Börn á Íslandi, best í heimi! Sigríður Gísladóttir skrifar 20. nóvember 2024 20:01 Ef marka má tímann sem fer í samfélagsumræðu fullorðins fólks um aðstæður, líf og framtíð barna og ungmenna mætti ætla að börn hefðu aldrei haft það betra og að það að vinna með börnum og ungmennum séu mikilvægustu störf þjóðarinnar. Að vera foreldri og sinna fjölskyldulífi með börnum og ungmennum sé sannkallað virðingarhlutverk en ekki baggi á atvinnulífinu sem þurfi að leysa á sem ódýrastan hátt. Vísbendingar vísindanna Okkur berast misvísandi skilaboð um líðan og gengi íslenskra ungmenna. Ólæsir ungir karlar ráfi hér um göturnar og geti ekki lesið á umferðarskilti því skólakerfið hafi brugðist þeim. Að orkudrykkjaneysla og níkótínpúðar muni steypa æskunni í glötun. En svo koma líka jákvæð skilaboð frá vísindasamfélaginu. Ungmenni á Íslandi eru ánægð í skólanum og tengsl námsárangurs við félagslega stöðu eru minni en í öðrum löndum. Hér ríkir almennt meiri jöfnuður. En þó ein mæling gefi neikvæða niðurstöðu og önnur jákvæða verður að horfa á heildarmyndina og stækka fókusinn. Á heimsvísu eru vísbendingar um að börn og ungmenni upplifi aukna vanlíðan vegna skorts á félagslegum stuðningi frá fjölskyldum sínum og jafningjum og að þau eigi sífellt erfiðara með að takast á við kröfur í námi og sitt félagslega umhverfi. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) segir að stjórnvöld um allan heim verði að bæta og laga stuðningskerfi sín á öllum stigum samfélagsins og bendir á að brýnast sé að styðja lágtekjufjölskyldur því þeirra börn hafi það mun verra en önnur börn. Íslenska æskulýðsrannsóknin gefur okkur upplýsingar um stöðu íslenskra barna og nýjustu upplýsingar þaðan gefa til kynna að líðan barna á Íslandi hafi farið batnandi á undanförnum árum en sérstakan gaum þurfi þó að gefa félagslegri stöðu barna og styðja sérstaklega við ungar stúlkur sem sýna merki um andlega vanlíðan. Jöfnuður og ungmennahús Við í VG teljum mikilvægt að horft sé á staðreyndir málsins út frá því sem rannsóknirnar sýna: Menntakerfið er okkar mikilvægasta jöfnunartæki og aukinn jöfnuður bætir líf. Með því að bjóða upp á gjaldfrjálsa skóla og styðja enn betur við íþrótta- og tómstundastarf er komið í veg fyrir stéttaskiptingu og efnahagur foreldra ekki látinn ráða framtíðarmöguleikum barna. Skólinn er ekki bara mikilvægur einn og sér, því jafnvægi milli félagslífs og skóla er líka grunnþáttur í því að stuðla að auknum jafningjastuðningi og bættri andlegri líðan ungmenna. Fara þarf í uppbyggingu á ungmennahúsum fyrir 16 til 25 ára og fella þau undir lögbundin hlutverk sveitarfélaga, þar sem ungmennum býðst vettvangur fyrir skipulagt félagsstarf undir leiðsögn fagaðila. Slík hús hafa mikið forvarnargildi og stuðla að aukinni farsæld barna. Þróunin hér á landi síðustu ár hefur verið á þá leið að sveitarfélög hafa frekar skorið niður heimildir til reksturs slíkra húsa og sýnir það vel hvernig forgangsröðun stjórnvalda getur verið þegar á hólminn er komið. Skólastarf á að vera gjaldfrjálst Ryðja þarf efnahagslegum hindrunum úr vegi sem koma í veg fyrir að börn getið tekið þátt í tómstundastarfi og félagslífi. Foreldrar lenda allt of oft í því að þurfa að greiða fyrir þátttöku barnanna sinna í skólastarfi, hvort sem það eru skólaferðalög eða annað óhefðbundið skólastarf. Börn einstæðra foreldra og innflytjenda eru hópur sem þarf að huga sérstaklega að, en það er ein versta fátæktargildra sem til er að vera einstætt foreldri eða innflytjandi. Allur þessi aukakostnaður í skólastarfi ýtir undir ójöfnuð og stéttaskiptingu og ætti að vera óheimill. Kennari og tómstundafræðingur ættu að vera eftirsóttustu titlar landsins og virðing samfélagsins og mikilvægi þeirra fyrir framtíðarkynslóðir ætti að endurspeglast í þeim launum sem þessum stéttum eru greidd. Kvenfrelsi og náttúruvernd eru líka málefni barna og ungmenna Þegar unnið er að bættum aðstæðum barna og ungmenna þurfa kynjasjónarmið að vera höfð að leiðarljósi. Þetta nefnir WHO sem mikilvægan þátt og með tilliti til niðurstaðna Íslensku æskulýðsrannsóknarinnar um slæma líðan ungra stúlkna er þetta augljóslega mikilvægt mál í íslenskum veruleika. Vinstri græn vilja berjast gegn upprisu hægri afla í samfélaginu sem vilja svipta konur og hinsegin fólk mannréttindum. Það sem hefur gerst í öðrum löndum getur gerst hér. Þessi sömu öfl afneita loftslagsbreytingum og spila með framtíð ungs fólks. Við megum ekki ræna náttúrugæðum og umhverfi frá börnunum okkar. Ungt fólk að borðinu Síðast en ekki síst telja Vinstri græn mikilvægt að í öllu því sem varðar börn og ungmenni sémikilvægt að þau hafi öfluga rödd sem heyrist og fái aukin völd yfir eigin lífi og ákvörðunum sem snerta þeirra líf. Við viljum færa kosningaaldur sveitarstjórnarkosninga úr 18 í 16 ár og efla þannig lýðræðisvitund og lýðræðisþátttöku ungs fólks í sínu nærumhverfi með öflugum hætti. Stjórnvöld þurfa að sýna í verki að þeim sé raunverulega annt um börn og ungmenni og það þarf að berjast gegn öflum* í samfélaginu sem vinna gegn velferð barna. *já, ég er að tala um kapítalismann. Höfundur er frá Ísafirði og skipar 3. sæti á lista Vinstri grænna í Norðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Vinstri græn Norðvesturkjördæmi Börn og uppeldi Mest lesið D-vítamín mín besta forvörn Auður Elisabet Jóhannsdóttir Skoðun Lygin lekur niður á hökuna Jón Daníelsson Skoðun Hvað skiptir okkur mestu máli? Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun Níðingsverk Jón Daníelsson Skoðun Ríkisstofnun rassskellt Björn Ólafsson Skoðun Við vitum alveg upphafið Guðný Níelsen Skoðun Ríkisfyrirtæki sem virðir ekki æðsta valdið Bryndís Haraldsdóttir Skoðun Leiðréttingin leiðrétt Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson Skoðun Hættum að bregðast íslensku hryssunni Rósa Líf Darradóttir Skoðun Börnin bíða meðan lausnin stendur auð Álfhildur Leifsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Í skugga kerfis sem brást! Harpa Hildiberg Böðvarsdóttir skrifar Skoðun Jöfn vernd fyrir öll börn í veröldinni Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Byggð í Norðvesturkjördæmi: lífæð framtíðar Íslands Ragnar Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hverju hef ég stjórn á? Álfheiður Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Metnaður eða metnaðarleysi? Sumarrós Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Þetta er allt í vinnslu“ María Pétursdóttir skrifar Skoðun Arðsemi og tilgangur - eitt útilokar ekki annað Elva Rakel Jónsdóttir,Erla Ósk Ásgeirsdottir skrifar Skoðun Iðnaðarstefna – stökkpallur inn í næsta hagvaxtarskeið Sigurður Hannesson skrifar Skoðun Hættum að bregðast íslensku hryssunni Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Börnin bíða meðan lausnin stendur auð Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Áður en það verður of seint María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Lygin lekur niður á hökuna Jón Daníelsson skrifar Skoðun Líflínan Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Ríkisfyrirtæki sem virðir ekki æðsta valdið Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Neikvæðni í garð sjávarútvegs á Íslandi – orsakir og afleiðingar Kristín Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Við erum hafið Guillaume Bazard skrifar Skoðun Deja Vu Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Mun mannkynið lifa af gervigreindina? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ríkisstofnun rassskellt Björn Ólafsson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar skólamáltíðir – margþættur ávinningur Ludvig Guðmundsson,Guðrún E. Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Orkuöflun á eyjaklösum - Vestmannaeyjar og Orkneyjar Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Hugrekki getur af sér hugrekki Þorbjörg Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun D-vítamín mín besta forvörn Auður Elisabet Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Húmanisminn í kærleikanum og kærleikurinn í húmanismanum Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helför gyðinga gegn íbúum Palestínu Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Leiðréttingin leiðrétt Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson skrifar Skoðun Hvað skiptir okkur mestu máli? Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægt skref til sáttar Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Staðið með þjóðinni Hanna Katrín Friðriksson skrifar Sjá meira
Ef marka má tímann sem fer í samfélagsumræðu fullorðins fólks um aðstæður, líf og framtíð barna og ungmenna mætti ætla að börn hefðu aldrei haft það betra og að það að vinna með börnum og ungmennum séu mikilvægustu störf þjóðarinnar. Að vera foreldri og sinna fjölskyldulífi með börnum og ungmennum sé sannkallað virðingarhlutverk en ekki baggi á atvinnulífinu sem þurfi að leysa á sem ódýrastan hátt. Vísbendingar vísindanna Okkur berast misvísandi skilaboð um líðan og gengi íslenskra ungmenna. Ólæsir ungir karlar ráfi hér um göturnar og geti ekki lesið á umferðarskilti því skólakerfið hafi brugðist þeim. Að orkudrykkjaneysla og níkótínpúðar muni steypa æskunni í glötun. En svo koma líka jákvæð skilaboð frá vísindasamfélaginu. Ungmenni á Íslandi eru ánægð í skólanum og tengsl námsárangurs við félagslega stöðu eru minni en í öðrum löndum. Hér ríkir almennt meiri jöfnuður. En þó ein mæling gefi neikvæða niðurstöðu og önnur jákvæða verður að horfa á heildarmyndina og stækka fókusinn. Á heimsvísu eru vísbendingar um að börn og ungmenni upplifi aukna vanlíðan vegna skorts á félagslegum stuðningi frá fjölskyldum sínum og jafningjum og að þau eigi sífellt erfiðara með að takast á við kröfur í námi og sitt félagslega umhverfi. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) segir að stjórnvöld um allan heim verði að bæta og laga stuðningskerfi sín á öllum stigum samfélagsins og bendir á að brýnast sé að styðja lágtekjufjölskyldur því þeirra börn hafi það mun verra en önnur börn. Íslenska æskulýðsrannsóknin gefur okkur upplýsingar um stöðu íslenskra barna og nýjustu upplýsingar þaðan gefa til kynna að líðan barna á Íslandi hafi farið batnandi á undanförnum árum en sérstakan gaum þurfi þó að gefa félagslegri stöðu barna og styðja sérstaklega við ungar stúlkur sem sýna merki um andlega vanlíðan. Jöfnuður og ungmennahús Við í VG teljum mikilvægt að horft sé á staðreyndir málsins út frá því sem rannsóknirnar sýna: Menntakerfið er okkar mikilvægasta jöfnunartæki og aukinn jöfnuður bætir líf. Með því að bjóða upp á gjaldfrjálsa skóla og styðja enn betur við íþrótta- og tómstundastarf er komið í veg fyrir stéttaskiptingu og efnahagur foreldra ekki látinn ráða framtíðarmöguleikum barna. Skólinn er ekki bara mikilvægur einn og sér, því jafnvægi milli félagslífs og skóla er líka grunnþáttur í því að stuðla að auknum jafningjastuðningi og bættri andlegri líðan ungmenna. Fara þarf í uppbyggingu á ungmennahúsum fyrir 16 til 25 ára og fella þau undir lögbundin hlutverk sveitarfélaga, þar sem ungmennum býðst vettvangur fyrir skipulagt félagsstarf undir leiðsögn fagaðila. Slík hús hafa mikið forvarnargildi og stuðla að aukinni farsæld barna. Þróunin hér á landi síðustu ár hefur verið á þá leið að sveitarfélög hafa frekar skorið niður heimildir til reksturs slíkra húsa og sýnir það vel hvernig forgangsröðun stjórnvalda getur verið þegar á hólminn er komið. Skólastarf á að vera gjaldfrjálst Ryðja þarf efnahagslegum hindrunum úr vegi sem koma í veg fyrir að börn getið tekið þátt í tómstundastarfi og félagslífi. Foreldrar lenda allt of oft í því að þurfa að greiða fyrir þátttöku barnanna sinna í skólastarfi, hvort sem það eru skólaferðalög eða annað óhefðbundið skólastarf. Börn einstæðra foreldra og innflytjenda eru hópur sem þarf að huga sérstaklega að, en það er ein versta fátæktargildra sem til er að vera einstætt foreldri eða innflytjandi. Allur þessi aukakostnaður í skólastarfi ýtir undir ójöfnuð og stéttaskiptingu og ætti að vera óheimill. Kennari og tómstundafræðingur ættu að vera eftirsóttustu titlar landsins og virðing samfélagsins og mikilvægi þeirra fyrir framtíðarkynslóðir ætti að endurspeglast í þeim launum sem þessum stéttum eru greidd. Kvenfrelsi og náttúruvernd eru líka málefni barna og ungmenna Þegar unnið er að bættum aðstæðum barna og ungmenna þurfa kynjasjónarmið að vera höfð að leiðarljósi. Þetta nefnir WHO sem mikilvægan þátt og með tilliti til niðurstaðna Íslensku æskulýðsrannsóknarinnar um slæma líðan ungra stúlkna er þetta augljóslega mikilvægt mál í íslenskum veruleika. Vinstri græn vilja berjast gegn upprisu hægri afla í samfélaginu sem vilja svipta konur og hinsegin fólk mannréttindum. Það sem hefur gerst í öðrum löndum getur gerst hér. Þessi sömu öfl afneita loftslagsbreytingum og spila með framtíð ungs fólks. Við megum ekki ræna náttúrugæðum og umhverfi frá börnunum okkar. Ungt fólk að borðinu Síðast en ekki síst telja Vinstri græn mikilvægt að í öllu því sem varðar börn og ungmenni sémikilvægt að þau hafi öfluga rödd sem heyrist og fái aukin völd yfir eigin lífi og ákvörðunum sem snerta þeirra líf. Við viljum færa kosningaaldur sveitarstjórnarkosninga úr 18 í 16 ár og efla þannig lýðræðisvitund og lýðræðisþátttöku ungs fólks í sínu nærumhverfi með öflugum hætti. Stjórnvöld þurfa að sýna í verki að þeim sé raunverulega annt um börn og ungmenni og það þarf að berjast gegn öflum* í samfélaginu sem vinna gegn velferð barna. *já, ég er að tala um kapítalismann. Höfundur er frá Ísafirði og skipar 3. sæti á lista Vinstri grænna í Norðvesturkjördæmi.
Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar
Skoðun Arðsemi og tilgangur - eitt útilokar ekki annað Elva Rakel Jónsdóttir,Erla Ósk Ásgeirsdottir skrifar
Skoðun Neikvæðni í garð sjávarútvegs á Íslandi – orsakir og afleiðingar Kristín Þórarinsdóttir skrifar
Skoðun Gjaldfrjálsar skólamáltíðir – margþættur ávinningur Ludvig Guðmundsson,Guðrún E. Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Húmanisminn í kærleikanum og kærleikurinn í húmanismanum Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar