„Sjóðurinn er gjaldþrota og því falla kröfurnar á ríkið“ Berghildur Erla Bernharðsdóttir skrifar 10. mars 2025 19:08 Daði Már Kristófersson fjármála- og efnahagsráðherra segir að vegna ríkisábyrgðar Íbúðalánasjóðs hafi skuldir sjóðsins komið fram í gögnum ríkissjóðs frá upphafi. Vísir/Einar Fjármálaráðherra segir að það muni taka þjóðarbúið áratugi að greiða upp þá ríflega sex hundruð og fimmtíu milljarða króna sem Íbúðalánasjóður skildi eftir. Hann vonar þó að tillögur starfshóps um uppgjör verði samþykktar af kröfuhöfum og á Alþingi. Íbúðalánasjóður var stofnaður árið 1999 til að veita hagstæð íbúðalán með ríkisábyrgð. Bankar byrjuðu svo að veita almenn fasteignalán um sex árum síðar og samkeppni hófst. Hluti lántakenda fór þá yfir til bankanna og greiddi upp lán sín hjá sjóðnum. Það hafði hins vegar neikvæð áhrif á stöðu sjóðsins því hann hafði að stórum hluta fjármagnað sig með langtímalánum sem ekki var hægt að greiða upp á sama hraða. Þessi þróun varð svo að lokum til þess að sjóðurinn gat ekki staðið við fjárhagsskuldbindingar sínar. Þetta er meðal þess sem hægt er að lesa, í mjög einföldu máli, út úr þeim opinberu gögnum sem fram hafa komið um fall Íbúðalánasjóðs. Skuldir nema um 14 prósent af landsframleiðslu ÍL-sjóður tók við skuldbindingum Íbúðalánasjóðs árið 2019. Stærstu kröfuhafar sjóðsins eru lífeyrissjóðir en í heild nema kröfur í búið 651,4 milljörðum króna. Það samsvarar um fjórtán prósentum af landsframleiðslu miðað við uppgjör síðasta árs. Frá því ÍL- sjóður tók við búinu hafa stjórnvöld reynt að finna út hvernig hægt er að gera kröfurnar upp og slíta sjóðnum. Loksins lausn Starfshópur 18 lífeyrissjóða og nefndar fjármála- og efnahagsráðherra hefur nú komið sér saman um tillögur að uppgjöri sjóðsins og voru þær birtar á vef Stjórnarráðsins í dag. Í tillögunum kemur meðal annars fram að ríkið muni gera upp skuldir sjóðsins með því gefa út ríkisskuldabréf upp á 540 milljarða. Afgangurinn verði greiddur með verðbréfum, gjaldeyri og reiðufé. Til að þetta verði að veruleika þarf Alþingi og 75 prósent kröfuhafa að samþykkja tillögurnar. Metnar skuldir ríkissjóðs muni lækka Daði Már Kristófersson fjármála- og efnahagsráðherra segir að vegna ríkisábyrgðar Íbúðalánasjóðs hafi skuldir sjóðsins komið fram í gögnum ríkissjóðs frá upphafi. „Skuldbindingar Íbúðalánasjóðs hafa alltaf verið taldar með sem skuldir ríkisins. Sjóðurinn er gjaldþrota og því falla kröfurnar á ríkið. Krafan hefur þannig verið til staðar frá upphafi. Með þessum tillögum er verið að breyta kröfunum í form sem gerir bæði ríki og kröfuhöfum auðveldara fyrir. Þó að það hljómi undarlega þá munu metnar ríkisskuldir lækka en ekki hækka takist samningar. Það er af því að núverandi kröfur eru á verri kjörum en þær sem hér er lagt er til,“ segir Daði. Daði segir að það muni taka sinn tíma að greiða kröfurnar upp. Það mun taka áratugi. Bjartsýnn á að tillögurnar verði samþykktar Daði býst við að tillögurnar verði bornar upp við kröfuhafa í næsta mánuði og er bjartsýnn á að þær verði samþykktar. „Við værum ekki við samningaborðið og komin nálægt því að fá niðurstöðu ef það væri ekki vilji báðum megin við borðið að leysa þennan hnút,“ segir Daði. Daði telur að Alþingi muni líka fallast á að málið leysist með þessum hætti. „Það hafa margar ríkisstjórnir þurft að eiga við þetta vandamál. Þannig að ég geri ráð fyrir því að fólk samþykki þetta,“ segir Daði. ÍL-sjóður Rekstur hins opinbera Efnahagsmál Fasteignamarkaður Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Hrunið Mest lesið ORA svarar fyrir fiskbúðinginn: „Stundum þarf bara pung í að gera breytingar“ Neytendur „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Viðskipti innlent Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi Viðskipti innlent „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ Viðskipti innlent Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Viðskipti innlent 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Viðskipti innlent Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Viðskipti innlent Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Viðskipti innlent Íþróttafræðin inn á vinnustaðinn: Yfirmenn ekki lengur alvitri einhyrningurinn Atvinnulíf Eiríkur Orri til Ofar Viðskipti innlent Fleiri fréttir „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Sjá meira
Íbúðalánasjóður var stofnaður árið 1999 til að veita hagstæð íbúðalán með ríkisábyrgð. Bankar byrjuðu svo að veita almenn fasteignalán um sex árum síðar og samkeppni hófst. Hluti lántakenda fór þá yfir til bankanna og greiddi upp lán sín hjá sjóðnum. Það hafði hins vegar neikvæð áhrif á stöðu sjóðsins því hann hafði að stórum hluta fjármagnað sig með langtímalánum sem ekki var hægt að greiða upp á sama hraða. Þessi þróun varð svo að lokum til þess að sjóðurinn gat ekki staðið við fjárhagsskuldbindingar sínar. Þetta er meðal þess sem hægt er að lesa, í mjög einföldu máli, út úr þeim opinberu gögnum sem fram hafa komið um fall Íbúðalánasjóðs. Skuldir nema um 14 prósent af landsframleiðslu ÍL-sjóður tók við skuldbindingum Íbúðalánasjóðs árið 2019. Stærstu kröfuhafar sjóðsins eru lífeyrissjóðir en í heild nema kröfur í búið 651,4 milljörðum króna. Það samsvarar um fjórtán prósentum af landsframleiðslu miðað við uppgjör síðasta árs. Frá því ÍL- sjóður tók við búinu hafa stjórnvöld reynt að finna út hvernig hægt er að gera kröfurnar upp og slíta sjóðnum. Loksins lausn Starfshópur 18 lífeyrissjóða og nefndar fjármála- og efnahagsráðherra hefur nú komið sér saman um tillögur að uppgjöri sjóðsins og voru þær birtar á vef Stjórnarráðsins í dag. Í tillögunum kemur meðal annars fram að ríkið muni gera upp skuldir sjóðsins með því gefa út ríkisskuldabréf upp á 540 milljarða. Afgangurinn verði greiddur með verðbréfum, gjaldeyri og reiðufé. Til að þetta verði að veruleika þarf Alþingi og 75 prósent kröfuhafa að samþykkja tillögurnar. Metnar skuldir ríkissjóðs muni lækka Daði Már Kristófersson fjármála- og efnahagsráðherra segir að vegna ríkisábyrgðar Íbúðalánasjóðs hafi skuldir sjóðsins komið fram í gögnum ríkissjóðs frá upphafi. „Skuldbindingar Íbúðalánasjóðs hafa alltaf verið taldar með sem skuldir ríkisins. Sjóðurinn er gjaldþrota og því falla kröfurnar á ríkið. Krafan hefur þannig verið til staðar frá upphafi. Með þessum tillögum er verið að breyta kröfunum í form sem gerir bæði ríki og kröfuhöfum auðveldara fyrir. Þó að það hljómi undarlega þá munu metnar ríkisskuldir lækka en ekki hækka takist samningar. Það er af því að núverandi kröfur eru á verri kjörum en þær sem hér er lagt er til,“ segir Daði. Daði segir að það muni taka sinn tíma að greiða kröfurnar upp. Það mun taka áratugi. Bjartsýnn á að tillögurnar verði samþykktar Daði býst við að tillögurnar verði bornar upp við kröfuhafa í næsta mánuði og er bjartsýnn á að þær verði samþykktar. „Við værum ekki við samningaborðið og komin nálægt því að fá niðurstöðu ef það væri ekki vilji báðum megin við borðið að leysa þennan hnút,“ segir Daði. Daði telur að Alþingi muni líka fallast á að málið leysist með þessum hætti. „Það hafa margar ríkisstjórnir þurft að eiga við þetta vandamál. Þannig að ég geri ráð fyrir því að fólk samþykki þetta,“ segir Daði.
ÍL-sjóður Rekstur hins opinbera Efnahagsmál Fasteignamarkaður Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Hrunið Mest lesið ORA svarar fyrir fiskbúðinginn: „Stundum þarf bara pung í að gera breytingar“ Neytendur „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Viðskipti innlent Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi Viðskipti innlent „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ Viðskipti innlent Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Viðskipti innlent 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Viðskipti innlent Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Viðskipti innlent Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Viðskipti innlent Íþróttafræðin inn á vinnustaðinn: Yfirmenn ekki lengur alvitri einhyrningurinn Atvinnulíf Eiríkur Orri til Ofar Viðskipti innlent Fleiri fréttir „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Sjá meira