„Allt sem gerist í Brussel snertir okkur“ Rafn Ágúst Ragnarsson skrifar 9. júní 2024 13:00 Vilborg Ása Guðjónsdóttir alþjóðastjórnmálafræðingur rýnir í yfirstandandi kosningar til Evrópuþings. Vísir/Samsett Einni stærstu lýðræðislegu aðgerð heims lýkur í dag þar sem kosið er til Evrópuþings í 21 af 27 aðildarríkjum Evrópusambandsins. Um 370 milljónir manna eru á kjörskrá og keppt er um 720 sæti. Kjósendur í Þýskalandi, Frakklandi, Ítalíu, Spáni og Póllandi svo nokkur dæmi séu nefnd kjósa í dag, á síðasta degi kosninga sem hófust í Hollandi á fimmtudaginn. Vilborg Ása Guðjónsdóttir, alþjóðastjórnmálafræðingur segir innflytjendamálin, stækkun umfangs Evrópusambandsins og öryggis- og varnarmálin efst á baugi evrópskra kjósenda að þessu sinni. Hún segir jafnframt að stór mál sem varða okkur Íslendinga séu undir. Evrópuþingið og ráðherraráðið eru þær tvær stofnanir sem semja um frumvörp svo þau taki gildi fyrir öll aðildarríki. Frumvörpin eru lögð fram af framkvæmdastjórninni. Evrópusambandið er með stærri stjórnsýslubatteríum heims og því ekki að furða að margir Íslendingar séu ekki alveg með á nótunum varðandi það sem fer þar fram og hvernig það hefur áhrif á Íslendinga. Margir evrópskir ríkisborgarar eru ekki klárir á því sjálfir. En Evrópuþingið er gríðarlega mikilvægt og mótar stefnur og markmið Evrópusambandsins til fleiri ára. Það gegnir viðamiklu eftirlitshlutverki með framkvæmdavaldinu, sem er framkvæmdastjórnin, og tryggir að beinkjörnir fulltrúar íbúa aðildarríkja geti haft áhrif á mótun, aðlögun, samþykki eða þá höfnun á frumvörpum í samvinnu við ráðherraráðið. Hægrisveifla í aðsigi Útgönguspár og skoðanakannanir benda til þess að jaðarhægri flokkar eigi eftir að sækja verulega í sig veðrið og talað er um afdráttarmikil hægrisveifla sé í vændum þegar niðurstöður kosninganna liggja ljósar fyrir í kvöld. Vilborg Ása segir töluverðar líkur á því en að ólíklegt sé að þeim takist að koma sér saman um meirihlutasamstarf. „Það virðast vera töluverðar líkur á því. Í það minnsta að þessir svokölluðu öfgahægri flokkar muni sækja í sig veðrið og fái aukinn styrk í Evrópuþinginu. Nýjustu kannanir sýna nú að að líkindum muni þessir flokkar ekki fá meirihluta. Að það verði hófsamari flokkar enn þá með meirihluta í þinginu en að áhrifin verði aukin frá þessum væng stjórnmálanna,“ segir hún. Erfitt fyrir jaðarflokkanna að ná saman Útgönguspár í Hollandi og annars staðar þar sem kosningum er lokið benda til þess að hófsamari hægrimenn í þinghópi Ursulu von der Leyen, kristilegra demókrata, haldi stærstum hluta þingsætanna. Rætist spár um stóra hægrisveiflu í kvöld getur komið til þess að hún þurfi að vinna þéttar með jaðarhægri þinghópum til að tryggja sér forsetaembættið. Marine Le Pen er leiðtogi frönsku Þjóðfylkingarinnar.AP/Aurelien Morissard Marine Le Pen, leiðtogi Þjóðfylkingarinnar í Frakklandi, hefur barist fyrir því að sameina jaðarhægrið á þinginu en það hefur gengið brösulega. Tillögur hennar um myndun svokallaðs „ofurþinghóps“ jaðarhægrimanna hafa ekki hlotið mikinn hljómgrunn. Ólík sjónarmið hvað varðar stuðning við Úkraínu og umfang evrópskrar stjórnsýslu standa í vegi fyrir slíku bandalagi. „Ég held að það sé almennt talið að það verði mjög erfitt fyrir þessa flokka að ná saman. Það þyrfti ekki bara þessa stærstu flokka á þessum væng heldur líka minni flokka til þess að ná meirihluta og það er talið mjög ólíklegt,“ segir Vilborg. Tvísýnt um endurkjör von der Leyen Ursula von der Leyen, forseti framkvæmdastjórnar, sækist eftir öðru kjörtímabili en til þess þarf hún staðfestingu meirihluta þingsins. Hún varð fyrsti kvenforseti framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins í kjölfar síðustu kosninga árið 2019 en tvísýnt er um að hún nái endurkjöri. Hún er leiðtogi þinghóps kristilegra demókrata, hófsamra hægrimanna, sem er stærsti þinghópur Evrópuþingsins. Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins fer með framkvæmdavald sambandsins og felast störf hennar aðallega í því að semja frumvörp og setja nýja löggjöf. Í henni sitja 27 fulltrúar ásamt forsetanum, einn frá hverju aðildarríki sambandsins. Ursula von der Leyen tók við forsæti framkvæmdastjórnar fyrst kvenna árið 2019.AP/Sven Hoppe „Hún þarf að vera útnefnd af leiðtogaráðinu og það eru nú taldar ágætar líkur á að það verði en svo þarf hún meirihluta á Evrópuþinginu á bakvið sig. Það er álitið að það verði mjög erfitt fyrir hana að ná því. Ekki ómögulegt en síðast þegar hún varð fyrsti kvenforseti framkvæmdastjórnarinnar árið 2019 þá gerði hún það með níu atkvæðum og það er talið að það jafnvel gæti orðið mjórra á mununum núna,“ segir Vilborg. „Hinir flokkahóparnir eru með aðra frambjóðendur í embættið en það hefur enginn vakið sérstaklega athygli sem hennar andstæðingur, einhver sem myndi raunverulega velta henni úr sessi,“ bætir hún við. Kosningarnar varði Íslendinga Vilborg segir það skipta máli fyrir okkur Íslendinga hver sitji í Evrópuþinginu. Þrátt fyrir að þingið sé ekki valdamesta stofnun sambandsins afgreiði þau stór mál sem varða Íslendinga svo sem efnahags- og umhverfismál sem og varnarmál. „Við erum auðvitað hluti af evrópskum vinnumarkaði í gegnum EES-samninginn, sömuleiðis umhverfismálin, við erum þar nátengd og erum hluti af umhverfis- og loftslagsáætlunum ESB. Allt sem gerist í Brussel mun snerta okkur á einhvern hátt,“ segir Vilborg. „Þannig að það skiptir máli hverjir sitja á Evrópuþinginu.“ Fyrstu tölur birtast síðdegis í dag og í kvöld ættu línur að fara að skýrast varðandi valdahlutföll á Evrópuþinginu næstu fimm árin. Evrópusambandið Tengdar fréttir Írar kjósa til Evrópuþings Næststærstu lýðræðislegu kosningar heims á eftir þeim indversku fara nú fram í öllum 27 aðildarríkjum Evrópusambandsnins. Kosið er um fleiri en sjöhundruð sæti í Evrópuþinginu fram á sunnudag. Írar ganga til kosninga til Evrópuþingsins í dag. Kjörstaðir opnuðu klukkan sjö í morgun og loka þeir klukkan tíu. Írar senda fjórtán fulltrúa á þingið en alls sitja þar 720 fulltrúar frá öllum aðildarríkjum sambandsins. 7. júní 2024 12:07 Flæmskur aðskilnaðarflokkur sækir í sig veðrið Í dag ganga Belgar til þingkosninga ásamt því að kjósa til Evrópuþingsins. Skoðanakannanir benda til þess að flokkur sem berst fyrir því að leysa landið upp muni bæta talsverðu við sig. 8. júní 2024 15:12 Fyrstu úrslit Evrópukosninga staðfesta uppgang fjarhægrisins Vinstriflokkarnir í Hollandi virðast hafa haft nauman sigur á fjarhægri flokki í Evrópuþingskosningum þar í dag. Holland er fyrsta landið sem kýs í kosningunum en hægri- og fjarhægri flokkum er almennt spáð góðu gengi í álfunni. 6. júní 2024 23:33 Mest lesið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Erlent Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu Innlent Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Innlent Rafrettukóngur og eigandi Drekans sakaðir um 740 milljóna brot Innlent „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Innlent Reyndist ekki faðir stúlknanna Innlent Nafn mannsins sem lést í vinnuslysi í Árborg Innlent Fleiri fréttir Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Hafa séð Hezbollah fyrir símboðum í tvö ár Gera umfangsmiklar árásir í Líbanon Felldu tugi og brenndu forsetaflugvélina Reyna að stöðva olíuleka eftir að skip sökk við Grænland Neyðarástand vegna skógarelda í Portúgal Margrét Þórhildur á sjúkrahúsi Átta ára tók fjölskyldubílinn, ók í Target og fékk sér frappó Tuttugu konur saka Mohamed Al Fayed um kynferðisofbeldi 20 létust og 450 slösuðust þegar talstöðvarnar sprungu Vitorðsmaður viðurkennir að hafa gert það sama og Pelicot Þrír handteknir eftir skotárás við skóla í Osló Talstöðvar springa einnig í Beirút Harris eykur forskotið á landsvísu Þverár Amasonfljóts þorna upp sem aldrei fyrr Símboðarnir sagðir koma frá ungversku skúffufélagi Meta úthýsir rússneskum ríkisfjölmiðlum Stærðarinnar sprengingar í vopnageymslu í Rússlandi Telur að hægt hefði verið að koma í veg fyrir kafbátsslysið Microsoft segir rússneskt tröllabú á bak við falsáróður um Harris Neitað um lausn gegn tryggingu og á yfir höfði sér lífstíðarfangelsi 169 börn sem fæddust eftir 7. október á lista yfir látnu Settu sprengjur í símboðana Látin eftir hákarlaárás suður af Kanaríeyjum „Það er hula yfir sólinni“ Norskur læknir grunaður um að nauðga 88 konum Tæplega þrjú þúsund slasaðir eftir að símboðar sprungu Stækkar herinn í þriðja sinn Verður kanslaraefni Kristilegra demókrata „Ég er nauðgari eins og hinir mennirnir hér inni“ Sjá meira
Vilborg Ása Guðjónsdóttir, alþjóðastjórnmálafræðingur segir innflytjendamálin, stækkun umfangs Evrópusambandsins og öryggis- og varnarmálin efst á baugi evrópskra kjósenda að þessu sinni. Hún segir jafnframt að stór mál sem varða okkur Íslendinga séu undir. Evrópuþingið og ráðherraráðið eru þær tvær stofnanir sem semja um frumvörp svo þau taki gildi fyrir öll aðildarríki. Frumvörpin eru lögð fram af framkvæmdastjórninni. Evrópusambandið er með stærri stjórnsýslubatteríum heims og því ekki að furða að margir Íslendingar séu ekki alveg með á nótunum varðandi það sem fer þar fram og hvernig það hefur áhrif á Íslendinga. Margir evrópskir ríkisborgarar eru ekki klárir á því sjálfir. En Evrópuþingið er gríðarlega mikilvægt og mótar stefnur og markmið Evrópusambandsins til fleiri ára. Það gegnir viðamiklu eftirlitshlutverki með framkvæmdavaldinu, sem er framkvæmdastjórnin, og tryggir að beinkjörnir fulltrúar íbúa aðildarríkja geti haft áhrif á mótun, aðlögun, samþykki eða þá höfnun á frumvörpum í samvinnu við ráðherraráðið. Hægrisveifla í aðsigi Útgönguspár og skoðanakannanir benda til þess að jaðarhægri flokkar eigi eftir að sækja verulega í sig veðrið og talað er um afdráttarmikil hægrisveifla sé í vændum þegar niðurstöður kosninganna liggja ljósar fyrir í kvöld. Vilborg Ása segir töluverðar líkur á því en að ólíklegt sé að þeim takist að koma sér saman um meirihlutasamstarf. „Það virðast vera töluverðar líkur á því. Í það minnsta að þessir svokölluðu öfgahægri flokkar muni sækja í sig veðrið og fái aukinn styrk í Evrópuþinginu. Nýjustu kannanir sýna nú að að líkindum muni þessir flokkar ekki fá meirihluta. Að það verði hófsamari flokkar enn þá með meirihluta í þinginu en að áhrifin verði aukin frá þessum væng stjórnmálanna,“ segir hún. Erfitt fyrir jaðarflokkanna að ná saman Útgönguspár í Hollandi og annars staðar þar sem kosningum er lokið benda til þess að hófsamari hægrimenn í þinghópi Ursulu von der Leyen, kristilegra demókrata, haldi stærstum hluta þingsætanna. Rætist spár um stóra hægrisveiflu í kvöld getur komið til þess að hún þurfi að vinna þéttar með jaðarhægri þinghópum til að tryggja sér forsetaembættið. Marine Le Pen er leiðtogi frönsku Þjóðfylkingarinnar.AP/Aurelien Morissard Marine Le Pen, leiðtogi Þjóðfylkingarinnar í Frakklandi, hefur barist fyrir því að sameina jaðarhægrið á þinginu en það hefur gengið brösulega. Tillögur hennar um myndun svokallaðs „ofurþinghóps“ jaðarhægrimanna hafa ekki hlotið mikinn hljómgrunn. Ólík sjónarmið hvað varðar stuðning við Úkraínu og umfang evrópskrar stjórnsýslu standa í vegi fyrir slíku bandalagi. „Ég held að það sé almennt talið að það verði mjög erfitt fyrir þessa flokka að ná saman. Það þyrfti ekki bara þessa stærstu flokka á þessum væng heldur líka minni flokka til þess að ná meirihluta og það er talið mjög ólíklegt,“ segir Vilborg. Tvísýnt um endurkjör von der Leyen Ursula von der Leyen, forseti framkvæmdastjórnar, sækist eftir öðru kjörtímabili en til þess þarf hún staðfestingu meirihluta þingsins. Hún varð fyrsti kvenforseti framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins í kjölfar síðustu kosninga árið 2019 en tvísýnt er um að hún nái endurkjöri. Hún er leiðtogi þinghóps kristilegra demókrata, hófsamra hægrimanna, sem er stærsti þinghópur Evrópuþingsins. Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins fer með framkvæmdavald sambandsins og felast störf hennar aðallega í því að semja frumvörp og setja nýja löggjöf. Í henni sitja 27 fulltrúar ásamt forsetanum, einn frá hverju aðildarríki sambandsins. Ursula von der Leyen tók við forsæti framkvæmdastjórnar fyrst kvenna árið 2019.AP/Sven Hoppe „Hún þarf að vera útnefnd af leiðtogaráðinu og það eru nú taldar ágætar líkur á að það verði en svo þarf hún meirihluta á Evrópuþinginu á bakvið sig. Það er álitið að það verði mjög erfitt fyrir hana að ná því. Ekki ómögulegt en síðast þegar hún varð fyrsti kvenforseti framkvæmdastjórnarinnar árið 2019 þá gerði hún það með níu atkvæðum og það er talið að það jafnvel gæti orðið mjórra á mununum núna,“ segir Vilborg. „Hinir flokkahóparnir eru með aðra frambjóðendur í embættið en það hefur enginn vakið sérstaklega athygli sem hennar andstæðingur, einhver sem myndi raunverulega velta henni úr sessi,“ bætir hún við. Kosningarnar varði Íslendinga Vilborg segir það skipta máli fyrir okkur Íslendinga hver sitji í Evrópuþinginu. Þrátt fyrir að þingið sé ekki valdamesta stofnun sambandsins afgreiði þau stór mál sem varða Íslendinga svo sem efnahags- og umhverfismál sem og varnarmál. „Við erum auðvitað hluti af evrópskum vinnumarkaði í gegnum EES-samninginn, sömuleiðis umhverfismálin, við erum þar nátengd og erum hluti af umhverfis- og loftslagsáætlunum ESB. Allt sem gerist í Brussel mun snerta okkur á einhvern hátt,“ segir Vilborg. „Þannig að það skiptir máli hverjir sitja á Evrópuþinginu.“ Fyrstu tölur birtast síðdegis í dag og í kvöld ættu línur að fara að skýrast varðandi valdahlutföll á Evrópuþinginu næstu fimm árin.
Evrópusambandið Tengdar fréttir Írar kjósa til Evrópuþings Næststærstu lýðræðislegu kosningar heims á eftir þeim indversku fara nú fram í öllum 27 aðildarríkjum Evrópusambandsnins. Kosið er um fleiri en sjöhundruð sæti í Evrópuþinginu fram á sunnudag. Írar ganga til kosninga til Evrópuþingsins í dag. Kjörstaðir opnuðu klukkan sjö í morgun og loka þeir klukkan tíu. Írar senda fjórtán fulltrúa á þingið en alls sitja þar 720 fulltrúar frá öllum aðildarríkjum sambandsins. 7. júní 2024 12:07 Flæmskur aðskilnaðarflokkur sækir í sig veðrið Í dag ganga Belgar til þingkosninga ásamt því að kjósa til Evrópuþingsins. Skoðanakannanir benda til þess að flokkur sem berst fyrir því að leysa landið upp muni bæta talsverðu við sig. 8. júní 2024 15:12 Fyrstu úrslit Evrópukosninga staðfesta uppgang fjarhægrisins Vinstriflokkarnir í Hollandi virðast hafa haft nauman sigur á fjarhægri flokki í Evrópuþingskosningum þar í dag. Holland er fyrsta landið sem kýs í kosningunum en hægri- og fjarhægri flokkum er almennt spáð góðu gengi í álfunni. 6. júní 2024 23:33 Mest lesið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Erlent Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu Innlent Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Innlent Rafrettukóngur og eigandi Drekans sakaðir um 740 milljóna brot Innlent „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Innlent Reyndist ekki faðir stúlknanna Innlent Nafn mannsins sem lést í vinnuslysi í Árborg Innlent Fleiri fréttir Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Hafa séð Hezbollah fyrir símboðum í tvö ár Gera umfangsmiklar árásir í Líbanon Felldu tugi og brenndu forsetaflugvélina Reyna að stöðva olíuleka eftir að skip sökk við Grænland Neyðarástand vegna skógarelda í Portúgal Margrét Þórhildur á sjúkrahúsi Átta ára tók fjölskyldubílinn, ók í Target og fékk sér frappó Tuttugu konur saka Mohamed Al Fayed um kynferðisofbeldi 20 létust og 450 slösuðust þegar talstöðvarnar sprungu Vitorðsmaður viðurkennir að hafa gert það sama og Pelicot Þrír handteknir eftir skotárás við skóla í Osló Talstöðvar springa einnig í Beirút Harris eykur forskotið á landsvísu Þverár Amasonfljóts þorna upp sem aldrei fyrr Símboðarnir sagðir koma frá ungversku skúffufélagi Meta úthýsir rússneskum ríkisfjölmiðlum Stærðarinnar sprengingar í vopnageymslu í Rússlandi Telur að hægt hefði verið að koma í veg fyrir kafbátsslysið Microsoft segir rússneskt tröllabú á bak við falsáróður um Harris Neitað um lausn gegn tryggingu og á yfir höfði sér lífstíðarfangelsi 169 börn sem fæddust eftir 7. október á lista yfir látnu Settu sprengjur í símboðana Látin eftir hákarlaárás suður af Kanaríeyjum „Það er hula yfir sólinni“ Norskur læknir grunaður um að nauðga 88 konum Tæplega þrjú þúsund slasaðir eftir að símboðar sprungu Stækkar herinn í þriðja sinn Verður kanslaraefni Kristilegra demókrata „Ég er nauðgari eins og hinir mennirnir hér inni“ Sjá meira
Írar kjósa til Evrópuþings Næststærstu lýðræðislegu kosningar heims á eftir þeim indversku fara nú fram í öllum 27 aðildarríkjum Evrópusambandsnins. Kosið er um fleiri en sjöhundruð sæti í Evrópuþinginu fram á sunnudag. Írar ganga til kosninga til Evrópuþingsins í dag. Kjörstaðir opnuðu klukkan sjö í morgun og loka þeir klukkan tíu. Írar senda fjórtán fulltrúa á þingið en alls sitja þar 720 fulltrúar frá öllum aðildarríkjum sambandsins. 7. júní 2024 12:07
Flæmskur aðskilnaðarflokkur sækir í sig veðrið Í dag ganga Belgar til þingkosninga ásamt því að kjósa til Evrópuþingsins. Skoðanakannanir benda til þess að flokkur sem berst fyrir því að leysa landið upp muni bæta talsverðu við sig. 8. júní 2024 15:12
Fyrstu úrslit Evrópukosninga staðfesta uppgang fjarhægrisins Vinstriflokkarnir í Hollandi virðast hafa haft nauman sigur á fjarhægri flokki í Evrópuþingskosningum þar í dag. Holland er fyrsta landið sem kýs í kosningunum en hægri- og fjarhægri flokkum er almennt spáð góðu gengi í álfunni. 6. júní 2024 23:33