lýsa augljósri árásargirni Bandaríkjamanna. Hútar í Jemen hafa einnig lýst yfir stuðningi við Íran og segja Bandaríkin ógna friði heimsins. Rick Crawford, fulltrúi repúblikana í Arizona-fylki, sagðist í færslu á X vera þakklátur að Trump vissi hvar rauða línan væri. Bandaríkjamenn og bandamenn þeirra væru að gera það ljóst að heimurinn styddi ekki framleiðslu kjarnorkuvopna í Íran. Thomas Massi, fulltrúi repúblikana í Kentucky-fylki, sagði árásina fara gegn stjórnarskrá landsins. Alexandria Ocasio-Cortez, þingmaður demókrata, sagði árásina vera skýra ástæðu til að leitast eftir embættismissi forsetans. Íran Ísrael Bandaríkin Kjarnorka Mest lesið Lögreglumenn svekktir að sjá hversu margir hundsuðu fyrirmæli í gær Innlent Hálka á höfuðborgarsvæðinu og Hellisheiði Innlent Íslensk stúlka í klóm 764 hvött til sjálfsskaða og ofbeldis Innlent Ástæða fyrir því að genaumræðan hafi ekki náð mikilli útbreiðslu Innlent Lögreglumenn hundfúlir með bruðl ríkislögreglustjóra Innlent Rak nefndina sem átti að taka fyrir viðhafnarsalinn og sigurbogann Erlent Veðurvaktin: Allt á kafi í snjó á metdegi Veður Snjómokstur í fullum gangi en verkið er viðamikið Innlent Karlmaður lést í Bláa lóninu Innlent Ódæði eftir fall El Fasher: Blóðið sýnilegt úr geimnum Erlent Fleiri fréttir Ódæði eftir fall El Fasher: Blóðið sýnilegt úr geimnum Rak nefndina sem átti að taka fyrir viðhafnarsalinn og sigurbogann Fjórtán drepnir í árásum á meinta fíkniefnasmyglara Þriðju kosningarnar á fjórum árum Stærsti fellibylur í sögu Jamaíka Færeyingar marka leið fyrir risastór neðansjávargöng Ísraelsher gerir árás á Gasa Andstæðingar olíuleitar Norðmanna hrósa sigri þrátt fyrir tap Skipar hernum að gera árásir á Gasa Áfrýjar sakfellingu í þagnargreiðslumálinu Sakar Evrópu um stríðsæsingu Musk í samkeppni við Wikipedia Búast við hamförum vegna Melissu Van de Velde bannað að ferðast til Ástralíu til að keppa á heimsmeistaramótinu Segja Rússa elta almenna borgara með drónum Játar að hafa myrt Shinzo Abe Undirrituðu samkomulag um fágæta málma Hljóp út í örvæntingu „með lífið í poka“ Réttað yfir tíu sem segja frönsku forsetafrúna vera karlmann Réttað yfir konu sem sagðist vera Madeleine McCann Áfjáður í að bjóða sig fram aftur í trássi við stjórnarskrá Hafa fundið Cessna-vélina Elsti forseti heims endurkjörinn í skugga mótmæla Jamaíka býr sig undir öflugasta fellibyl sem þangað hefur ratað Friður forsenda þess að erlent lið verði sent til Gasa Milei vann stórsigur í Argentínu Matarbankar segjast ekki munu anna eftirspurninni Aftökur á meintum smyglurum „ekki morð“ heldur „vörn við eitri“ Leit að flugvélinni horfnu engan árangur borið Ráðist að fjölmiðlafólki með ofbeldi og fúkyrðum Sjá meira
„Fyrir stuttu síðan gerði bandaríski herinn gríðarstóra árás á þrjár mikilvægar kjarnorkurannsóknarstöðvar Írans: Fordó, Natanz og Esfahan,“ sagði Donald Trump á blaðamannafundi klukkan tvö í nótt að íslenskum tíma. Hann hafði greint frá árásinni fyrr á samfélagsmiðlinum sínum Truth Social. Árásin átti sér stað klukkan ellefu að íslenskum tíma en rétt fyrir miðnætti staðfestu embættismenn í Íran að árásirnar hefðu átt sér stað. Fordó er stærst þriggja skotmarkanna og hefur forsetinn áður sagst vera þeirrar skoðunar að koma þyrfti í veg fyrir notkun Írana á henni. Fordó er grafin djúpt í fjall í Íran. Í Natanz eru tvær auðgunarstöðvar, önnur þeirra er talin stór og er neðanjarðar. Í Esfahan fer fram fjölbreytt starfsemi samkvæmt Reuters, allt frá gerð skilvinduhluta til undirbúnings úrans til auðgunar. „Allir hafa árum saman heyrt þessi nöfn á meðan þeir byggðu þetta hrikalega tortímingar framtak. Okkar markmið var að eyðileggja kjarnorkuauðgunargetu Írans og stöðva kjarnorkuógnina frá helsta ríki heims sem styður hryðjuverk.“ Forsetinn segir að árásin hafi verið árangursrík þar sem bandaríska hernum hafi tekist að gjöreyðileggja allar kjarnorkurannsóknarstöðvarnar. Samkvæmt Alþjóðlegukjarnorkumálastofnuninni er engin aukning kjarnageislunar á svæðinu. Embættismenn í Íran eru hins vegar ósammála þeirri staðhæfingu samkvæmt umfjöllun Reuters. Mohammad Manan Raisi, íranskur þingmaður í kjördæminu Qom nálægt Fordow segir rannsóknarstöðin ekki hafa verið alvarlega skemmda. Þá sagði Hassan Abedini, aðstoðarforstjóri íranska ríkisútvarpsins að Íran hefði rýmt kjarnorkuverin þrjú nokkru áður en árásin átti sér stað. Rétt fyrir klukkan fjögur í nótt hófu Íranir árás á Ísrael. Samkvæmt BBC var flugvöllurinn Ben Gurion meðal skotmarka Írana en alls voru sextán Ísraelar særðir eftir árásina. Ayatollah Ali Khameinei, æðstiklerkur Írans, gaf út yfirlýsingu fyrr í vikunni sem sagði að skyldu Bandaríkjamenn taka þátt í átökunum yrði því mætt með „óbætanlegu tjóni.“ „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar,“ sagði Bandaríkjaforsetinn. Trump kallaði eftir frið á svæðinu, ef Íranir myndu ekki fylgja því myndi átökunum ljúka í harmleik. „Munið að það eru mörg skotmörk eftir. Skotmarkið í kvöld var það erfiðasta af þeim öllum, og kannski það mannskæðasta, en ef friður kemst ekki fljótt á, munum við ráðast á hin skotmörkin af nákvæmni, hraða og færni. Flest þeirra er hægt að útrýma á nokkrum mínútum.“ Aðgerðin unnin í samstarfi við Ísraela Ísraelar gerðu árás á kjarnorku- og flugskeytaframleiðsluinnviði Írans föstudaginn 13. júní. Síðan þá hafa Ísraelar og Íranir skipst á árásum og gagnárásum daglega. Gideon Saar, utanríkisráðherra Ísraela sagði yfirlýst markmið stríðsins við Íran væri að koma höggi á kjarnorku- og flugskeytaframleiðslu þeirra. Hátt í sjö hundruð manns hafa látist í Íran og um þrjátíu í Ísrael. Þátttaka Bandaríkjanna í átökunum hefur verið yfirvofandi síðustu daga og sagði Trump á fimmtudag að hann þyrfti tvær vikur til íhuga ákvörðunina. Bandaríkin og Ísrael eru miklir bandamenn. „Ég vil þakka og færa forsætisráðherra Bibi Netanjahú hamingjuóskir. Við höfum unnið saman sem teymi og kannski ekkert teymi sem hefur unnið saman eins áður, og við höfum komist langt í að útrýma þessari hræðilegu ógn við Ísrael,“ sagði Trump á blaðamannafundinum í nótt. Í yfirlýsingu frá Benjamín Netanjahú, forsætisráðherra Ísrael, sagði hann aðgerðina hafa farið fram í nánu samstarfi við Ísrael. „Í byrjun árásanna lofaði ég ykkur að kjarnorkustöðvar Írans yrðu eyðilagðar, á einn hátt eða annan. Ég hef staðið við þetta loforð,“ sagði Netanjahú. Trump gaf sér einnig tíma til að þakka ísraelska hernum fyrir „dásamlegt starf“ þeirra og bandarísku flugmönnunum sem flugu B-2 Spirit-sprengjuflugvélunum. Samkvæmt umfjöllun New York Times var um að ræða sex B-2 Spirit-sprengjuflugvélar sem slepptu tylft sprengja sem er hvor um sig þrettán þúsund kíló. Sprengjunum var varpað á Fordó kjarnorkuversins sem er djúpt neðanjarðar. Einnig var einni þess konar sprengju varpað á Natanz. Að auki sendu kafbátar sjóhersins þrjátíu flugskeyti í átt að Natanz og Esfahan kjarnorkuveranna. „Vonandi þurfum við ekki þeirra aðstoð aftur í svona verkefnum. Ég vona það.“ Trump sagði einnig að enginn annar her í heiminum hefði getað framkvæmt þess konar árás og það hafi aldrei verið her til sem hefði getað það. „Við elskum þig, Guð, og við elskum frábæra herinn okkar. Verndum þau. Guð blessi Miðausturlöndin. Guð blessi Ísrael, og Guð blessi Bandaríkin,“ eru orðin sem Donald Trump lauk blaðamannafundinum á. „Hættuleg stigmögnun“ Árásin hefur vakið upp afar mismunandi viðbrögð meðal embættismanna víða um heim. António Guterres, framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna, sagði hana hættulega stigmögnun og Keir Starmer, forsætisráðherra Bretlands, segir kjarnorkuframleiðslu Írans mikla ógn við alþjóðasamfélagið. Hann kallar eftir því að Íranir haldi áfram vopnahlésviðræðum til að ljúka átökunum. Hamas-samtökin, sem stýra Gasaströndinni og eiga einnig í átökum við Ísrael, sögðu árásina lýsa augljósri árásargirni Bandaríkjamanna. Hútar í Jemen hafa einnig lýst yfir stuðningi við Íran og segja Bandaríkin ógna friði heimsins. Rick Crawford, fulltrúi repúblikana í Arizona-fylki, sagðist í færslu á X vera þakklátur að Trump vissi hvar rauða línan væri. Bandaríkjamenn og bandamenn þeirra væru að gera það ljóst að heimurinn styddi ekki framleiðslu kjarnorkuvopna í Íran. Thomas Massi, fulltrúi repúblikana í Kentucky-fylki, sagði árásina fara gegn stjórnarskrá landsins. Alexandria Ocasio-Cortez, þingmaður demókrata, sagði árásina vera skýra ástæðu til að leitast eftir embættismissi forsetans.
Íran Ísrael Bandaríkin Kjarnorka Mest lesið Lögreglumenn svekktir að sjá hversu margir hundsuðu fyrirmæli í gær Innlent Hálka á höfuðborgarsvæðinu og Hellisheiði Innlent Íslensk stúlka í klóm 764 hvött til sjálfsskaða og ofbeldis Innlent Ástæða fyrir því að genaumræðan hafi ekki náð mikilli útbreiðslu Innlent Lögreglumenn hundfúlir með bruðl ríkislögreglustjóra Innlent Rak nefndina sem átti að taka fyrir viðhafnarsalinn og sigurbogann Erlent Veðurvaktin: Allt á kafi í snjó á metdegi Veður Snjómokstur í fullum gangi en verkið er viðamikið Innlent Karlmaður lést í Bláa lóninu Innlent Ódæði eftir fall El Fasher: Blóðið sýnilegt úr geimnum Erlent Fleiri fréttir Ódæði eftir fall El Fasher: Blóðið sýnilegt úr geimnum Rak nefndina sem átti að taka fyrir viðhafnarsalinn og sigurbogann Fjórtán drepnir í árásum á meinta fíkniefnasmyglara Þriðju kosningarnar á fjórum árum Stærsti fellibylur í sögu Jamaíka Færeyingar marka leið fyrir risastór neðansjávargöng Ísraelsher gerir árás á Gasa Andstæðingar olíuleitar Norðmanna hrósa sigri þrátt fyrir tap Skipar hernum að gera árásir á Gasa Áfrýjar sakfellingu í þagnargreiðslumálinu Sakar Evrópu um stríðsæsingu Musk í samkeppni við Wikipedia Búast við hamförum vegna Melissu Van de Velde bannað að ferðast til Ástralíu til að keppa á heimsmeistaramótinu Segja Rússa elta almenna borgara með drónum Játar að hafa myrt Shinzo Abe Undirrituðu samkomulag um fágæta málma Hljóp út í örvæntingu „með lífið í poka“ Réttað yfir tíu sem segja frönsku forsetafrúna vera karlmann Réttað yfir konu sem sagðist vera Madeleine McCann Áfjáður í að bjóða sig fram aftur í trássi við stjórnarskrá Hafa fundið Cessna-vélina Elsti forseti heims endurkjörinn í skugga mótmæla Jamaíka býr sig undir öflugasta fellibyl sem þangað hefur ratað Friður forsenda þess að erlent lið verði sent til Gasa Milei vann stórsigur í Argentínu Matarbankar segjast ekki munu anna eftirspurninni Aftökur á meintum smyglurum „ekki morð“ heldur „vörn við eitri“ Leit að flugvélinni horfnu engan árangur borið Ráðist að fjölmiðlafólki með ofbeldi og fúkyrðum Sjá meira