Kvennaárið 2025 Drífa Snædal skrifar 4. desember 2024 09:02 Hinn 24. október á næsta ári eru 50 ár frá því Ísland skráði sig á spjöld sögunnar og varð frægt fyrir jafnréttisbaráttu. Enn ríkir misrétti og kominn tími til að taka næstu stóru skrefin í baráttunni. Þrjátíu og fimm samtök hafa forgangsraðað kröfum til að útrýma kynbundnum launamun og kynbundnu ofbeldi og voru þær kröfur kynntar forkólfum stjórnmálasamtaka 24. október síðastliðinn og gefið eitt ár til að verða við þeim þannig að á fimmtíu ára afmæli Kvennafrídagsins verðum við búin að taka risa skref í átt að jafnrétti. Þrátt fyrir þrotlausa baráttu í hálfa öld búa konur enn við misrétti og ofbeldi. Kvennaár 2025 sem á fjórða tug samtaka femínista, kvenna, launafólks, fatlaðs fólks og hinsegin fólks standa að, er haldið til þess að krefjast endaloka kynbundins misréttis og ofbeldis og til að fagna m.a. 50 ára afmæli kvennafrídagsis. Allar kröfurnar má lesa á www.kvennaar.is. Um 40% kvenna hafa orðið fyrir ofbeldi á lífsleiðinni, en trans fólk, þ.m.t. kvár og annað kynsegin fólk, fatlaðar konur og konur af erlendum uppruna eru líklegri til að verða fyrir ofbeldi en önnur. Þá er heimilisofbeldi einn helsti fyrirboði um heimilisleysi kvenna. Rannsóknir sýna að 15% stúlkna í 10. bekk og 6% stráka hafa orðið fyrir kynferðislegu ofbeldi af hendi annars unglings. Ofbeldi í netheimum getur verið jafn alvarlegt og ofbeldi í raunheimum, en 58% stúlkna og 35% drengja hafa orðið fyrir stafrænu kynferðisofbeldi. Þau sem sinna ungum brotaþolum kynferðisofbeldis sjá í vaxandi mæli sterk tengsl á milli kláms og lýsinga þolenda á ofbeldinu. Neysla kláms meðal barna og unglinga er orðin svo almenn að sú upplýsingagjöf er margföld á við raunverulega kynfræðslu. Fólk sem vinnur með börnum og unglingum sér áþreifanleg áhrif kláms á samskipti þeirra – markaleysi, virðingarleysi, óvelkomnar snertingar og gróft klámtal. Auk þess þarf að bregðast við hatursorðræðu og fordómum gagnvart hinsegin ungmennum með viðeigandi fræðslu í skólum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja brotaþolum fullnægjandi þjónustu, s.s. túlkaþjónustu og aðgengi í samskiptum við opinberar stofnanir. Í þessu felst að færniuppbygging, sérstaklega í tengslum við stöðu jaðarsettra hópa, sé gerð skyldubundin. Þetta á við um dómara, ákærendur, lögregluna og aðra sem koma að málum er varða kynbundið ofbeldi. Endurskoða lög um nauðganir og önnur kynferðisbrot og annað kynbundið ofbeldi, til að fanga meðal annars brot í netheimum og á samskiptamiðlum. Hefta aðgengi ungmenna að klámi með aðgangsstýringu. Færa kynjafræði, hinseginfræði og menntun um birtingarmyndir kynbundins ofbeldis og samskiptafærni inn í námskrá grunn- og framhaldsskóla. Tryggja aðgengi ungs fólks að nafnlausri ráðgjöf og spjalli við ráðgjafa. Töluvert vantar uppá að nálgunarbann hafi tilætluð áhrif þar sem brot gegn því hefur ekki afleiðingar umsvifalaust, nær væri að brot varðaði sektum sem lagðar væru á þegar brot er framið. Algengt er, að þegar konur og kvár afhjúpa ofbeldið sem þau verða fyrir og krefjast þess að gerendur verði gerðir ábyrgir með einhverjum hætti, er slegið harkalega til baka, m.a. með meiðyrðarmáli sem stefnir fjárhagslegri framtíð í hættu ekki síður en andlegri líðan uppljóstrara. Hatursorðræða á grundvelli kyns og kynferðis er orðin áberandi og útbreidd. Í nýjustu skýrslu alþjóðlegrar eftirlitsnefndar um afnám mismununar gagnvart konum er talið brýnt að á Íslandi sé þörf á löggjöf sem geri hatursorðræðu þessa refsiverða. Við krefjumst þess að: Brot á nálgunarbanni hafi afleiðingar þannig að bannið hafi áhrif og lögreglan fái rýmri heimildir til að beita nálgunarbanni. Sett verið lög um vernd uppljóstrara í kynferðisbrotamálum sem nái til brotaþola sem greina frá ofbeldi. Hatursorðræða á grundvelli kynjamisréttis, kvenhaturs og aðrar tegundir hatursorðræðu á grundvelli kyns, verði gerð refsiverð. Ástæður þess að fólk, aðallega konur og kvár, leiðist út í vændi eru að stærstum hluta vegna fjárskorts og því er efnahagslegt sjálfstæði ekki síður en yfirráð yfir eigin líkama lykilþáttur í að koma í veg fyrir þetta ofbeldi. Hvernig svo sem fólk skilgreinir vændi þá telja flest það mikilvægt að vera með útgönguleið á félagslegum forsendum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja afkomu, húsnæði og vernd til að auðvelda fólki að komast úr vændi og/eða mansali. Aflið, Alþýðusamband Íslands, Bandalag kvenna í Reykjavík, BHM – Bandalag háskólamanna, BSRB, Druslugangan, Femínistafélag NFVÍ, Femínísk fjármál, Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga, FKA // Félag kvenna í atvinnulífinu, Félag kvenna í nýsköpun, Félag kynjafræðikennara, Félag um Fjöruverðlaunin, bókmenntaverðlaun kvenna á Íslandi, Hagsmunasamtök brotaþola, Hagsmunasamtök knattspyrnukvenna, Icefemin, Íslandsdeild Norrænna kvenna í sáttamiðlun, Kennarasamband Íslands, Kítón - konur í tónlist, KÍO // Konur í orkumálum, Knúz.is, Konur í lögmennsku, Konur í orkumálum, Kvenfélagasamband Íslands, Kvennaráðgjöfin, Kvennasögusafn Íslands, Kvenréttindafélag Íslands, Líf án ofbeldis, Kynjafræði við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands, Læti! tónlist // Stelpur rokka!, Menningar- og friðarsamtök íslenskra kvenna, Q – félag hinsegin stúdenta, RIKK, Rótin félagasamtök, Samtök starfsmanna fjármálafyrirtækja -SSF, Samtök um Kvennaathvarf, Samtökin ’78, Skvís - samtök kvenna í vísindum, Soroptimistasamband Íslands, Stígamót, Trans Ísland, UAK // Ungar athafnakonur, UN Women, WIFT – Félag kvenna í kvikmyndum og sjónvarpi á Íslandi, W.O.M.E.N. in Iceland, WomenTechIceland, ÖBÍ, Öfgar Greinin er birt í tengslum við alþjóðlegt 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi Kynferðisofbeldi Jafnréttismál Drífa Snædal Mest lesið Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson Skoðun Rúmfatalagerinn, ekki fyrir alla! Ragnar Gunnarsson Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun Er edrúlífið æðislegt? Jakob Smári Magnússon Skoðun Kópavogsmódelið Ragnheiður Ósk Jensdóttir Skoðun Ráðgátan um RÚV Helgi Brynjarsson Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun Ísland þarf engan sérdíl Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Flækjustig í skjóli einföldunar Kolbrún Georgsdóttir Skoðun Í örugga höfn! Örlygur Hnefill Örlygsson,Bergur Elías Ágústsson Skoðun Skoðun Skoðun Eflum geðheilsu alla daga Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Skoðanagrein – Alþjóðlegi Gigtardaginn: Achieve Your Dreams Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Hvernig hinn sterki getur unnið nánast öll dómsmál Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Við sem lifum með POTS höfum verið yfirgefin af kerfinu Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Drifkraftur bata – Alþjóðlegi geðheilbrigðisdagurinn Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Lordinn lýgur! Andrés Pétursson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að þykjast með líf barnanna okkar Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Í örugga höfn! Örlygur Hnefill Örlygsson,Bergur Elías Ágústsson skrifar Skoðun Reykjavíkurmódelið er skref í rétta átt – fyrir börnin og starfsfólkið Bozena Raczkowska skrifar Skoðun Varasjóður eða hefðbundið styrkjakerfi? Birgitta Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Geðheilsa á tímum óvissu og áskorana María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið Ragnheiður Ósk Jensdóttir skrifar Skoðun Villta vestur ólöglegra veðmálaauglýsinga á Íslandi Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir skrifar Skoðun Ísland þarf engan sérdíl Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Er edrúlífið æðislegt? Jakob Smári Magnússon skrifar Skoðun Rúmfatalagerinn, ekki fyrir alla! Ragnar Gunnarsson skrifar Skoðun Að gera ráð fyrir frelsi Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að þekkja sín takmörk Heiðar Guðjónsson skrifar Skoðun Gervigreind og dómgreind Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Fjárfesting í réttindum barna bætir fjárhag sveitarfélaga Marín Rós Eyjólfsdóttir skrifar Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson skrifar Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Á að takmarka samfélagsmiðlanotkun barna? María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson skrifar Skoðun Hvað er í gangi? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Lausnir í leikskólamálum Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun Hjálpum fólki að eignast börn Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Ráðgátan um RÚV Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Hvetjandi refsing Reykjavíkurborgar Halla Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Hinn 24. október á næsta ári eru 50 ár frá því Ísland skráði sig á spjöld sögunnar og varð frægt fyrir jafnréttisbaráttu. Enn ríkir misrétti og kominn tími til að taka næstu stóru skrefin í baráttunni. Þrjátíu og fimm samtök hafa forgangsraðað kröfum til að útrýma kynbundnum launamun og kynbundnu ofbeldi og voru þær kröfur kynntar forkólfum stjórnmálasamtaka 24. október síðastliðinn og gefið eitt ár til að verða við þeim þannig að á fimmtíu ára afmæli Kvennafrídagsins verðum við búin að taka risa skref í átt að jafnrétti. Þrátt fyrir þrotlausa baráttu í hálfa öld búa konur enn við misrétti og ofbeldi. Kvennaár 2025 sem á fjórða tug samtaka femínista, kvenna, launafólks, fatlaðs fólks og hinsegin fólks standa að, er haldið til þess að krefjast endaloka kynbundins misréttis og ofbeldis og til að fagna m.a. 50 ára afmæli kvennafrídagsis. Allar kröfurnar má lesa á www.kvennaar.is. Um 40% kvenna hafa orðið fyrir ofbeldi á lífsleiðinni, en trans fólk, þ.m.t. kvár og annað kynsegin fólk, fatlaðar konur og konur af erlendum uppruna eru líklegri til að verða fyrir ofbeldi en önnur. Þá er heimilisofbeldi einn helsti fyrirboði um heimilisleysi kvenna. Rannsóknir sýna að 15% stúlkna í 10. bekk og 6% stráka hafa orðið fyrir kynferðislegu ofbeldi af hendi annars unglings. Ofbeldi í netheimum getur verið jafn alvarlegt og ofbeldi í raunheimum, en 58% stúlkna og 35% drengja hafa orðið fyrir stafrænu kynferðisofbeldi. Þau sem sinna ungum brotaþolum kynferðisofbeldis sjá í vaxandi mæli sterk tengsl á milli kláms og lýsinga þolenda á ofbeldinu. Neysla kláms meðal barna og unglinga er orðin svo almenn að sú upplýsingagjöf er margföld á við raunverulega kynfræðslu. Fólk sem vinnur með börnum og unglingum sér áþreifanleg áhrif kláms á samskipti þeirra – markaleysi, virðingarleysi, óvelkomnar snertingar og gróft klámtal. Auk þess þarf að bregðast við hatursorðræðu og fordómum gagnvart hinsegin ungmennum með viðeigandi fræðslu í skólum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja brotaþolum fullnægjandi þjónustu, s.s. túlkaþjónustu og aðgengi í samskiptum við opinberar stofnanir. Í þessu felst að færniuppbygging, sérstaklega í tengslum við stöðu jaðarsettra hópa, sé gerð skyldubundin. Þetta á við um dómara, ákærendur, lögregluna og aðra sem koma að málum er varða kynbundið ofbeldi. Endurskoða lög um nauðganir og önnur kynferðisbrot og annað kynbundið ofbeldi, til að fanga meðal annars brot í netheimum og á samskiptamiðlum. Hefta aðgengi ungmenna að klámi með aðgangsstýringu. Færa kynjafræði, hinseginfræði og menntun um birtingarmyndir kynbundins ofbeldis og samskiptafærni inn í námskrá grunn- og framhaldsskóla. Tryggja aðgengi ungs fólks að nafnlausri ráðgjöf og spjalli við ráðgjafa. Töluvert vantar uppá að nálgunarbann hafi tilætluð áhrif þar sem brot gegn því hefur ekki afleiðingar umsvifalaust, nær væri að brot varðaði sektum sem lagðar væru á þegar brot er framið. Algengt er, að þegar konur og kvár afhjúpa ofbeldið sem þau verða fyrir og krefjast þess að gerendur verði gerðir ábyrgir með einhverjum hætti, er slegið harkalega til baka, m.a. með meiðyrðarmáli sem stefnir fjárhagslegri framtíð í hættu ekki síður en andlegri líðan uppljóstrara. Hatursorðræða á grundvelli kyns og kynferðis er orðin áberandi og útbreidd. Í nýjustu skýrslu alþjóðlegrar eftirlitsnefndar um afnám mismununar gagnvart konum er talið brýnt að á Íslandi sé þörf á löggjöf sem geri hatursorðræðu þessa refsiverða. Við krefjumst þess að: Brot á nálgunarbanni hafi afleiðingar þannig að bannið hafi áhrif og lögreglan fái rýmri heimildir til að beita nálgunarbanni. Sett verið lög um vernd uppljóstrara í kynferðisbrotamálum sem nái til brotaþola sem greina frá ofbeldi. Hatursorðræða á grundvelli kynjamisréttis, kvenhaturs og aðrar tegundir hatursorðræðu á grundvelli kyns, verði gerð refsiverð. Ástæður þess að fólk, aðallega konur og kvár, leiðist út í vændi eru að stærstum hluta vegna fjárskorts og því er efnahagslegt sjálfstæði ekki síður en yfirráð yfir eigin líkama lykilþáttur í að koma í veg fyrir þetta ofbeldi. Hvernig svo sem fólk skilgreinir vændi þá telja flest það mikilvægt að vera með útgönguleið á félagslegum forsendum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja afkomu, húsnæði og vernd til að auðvelda fólki að komast úr vændi og/eða mansali. Aflið, Alþýðusamband Íslands, Bandalag kvenna í Reykjavík, BHM – Bandalag háskólamanna, BSRB, Druslugangan, Femínistafélag NFVÍ, Femínísk fjármál, Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga, FKA // Félag kvenna í atvinnulífinu, Félag kvenna í nýsköpun, Félag kynjafræðikennara, Félag um Fjöruverðlaunin, bókmenntaverðlaun kvenna á Íslandi, Hagsmunasamtök brotaþola, Hagsmunasamtök knattspyrnukvenna, Icefemin, Íslandsdeild Norrænna kvenna í sáttamiðlun, Kennarasamband Íslands, Kítón - konur í tónlist, KÍO // Konur í orkumálum, Knúz.is, Konur í lögmennsku, Konur í orkumálum, Kvenfélagasamband Íslands, Kvennaráðgjöfin, Kvennasögusafn Íslands, Kvenréttindafélag Íslands, Líf án ofbeldis, Kynjafræði við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands, Læti! tónlist // Stelpur rokka!, Menningar- og friðarsamtök íslenskra kvenna, Q – félag hinsegin stúdenta, RIKK, Rótin félagasamtök, Samtök starfsmanna fjármálafyrirtækja -SSF, Samtök um Kvennaathvarf, Samtökin ’78, Skvís - samtök kvenna í vísindum, Soroptimistasamband Íslands, Stígamót, Trans Ísland, UAK // Ungar athafnakonur, UN Women, WIFT – Félag kvenna í kvikmyndum og sjónvarpi á Íslandi, W.O.M.E.N. in Iceland, WomenTechIceland, ÖBÍ, Öfgar Greinin er birt í tengslum við alþjóðlegt 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi.
Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun
Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun
Skoðun Réttlæti hins sterka. Hvernig hinn sterki getur unnið nánast öll dómsmál Jörgen Ingimar Hansson skrifar
Skoðun Við sem lifum með POTS höfum verið yfirgefin af kerfinu Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurmódelið er skref í rétta átt – fyrir börnin og starfsfólkið Bozena Raczkowska skrifar
Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir skrifar
Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson skrifar
Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar
Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun
Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun