Hvað er þjóðarmorð? Miriam Petra Ómarsdóttir Awad skrifar 4. ágúst 2024 18:30 Þar sem ég þekki hugtakið sjálf einungis út frá fræðilegu samhengi sem getur verið þungt og erfitt að útskýra, vildi ég deila þýðingu minni á persónulegri lýsingu Bisan Owda á aðstæðum sínum, sem hún birti fyrir nokkrum dögum. Bisan er kvikmyndagerðarkona og ferðalangur, sem eyddi mestum tíma áður fyrr í að búa til ferðamyndbönd og skemmtimyndbönd fyrir börn, en hefur nú verið á linnulausum flótta í 10 mánuði. Ég læt Bisan um orðið: „Svo virðist vera sem margt fólk skilur ekki alveg hvað þjóðarmorð þýðir. Það er alveg eðlilegt af því að slíkt gerist aðeins einu sinni á tíma hverrar kynslóðar, þetta er ekki hversdagslegt fyrirbæri. Þjóðarmorð geta jafnvel átt sér stað bara einu á öld, og koma þá líklegast aðallega fyrir fólk sem lifir undir hernámi eins og við. Mig langar að segja ykkur frá því hvað þjóðarmorð þýðir, samkvæmt minni upplifun af því. Þjóðarmorð er ekki einungis fólgið í herþotunum sem fljúga yfir höfðum okkar, með háþróuðustu vopn sem fyrirfinnast til að myrða óvopnaða almenna borgara. Eftir að þessir óvopnuðu almennu borgarar hafa verið myrtir og húsin þeirra lögð í rúst, lifa einhverjir af og reyna að flýja, hrekjast á flótta. Þau skilja eftir matinn sinn, vatn, föt, allar persónulegar eigur, peninga og lyf og leggjast á flótta í 40 gráðu hita. Það eru engar samgöngur af því að það er ekkert bensín, þar sem hernámið bannar að það sé flutt yfir lokuð landamærin, og þar fyrir utan eru allir bílarnir bilaðir og engir bifvélavirkjar eftir til að laga þá. Þú getur ekki einu sinni fundið asna við kerru, því asnarnir eru úrvinda og deyja í hrönnum. Þannig að þú gengur af stað í miðjum rústunum. Ef heppnin er með þér nærðu að finna svæði til að reisa þér tjald. Í námunda við tjaldið rennur svo skólp, vatn sem er ekki bara skítugt heldur mengað með lömunarveiki, lifrabólgu A og malaríu. Það eru 99% líkur á að barnið þitt fái þessa sjúkdóma, kannski yngsta barnið sem er mest veikburða og næst því að upplifa vökvaskort. Þú ferð næst á sjúkrahúsið en það er ekki hægt að sinna barninu þínu því á sjúkrahúsgólfinu er ekki þverfótað fyrir líkamspörtum og líkum þeirra sem hafa fallið í sprengjuregni. Þegar kemur að þér mun læknirinn segja þér að það sé ekki hægt að sjúkdómsgreina neinn vegna þess að sjúkrahúsin hafa verið starfrækt í 10 mánuði án þess að fá þann búnað sem þau þurfa til að sinna slíku. Læknirinn segir, „mér þykir það leitt, ég get ekki sinnt barninu þínu”, sem er verulegau uppþornað eftir að hafa drukkið óhreint og mengað vatn. Vírusinn mun drepa það, áður en það sveltur. Það er svo mjótt að beinin sjást. Við eigum ekki vökva í æð eða sýklalyf fyrir sárin sem myndast af skítnum og flóabitunum sem fylgja því að búa í þessum aðstæðum. Þjóðarmorð er allt það hræðilegasta sem þú getur hugsað þér, sameinað. Þjóðarmorð er að verða vitni af því sem ég hef lýst hér að ofan, og svo að þurfa að grafa gröf ástvinar þíns með berum höndum. Þjóðarmorð er að vera svangur, tapa trú á mannlegum gildum og fá ekki aðstoð frá neinum. Borgin þín er óþekkjanleg. Hún var vissulega undir hernámi og fátæk fyrir, en var þó ekki svo illa stödd að fólk myndi deyja úr hungri eða fara svangt að sofa. Nú deyr fólk úr hungri og fer að sofa glorhungrað á hverjum degi. Í rauninni hefur það orðið óeðlilegt að ná fullum nætursvefni, enda getur enginn hjálpað neinum lengur. Að lifa af er orðið óbærilega erfitt. Dauðinn er auðveldasti kosturinn. Þannig er þjóðarmorð. Gætið ykkar þegar þið hugsið, „hvernig vita þessir blaðamenn að þetta svæði muni verða sprengt?” Af því að hernámið blekkir ykkur og lætur ykkur halda að það sendi viðvörunarmerki til Gaza. Eftir hverjar 200-300 sprengur „varar hernámið okkur við” með varnarskoti sem drepur líka og eyðileggur. Ég vil ekki heldur að neinn segi „það er augljóst, þau eru með núðlur, ég hef séð það á myndunum þegar ég rýni í þær, þau eru með mat”. Jæja, eftir10 mánuði af manngerðri hungursneyð og hindrunum hernámsins frá því að hleypa öllum þeim mat sem heimurinn hefur reynt að senda okkur í formi hjálpargagna vegna hörmunganna, þá opnar hernámið sína eigin landamærastöð (Karem Abu Salem) og sendir okkur mat sem þau telja sjálf vera rusl. Hernámið stöðvar líka innflutning á lyfjum, lækningabúnaði og hreinlætisvörum. Þú gætir spurt þig, „hvers vegna að koma í veg fyrir lyf og hreinlætisvörur, sérstaklega?”. Nú, hreinlætisvörurnar eru ekki leyfðar svo við getum ekki þvegið okkur um hendurnar, þvegið á okkur andlitið eða þvegið fötin okkar, þannig að við verðum veik af bólusótt og maurakláða - og þegar við leitum okkur læknisaðstoðar þá fáum við ekki lyf. Þetta er lexía sem ég bið til Guðs að þú þurfir aldrei að ganga í gegnum. Og eitt að lokum, þar sem ég er að kafna af þessu þjóðarmorði og langar að létta aðeins á mér: Þjóðarmorð er að horfa á allt klárast og eyðileggast. Allt. Þig langar að laga skóna þína eða sauma saman skyrtuna þína, en þú getur það ekki. Þjóðarmorð er að finna ekki stuttermabol til að klæðast í sumarhitanum. Þjóðarmorð er að klæðast sömu skyrtunni í 10 mánuði, af því að það er skyrtan sem þú klæddist þegar þú flúðir að heiman, heimilinu sem þér hefur verið meinaður aðgangur að allan þennan tíma. Það er það sem þjóðarmorð er. Ég vona að þú upplifir aldrei á eigin skinni að það sem ég segi er satt. Þjóðarmorð er þegar manneskjan er uppgefin, allar vélar eru uppgefnar, öll fötin eru uppgefin, tjöldin eru uppgefin, landið er uppgefið, veggirnir eru uppgefnir. Þjóðarmorð er endir alls lífs, á meðan hernámsvaldið er mjög meðvitað um að ástandið sem það skapar er ekki bara stríðsástand með vopnabrölti, heldur líffræðilegt og andlegt stríðsástand. Andlegt af því að fólk er stanslaust uppgefið því það er stanslaust á flótta. Fólk flýr burt frá einu svæði á meðan annað fólk flýr inn á þetta sama svæði. Enginn veit hvert á að fara. Allstaðar á Gaza fær fólk skipanir um að yfirgefa svæðið. Þú flýrð frá norðri til suðurs og þú færð ekki að snúa aftur norður. Þú getur ekki flutt hlutina þína frá einum stað til annars, því þú veist ekki hvort staðurinn sem þú flýrð til mun skyndilega breytast í sprengjusvæði og þér gert að flýja þaðan aftur. Þú getur ekki farið á flótta neitt meðferðis, hvað þá reynt að flytja eldra fólk eða fatlað fólk úr fjölskyldunni með þér. Líffræðilegt stríð er að fá allskonar vírusa og sjúkdóma sem búið er að útrýma í nútíma samfélögum með réttum lyfjum, eins og lömunarveiki, lifrarbólgu og malaríu, nema nú eru engin lyf til fyrir þig. Vopnabröltið veldur svo því að á hverjum degi er sprengjum varpað á fólk, það er drepið og bókstaflega sprengt í tætlur með nýjustu tækni, upp að því marki að læknar segja „við höfum aldrei séð slík meiðsl áður”. Svo þú áttar þig á því að í ofan á lag þá ertu einhvers konar tilraunadýr. Það er þjóðarmorð. Þetta er þjóðarmorð.” Ég læt orð Bisan Owda duga að sinni og vona að eftir lesturinn séuð þið einhvers vísari - og fyllist jafnvel baráttuhug fyrir að þessu linni. Því það væri sannarlega mín ósk að ef slíkar hörmungar myndu henda mig og okkar þjóð þá myndu aðrir láta sig það varða. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Allt að helmingslíkur á eyðingu byggðar á Íslandi Sigurður Loftur Thorlacius Skoðun Dæmisaga úr raunveruleikanum Sigurður F. Sigurðarson Skoðun Betri stjórnvöld, ekki meiri stjórnvöld Sigríður María Egilsdóttir Skoðun Hin marguntöluðu orkuskipti í bílaflota landsmanna Þorgeir R. Valsson Skoðun Ný Ölfusárbrú – af hverju svona brú? Guðmundur Valur Guðmundsson Skoðun Ábendingar Sameinuðu þjóðanna um hvað betur megi fara í mannréttindamálum á Íslandi Þórhallur Guðmundsson Skoðun Verstu kennarar í heimi Gígja Bjargardóttir Skoðun Friðhelgar fótboltabullur Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Hvenær ætlarðu að flytja heim? Jón Þór Kristjánsson Skoðun Meira fyrir minna: Bætt nýting opinberra fjármuna Álfrún Tryggvadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Allt að helmingslíkur á eyðingu byggðar á Íslandi Sigurður Loftur Thorlacius skrifar Skoðun Dæmisaga úr raunveruleikanum Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Hin marguntöluðu orkuskipti í bílaflota landsmanna Þorgeir R. Valsson skrifar Skoðun Betri stjórnvöld, ekki meiri stjórnvöld Sigríður María Egilsdóttir skrifar Skoðun Ábendingar Sameinuðu þjóðanna um hvað betur megi fara í mannréttindamálum á Íslandi Þórhallur Guðmundsson skrifar Skoðun Blóðmeramálið til umboðsmanns Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Meira fyrir minna: Bætt nýting opinberra fjármuna Álfrún Tryggvadóttir skrifar Skoðun Ný Ölfusárbrú – af hverju svona brú? Guðmundur Valur Guðmundsson skrifar Skoðun Friðhelgar fótboltabullur Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Sex af níu flokkum á móti hvalveiðum Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Allt fyrir listina Brynhildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tryggjum nýliðun bændastéttarinnar Þórdís Bjarnleifsdóttir skrifar Skoðun Óskalisti minn SIgurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin stuðningur við ferðasjóð íþróttafélaga dregur úr ójöfnuði Hannes S. Jónsson skrifar Skoðun Það er þetta með traustið Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Plan Samfylkingar: Svona náum við niður vöxtunum Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun 6000 íbúðirnar sem vantar - í boði borgarinnar Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Samvinnufélög - sóknarfæri á húsnæðismarkaði? Elín H. Jónsdóttir,Guðrún Johnsen skrifar Skoðun Kæri oddviti Samfylkingarnar í Reykjavíkurkjördæmi suður Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Það er enginn á vakt Áslaug Ýr Hjartardóttir skrifar Skoðun Svalur, Valur og Hvalur Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Opið bréf til samninganefnda KÍ og SÍS Guðrún Eik Skúladóttir skrifar Skoðun Ungt fólk og þörfin fyrir skjótar aðgerðir í menntun Fannar Logi Waldorff Sigurðsson skrifar Skoðun Mikilvægasta launaviðtalið Bessí Þóra Jónsdóttir skrifar Skoðun Leikskólaverkfall - slæmur draumur Jóhanna Dröfn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Burt með baráttusöngva úr virkjunarkafla stóriðjustefnunnar Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Örugg skref Samfylkingar í geðheilbrigðismálum Alma Möller,Elín Anna Baldursdóttir,Sævar Már Gústavsson skrifar Skoðun Meiri árangur…fyrir útvalda Aðalheiður Marta Steindórsdóttir skrifar Skoðun Ertu karlmaður á miðjum aldri á breytingarskeiðinu? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Hvenær ætlarðu að flytja heim? Jón Þór Kristjánsson skrifar Sjá meira
Þar sem ég þekki hugtakið sjálf einungis út frá fræðilegu samhengi sem getur verið þungt og erfitt að útskýra, vildi ég deila þýðingu minni á persónulegri lýsingu Bisan Owda á aðstæðum sínum, sem hún birti fyrir nokkrum dögum. Bisan er kvikmyndagerðarkona og ferðalangur, sem eyddi mestum tíma áður fyrr í að búa til ferðamyndbönd og skemmtimyndbönd fyrir börn, en hefur nú verið á linnulausum flótta í 10 mánuði. Ég læt Bisan um orðið: „Svo virðist vera sem margt fólk skilur ekki alveg hvað þjóðarmorð þýðir. Það er alveg eðlilegt af því að slíkt gerist aðeins einu sinni á tíma hverrar kynslóðar, þetta er ekki hversdagslegt fyrirbæri. Þjóðarmorð geta jafnvel átt sér stað bara einu á öld, og koma þá líklegast aðallega fyrir fólk sem lifir undir hernámi eins og við. Mig langar að segja ykkur frá því hvað þjóðarmorð þýðir, samkvæmt minni upplifun af því. Þjóðarmorð er ekki einungis fólgið í herþotunum sem fljúga yfir höfðum okkar, með háþróuðustu vopn sem fyrirfinnast til að myrða óvopnaða almenna borgara. Eftir að þessir óvopnuðu almennu borgarar hafa verið myrtir og húsin þeirra lögð í rúst, lifa einhverjir af og reyna að flýja, hrekjast á flótta. Þau skilja eftir matinn sinn, vatn, föt, allar persónulegar eigur, peninga og lyf og leggjast á flótta í 40 gráðu hita. Það eru engar samgöngur af því að það er ekkert bensín, þar sem hernámið bannar að það sé flutt yfir lokuð landamærin, og þar fyrir utan eru allir bílarnir bilaðir og engir bifvélavirkjar eftir til að laga þá. Þú getur ekki einu sinni fundið asna við kerru, því asnarnir eru úrvinda og deyja í hrönnum. Þannig að þú gengur af stað í miðjum rústunum. Ef heppnin er með þér nærðu að finna svæði til að reisa þér tjald. Í námunda við tjaldið rennur svo skólp, vatn sem er ekki bara skítugt heldur mengað með lömunarveiki, lifrabólgu A og malaríu. Það eru 99% líkur á að barnið þitt fái þessa sjúkdóma, kannski yngsta barnið sem er mest veikburða og næst því að upplifa vökvaskort. Þú ferð næst á sjúkrahúsið en það er ekki hægt að sinna barninu þínu því á sjúkrahúsgólfinu er ekki þverfótað fyrir líkamspörtum og líkum þeirra sem hafa fallið í sprengjuregni. Þegar kemur að þér mun læknirinn segja þér að það sé ekki hægt að sjúkdómsgreina neinn vegna þess að sjúkrahúsin hafa verið starfrækt í 10 mánuði án þess að fá þann búnað sem þau þurfa til að sinna slíku. Læknirinn segir, „mér þykir það leitt, ég get ekki sinnt barninu þínu”, sem er verulegau uppþornað eftir að hafa drukkið óhreint og mengað vatn. Vírusinn mun drepa það, áður en það sveltur. Það er svo mjótt að beinin sjást. Við eigum ekki vökva í æð eða sýklalyf fyrir sárin sem myndast af skítnum og flóabitunum sem fylgja því að búa í þessum aðstæðum. Þjóðarmorð er allt það hræðilegasta sem þú getur hugsað þér, sameinað. Þjóðarmorð er að verða vitni af því sem ég hef lýst hér að ofan, og svo að þurfa að grafa gröf ástvinar þíns með berum höndum. Þjóðarmorð er að vera svangur, tapa trú á mannlegum gildum og fá ekki aðstoð frá neinum. Borgin þín er óþekkjanleg. Hún var vissulega undir hernámi og fátæk fyrir, en var þó ekki svo illa stödd að fólk myndi deyja úr hungri eða fara svangt að sofa. Nú deyr fólk úr hungri og fer að sofa glorhungrað á hverjum degi. Í rauninni hefur það orðið óeðlilegt að ná fullum nætursvefni, enda getur enginn hjálpað neinum lengur. Að lifa af er orðið óbærilega erfitt. Dauðinn er auðveldasti kosturinn. Þannig er þjóðarmorð. Gætið ykkar þegar þið hugsið, „hvernig vita þessir blaðamenn að þetta svæði muni verða sprengt?” Af því að hernámið blekkir ykkur og lætur ykkur halda að það sendi viðvörunarmerki til Gaza. Eftir hverjar 200-300 sprengur „varar hernámið okkur við” með varnarskoti sem drepur líka og eyðileggur. Ég vil ekki heldur að neinn segi „það er augljóst, þau eru með núðlur, ég hef séð það á myndunum þegar ég rýni í þær, þau eru með mat”. Jæja, eftir10 mánuði af manngerðri hungursneyð og hindrunum hernámsins frá því að hleypa öllum þeim mat sem heimurinn hefur reynt að senda okkur í formi hjálpargagna vegna hörmunganna, þá opnar hernámið sína eigin landamærastöð (Karem Abu Salem) og sendir okkur mat sem þau telja sjálf vera rusl. Hernámið stöðvar líka innflutning á lyfjum, lækningabúnaði og hreinlætisvörum. Þú gætir spurt þig, „hvers vegna að koma í veg fyrir lyf og hreinlætisvörur, sérstaklega?”. Nú, hreinlætisvörurnar eru ekki leyfðar svo við getum ekki þvegið okkur um hendurnar, þvegið á okkur andlitið eða þvegið fötin okkar, þannig að við verðum veik af bólusótt og maurakláða - og þegar við leitum okkur læknisaðstoðar þá fáum við ekki lyf. Þetta er lexía sem ég bið til Guðs að þú þurfir aldrei að ganga í gegnum. Og eitt að lokum, þar sem ég er að kafna af þessu þjóðarmorði og langar að létta aðeins á mér: Þjóðarmorð er að horfa á allt klárast og eyðileggast. Allt. Þig langar að laga skóna þína eða sauma saman skyrtuna þína, en þú getur það ekki. Þjóðarmorð er að finna ekki stuttermabol til að klæðast í sumarhitanum. Þjóðarmorð er að klæðast sömu skyrtunni í 10 mánuði, af því að það er skyrtan sem þú klæddist þegar þú flúðir að heiman, heimilinu sem þér hefur verið meinaður aðgangur að allan þennan tíma. Það er það sem þjóðarmorð er. Ég vona að þú upplifir aldrei á eigin skinni að það sem ég segi er satt. Þjóðarmorð er þegar manneskjan er uppgefin, allar vélar eru uppgefnar, öll fötin eru uppgefin, tjöldin eru uppgefin, landið er uppgefið, veggirnir eru uppgefnir. Þjóðarmorð er endir alls lífs, á meðan hernámsvaldið er mjög meðvitað um að ástandið sem það skapar er ekki bara stríðsástand með vopnabrölti, heldur líffræðilegt og andlegt stríðsástand. Andlegt af því að fólk er stanslaust uppgefið því það er stanslaust á flótta. Fólk flýr burt frá einu svæði á meðan annað fólk flýr inn á þetta sama svæði. Enginn veit hvert á að fara. Allstaðar á Gaza fær fólk skipanir um að yfirgefa svæðið. Þú flýrð frá norðri til suðurs og þú færð ekki að snúa aftur norður. Þú getur ekki flutt hlutina þína frá einum stað til annars, því þú veist ekki hvort staðurinn sem þú flýrð til mun skyndilega breytast í sprengjusvæði og þér gert að flýja þaðan aftur. Þú getur ekki farið á flótta neitt meðferðis, hvað þá reynt að flytja eldra fólk eða fatlað fólk úr fjölskyldunni með þér. Líffræðilegt stríð er að fá allskonar vírusa og sjúkdóma sem búið er að útrýma í nútíma samfélögum með réttum lyfjum, eins og lömunarveiki, lifrarbólgu og malaríu, nema nú eru engin lyf til fyrir þig. Vopnabröltið veldur svo því að á hverjum degi er sprengjum varpað á fólk, það er drepið og bókstaflega sprengt í tætlur með nýjustu tækni, upp að því marki að læknar segja „við höfum aldrei séð slík meiðsl áður”. Svo þú áttar þig á því að í ofan á lag þá ertu einhvers konar tilraunadýr. Það er þjóðarmorð. Þetta er þjóðarmorð.” Ég læt orð Bisan Owda duga að sinni og vona að eftir lesturinn séuð þið einhvers vísari - og fyllist jafnvel baráttuhug fyrir að þessu linni. Því það væri sannarlega mín ósk að ef slíkar hörmungar myndu henda mig og okkar þjóð þá myndu aðrir láta sig það varða.
Ábendingar Sameinuðu þjóðanna um hvað betur megi fara í mannréttindamálum á Íslandi Þórhallur Guðmundsson Skoðun
Skoðun Ábendingar Sameinuðu þjóðanna um hvað betur megi fara í mannréttindamálum á Íslandi Þórhallur Guðmundsson skrifar
Skoðun Kæri oddviti Samfylkingarnar í Reykjavíkurkjördæmi suður Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Örugg skref Samfylkingar í geðheilbrigðismálum Alma Möller,Elín Anna Baldursdóttir,Sævar Már Gústavsson skrifar
Ábendingar Sameinuðu þjóðanna um hvað betur megi fara í mannréttindamálum á Íslandi Þórhallur Guðmundsson Skoðun