Rannsóknir í Hvalfirði skapa enga hættu Salome Hallfreðsdóttir skrifar 4. febrúar 2025 14:00 Leigutaki Laxár í Kjós skrifaði grein á Vísi í gær sem valdið hefur ákveðnum misskilningi sem ég vil leiðrétta. Þegar nefnd eru orð eins og eitrun og umhverfisslys er skiljanlegt að fólk leggi við hlustir. Það er hins vegar fjarri því sem fyrirhuguð vísindarannsókn felur í sér. Þessi rannsókn skapar enga hættu fyrir einstakt lífríki Hvalfjarðar. Magn og styrkur basans sem notast verður við er afar lítill við blöndun í sjó og er t.d. lægri en það sem iðn- og hafnarfyrirtæki mega losa að staðaldri. Hjá þeim er starfsemin allan ársins hring en í okkar tilviki er um að ræða tímabundin áhrif á litlu svæði sem standa mun yfir í að hámarki fjóra daga. Við munum vakta áhrifin með samfelldum mælingum og sýnatökum. Þá er það fyrsta mat Hafrannsóknarstofnunar, samkvæmt viðtali sem birtist á Vísi í dag, að ekkert bendi til að rannsóknin geti valdið skaða á firðinum. Fram í viðtalinu að stofnunin hyggist leita ráðgjafar utanaðkomandi sérfræðinga við vinnslu á endanlegri umsögn sinni um veitingu rannsóknarleyfis til verkefnisins og er það vel. Í áðurnefndri grein er varpað fram efasemdum um aðkomu Hafrannsóknastofnunar að grunnrannsóknum í firðinum sem styrktar voru af Röst. Sem óhagnaðardrifin rannsóknarstofnun, þótti okkur eðlilegt að leitast eftir samstarfi við Hafrannsóknastofnun enda er þar að finna helstu sérfræðinga á sviði hafrannsókna hér á landi. Stofnunin er ekki þátttakandi í rannsókninni sjálfri en hefur eins og áður segir unnið mikilvægar grunnrannsóknir á haffræði og líffræði fjarðarins. Hafrannsóknastofnun er sú stofnun sem best er til þess fallin að framkvæma slíkar rannsóknir. Rannsóknir af þessu tagi eru kostnaðarsamar og það var af þeirri ástæðu sem Röst styrkti Hafrannsóknastofnun til þess að vinna þessa mikilvægu grunnvinnu. Greinarhöfundur bendir einnig á að Röst hafi nýlega ráðið til sín sérfræðing frá stofnuninni. Það er rétt og var send út fréttatilkynning vegna ráðningarinnar. Það eru ekki margir aðrir staðir sem vísindafólk á sviði sjávarrannsóknar getur starfað og byggt upp þekkingu sína. Starfsfólk Hafrannsóknastofnunar þekkir aðstæður við Íslandsstrendur betur en nokkur annar og það er dýrmætt að geta nýtt þekkingu þess. Rannsóknarleyfisumsókn Rastar er öllum opin og fjallað hefur verið um verkefnið í fjölda fréttatilkynninga sem birtar hafa verið í innlendum fjölmiðlum, á heimasíðu Rastar og með fræðslumyndböndum á YouTube. Samtöl við hagsmunaaðila hófust vorið 2024, rúmu ári áður en fyrirhugað er að rannsóknin fari fram, en síðan þá hafa verið haldnir fjölmargir kynningarfundir, m.a. annars með öllum viðeigandi ráðuneytum og leyfisveitingaraðilum, helstu náttúruverndarsamtökum, leigutökum Laxár í Kjós ásamt bæði sveitarstjórnum Hvalfjarðarsveitar og Kjósarhrepps, auk íbúafundar í maí sumarið 2024 og opinni málstofu með Háskóla Íslands. Til þess að auka aðkomu heimamanna var ákveðið að bjóða sveitarfélaginu Hvalfjarðarsveit að tilnefna fulltrúa í stjórn Rastar. Okkur yfirsást hins vegar að bjóða sveitarfélaginu Kjósarhreppi að tilnefna fulltrúa. Á stjórnarfundi Rastar í byrjun janúar var því tekin sú ákvörðun að bjóða sveitarfélögunum báðum að tilnefna áheyrnarfulltrúa í stjórn. Sú breyting verður gerð á aðalfundi félagsins í vor. Að lokum er mikilvægt að fram komi að markmiðið með þessum rannsóknum öllum er að öðlast betri skilning á því hvort í framtíðinni verði hægt að magna upp náttúruleg ferli til auka getu hafsins til að taka upp koldíoxíð úr andrúmsloftinu. Slíkt myndi þó ekki fara fram í Hvalfirði heldur líklega í úthöfunum. Aðeins er verið að vinna með hagstæðar aðstæður í Hvalfirði til rannsókna. Röst sjávarrannsóknarsetur er sjálft ekki með nein áform um að selja vöru, hvorki kolefniseiningar né upprunaskírteini, ólíkt því sem haldið hefur verið fram. Röst er óhagnaðardrifið rannsóknarfyrirtæki sem hefur það eitt að markmiði að stunda vísindarannsóknir. Öll gögn sem verða til við rannsóknirnar verða gerð aðgengileg opinberlega. Ef aðferðin reynist virka verður það ekki Röst sem mun hagnýta eða hagnast á henni. Höfundur er framkvæmdastjóri Rastar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hvalfjarðarsveit Umhverfismál Mest lesið Neikvæðni í garð sjávarútvegs á Íslandi – orsakir og afleiðingar Kristín Þórarinsdóttir Skoðun D-vítamín mín besta forvörn Auður Elisabet Jóhannsdóttir Skoðun Hvað skiptir okkur mestu máli? Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun Við vitum alveg upphafið Guðný Níelsen Skoðun Leiðréttingin leiðrétt Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson Skoðun Ríkisfyrirtæki sem virðir ekki æðsta valdið Bryndís Haraldsdóttir Skoðun Ríkisstofnun rassskellt Björn Ólafsson Skoðun Níðingsverk Jón Daníelsson Skoðun Hugrekki getur af sér hugrekki Þorbjörg Þorvaldsdóttir Skoðun Mun mannkynið lifa af gervigreindina? Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Ríkisfyrirtæki sem virðir ekki æðsta valdið Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Neikvæðni í garð sjávarútvegs á Íslandi – orsakir og afleiðingar Kristín Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Við erum hafið Guillaume Bazard skrifar Skoðun Deja Vu Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Mun mannkynið lifa af gervigreindina? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ríkisstofnun rassskellt Björn Ólafsson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar skólamáltíðir – margþættur ávinningur Ludvig Guðmundsson,Guðrún E. Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Orkuöflun á eyjaklösum - Vestmannaeyjar og Orkneyjar Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Hugrekki getur af sér hugrekki Þorbjörg Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun D-vítamín mín besta forvörn Auður Elisabet Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Húmanisminn í kærleikanum og kærleikurinn í húmanismanum Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helför gyðinga gegn íbúum Palestínu Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Leiðréttingin leiðrétt Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson skrifar Skoðun Hvað skiptir okkur mestu máli? Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægt skref til sáttar Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Staðið með þjóðinni Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Við vitum alveg upphafið Guðný Níelsen skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 3/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Varalitur á skattagrísinum Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Við eigum ekki efni á vonleysi né uppgjöf Magnús Magnússon skrifar Skoðun Hingað og ekki lengra Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Kafli eitt: Tómlæti Íslendinga Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þegar líða fer að jólum Ísak Hilmarsson skrifar Skoðun Svansvottaðar íbúðir – fjárfesting í lífsgæðum Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun D-vítamín mín besta forvörn Auður Elisabet Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hættulegt tal Sjálfstæðisflokksins og Viðskiptaráðs Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Þetta má ekki gerast aftur! - Álag á útsvar Sveinn Ægir Birgisson skrifar Skoðun Meistaragráða í lífsreynslu Elín Ebba Ásmundsdóttir skrifar Skoðun Stjórnvöld, Óskar á heima hér! Þóra Andrésdóttir skrifar Skoðun Dvel þú í draumahöll Hugrún Sigurjónsdóttir skrifar Sjá meira
Leigutaki Laxár í Kjós skrifaði grein á Vísi í gær sem valdið hefur ákveðnum misskilningi sem ég vil leiðrétta. Þegar nefnd eru orð eins og eitrun og umhverfisslys er skiljanlegt að fólk leggi við hlustir. Það er hins vegar fjarri því sem fyrirhuguð vísindarannsókn felur í sér. Þessi rannsókn skapar enga hættu fyrir einstakt lífríki Hvalfjarðar. Magn og styrkur basans sem notast verður við er afar lítill við blöndun í sjó og er t.d. lægri en það sem iðn- og hafnarfyrirtæki mega losa að staðaldri. Hjá þeim er starfsemin allan ársins hring en í okkar tilviki er um að ræða tímabundin áhrif á litlu svæði sem standa mun yfir í að hámarki fjóra daga. Við munum vakta áhrifin með samfelldum mælingum og sýnatökum. Þá er það fyrsta mat Hafrannsóknarstofnunar, samkvæmt viðtali sem birtist á Vísi í dag, að ekkert bendi til að rannsóknin geti valdið skaða á firðinum. Fram í viðtalinu að stofnunin hyggist leita ráðgjafar utanaðkomandi sérfræðinga við vinnslu á endanlegri umsögn sinni um veitingu rannsóknarleyfis til verkefnisins og er það vel. Í áðurnefndri grein er varpað fram efasemdum um aðkomu Hafrannsóknastofnunar að grunnrannsóknum í firðinum sem styrktar voru af Röst. Sem óhagnaðardrifin rannsóknarstofnun, þótti okkur eðlilegt að leitast eftir samstarfi við Hafrannsóknastofnun enda er þar að finna helstu sérfræðinga á sviði hafrannsókna hér á landi. Stofnunin er ekki þátttakandi í rannsókninni sjálfri en hefur eins og áður segir unnið mikilvægar grunnrannsóknir á haffræði og líffræði fjarðarins. Hafrannsóknastofnun er sú stofnun sem best er til þess fallin að framkvæma slíkar rannsóknir. Rannsóknir af þessu tagi eru kostnaðarsamar og það var af þeirri ástæðu sem Röst styrkti Hafrannsóknastofnun til þess að vinna þessa mikilvægu grunnvinnu. Greinarhöfundur bendir einnig á að Röst hafi nýlega ráðið til sín sérfræðing frá stofnuninni. Það er rétt og var send út fréttatilkynning vegna ráðningarinnar. Það eru ekki margir aðrir staðir sem vísindafólk á sviði sjávarrannsóknar getur starfað og byggt upp þekkingu sína. Starfsfólk Hafrannsóknastofnunar þekkir aðstæður við Íslandsstrendur betur en nokkur annar og það er dýrmætt að geta nýtt þekkingu þess. Rannsóknarleyfisumsókn Rastar er öllum opin og fjallað hefur verið um verkefnið í fjölda fréttatilkynninga sem birtar hafa verið í innlendum fjölmiðlum, á heimasíðu Rastar og með fræðslumyndböndum á YouTube. Samtöl við hagsmunaaðila hófust vorið 2024, rúmu ári áður en fyrirhugað er að rannsóknin fari fram, en síðan þá hafa verið haldnir fjölmargir kynningarfundir, m.a. annars með öllum viðeigandi ráðuneytum og leyfisveitingaraðilum, helstu náttúruverndarsamtökum, leigutökum Laxár í Kjós ásamt bæði sveitarstjórnum Hvalfjarðarsveitar og Kjósarhrepps, auk íbúafundar í maí sumarið 2024 og opinni málstofu með Háskóla Íslands. Til þess að auka aðkomu heimamanna var ákveðið að bjóða sveitarfélaginu Hvalfjarðarsveit að tilnefna fulltrúa í stjórn Rastar. Okkur yfirsást hins vegar að bjóða sveitarfélaginu Kjósarhreppi að tilnefna fulltrúa. Á stjórnarfundi Rastar í byrjun janúar var því tekin sú ákvörðun að bjóða sveitarfélögunum báðum að tilnefna áheyrnarfulltrúa í stjórn. Sú breyting verður gerð á aðalfundi félagsins í vor. Að lokum er mikilvægt að fram komi að markmiðið með þessum rannsóknum öllum er að öðlast betri skilning á því hvort í framtíðinni verði hægt að magna upp náttúruleg ferli til auka getu hafsins til að taka upp koldíoxíð úr andrúmsloftinu. Slíkt myndi þó ekki fara fram í Hvalfirði heldur líklega í úthöfunum. Aðeins er verið að vinna með hagstæðar aðstæður í Hvalfirði til rannsókna. Röst sjávarrannsóknarsetur er sjálft ekki með nein áform um að selja vöru, hvorki kolefniseiningar né upprunaskírteini, ólíkt því sem haldið hefur verið fram. Röst er óhagnaðardrifið rannsóknarfyrirtæki sem hefur það eitt að markmiði að stunda vísindarannsóknir. Öll gögn sem verða til við rannsóknirnar verða gerð aðgengileg opinberlega. Ef aðferðin reynist virka verður það ekki Röst sem mun hagnýta eða hagnast á henni. Höfundur er framkvæmdastjóri Rastar.
Skoðun Neikvæðni í garð sjávarútvegs á Íslandi – orsakir og afleiðingar Kristín Þórarinsdóttir skrifar
Skoðun Gjaldfrjálsar skólamáltíðir – margþættur ávinningur Ludvig Guðmundsson,Guðrún E. Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Húmanisminn í kærleikanum og kærleikurinn í húmanismanum Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar