Rúm ungbarna eigi að vera ljót og leiðinleg Lovísa Arnardóttir skrifar 13. júní 2025 09:10 Herdís segir mikilvægt að allt í rúmi ungbarnsins sé samkvæmt nýjustu gæðakröfum. Ekkert aukalegt eigi að vera í rúminu. Bylgjan og Vísir/Getty Herdís Storgaard, hjúkrunarfræðingur, segir ung börn hvorki eiga að sofa úti í vagni né uppi í rúmi hjá foreldrum sínum. Herdís segir barnavagna ekki hannaða fyrir börn til að sofa í. Það séu gerðar kröfur til neytendavöru sem er ætluð kornabörnum því þau geta ekki bjargað sér sjálf úr aðstæðum á fyrsta aldursári. Herdís fór yfir málið í Bítinu á Bylgjunni í dag. Í leiðbeiningum með barnavögnum standi skýrt að það megi aldrei skilja börn eftir eftirlitslaus í þeim og að ástæðan sé að dýnan í vagninum er ekki öndunarprófuð. Á síðustu árum hafi kröfur aukist til vöggu, rúma og ferðarúma sem ung börn gisti í til að koma í veg fyrir að eitthvað komi fyrir barnið á meðan það sefur og jafnvel foreldrarnir líka. Rætt var um málið í Þetta helst á Rás 2 í vikunni og hefur það vakið nokkra umræðu í samfélaginu og jafnvel vakið furðu en það er, og hefur verið , afar algengt að börn sofi úti í vögnum á Íslandi. Herdís segir umræðuna koma sér á óvart. Þetta séu leiðbeiningarnar sem séu í gildi og hafi verið í gildi síðustu 25 árin. Umræðan geti verið vísbending um að koma þurfi þessum upplýsingum betur til foreldra. Herdís segir umræðuna minna á umræðu sem spratt upp þegar sett var skylda á börn að nota bílbelti í bíl. Þá hafi læknir á spítalanum fussað og sveiað á meðan hann reykti pípu inni á spítalanum en vann samt við það að taka á móti fólki sem lent hafði í bílslysum. Herdís segir slysatölfræði á Íslandi illa aðgengilega. Það hafi verið forræðisdeila um það hver eigi upplýsingarnar, hver eigi að hýsa og safna þeim og birta þær. Til sé skýrsla um dánarorsakir barna þar sem sérstaklega er fjallað um slys og það hafi vakið athygli hennar að helmingur barna undir eins árs aldri, sem hafa látist á tuttugu árum, kafna. Ekki sé tekið fram í skýrslunni hvar þau kafna. Tíðni barnadauða lág á Íslandi Herdís segir tíðni barnadauða mjög lága á Íslandi. Það sé erfitt að vera ungt foreldri í dag því það sé ofgnótt upplýsinga á Internetinu. Við þessar aðstæður sé mikilvægt að fagfólk sé samstíga og því hafi leiðbeiningar um svefn barna verið uppfærðar í fyrra. Fyrirmyndin séu leiðbeiningar í Bandaríkjunum sem voru samræmdar og uppfærðar fyrir einhverjum árum. Þar hafi ótímabærum dauða barna undir eins árs fækkað um helming. Herdís segir einnig mikilvægt að börn sofi ekki upp í hjá foreldrum. Þar sé búnaður sem má ekki vera í ungbarnarúmi. Ungbarnarúmið eigi að vera ljótt og leiðinlegt. Í rúmi fullorðinna séu til dæmis koddar sem börn eigi ekki að sofa með kodda á fyrsta aldursári eða sæng sem er hönnuð fyrir fullorðna. Ungbarnasængur séu sérstaklega hannaðar fyrir börn svo þau ofhitni ekki til dæmis. Sterk kokviðbrögð barna Herdís ræddi einnig stuttlega aðferðir við að gefa börnum fasta fæðu. Undanfarið hafi margir foreldrar aðhyllst aðferð um að barnið borðar sjálft. Herdís segist virða val foreldra en hvetur þau þó til að lesa leiðbeiningar inni á vef heilsuveru. Þar sé fjallað um ákveðin matvæli og matarflokka. Til dæmis eigi börn undir fjögurra ára að forðast popp, salstengur og hnetur. „Börn eru með mjög sterk kokviðbrögð og það er út af því að þau tyggja fæðuna sína mjög illa. Þau tyggja með framtönnunum sem eru skerandi og brjóta matinn illa niður. Ef eitthvað fer aftur í öndunarveginn þá fer barnið að hósta eins og okkur svelgist á, en þessi viðbrögð eru miklu sterkari,“ segir Herdís. Þegar þau byrji svo að anda aftur þá sé hætta á því að lítið brot, af saltinu eða hnetunni, getu sogast ofan í lunga. Herdís segir stjórnleysi á Íslandi í upplýsingagjöf. Það vilji enginn taka forræði á viðurkenndum upplýsingum en til dæmis í Ástralíu hafi verið farið sú leið að merkja þær heimasíður sem séu með marktækar upplýsingar sem byggi á rannsóknum. Svefn Börn og uppeldi Slysavarnir Heilbrigðismál Matur Bítið Mest lesið Mamman grét, eiginmaðurinn fraus en Veru var létt Lífið Fullkomið og fór langt fram úr væntingum Lífið Níu ástæður fyrir því að stunda morgunkynlíf Lífið HAF-hjónin breyta vídjóleigu í bakarí Lífið Svona verður dagskráin á Menningarnótt Lífið Innlit í nýtt svefnhólfahótel við Hverfisgötu Lífið Millie Bobby Brown og Bongiovi hafa ættleitt stúlku Lífið Ari og Helga Lilja flytja á milli glæsihúsa í Garðabæ Lífið Hörður Björgvin kom Móeiði á óvart Lífið Þungarokkstjarna lést í mótorhjólaslysi Lífið Fleiri fréttir Níu ástæður fyrir því að stunda morgunkynlíf Bragðgóðar kalkúnabollur í kókos og límónusósu Hörður Björgvin kom Móeiði á óvart HAF-hjónin breyta vídjóleigu í bakarí Ari og Helga Lilja flytja á milli glæsihúsa í Garðabæ Mamman grét, eiginmaðurinn fraus en Veru var létt Innlit í nýtt svefnhólfahótel við Hverfisgötu Millie Bobby Brown og Bongiovi hafa ættleitt stúlku Fullkomið og fór langt fram úr væntingum Þungarokkstjarna lést í mótorhjólaslysi Lil Nas X handtekinn og vistaður á sjúkrahúsi Fjögurra daga Njáluhátíð sett á Hvolsvelli í kvöld Tvö maraþon eftir af sex: Úr þoku í sól, misörlátir ferðamenn og hálendið kvatt „Sjúllaður“ sítrónu og jarðaberja næturgrautur Draumadís Þórhildar og Hjalta komin í heiminn Svona verður dagskráin á Menningarnótt Breskur auðkýfingur brjálaður og norsku kafararnir of dýrir Nafn sonarins innblásið af Frakklandi Súrrealískt þegar Jay Leno vinkaði fjölskyldunni á Facetime Borgarstjóri fagnaði brúðkaupsafmæli með strætóferð og indverskum mat Svarar samskiptastjóra Trump sem kallaði hann lúser Þetta borðar Lína Birgitta alla morgna „Indælasti dómari í heimi“ er látinn Seiðandi víbrur sem virka í bólinu Þegar Jónas var jarðsettur hundrað árum eftir andlátið Ein frægasta bakrödd landsins gifti sig „Pylsa“ sækir í sig veðrið Ómótstæðileg ítölsk steikarloka úr smiðju Hildar Rutar Opnar sig um sviplegt fráfall eiginmannsins „Lítið ömmugull á leiðinni“ hjá Siggu Lund Sjá meira
Í leiðbeiningum með barnavögnum standi skýrt að það megi aldrei skilja börn eftir eftirlitslaus í þeim og að ástæðan sé að dýnan í vagninum er ekki öndunarprófuð. Á síðustu árum hafi kröfur aukist til vöggu, rúma og ferðarúma sem ung börn gisti í til að koma í veg fyrir að eitthvað komi fyrir barnið á meðan það sefur og jafnvel foreldrarnir líka. Rætt var um málið í Þetta helst á Rás 2 í vikunni og hefur það vakið nokkra umræðu í samfélaginu og jafnvel vakið furðu en það er, og hefur verið , afar algengt að börn sofi úti í vögnum á Íslandi. Herdís segir umræðuna koma sér á óvart. Þetta séu leiðbeiningarnar sem séu í gildi og hafi verið í gildi síðustu 25 árin. Umræðan geti verið vísbending um að koma þurfi þessum upplýsingum betur til foreldra. Herdís segir umræðuna minna á umræðu sem spratt upp þegar sett var skylda á börn að nota bílbelti í bíl. Þá hafi læknir á spítalanum fussað og sveiað á meðan hann reykti pípu inni á spítalanum en vann samt við það að taka á móti fólki sem lent hafði í bílslysum. Herdís segir slysatölfræði á Íslandi illa aðgengilega. Það hafi verið forræðisdeila um það hver eigi upplýsingarnar, hver eigi að hýsa og safna þeim og birta þær. Til sé skýrsla um dánarorsakir barna þar sem sérstaklega er fjallað um slys og það hafi vakið athygli hennar að helmingur barna undir eins árs aldri, sem hafa látist á tuttugu árum, kafna. Ekki sé tekið fram í skýrslunni hvar þau kafna. Tíðni barnadauða lág á Íslandi Herdís segir tíðni barnadauða mjög lága á Íslandi. Það sé erfitt að vera ungt foreldri í dag því það sé ofgnótt upplýsinga á Internetinu. Við þessar aðstæður sé mikilvægt að fagfólk sé samstíga og því hafi leiðbeiningar um svefn barna verið uppfærðar í fyrra. Fyrirmyndin séu leiðbeiningar í Bandaríkjunum sem voru samræmdar og uppfærðar fyrir einhverjum árum. Þar hafi ótímabærum dauða barna undir eins árs fækkað um helming. Herdís segir einnig mikilvægt að börn sofi ekki upp í hjá foreldrum. Þar sé búnaður sem má ekki vera í ungbarnarúmi. Ungbarnarúmið eigi að vera ljótt og leiðinlegt. Í rúmi fullorðinna séu til dæmis koddar sem börn eigi ekki að sofa með kodda á fyrsta aldursári eða sæng sem er hönnuð fyrir fullorðna. Ungbarnasængur séu sérstaklega hannaðar fyrir börn svo þau ofhitni ekki til dæmis. Sterk kokviðbrögð barna Herdís ræddi einnig stuttlega aðferðir við að gefa börnum fasta fæðu. Undanfarið hafi margir foreldrar aðhyllst aðferð um að barnið borðar sjálft. Herdís segist virða val foreldra en hvetur þau þó til að lesa leiðbeiningar inni á vef heilsuveru. Þar sé fjallað um ákveðin matvæli og matarflokka. Til dæmis eigi börn undir fjögurra ára að forðast popp, salstengur og hnetur. „Börn eru með mjög sterk kokviðbrögð og það er út af því að þau tyggja fæðuna sína mjög illa. Þau tyggja með framtönnunum sem eru skerandi og brjóta matinn illa niður. Ef eitthvað fer aftur í öndunarveginn þá fer barnið að hósta eins og okkur svelgist á, en þessi viðbrögð eru miklu sterkari,“ segir Herdís. Þegar þau byrji svo að anda aftur þá sé hætta á því að lítið brot, af saltinu eða hnetunni, getu sogast ofan í lunga. Herdís segir stjórnleysi á Íslandi í upplýsingagjöf. Það vilji enginn taka forræði á viðurkenndum upplýsingum en til dæmis í Ástralíu hafi verið farið sú leið að merkja þær heimasíður sem séu með marktækar upplýsingar sem byggi á rannsóknum.
Svefn Börn og uppeldi Slysavarnir Heilbrigðismál Matur Bítið Mest lesið Mamman grét, eiginmaðurinn fraus en Veru var létt Lífið Fullkomið og fór langt fram úr væntingum Lífið Níu ástæður fyrir því að stunda morgunkynlíf Lífið HAF-hjónin breyta vídjóleigu í bakarí Lífið Svona verður dagskráin á Menningarnótt Lífið Innlit í nýtt svefnhólfahótel við Hverfisgötu Lífið Millie Bobby Brown og Bongiovi hafa ættleitt stúlku Lífið Ari og Helga Lilja flytja á milli glæsihúsa í Garðabæ Lífið Hörður Björgvin kom Móeiði á óvart Lífið Þungarokkstjarna lést í mótorhjólaslysi Lífið Fleiri fréttir Níu ástæður fyrir því að stunda morgunkynlíf Bragðgóðar kalkúnabollur í kókos og límónusósu Hörður Björgvin kom Móeiði á óvart HAF-hjónin breyta vídjóleigu í bakarí Ari og Helga Lilja flytja á milli glæsihúsa í Garðabæ Mamman grét, eiginmaðurinn fraus en Veru var létt Innlit í nýtt svefnhólfahótel við Hverfisgötu Millie Bobby Brown og Bongiovi hafa ættleitt stúlku Fullkomið og fór langt fram úr væntingum Þungarokkstjarna lést í mótorhjólaslysi Lil Nas X handtekinn og vistaður á sjúkrahúsi Fjögurra daga Njáluhátíð sett á Hvolsvelli í kvöld Tvö maraþon eftir af sex: Úr þoku í sól, misörlátir ferðamenn og hálendið kvatt „Sjúllaður“ sítrónu og jarðaberja næturgrautur Draumadís Þórhildar og Hjalta komin í heiminn Svona verður dagskráin á Menningarnótt Breskur auðkýfingur brjálaður og norsku kafararnir of dýrir Nafn sonarins innblásið af Frakklandi Súrrealískt þegar Jay Leno vinkaði fjölskyldunni á Facetime Borgarstjóri fagnaði brúðkaupsafmæli með strætóferð og indverskum mat Svarar samskiptastjóra Trump sem kallaði hann lúser Þetta borðar Lína Birgitta alla morgna „Indælasti dómari í heimi“ er látinn Seiðandi víbrur sem virka í bólinu Þegar Jónas var jarðsettur hundrað árum eftir andlátið Ein frægasta bakrödd landsins gifti sig „Pylsa“ sækir í sig veðrið Ómótstæðileg ítölsk steikarloka úr smiðju Hildar Rutar Opnar sig um sviplegt fráfall eiginmannsins „Lítið ömmugull á leiðinni“ hjá Siggu Lund Sjá meira