Umfjöllun um súludansstaði í Ríkisútvarpinu sýni að uppgjörs sé þörf Oddur Ævar Gunnarsson skrifar 27. nóvember 2023 13:40 Drífa Snædal, talsmaður Stígamóta. Vísir/Vilhelm Drífa Snædal, talskona Stígamóta, gagnrýnir umfjöllun skemmtiþáttanna Tjútt úr smiðju RÚV um íslenska nektardansstaði. Hún segir ljóst að Íslendingar þurfi uppgjör við fortíðina vegna staðanna þar sem mansal hafi viðgengist. Þetta kemur fram í aðsendri grein Drífu á Vísi. Sögu skemmtistaða á Íslandi eru gerð skil í þáttunum sem eru í umsjón þeirra Andra Freys Viðarssonar og Dóru Takefusa og sýndir eru á sunnudagskvöldum. Í umræddum þætti er fjallað um nektardansstaði á Íslandi og svo dannaðri skemmtistaði á borð við Astró og Nasa. Rifjað er upp að slíkir staðir hafi verið á nánast hverju horni á Íslandi um árabil. Konunum smalað eins og búfénaði Drífa vitnar í grein sinni til orða Ingibjargar Örlygsdóttur, betur þekkt sem Ingu á Nasa, sem var rekstrarstjóri Óðals þar sem boðið var upp á nektardans. Inga sagði að það hefðu verið strangar reglur í gildi á stöðunum sem menn hafi kunnað misjafnlega vel við þegar líða tók á nóttina. „Þú gast ekki farið með neinni stelpu neitt, þær voru allar keyrðar í hús sem við áttum, þær máttu ekki fara út fyrr en klukkan átta á morgnana þannig að þú varst ekkert að fara með þær eitthvað eftir vakt,“ sagði Inga í þættinum. „Það fór svona misjafnlega ofan í margan íslenska manninn eftir tíu gin og tonik en á endanum skildu þeir það náttúrulega að ég réði þarna, ekki þeir.“ Drífa segir að staðirnir hafi að flestra mati verið smánarblettur á samfélaginu, enda sé vitað meira í dag um aðstæður kvennanna á slíkum stöðum. „Á sínum tíma voru hins vegar ýmsir sem vörðu staðina. Stígamót vöruðu við þeim og töldu að þar væri stundað mansal, einkum og sér í lagi af því að konurnar sem þarna dönsuðu gátu ekki um frjálst höfuð strokið. Þeim var smalað eins og búfénaði á nóttunni og settar í húsnæði á vegum atvinnurekanda sem hafði hagnýtt líkama þeirra með skipulögðum hætti á súlum staðarins.“ Á nútímamáli mansal Drífa segir að eigendurnir hafi ráðið yfir konunum, hvað þær gerðu, hvar þær bjuggu og hvenær þær væru frjálsar ferða sinna. „Á nútímamáli heitir þetta grunur um mansal. Síðustu ár hefur verið reynt að byggja upp viðbragð hér á landi til að slíkt eigi sér ekki stað. Enn er langt í land og íslensk stjórnvöld sífellt snupruð á alþjóðavettvangi fyrir léleg viðbrögð við grunsemdum um mansal.“ Enn hafi aðeins einn dómur í mansalsmáli staðist á hærra dómsstigi. Það hafi verið fyrir þrettán árum síðan. Drífa segir að á hverju ári komi hins vegar upp fjöldi mála þar sem grunur leikur á að um mansal sé að ræða en þau hafi ekki farið alla leið í gegnum kerfið. Megi aldrei gerast aftur Drífa segir að með skipulögðu samstarfi fjölda fólks og samstarfssamningi Bjarkarhlíðar við félags- og vinnumarkaðsráðuneytið um mansalsmál horfi vonandi til betri tíðar. Brotaþolar mansals þurfi stuðning, öryggi og réttlæti. Manseljendur, hvort sem þeir brjóti á fólki í vændisþrælkun, vinnuþrælkun eða með annarri hagnýtingu verði að sæta afleiðingum. Einungis þannig sé hægt að uppræta mansal í fjölbreyttum myndum. „Á meðan fjöldi fólks eru á kafi í þessari vinnu birtist hins vegar á skjánum manneskja sem lýsir því beinlínis hvernig farið var með konur í tengslum við nektardansstaðina. Í kvölddagskrá RÚV, í skemmtiþætti, eins og ekkert sé eðlilegra. Við eigum sennilega lengra í land en við héldum. Það er ljóst að við þurfum uppgjör við fortíðina og hvernig við leyfðum því að gerast, sem þarna er lýst svo fjálglega. Það má aldrei gerast aftur.“ Jafnréttismál Mansal Ríkisútvarpið Veitingastaðir Næturlíf Fjölmiðlar Mest lesið Hefja söfnun fyrir fjölskyldu Víglunds Innlent Hinn látni erlendur ríkisborgari á þrítugsaldri Innlent Þekkir ekki eina stelpu sem ekki hefur verið áreitt Innlent „Glútenóþol var orðið óhreinn hattur yfir þetta allt saman“ Innlent Borðaði súrdeigsbrauð og mældist með áfengi í útblæstri Innlent Hefur skilning á báðum sjónarmiðum í Heiðmerkurmálinu Innlent Lækkandi fæðingartíðni er vandamál sem leysist ekki án innflytjenda Innlent Bað um 12 milljónir til að halda tónlistarhátíð í öðru sveitarfélagi Innlent Býður til flugveislu á Reykjavíkurflugvelli Innlent Segja ógnarstjórn ríkja á Þjóðminjasafninu Innlent Fleiri fréttir „Glútenóþol var orðið óhreinn hattur yfir þetta allt saman“ Ók hlaupahjólinu á tré með pizzu í annarri Hefja söfnun fyrir fjölskyldu Víglunds Borðaði súrdeigsbrauð og mældist með áfengi í útblæstri Hefur skilning á báðum sjónarmiðum í Heiðmerkurmálinu Þekkir ekki eina stelpu sem ekki hefur verið áreitt Umferðartafir vegna framkvæmda við Kringlumýrarbraut í sumar Hinn látni erlendur ríkisborgari á þrítugsaldri Býður til flugveislu á Reykjavíkurflugvelli Sóttu veikan mann í rússneskan togara Lækkandi fæðingartíðni er vandamál sem leysist ekki án innflytjenda Rannsókn lokið í manndrápsmáli Lögðu hald á nokkuð magn fíkniefna og hnífa Sláandi tölur: Kyrkingartökum og eltihrellum fer fjölgandi Mætti með steikarhníf á leikskóla Kyrkingartök og elltihrellahegðun fara vaxandi og myndband af áreitni í miðborginni Grill í ljósum logum úti á svölum Vilja endurbyggja verkstæðið en nágrannar mótmæla harðlega Margra kílómetra bílaröð eftir árekstur á Vesturlandsvegi Halda framkvæmdastjóra Félagsbústaða þrátt fyrir alvarlegt vantraust Telja að maðurinn sé fundinn „Þetta er mjög þungt og erfitt“ „Ég vara mjög við því að menn beiti þessu úrræði“ „Verið að búa til óseðjandi kerfi þar sem bátum mun fjölga“ Eldur kviknaði í vörubíl á Reykjanesbraut Bað um 12 milljónir til að halda tónlistarhátíð í öðru sveitarfélagi „Yndisleg kvöldstund í þessum þunga harmi okkar“ Leit hefst á ný eftir hádegi Klúðursleg rannsókn lögreglu leiddi til sýknu skipstjóra Reknir fyrir að vinna ekki nógu mikið Sjá meira
Þetta kemur fram í aðsendri grein Drífu á Vísi. Sögu skemmtistaða á Íslandi eru gerð skil í þáttunum sem eru í umsjón þeirra Andra Freys Viðarssonar og Dóru Takefusa og sýndir eru á sunnudagskvöldum. Í umræddum þætti er fjallað um nektardansstaði á Íslandi og svo dannaðri skemmtistaði á borð við Astró og Nasa. Rifjað er upp að slíkir staðir hafi verið á nánast hverju horni á Íslandi um árabil. Konunum smalað eins og búfénaði Drífa vitnar í grein sinni til orða Ingibjargar Örlygsdóttur, betur þekkt sem Ingu á Nasa, sem var rekstrarstjóri Óðals þar sem boðið var upp á nektardans. Inga sagði að það hefðu verið strangar reglur í gildi á stöðunum sem menn hafi kunnað misjafnlega vel við þegar líða tók á nóttina. „Þú gast ekki farið með neinni stelpu neitt, þær voru allar keyrðar í hús sem við áttum, þær máttu ekki fara út fyrr en klukkan átta á morgnana þannig að þú varst ekkert að fara með þær eitthvað eftir vakt,“ sagði Inga í þættinum. „Það fór svona misjafnlega ofan í margan íslenska manninn eftir tíu gin og tonik en á endanum skildu þeir það náttúrulega að ég réði þarna, ekki þeir.“ Drífa segir að staðirnir hafi að flestra mati verið smánarblettur á samfélaginu, enda sé vitað meira í dag um aðstæður kvennanna á slíkum stöðum. „Á sínum tíma voru hins vegar ýmsir sem vörðu staðina. Stígamót vöruðu við þeim og töldu að þar væri stundað mansal, einkum og sér í lagi af því að konurnar sem þarna dönsuðu gátu ekki um frjálst höfuð strokið. Þeim var smalað eins og búfénaði á nóttunni og settar í húsnæði á vegum atvinnurekanda sem hafði hagnýtt líkama þeirra með skipulögðum hætti á súlum staðarins.“ Á nútímamáli mansal Drífa segir að eigendurnir hafi ráðið yfir konunum, hvað þær gerðu, hvar þær bjuggu og hvenær þær væru frjálsar ferða sinna. „Á nútímamáli heitir þetta grunur um mansal. Síðustu ár hefur verið reynt að byggja upp viðbragð hér á landi til að slíkt eigi sér ekki stað. Enn er langt í land og íslensk stjórnvöld sífellt snupruð á alþjóðavettvangi fyrir léleg viðbrögð við grunsemdum um mansal.“ Enn hafi aðeins einn dómur í mansalsmáli staðist á hærra dómsstigi. Það hafi verið fyrir þrettán árum síðan. Drífa segir að á hverju ári komi hins vegar upp fjöldi mála þar sem grunur leikur á að um mansal sé að ræða en þau hafi ekki farið alla leið í gegnum kerfið. Megi aldrei gerast aftur Drífa segir að með skipulögðu samstarfi fjölda fólks og samstarfssamningi Bjarkarhlíðar við félags- og vinnumarkaðsráðuneytið um mansalsmál horfi vonandi til betri tíðar. Brotaþolar mansals þurfi stuðning, öryggi og réttlæti. Manseljendur, hvort sem þeir brjóti á fólki í vændisþrælkun, vinnuþrælkun eða með annarri hagnýtingu verði að sæta afleiðingum. Einungis þannig sé hægt að uppræta mansal í fjölbreyttum myndum. „Á meðan fjöldi fólks eru á kafi í þessari vinnu birtist hins vegar á skjánum manneskja sem lýsir því beinlínis hvernig farið var með konur í tengslum við nektardansstaðina. Í kvölddagskrá RÚV, í skemmtiþætti, eins og ekkert sé eðlilegra. Við eigum sennilega lengra í land en við héldum. Það er ljóst að við þurfum uppgjör við fortíðina og hvernig við leyfðum því að gerast, sem þarna er lýst svo fjálglega. Það má aldrei gerast aftur.“
Jafnréttismál Mansal Ríkisútvarpið Veitingastaðir Næturlíf Fjölmiðlar Mest lesið Hefja söfnun fyrir fjölskyldu Víglunds Innlent Hinn látni erlendur ríkisborgari á þrítugsaldri Innlent Þekkir ekki eina stelpu sem ekki hefur verið áreitt Innlent „Glútenóþol var orðið óhreinn hattur yfir þetta allt saman“ Innlent Borðaði súrdeigsbrauð og mældist með áfengi í útblæstri Innlent Hefur skilning á báðum sjónarmiðum í Heiðmerkurmálinu Innlent Lækkandi fæðingartíðni er vandamál sem leysist ekki án innflytjenda Innlent Bað um 12 milljónir til að halda tónlistarhátíð í öðru sveitarfélagi Innlent Býður til flugveislu á Reykjavíkurflugvelli Innlent Segja ógnarstjórn ríkja á Þjóðminjasafninu Innlent Fleiri fréttir „Glútenóþol var orðið óhreinn hattur yfir þetta allt saman“ Ók hlaupahjólinu á tré með pizzu í annarri Hefja söfnun fyrir fjölskyldu Víglunds Borðaði súrdeigsbrauð og mældist með áfengi í útblæstri Hefur skilning á báðum sjónarmiðum í Heiðmerkurmálinu Þekkir ekki eina stelpu sem ekki hefur verið áreitt Umferðartafir vegna framkvæmda við Kringlumýrarbraut í sumar Hinn látni erlendur ríkisborgari á þrítugsaldri Býður til flugveislu á Reykjavíkurflugvelli Sóttu veikan mann í rússneskan togara Lækkandi fæðingartíðni er vandamál sem leysist ekki án innflytjenda Rannsókn lokið í manndrápsmáli Lögðu hald á nokkuð magn fíkniefna og hnífa Sláandi tölur: Kyrkingartökum og eltihrellum fer fjölgandi Mætti með steikarhníf á leikskóla Kyrkingartök og elltihrellahegðun fara vaxandi og myndband af áreitni í miðborginni Grill í ljósum logum úti á svölum Vilja endurbyggja verkstæðið en nágrannar mótmæla harðlega Margra kílómetra bílaröð eftir árekstur á Vesturlandsvegi Halda framkvæmdastjóra Félagsbústaða þrátt fyrir alvarlegt vantraust Telja að maðurinn sé fundinn „Þetta er mjög þungt og erfitt“ „Ég vara mjög við því að menn beiti þessu úrræði“ „Verið að búa til óseðjandi kerfi þar sem bátum mun fjölga“ Eldur kviknaði í vörubíl á Reykjanesbraut Bað um 12 milljónir til að halda tónlistarhátíð í öðru sveitarfélagi „Yndisleg kvöldstund í þessum þunga harmi okkar“ Leit hefst á ný eftir hádegi Klúðursleg rannsókn lögreglu leiddi til sýknu skipstjóra Reknir fyrir að vinna ekki nógu mikið Sjá meira