Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir og Dögg Guðmundsdóttir skrifa 26. júlí 2024 09:01 Carnivore mataræði hefur verið áberandi undanfarið og vinsældir þess aukist vegna áhrifaríkrar samfélagsmiðla herferðar og áhrifavalda. Mataræðið samanstendur eingöngu af kjöti og dýraafurðum líkt og hráum mjólkurvörum en einnig töluvert miklu salti og smjöri. Engin matvæli úr plönturíki eru leyfð svo þú mátt ekki neyta ávaxta, grænmetis, korns, hneta eða belgjurta og ekki einu sinni kryddjurta. Mataræðið er því eins og sést, verulega takmarkandi. Stæðilegir karlmenn sjást gjarnan berir að ofan á samfélagsmiðlum að reyna sannfæra aðra um heilsueflingu mataræðisins með sýnilega kviðvöðva að vopni þar sem þeir hrópa sannfærandi gríðarlega flóknar staðhæfingar sem eiga oft ekki við nein rök að styðjast. Oftar en ekki með óáreiðanlegar, úreltar og/eða ‘cherry pick-aðar’ rannsóknir á dýrum sér til stuðnings. Mikilvægt er að hafa í huga að þó að carnivore mataræðið geti mögulega gefið þér orkuefnin í þeim hlutföllum að þú komist í það líkamlega útlitslega form sem þú vilt þá er svo margt að gerast innra með sem þú sérð ekki. Þeir lífsstílssjúkdómar sem að carnivore mataræðið eykur líkurnar á eru aldurstengdir og taka tíma að þróast og eru þetta aðallega ristilkrabbamein og hjarta- og æðasjúkdómar. Það er því ekki þannig að eftir 6 mánuði vaknirðu allt í einu með krabbamein og kransæðastíflu en alveg skínandi fína kviðvöðva. Einnig eru þessir þættir allir ósýnilegir sem að þú finnur ekki fyrir á meðan að þeir gerast. Þú finnur ekki fyrir æðunum þínum stíflast hægt og rólega né krabbameini að myndast í ristli. Mikið magn af rauðu kjöti, unnu kjöti, salti og mettaðri fitu eykur líkurnar töluvert á hjarta- og æðasjúkdómum. Mikil neysla á rauðu kjöti ein og sér eykur líkur á ristilkrabbameini og þegar að kemur að unnu kjöti aukast líkur á ristilkrabbameini og magakrabbameini. Það er því góð ástæða fyrir því að næringarráðleggingar mæla ekki með neyslu á rauðu kjöti yfir 500 g á viku en það finnast ekki tengsl við verri heilsufarsútkomur við neyslu upp að því magni. Svo eykst hættan á meltingarfærakrabbameinum og hjarta- og æðsjúkdómum þegar magnið er komið yfir 500 g á viku. Í carnivore mataræðinu eru svo einnig matvæli tekin út sem hafa verndandi áhrif gegn þessum sjúkdómum, eins og trefjaríkt korn, ávextir og grænmeti. Gallar mataræðisins einskorðast þó ekki aðeins við auknar líkur á ákveðnum krabbameinum og hjarta- og æðasjúkdómum heldur er einnig hætta á næringarefnaskorti. C vítamín finnst ekki í nægilegu magni í dýraafurðum og er því hætta á skyrbjúg. Að útiloka öll matvæli úr jurtaríki útilokar svo líka trefjar og önnur æskileg plöntunæringarefni sem eru mikilvæg heilsunni. Skortur á trefjum getur leitt til hægðatregðu og annarra meltingarvandamála auk þess sem við þurfum trefjar fyrir heilbrigða þarmaflóru sem spilar gríðarlega stóran þátt í heilsu okkar. Hinir háværu áhrifavaldar carnivore mataræðisins eru einnig gríðarlega öflugir talsmenn gegn næringarfræðingum, tala um næringarfræði sem ‘kaótíska’ og segja ráðleggingar næringarfræðinga og Embætti Landlæknis úreltar. Það er því mikilvægt að nefna að umrædd óreiða kemur ekki frá næringarfræðingum heldur frá hinum ómenntuðu ‘sérfræðingum’ sem skipta reglulega um skoðanir og fara úr einum öfgum í aðrar sem verður til þess að fólk heyrir stanslaust mismunandi hluti. Næringarfræðingar eru upp til hópa að reyna eftir fremsta megni að leiðrétta vitleysuna frá þeim sem valda ringulreiðinni og breytast ráðleggingar næringarfræðinga almennt lítið varðandi lýðheilsu. Hvað varðar ráðleggingar Embætti Landlæknis þá eru þær í reglulegri endurskoðun miðað við stöðu þekkingar og nýjar rannsóknir skoðaðar með tilliti til hvort einhverju mætti breyta. Breytingarnar eru sjaldnast stórtækar þar sem niðurstöður rannsókna eru hvorki jafn dramatískar né öfgafullar og næringarupplýsingar áhrifavalda. Næringarvísindin og ráðleggingar eru almennt ekki að breytast mikið og vitum við ansi margt af þó nokkuð mikilli vissu um hvaða mataræði er gott heilsunni. Hvernig við nærum okkur í dag getur haft mikið að segja um heilsu okkar seinna á lífsleiðinni. Fögur fyrirheit um betri heilsu, aukin afköst og lægri fituprósentu með mataræði sem gengur þvert gegn því sem vísindin gefa til kynna er að öllum líkindum ekki lausnin þó að það sé sett fram á mjög svo sannfærandi hátt. Þá er einnig hægt að öðlast alla þessa upptöldu kosti með næringarríku fjölbreyttu mataræði án öfga. Að lokum er gott að muna að næringarfræði er jú vísindi en ekki skoðun. Höfundar eru meistaranemar í næringarfræði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Halldór 26.07.2025 Halldór Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson skrifar Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson skrifar Sjá meira
Carnivore mataræði hefur verið áberandi undanfarið og vinsældir þess aukist vegna áhrifaríkrar samfélagsmiðla herferðar og áhrifavalda. Mataræðið samanstendur eingöngu af kjöti og dýraafurðum líkt og hráum mjólkurvörum en einnig töluvert miklu salti og smjöri. Engin matvæli úr plönturíki eru leyfð svo þú mátt ekki neyta ávaxta, grænmetis, korns, hneta eða belgjurta og ekki einu sinni kryddjurta. Mataræðið er því eins og sést, verulega takmarkandi. Stæðilegir karlmenn sjást gjarnan berir að ofan á samfélagsmiðlum að reyna sannfæra aðra um heilsueflingu mataræðisins með sýnilega kviðvöðva að vopni þar sem þeir hrópa sannfærandi gríðarlega flóknar staðhæfingar sem eiga oft ekki við nein rök að styðjast. Oftar en ekki með óáreiðanlegar, úreltar og/eða ‘cherry pick-aðar’ rannsóknir á dýrum sér til stuðnings. Mikilvægt er að hafa í huga að þó að carnivore mataræðið geti mögulega gefið þér orkuefnin í þeim hlutföllum að þú komist í það líkamlega útlitslega form sem þú vilt þá er svo margt að gerast innra með sem þú sérð ekki. Þeir lífsstílssjúkdómar sem að carnivore mataræðið eykur líkurnar á eru aldurstengdir og taka tíma að þróast og eru þetta aðallega ristilkrabbamein og hjarta- og æðasjúkdómar. Það er því ekki þannig að eftir 6 mánuði vaknirðu allt í einu með krabbamein og kransæðastíflu en alveg skínandi fína kviðvöðva. Einnig eru þessir þættir allir ósýnilegir sem að þú finnur ekki fyrir á meðan að þeir gerast. Þú finnur ekki fyrir æðunum þínum stíflast hægt og rólega né krabbameini að myndast í ristli. Mikið magn af rauðu kjöti, unnu kjöti, salti og mettaðri fitu eykur líkurnar töluvert á hjarta- og æðasjúkdómum. Mikil neysla á rauðu kjöti ein og sér eykur líkur á ristilkrabbameini og þegar að kemur að unnu kjöti aukast líkur á ristilkrabbameini og magakrabbameini. Það er því góð ástæða fyrir því að næringarráðleggingar mæla ekki með neyslu á rauðu kjöti yfir 500 g á viku en það finnast ekki tengsl við verri heilsufarsútkomur við neyslu upp að því magni. Svo eykst hættan á meltingarfærakrabbameinum og hjarta- og æðsjúkdómum þegar magnið er komið yfir 500 g á viku. Í carnivore mataræðinu eru svo einnig matvæli tekin út sem hafa verndandi áhrif gegn þessum sjúkdómum, eins og trefjaríkt korn, ávextir og grænmeti. Gallar mataræðisins einskorðast þó ekki aðeins við auknar líkur á ákveðnum krabbameinum og hjarta- og æðasjúkdómum heldur er einnig hætta á næringarefnaskorti. C vítamín finnst ekki í nægilegu magni í dýraafurðum og er því hætta á skyrbjúg. Að útiloka öll matvæli úr jurtaríki útilokar svo líka trefjar og önnur æskileg plöntunæringarefni sem eru mikilvæg heilsunni. Skortur á trefjum getur leitt til hægðatregðu og annarra meltingarvandamála auk þess sem við þurfum trefjar fyrir heilbrigða þarmaflóru sem spilar gríðarlega stóran þátt í heilsu okkar. Hinir háværu áhrifavaldar carnivore mataræðisins eru einnig gríðarlega öflugir talsmenn gegn næringarfræðingum, tala um næringarfræði sem ‘kaótíska’ og segja ráðleggingar næringarfræðinga og Embætti Landlæknis úreltar. Það er því mikilvægt að nefna að umrædd óreiða kemur ekki frá næringarfræðingum heldur frá hinum ómenntuðu ‘sérfræðingum’ sem skipta reglulega um skoðanir og fara úr einum öfgum í aðrar sem verður til þess að fólk heyrir stanslaust mismunandi hluti. Næringarfræðingar eru upp til hópa að reyna eftir fremsta megni að leiðrétta vitleysuna frá þeim sem valda ringulreiðinni og breytast ráðleggingar næringarfræðinga almennt lítið varðandi lýðheilsu. Hvað varðar ráðleggingar Embætti Landlæknis þá eru þær í reglulegri endurskoðun miðað við stöðu þekkingar og nýjar rannsóknir skoðaðar með tilliti til hvort einhverju mætti breyta. Breytingarnar eru sjaldnast stórtækar þar sem niðurstöður rannsókna eru hvorki jafn dramatískar né öfgafullar og næringarupplýsingar áhrifavalda. Næringarvísindin og ráðleggingar eru almennt ekki að breytast mikið og vitum við ansi margt af þó nokkuð mikilli vissu um hvaða mataræði er gott heilsunni. Hvernig við nærum okkur í dag getur haft mikið að segja um heilsu okkar seinna á lífsleiðinni. Fögur fyrirheit um betri heilsu, aukin afköst og lægri fituprósentu með mataræði sem gengur þvert gegn því sem vísindin gefa til kynna er að öllum líkindum ekki lausnin þó að það sé sett fram á mjög svo sannfærandi hátt. Þá er einnig hægt að öðlast alla þessa upptöldu kosti með næringarríku fjölbreyttu mataræði án öfga. Að lokum er gott að muna að næringarfræði er jú vísindi en ekki skoðun. Höfundar eru meistaranemar í næringarfræði.
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar