Reistu hamingjunni heimili Árni Sigurðsson skrifar 30. desember 2024 18:01 Margir upplifa að hamingjan renni þeim úr greipum jafnskjótt og þeir reyna að grípa hana. Aðrir leita út í heim, safna sýnilegum sigrum, nýjum samböndum eða stórbrotnum upplifunum, en finna samt að gleðin nemur ekki varanlega land. Staðreyndin virðist vera að því ákafar sem við eltum hamingjuna utan okkar sjálfra, því fjarlægari verður hún, tálmynd sem ómögulegt er að fanga. En hvað ef við, í stað þess að flækjast um í leitinni, reistum henni heimili í eigin huga, svo hún gæti flutt inn af fúsum og frjálsum vilja? „Flestir eru u.þ.b. eins hamingjusamir og þeir ákveða sjálfir.“ – Abraham Lincoln (1809–1865) Lincoln bendir á að hamingja spretti ekki einvörðungu úr heppni eða ytri aðstæðum. Hún ræðst líka af daglegum ákvörðunum okkar, litlum skrefum sem móta innra landslag hugans. Þegar við skiljum að lykillinn sé að hlúa að þessu innra rými, skapast vaxtarskilyrði fyrir varanlega gleði til að spretta úr grasi. Skrefin að öruggu athvarfi hamingjunnar 1. Losaðu um óþarfa byrðar: Hugsaðu þér að þú sért að flytja í nýtt og bjart húsnæði en drægir með þér kassa af dóti sem þú notar aldrei. Á sama hátt geta eftirsjá, gremja eða kvíði fyllt hugann. Hvenær sem óhjálplegar hugsanir skjóta upp kollinum, segðu við sjálfa(n) þig: „Þetta er bara minning“ eða „Þetta eru bara áhyggjur,” og færðu athyglina aftur að augnablikinu. Með því að losa pláss í huganum kemur þú auga á möguleika á gleði sem var áður hulin. 2. Málaðu veggina með þakklæti: Þakklæti er eins og hlýr litur sem gefur innra rýminu algerlega nýja birtu. „Þakklæti er ekki einungis æðsta dyggðin, heldur móðir allra hinna.“ – Cíceró (106–43 f.Kr.) Skráðu á hverjum degi nokkur atriði sem þú ert þakklát(ur) fyrir. Þar þarf hvorki að vera um stórfengleg atvik né dýrar gjafir að ræða—stundum gleður einn bolli af góðu kaffi eða fallegt spjall við vin jafn mikið og stóru hlutirnir. 3. Iðkaðu nærveru og núvitund: „Milli áreitis og viðbragðs er bil. Í því bili er fólgið vald okkar til að velja viðbragð.“ – Viktor Frankl (1905–1997) Í hraða nútímans gleymum við oft augnablikinu sjálfu. Lykillinn er að taka eftir hugsunum og skynjunum án þess að sogast inn í þær. Dýpkaðu andardráttinn, taktu eftir umhverfinu og leyfðu líkamanum að slaka á. Þannig styrkist sjálfsstjórnin og rými fyrir friðsæla gleði stækkar. 4. Umkringdu þig uppbyggilegu fólki: Neikvæður, niðurdrepandi félagsskapur getur gert innra heimilið þröngt og óvistlegt. Það er ekki alltaf hægt að velja hverja við hittum, en við getum stjórnað því hve mikinn tíma og orku við verjum í neikvæð samskipti. Skýr mörk eru nauðsynleg svo hamingjan fái næði til að dafna. Mundu að sumir færa gleði þegar þeir koma, aðrir þegar þeir fara. Ræktaðu sambandið við fyrri hópinn. 5. Viðurkenndu takmörk áhrifavalds þíns: „Þú hefur vald yfir huga þínum – ekki ytri atburðum. Skildu þetta og þú munt finna styrk.“ – Markús Árelíus (121–180 e.Kr.) Ytri aðstæður breytast oft án þess að við fáum nokkru um ráðið, hvort sem um er að ræða röskun í starfi, breytt sambönd eða óvænt áföll. Þegar við snúum okkur inn á við og viðurkennum eigin valdmörk, getum við brugðist við af yfirvegun og varðveitt andlegt jafnvægi. Hagnýt ráð til að hlúa að innra heimili: Hugarúttekt fyrir háttinn: Skrifaðu niður nokkrar línur um helstu áhyggjur áður en þú ferð að sofa og leyfðu þeim þannig að fjara út. Tjáðu þakklæti upphátt: Láttu vita þegar einhver gerir þér greiða; það gleður ekki aðeins viðkomandi heldur styrkir þína eigin jákvæðu afstöðu. Láttu hugann nema staðar: Taktu stutta örhugleiðslu sitjandi eða á gangi og gefðu önduninni gaum. Settu öðrum mörk: Minntu sjálfa(n) þig á að innra heimilið þitt er heilagur staður. Takmarkaðu samskipti sem valda stöðugri vanlíðan. Að lokum: Gleðin lætur ekki finna sig með látum eða með því að flækjast um heiminn í von um guðlega upplifun. Hún vill miklu heldur að þú reisir henni heimili í huganum, þar sem hún velur að dvelja. Með því að losa um neikvæðan farangur, mála andlega rýmið með þakklæti, iðka núvitund, umgangast uppbyggilegt fólk og sleppa tökum á aðstæðum sem þú getur ekki stjórnað, ertu að laða hamingjuna til þín og gera þennan stað að hennar helgidómi. Dragðu djúpt inn andann núna. Það getur verið að þú uppgötvir að friðsældin sem þú sóttist eftir sé þegar til staðar—bara bíðandi eftir að þú bjóðir hana velkomna. Reistu hamingjunni heimili, og hún mun sækja þig heim af sjálfsdáðum. Höfundur er fyrrum framkvæmdastjóri Stjórnunarfélagsins og með 36 ára reynslu á sviði símenntunar, fyrirlestra- og námskeiðahalds. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Árni Sigurðsson Mest lesið Halldór 4.10.2025 Halldór Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Skoðun Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Sjá meira
Margir upplifa að hamingjan renni þeim úr greipum jafnskjótt og þeir reyna að grípa hana. Aðrir leita út í heim, safna sýnilegum sigrum, nýjum samböndum eða stórbrotnum upplifunum, en finna samt að gleðin nemur ekki varanlega land. Staðreyndin virðist vera að því ákafar sem við eltum hamingjuna utan okkar sjálfra, því fjarlægari verður hún, tálmynd sem ómögulegt er að fanga. En hvað ef við, í stað þess að flækjast um í leitinni, reistum henni heimili í eigin huga, svo hún gæti flutt inn af fúsum og frjálsum vilja? „Flestir eru u.þ.b. eins hamingjusamir og þeir ákveða sjálfir.“ – Abraham Lincoln (1809–1865) Lincoln bendir á að hamingja spretti ekki einvörðungu úr heppni eða ytri aðstæðum. Hún ræðst líka af daglegum ákvörðunum okkar, litlum skrefum sem móta innra landslag hugans. Þegar við skiljum að lykillinn sé að hlúa að þessu innra rými, skapast vaxtarskilyrði fyrir varanlega gleði til að spretta úr grasi. Skrefin að öruggu athvarfi hamingjunnar 1. Losaðu um óþarfa byrðar: Hugsaðu þér að þú sért að flytja í nýtt og bjart húsnæði en drægir með þér kassa af dóti sem þú notar aldrei. Á sama hátt geta eftirsjá, gremja eða kvíði fyllt hugann. Hvenær sem óhjálplegar hugsanir skjóta upp kollinum, segðu við sjálfa(n) þig: „Þetta er bara minning“ eða „Þetta eru bara áhyggjur,” og færðu athyglina aftur að augnablikinu. Með því að losa pláss í huganum kemur þú auga á möguleika á gleði sem var áður hulin. 2. Málaðu veggina með þakklæti: Þakklæti er eins og hlýr litur sem gefur innra rýminu algerlega nýja birtu. „Þakklæti er ekki einungis æðsta dyggðin, heldur móðir allra hinna.“ – Cíceró (106–43 f.Kr.) Skráðu á hverjum degi nokkur atriði sem þú ert þakklát(ur) fyrir. Þar þarf hvorki að vera um stórfengleg atvik né dýrar gjafir að ræða—stundum gleður einn bolli af góðu kaffi eða fallegt spjall við vin jafn mikið og stóru hlutirnir. 3. Iðkaðu nærveru og núvitund: „Milli áreitis og viðbragðs er bil. Í því bili er fólgið vald okkar til að velja viðbragð.“ – Viktor Frankl (1905–1997) Í hraða nútímans gleymum við oft augnablikinu sjálfu. Lykillinn er að taka eftir hugsunum og skynjunum án þess að sogast inn í þær. Dýpkaðu andardráttinn, taktu eftir umhverfinu og leyfðu líkamanum að slaka á. Þannig styrkist sjálfsstjórnin og rými fyrir friðsæla gleði stækkar. 4. Umkringdu þig uppbyggilegu fólki: Neikvæður, niðurdrepandi félagsskapur getur gert innra heimilið þröngt og óvistlegt. Það er ekki alltaf hægt að velja hverja við hittum, en við getum stjórnað því hve mikinn tíma og orku við verjum í neikvæð samskipti. Skýr mörk eru nauðsynleg svo hamingjan fái næði til að dafna. Mundu að sumir færa gleði þegar þeir koma, aðrir þegar þeir fara. Ræktaðu sambandið við fyrri hópinn. 5. Viðurkenndu takmörk áhrifavalds þíns: „Þú hefur vald yfir huga þínum – ekki ytri atburðum. Skildu þetta og þú munt finna styrk.“ – Markús Árelíus (121–180 e.Kr.) Ytri aðstæður breytast oft án þess að við fáum nokkru um ráðið, hvort sem um er að ræða röskun í starfi, breytt sambönd eða óvænt áföll. Þegar við snúum okkur inn á við og viðurkennum eigin valdmörk, getum við brugðist við af yfirvegun og varðveitt andlegt jafnvægi. Hagnýt ráð til að hlúa að innra heimili: Hugarúttekt fyrir háttinn: Skrifaðu niður nokkrar línur um helstu áhyggjur áður en þú ferð að sofa og leyfðu þeim þannig að fjara út. Tjáðu þakklæti upphátt: Láttu vita þegar einhver gerir þér greiða; það gleður ekki aðeins viðkomandi heldur styrkir þína eigin jákvæðu afstöðu. Láttu hugann nema staðar: Taktu stutta örhugleiðslu sitjandi eða á gangi og gefðu önduninni gaum. Settu öðrum mörk: Minntu sjálfa(n) þig á að innra heimilið þitt er heilagur staður. Takmarkaðu samskipti sem valda stöðugri vanlíðan. Að lokum: Gleðin lætur ekki finna sig með látum eða með því að flækjast um heiminn í von um guðlega upplifun. Hún vill miklu heldur að þú reisir henni heimili í huganum, þar sem hún velur að dvelja. Með því að losa um neikvæðan farangur, mála andlega rýmið með þakklæti, iðka núvitund, umgangast uppbyggilegt fólk og sleppa tökum á aðstæðum sem þú getur ekki stjórnað, ertu að laða hamingjuna til þín og gera þennan stað að hennar helgidómi. Dragðu djúpt inn andann núna. Það getur verið að þú uppgötvir að friðsældin sem þú sóttist eftir sé þegar til staðar—bara bíðandi eftir að þú bjóðir hana velkomna. Reistu hamingjunni heimili, og hún mun sækja þig heim af sjálfsdáðum. Höfundur er fyrrum framkvæmdastjóri Stjórnunarfélagsins og með 36 ára reynslu á sviði símenntunar, fyrirlestra- og námskeiðahalds.
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun