Kvennaárið 2025 Drífa Snædal skrifar 4. desember 2024 09:02 Hinn 24. október á næsta ári eru 50 ár frá því Ísland skráði sig á spjöld sögunnar og varð frægt fyrir jafnréttisbaráttu. Enn ríkir misrétti og kominn tími til að taka næstu stóru skrefin í baráttunni. Þrjátíu og fimm samtök hafa forgangsraðað kröfum til að útrýma kynbundnum launamun og kynbundnu ofbeldi og voru þær kröfur kynntar forkólfum stjórnmálasamtaka 24. október síðastliðinn og gefið eitt ár til að verða við þeim þannig að á fimmtíu ára afmæli Kvennafrídagsins verðum við búin að taka risa skref í átt að jafnrétti. Þrátt fyrir þrotlausa baráttu í hálfa öld búa konur enn við misrétti og ofbeldi. Kvennaár 2025 sem á fjórða tug samtaka femínista, kvenna, launafólks, fatlaðs fólks og hinsegin fólks standa að, er haldið til þess að krefjast endaloka kynbundins misréttis og ofbeldis og til að fagna m.a. 50 ára afmæli kvennafrídagsis. Allar kröfurnar má lesa á www.kvennaar.is. Um 40% kvenna hafa orðið fyrir ofbeldi á lífsleiðinni, en trans fólk, þ.m.t. kvár og annað kynsegin fólk, fatlaðar konur og konur af erlendum uppruna eru líklegri til að verða fyrir ofbeldi en önnur. Þá er heimilisofbeldi einn helsti fyrirboði um heimilisleysi kvenna. Rannsóknir sýna að 15% stúlkna í 10. bekk og 6% stráka hafa orðið fyrir kynferðislegu ofbeldi af hendi annars unglings. Ofbeldi í netheimum getur verið jafn alvarlegt og ofbeldi í raunheimum, en 58% stúlkna og 35% drengja hafa orðið fyrir stafrænu kynferðisofbeldi. Þau sem sinna ungum brotaþolum kynferðisofbeldis sjá í vaxandi mæli sterk tengsl á milli kláms og lýsinga þolenda á ofbeldinu. Neysla kláms meðal barna og unglinga er orðin svo almenn að sú upplýsingagjöf er margföld á við raunverulega kynfræðslu. Fólk sem vinnur með börnum og unglingum sér áþreifanleg áhrif kláms á samskipti þeirra – markaleysi, virðingarleysi, óvelkomnar snertingar og gróft klámtal. Auk þess þarf að bregðast við hatursorðræðu og fordómum gagnvart hinsegin ungmennum með viðeigandi fræðslu í skólum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja brotaþolum fullnægjandi þjónustu, s.s. túlkaþjónustu og aðgengi í samskiptum við opinberar stofnanir. Í þessu felst að færniuppbygging, sérstaklega í tengslum við stöðu jaðarsettra hópa, sé gerð skyldubundin. Þetta á við um dómara, ákærendur, lögregluna og aðra sem koma að málum er varða kynbundið ofbeldi. Endurskoða lög um nauðganir og önnur kynferðisbrot og annað kynbundið ofbeldi, til að fanga meðal annars brot í netheimum og á samskiptamiðlum. Hefta aðgengi ungmenna að klámi með aðgangsstýringu. Færa kynjafræði, hinseginfræði og menntun um birtingarmyndir kynbundins ofbeldis og samskiptafærni inn í námskrá grunn- og framhaldsskóla. Tryggja aðgengi ungs fólks að nafnlausri ráðgjöf og spjalli við ráðgjafa. Töluvert vantar uppá að nálgunarbann hafi tilætluð áhrif þar sem brot gegn því hefur ekki afleiðingar umsvifalaust, nær væri að brot varðaði sektum sem lagðar væru á þegar brot er framið. Algengt er, að þegar konur og kvár afhjúpa ofbeldið sem þau verða fyrir og krefjast þess að gerendur verði gerðir ábyrgir með einhverjum hætti, er slegið harkalega til baka, m.a. með meiðyrðarmáli sem stefnir fjárhagslegri framtíð í hættu ekki síður en andlegri líðan uppljóstrara. Hatursorðræða á grundvelli kyns og kynferðis er orðin áberandi og útbreidd. Í nýjustu skýrslu alþjóðlegrar eftirlitsnefndar um afnám mismununar gagnvart konum er talið brýnt að á Íslandi sé þörf á löggjöf sem geri hatursorðræðu þessa refsiverða. Við krefjumst þess að: Brot á nálgunarbanni hafi afleiðingar þannig að bannið hafi áhrif og lögreglan fái rýmri heimildir til að beita nálgunarbanni. Sett verið lög um vernd uppljóstrara í kynferðisbrotamálum sem nái til brotaþola sem greina frá ofbeldi. Hatursorðræða á grundvelli kynjamisréttis, kvenhaturs og aðrar tegundir hatursorðræðu á grundvelli kyns, verði gerð refsiverð. Ástæður þess að fólk, aðallega konur og kvár, leiðist út í vændi eru að stærstum hluta vegna fjárskorts og því er efnahagslegt sjálfstæði ekki síður en yfirráð yfir eigin líkama lykilþáttur í að koma í veg fyrir þetta ofbeldi. Hvernig svo sem fólk skilgreinir vændi þá telja flest það mikilvægt að vera með útgönguleið á félagslegum forsendum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja afkomu, húsnæði og vernd til að auðvelda fólki að komast úr vændi og/eða mansali. Aflið, Alþýðusamband Íslands, Bandalag kvenna í Reykjavík, BHM – Bandalag háskólamanna, BSRB, Druslugangan, Femínistafélag NFVÍ, Femínísk fjármál, Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga, FKA // Félag kvenna í atvinnulífinu, Félag kvenna í nýsköpun, Félag kynjafræðikennara, Félag um Fjöruverðlaunin, bókmenntaverðlaun kvenna á Íslandi, Hagsmunasamtök brotaþola, Hagsmunasamtök knattspyrnukvenna, Icefemin, Íslandsdeild Norrænna kvenna í sáttamiðlun, Kennarasamband Íslands, Kítón - konur í tónlist, KÍO // Konur í orkumálum, Knúz.is, Konur í lögmennsku, Konur í orkumálum, Kvenfélagasamband Íslands, Kvennaráðgjöfin, Kvennasögusafn Íslands, Kvenréttindafélag Íslands, Líf án ofbeldis, Kynjafræði við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands, Læti! tónlist // Stelpur rokka!, Menningar- og friðarsamtök íslenskra kvenna, Q – félag hinsegin stúdenta, RIKK, Rótin félagasamtök, Samtök starfsmanna fjármálafyrirtækja -SSF, Samtök um Kvennaathvarf, Samtökin ’78, Skvís - samtök kvenna í vísindum, Soroptimistasamband Íslands, Stígamót, Trans Ísland, UAK // Ungar athafnakonur, UN Women, WIFT – Félag kvenna í kvikmyndum og sjónvarpi á Íslandi, W.O.M.E.N. in Iceland, WomenTechIceland, ÖBÍ, Öfgar Greinin er birt í tengslum við alþjóðlegt 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi Kynferðisofbeldi Jafnréttismál Drífa Snædal Mest lesið Gleði eða ógleði? Haraldur Hrafn Guðmundsson Skoðun Við lifum á tíma fasisma Una Margrét Jónsdóttir Skoðun Gagnslausa fólkið Þröstur Friðfinnsson Skoðun Allt mun fara vel Bjarni Karlsson Skoðun Normið á ekki síðasta orðið Katrín Íris Sigurðardóttir Skoðun Ég er eins og ég er, hvernig á ég að vera eitthvað annað? Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun Kolefnishlutleysi eftir 15 ár? Hrafnhildur Bragadóttir,Birna Sigrún Hallsdóttir Skoðun Tjáningarfrelsi Laufey Brá Jónsdóttir,Sigríður Kristín Helgadóttir,Þorvaldur Víðisson Skoðun Örvæntingarfullir bíleigendur í frumskógi bílastæðagjalda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Hinir miklu lýðræðissinnar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Við megum ekki tapa leiknum utan vallar Eysteinn Pétur Lárusson skrifar Skoðun Börnin heyra bara sprengjugnýinn Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Gagnslausa fólkið Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi Laufey Brá Jónsdóttir,Sigríður Kristín Helgadóttir,Þorvaldur Víðisson skrifar Skoðun Allt mun fara vel Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Normið á ekki síðasta orðið Katrín Íris Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ég er eins og ég er, hvernig á ég að vera eitthvað annað? Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Við lifum á tíma fasisma Una Margrét Jónsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullir bíleigendur í frumskógi bílastæðagjalda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hinir miklu lýðræðissinnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kolefnishlutleysi eftir 15 ár? Hrafnhildur Bragadóttir,Birna Sigrún Hallsdóttir skrifar Skoðun Gleði eða ógleði? Haraldur Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Tískuorð eða sjálfsögð réttindi? Vigdís Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Ráðherrann og illkvittnu einkaaðilarnir Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Áttatíu ár frá Hírósíma og Nagasakí Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Er einhver hissa á fúskinu? Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Þegar hæstaréttarlögmenn kynda undir mismunun og kerfisbundnu ofbeldi Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Réttmætar áhyggjur eða ósanngjarnar alhæfingar? Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun „Þótt náttúran sé lamin með lurk!“ Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Ekkert ævintýri fyrir mongólsku hestana María Lilja Tryggvadóttir skrifar Skoðun Nám í skugga óöryggis Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Tæknin á ekki að nota okkur Anna Laufey Stefánsdóttir skrifar Skoðun Ytra mat í skólum og hvað svo? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stjórnun, hönnun og framkvæmd öryggisráðstafana í Reynisfjöru Magnús Rannver Rafnsson skrifar Skoðun Sorglegur uppgjafar doði varðandi áframhaldandi stríðin í dag Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tóbakslaust Ísland! - Með hjálp stefnu um skaðaminnkun Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar Skoðun Meðsek um þjóðarmorð vegna aðgerðaleysis? Pétur Heimisson skrifar Skoðun Tími ábyrgðar í útlendingamálum – ekki uppgjafar Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Takk starfsfólk og forysta ÁTVR Siv Friðleifsdóttir skrifar Skoðun Þjóðarmorðið í Palestínu Arnar Eggert Thoroddsen skrifar Sjá meira
Hinn 24. október á næsta ári eru 50 ár frá því Ísland skráði sig á spjöld sögunnar og varð frægt fyrir jafnréttisbaráttu. Enn ríkir misrétti og kominn tími til að taka næstu stóru skrefin í baráttunni. Þrjátíu og fimm samtök hafa forgangsraðað kröfum til að útrýma kynbundnum launamun og kynbundnu ofbeldi og voru þær kröfur kynntar forkólfum stjórnmálasamtaka 24. október síðastliðinn og gefið eitt ár til að verða við þeim þannig að á fimmtíu ára afmæli Kvennafrídagsins verðum við búin að taka risa skref í átt að jafnrétti. Þrátt fyrir þrotlausa baráttu í hálfa öld búa konur enn við misrétti og ofbeldi. Kvennaár 2025 sem á fjórða tug samtaka femínista, kvenna, launafólks, fatlaðs fólks og hinsegin fólks standa að, er haldið til þess að krefjast endaloka kynbundins misréttis og ofbeldis og til að fagna m.a. 50 ára afmæli kvennafrídagsis. Allar kröfurnar má lesa á www.kvennaar.is. Um 40% kvenna hafa orðið fyrir ofbeldi á lífsleiðinni, en trans fólk, þ.m.t. kvár og annað kynsegin fólk, fatlaðar konur og konur af erlendum uppruna eru líklegri til að verða fyrir ofbeldi en önnur. Þá er heimilisofbeldi einn helsti fyrirboði um heimilisleysi kvenna. Rannsóknir sýna að 15% stúlkna í 10. bekk og 6% stráka hafa orðið fyrir kynferðislegu ofbeldi af hendi annars unglings. Ofbeldi í netheimum getur verið jafn alvarlegt og ofbeldi í raunheimum, en 58% stúlkna og 35% drengja hafa orðið fyrir stafrænu kynferðisofbeldi. Þau sem sinna ungum brotaþolum kynferðisofbeldis sjá í vaxandi mæli sterk tengsl á milli kláms og lýsinga þolenda á ofbeldinu. Neysla kláms meðal barna og unglinga er orðin svo almenn að sú upplýsingagjöf er margföld á við raunverulega kynfræðslu. Fólk sem vinnur með börnum og unglingum sér áþreifanleg áhrif kláms á samskipti þeirra – markaleysi, virðingarleysi, óvelkomnar snertingar og gróft klámtal. Auk þess þarf að bregðast við hatursorðræðu og fordómum gagnvart hinsegin ungmennum með viðeigandi fræðslu í skólum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja brotaþolum fullnægjandi þjónustu, s.s. túlkaþjónustu og aðgengi í samskiptum við opinberar stofnanir. Í þessu felst að færniuppbygging, sérstaklega í tengslum við stöðu jaðarsettra hópa, sé gerð skyldubundin. Þetta á við um dómara, ákærendur, lögregluna og aðra sem koma að málum er varða kynbundið ofbeldi. Endurskoða lög um nauðganir og önnur kynferðisbrot og annað kynbundið ofbeldi, til að fanga meðal annars brot í netheimum og á samskiptamiðlum. Hefta aðgengi ungmenna að klámi með aðgangsstýringu. Færa kynjafræði, hinseginfræði og menntun um birtingarmyndir kynbundins ofbeldis og samskiptafærni inn í námskrá grunn- og framhaldsskóla. Tryggja aðgengi ungs fólks að nafnlausri ráðgjöf og spjalli við ráðgjafa. Töluvert vantar uppá að nálgunarbann hafi tilætluð áhrif þar sem brot gegn því hefur ekki afleiðingar umsvifalaust, nær væri að brot varðaði sektum sem lagðar væru á þegar brot er framið. Algengt er, að þegar konur og kvár afhjúpa ofbeldið sem þau verða fyrir og krefjast þess að gerendur verði gerðir ábyrgir með einhverjum hætti, er slegið harkalega til baka, m.a. með meiðyrðarmáli sem stefnir fjárhagslegri framtíð í hættu ekki síður en andlegri líðan uppljóstrara. Hatursorðræða á grundvelli kyns og kynferðis er orðin áberandi og útbreidd. Í nýjustu skýrslu alþjóðlegrar eftirlitsnefndar um afnám mismununar gagnvart konum er talið brýnt að á Íslandi sé þörf á löggjöf sem geri hatursorðræðu þessa refsiverða. Við krefjumst þess að: Brot á nálgunarbanni hafi afleiðingar þannig að bannið hafi áhrif og lögreglan fái rýmri heimildir til að beita nálgunarbanni. Sett verið lög um vernd uppljóstrara í kynferðisbrotamálum sem nái til brotaþola sem greina frá ofbeldi. Hatursorðræða á grundvelli kynjamisréttis, kvenhaturs og aðrar tegundir hatursorðræðu á grundvelli kyns, verði gerð refsiverð. Ástæður þess að fólk, aðallega konur og kvár, leiðist út í vændi eru að stærstum hluta vegna fjárskorts og því er efnahagslegt sjálfstæði ekki síður en yfirráð yfir eigin líkama lykilþáttur í að koma í veg fyrir þetta ofbeldi. Hvernig svo sem fólk skilgreinir vændi þá telja flest það mikilvægt að vera með útgönguleið á félagslegum forsendum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja afkomu, húsnæði og vernd til að auðvelda fólki að komast úr vændi og/eða mansali. Aflið, Alþýðusamband Íslands, Bandalag kvenna í Reykjavík, BHM – Bandalag háskólamanna, BSRB, Druslugangan, Femínistafélag NFVÍ, Femínísk fjármál, Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga, FKA // Félag kvenna í atvinnulífinu, Félag kvenna í nýsköpun, Félag kynjafræðikennara, Félag um Fjöruverðlaunin, bókmenntaverðlaun kvenna á Íslandi, Hagsmunasamtök brotaþola, Hagsmunasamtök knattspyrnukvenna, Icefemin, Íslandsdeild Norrænna kvenna í sáttamiðlun, Kennarasamband Íslands, Kítón - konur í tónlist, KÍO // Konur í orkumálum, Knúz.is, Konur í lögmennsku, Konur í orkumálum, Kvenfélagasamband Íslands, Kvennaráðgjöfin, Kvennasögusafn Íslands, Kvenréttindafélag Íslands, Líf án ofbeldis, Kynjafræði við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands, Læti! tónlist // Stelpur rokka!, Menningar- og friðarsamtök íslenskra kvenna, Q – félag hinsegin stúdenta, RIKK, Rótin félagasamtök, Samtök starfsmanna fjármálafyrirtækja -SSF, Samtök um Kvennaathvarf, Samtökin ’78, Skvís - samtök kvenna í vísindum, Soroptimistasamband Íslands, Stígamót, Trans Ísland, UAK // Ungar athafnakonur, UN Women, WIFT – Félag kvenna í kvikmyndum og sjónvarpi á Íslandi, W.O.M.E.N. in Iceland, WomenTechIceland, ÖBÍ, Öfgar Greinin er birt í tengslum við alþjóðlegt 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi.
Skoðun Tjáningarfrelsi Laufey Brá Jónsdóttir,Sigríður Kristín Helgadóttir,Þorvaldur Víðisson skrifar
Skoðun Örvæntingarfullir bíleigendur í frumskógi bílastæðagjalda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar
Skoðun Þegar hæstaréttarlögmenn kynda undir mismunun og kerfisbundnu ofbeldi Sigríður Svanborgardóttir skrifar
Skoðun Stjórnun, hönnun og framkvæmd öryggisráðstafana í Reynisfjöru Magnús Rannver Rafnsson skrifar
Skoðun Sorglegur uppgjafar doði varðandi áframhaldandi stríðin í dag Matthildur Björnsdóttir skrifar