Garða­bæ ó­heimilt að skerða þjónustu við ellefu ára stúlku

Úrskurðarnefnd velferðarmála úrskurðaði fyrir stuttu í máli ellefu ára fatlaðrar stúlku sem er með NPA, notendastýrða persónulega aðstoð, og foreldra hennar gegn sveitarfélaginu Garðabæ. Stúlkan heitir Halldóra María Árnadóttir og er með viðurkennda þörf fyrir aðstoð allan sólarhringinn. Í úrskurðinum var komist að þeirri niðurstöðu að ekki megi skerða fjölda tíma NPA-samnings Halldóru.

Sveitarfélagið byggi á „ímynduðum tölum“

„Þetta er bara mjög skýr úrskurður þess efnis að það sé ekki heimilt hjá sveitarfélögum að draga frá þá tíma sem sveitarfélagið sjálft, í þessu tilfelli Garðabær, taldi að foreldrar þessa barns væru að annast hana sjálf. Það er ellefu ára gömul stúlka sem þarf að fá sólarhringsaðstoð vegna fötlunar, og Garðabær ákveður að hún fái sólarhringsaðstoð en dregur svo frá einhverja tölu sem Garðabær ímyndar sér að sé eðlilegt að foreldrar hennar annist hana sem hluta af þeirra forsjárskyldum,“ segir Katrín Oddsdóttir, lögmaður fjölskyldunnar.

Í kæru til úrskurðarnefndar var farið fram á að nefndin myndi fella úr gildi niðurstöðu Garðabæjar hvað varðar synjun á 140 klukkustundum NPA-þjónustu á mánuði á þeim forsendum að ástæður Garðabæjar fyrir synjuninni væru ólögmætar.

Katrín telur afstöðu sveitarfélagsins í málinu hafa verið „fáránlega matskennd“ og setur spurningamerki við röksemdarfærslur Garðabæjar. 

„Hvar ætlar Garðabær að sækja sér í fyrstalagi lagastoð og í öðru lagi vald til að ákveða hversu margir tímar þetta eigi að vera. Og í öðru lagi þá er bara loksins búið að kveða á skýrt um það að þetta er ekki heimilt. Barnið á rétt á sinni þjónustu vegna sinnar fötlunar algjörlega óháð því að barnið á síðan líka rétt á því að foreldrar annist hana og það gera þau vissulega mjög vel, alla daga alltaf. En hún þarf samt að fá þessa þjónustu. Þannig það er búið að aðskilja þetta og við vonum náttúrelga bara að þetta sé ekki svona í öðrum sveitarfélögum, en ef svo er þá er eins gott að það verði lagfært hið allra snarasta því þetta er ekki löglegt,“ segir Katrín.

Endalaus barátta við kerfið

Í niðurstöðu úrskurðarnefndar segir að nefndin fái ekki séð að stoð sé fyrir því að telja hefðbundna ummönnun foreldra til ákveðinna vinnustunda í NPA samningi, hvorki samkvæmt lögum, reglugerð né reglum sveitarfélagsins sem þetta efni varða. Í úrskurðarorðum kemur fram að ákvörðun Garðabæjar frá því í janúar sé felld úr gildi og málinu vísað til nýrrar meðferðar hjá sveitarfélaginu. 

Árni Björn Kristjánsson, faðir stúlkunnar, fagnar úrskurðinum. „Þetta er náttúrlega bara gífurleg viðurkenning á því sem við erum búin að halda fram núna í mörg, mörg ár gagnvart Garðabæ þannig það var ótrúlega frábært að fá þennan úrskurð í hendurnar loksins,“ segir Árni.

„Þetta er alltaf endalaus barátta hjá öllum, hvort sem það eru foreldrar langveikra eða fatlaðir sjálfir. Kerfið er þannig uppsett á Íslandi að það er reynt á þolmörk fólks og vonast til þess að fólk gefist bara upp. En í okkar tilfelli þá erum við bara hraustir foreldrar og munum ekkert gefast upp fyrr en við fáum þau réttindi sem dóttir okkar á skilið.“

Árni segir að bærinn sé ekki enn búinn að leiðrétta tímana, en Árni vonar að það verði gert á afgreiðslufundi sem er í dag. „etta ætti náttúrlega að vera fordæmisgefandi úrskurður þannig að við náttúrlega bara vonumst til þess að bærinn bregðist vel við og að fleiri fái sínum rétti framgengt,“ segir Árni.