Að stjórna eða ekki? Indriði Stefánsson skrifar 2. nóvember 2023 08:00 Í aðdraganda kosninga förum við stjórnmálafólkið jafnan í sparifötin (bæði bókstaflega og hugmyndafræðilega) enda allt lagt í sölurnar til að vinna hylli kjósenda - það er jú forsenda þess að komast til valda. Covid kosningar Síðustu kosningar fóru fram í nokkuð sérstöku umhverfi. Frambjóðendur fóru misvíða, almennt baðaðir í spritti og stundum huldir grímum, sem kann að skjóta skökku við þegar hugmyndin er að kynna sig. Því stjórnuðu sérfræðingar en ekki stjórnmálafólk. Sérfræðingar sem stjórnuðu á þeim forsendum að það þyrfti að hefta útbreiðslu á Covid-19 en í því ljósi voru takmarkanir almennt samfélagslega samþykktar (fyrir utan lítinn en háværan hóp). Hulið grímum og baðað spritti fundaði stjórnmálafólk og leitaði að bestu slagorðunum á milli þess sem það tók skyndipróf sem virtust þurfa að fara nánast inn í heilann til þess að vera nógu nákvæm. Hvernig skyldu þessi slagorð standast tímans tönn? Var í þeim að finna einhverja vísbendingu um hvernig þessir flokkar myndu starfa saman og hverjar afleiðingarnar yrðu fyrir íslenska þjóð? Það skiptir máli hver stjórnar Vinstrihreyfingin - Grænt framboð leggur mikið upp úr því hver stjórnar, með það fyrir augum að tryggja að þau stjórni. Þau eru samt minna til í að taka ábyrgð á því sem fólkið sem stjórnar með þeim gerir. Hvort sem um er að ræða útlendinga, hvali, rafbyssur eða Lindarhvoll þá eru þau full samúðar og allt er þetta mun skárra en það hefði annars verið, hefði einhver annar stjórnað. En er þetta stjórnun? Það er í það minnsta ljóst að forsætisráðherra stjórnaði ekki afstöðu Íslands í atkvæðagreiðslu um mannúðarvopnahlé í Palestínu. Er ekki bara best að stjórna? Besta slagorðið var sennilega það metnaðarlausasta. Mögulega í samræmi við tíðarandann en ég veit ekki hvað átti að vera best við það að kjósa Framsókn. Í samanburði við nágrannalöndin erum við að ná mjög takmörkuðum árangri í verðbólgu eða húsnæðisuppbyggingu. Hér eru vextir háir, verðbólgan hærri og húsnæðisverð búið að hækka nær stanslaust á kjörtímabilinu fyrir þau sem vonuðust eftir því þá var þetta mögulega fínn díll. Fyrir okkur hin var þetta sennilega ekki “best”. Traust efnahagsstjórn besta velferðin Til að gæta allrar sanngirni er sennilega nokkuð til í þessu. Í það minnsta höfum við hvorki séð mikið um trausta efnahagsstjórn né velferð. Áherslan hefur verið á hvalveiðar sem tap er á, ótrúlegar embættisfærslur Jóns Gunnarssonar - til að mynda óskynsamlega notkun fjármagns í útlendingamálum, reglugerðarklúður í kringum kosningar, rafbyssur, rannsóknarheimildir lögreglu, innflutning á líkkistum og að neita þingnefnd um gögn( sem enduðu á að lagt var fram vantraust á ráðherrann sem hann rétt vék sér undan þar sem hann væri jú að fara að hætta). En eins og þetta sé ekki nóg, meinaði síðan þingforseti þingmönnum að spyrja um Lindarhvoll og að lokum seldu þau banka sem hefur á síðasta áratug skilað yfir 100 milljörðum í arð til að hlífa okkur almenningi við allri þessari áhættu af því að eiga hann. Það gekk svo vel að formaður flokksins þurfti að segja af sér embætti og sætta sig við að verða utanríkisráðherra til að tryggja að þau fái að halda áfram að selja bankann. Nú nokkrum vikum síðar er komið upp nýtt vesen. Umdeild afstaða Íslands á alþjóðavettvangi í garð mannúðarvopnahlés var ekki í samræmi við væntingar forsætisráðherra. Væri ekki snjallt að sami ráðherra axlaði nú aftur ábyrgð og tæki við fjármála- og efnahagsráðuneytinu, eða þarf hann að finna sér annað ráðuneyti? Það skiptir jú máli hver stjórnar. Kalliði þetta að stjórna? Nú virðist samt vera að stjórnin sé ekki að stjórna miklu. Í það minnsta ætla þau ekki að skipta sér af einhverjum kjaraviðræðum, nei það væri óeðlilegt. Þrátt fyrir varnarorð Seðlabankastjóra ætla þau heldur ekki að gera neitt til að liðka fyrir jafnvægi á mörkuðum svo verðbólgan bara hækkar. Síðan fóru öll frumvörpin sem búið var að vinna í vor og voru tilbúin - aðeins þriðja umræða eftir - beint í ruslið. Hvort sem þau fjölluðu um húsnæðisuppbyggingu, loftslagsmál, raforkumál eða annað fóru þau í ruslið, þegar búið var að ræða þau. Í öllum samanburði er mun mikilvægara hvernig er stjórnað en hver stjórnar. Það blasir við að ríkisstjórnin er sundruð, ósamstíga og buguð. Það er pínlegt að horfa upp á stjórnarliða meðvirka hver með öðrum og þess á milli afneita öllu sem samherjarnir gera áður en þau halda síðan blaðamannafund um að þau ætli nú bara að halda áfram því sem þau kalla að stjórna. Við munum varla sjá þingrof núna, því þá yrði kosið um miðjan desember. En miðað við hversu tíð hneykslismálin eru kæmi ekki á óvart að sjá nokkur til viðbótar upp úr áramótum og best væri að við myndum kjósa næsta vor, þá tekur kannski einhver við keflinu sem myndi raunverulega stjórna. Höfundur er varaþingmaður Pírata. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Indriði Stefánsson Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Alþingiskosningar 2021 Píratar Mest lesið Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Öndum rólega – á meðan húsið brennur Magnús Magnússon skrifar Skoðun Umbylting ríkisfjármála á átta mánuðum Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Sjá meira
Í aðdraganda kosninga förum við stjórnmálafólkið jafnan í sparifötin (bæði bókstaflega og hugmyndafræðilega) enda allt lagt í sölurnar til að vinna hylli kjósenda - það er jú forsenda þess að komast til valda. Covid kosningar Síðustu kosningar fóru fram í nokkuð sérstöku umhverfi. Frambjóðendur fóru misvíða, almennt baðaðir í spritti og stundum huldir grímum, sem kann að skjóta skökku við þegar hugmyndin er að kynna sig. Því stjórnuðu sérfræðingar en ekki stjórnmálafólk. Sérfræðingar sem stjórnuðu á þeim forsendum að það þyrfti að hefta útbreiðslu á Covid-19 en í því ljósi voru takmarkanir almennt samfélagslega samþykktar (fyrir utan lítinn en háværan hóp). Hulið grímum og baðað spritti fundaði stjórnmálafólk og leitaði að bestu slagorðunum á milli þess sem það tók skyndipróf sem virtust þurfa að fara nánast inn í heilann til þess að vera nógu nákvæm. Hvernig skyldu þessi slagorð standast tímans tönn? Var í þeim að finna einhverja vísbendingu um hvernig þessir flokkar myndu starfa saman og hverjar afleiðingarnar yrðu fyrir íslenska þjóð? Það skiptir máli hver stjórnar Vinstrihreyfingin - Grænt framboð leggur mikið upp úr því hver stjórnar, með það fyrir augum að tryggja að þau stjórni. Þau eru samt minna til í að taka ábyrgð á því sem fólkið sem stjórnar með þeim gerir. Hvort sem um er að ræða útlendinga, hvali, rafbyssur eða Lindarhvoll þá eru þau full samúðar og allt er þetta mun skárra en það hefði annars verið, hefði einhver annar stjórnað. En er þetta stjórnun? Það er í það minnsta ljóst að forsætisráðherra stjórnaði ekki afstöðu Íslands í atkvæðagreiðslu um mannúðarvopnahlé í Palestínu. Er ekki bara best að stjórna? Besta slagorðið var sennilega það metnaðarlausasta. Mögulega í samræmi við tíðarandann en ég veit ekki hvað átti að vera best við það að kjósa Framsókn. Í samanburði við nágrannalöndin erum við að ná mjög takmörkuðum árangri í verðbólgu eða húsnæðisuppbyggingu. Hér eru vextir háir, verðbólgan hærri og húsnæðisverð búið að hækka nær stanslaust á kjörtímabilinu fyrir þau sem vonuðust eftir því þá var þetta mögulega fínn díll. Fyrir okkur hin var þetta sennilega ekki “best”. Traust efnahagsstjórn besta velferðin Til að gæta allrar sanngirni er sennilega nokkuð til í þessu. Í það minnsta höfum við hvorki séð mikið um trausta efnahagsstjórn né velferð. Áherslan hefur verið á hvalveiðar sem tap er á, ótrúlegar embættisfærslur Jóns Gunnarssonar - til að mynda óskynsamlega notkun fjármagns í útlendingamálum, reglugerðarklúður í kringum kosningar, rafbyssur, rannsóknarheimildir lögreglu, innflutning á líkkistum og að neita þingnefnd um gögn( sem enduðu á að lagt var fram vantraust á ráðherrann sem hann rétt vék sér undan þar sem hann væri jú að fara að hætta). En eins og þetta sé ekki nóg, meinaði síðan þingforseti þingmönnum að spyrja um Lindarhvoll og að lokum seldu þau banka sem hefur á síðasta áratug skilað yfir 100 milljörðum í arð til að hlífa okkur almenningi við allri þessari áhættu af því að eiga hann. Það gekk svo vel að formaður flokksins þurfti að segja af sér embætti og sætta sig við að verða utanríkisráðherra til að tryggja að þau fái að halda áfram að selja bankann. Nú nokkrum vikum síðar er komið upp nýtt vesen. Umdeild afstaða Íslands á alþjóðavettvangi í garð mannúðarvopnahlés var ekki í samræmi við væntingar forsætisráðherra. Væri ekki snjallt að sami ráðherra axlaði nú aftur ábyrgð og tæki við fjármála- og efnahagsráðuneytinu, eða þarf hann að finna sér annað ráðuneyti? Það skiptir jú máli hver stjórnar. Kalliði þetta að stjórna? Nú virðist samt vera að stjórnin sé ekki að stjórna miklu. Í það minnsta ætla þau ekki að skipta sér af einhverjum kjaraviðræðum, nei það væri óeðlilegt. Þrátt fyrir varnarorð Seðlabankastjóra ætla þau heldur ekki að gera neitt til að liðka fyrir jafnvægi á mörkuðum svo verðbólgan bara hækkar. Síðan fóru öll frumvörpin sem búið var að vinna í vor og voru tilbúin - aðeins þriðja umræða eftir - beint í ruslið. Hvort sem þau fjölluðu um húsnæðisuppbyggingu, loftslagsmál, raforkumál eða annað fóru þau í ruslið, þegar búið var að ræða þau. Í öllum samanburði er mun mikilvægara hvernig er stjórnað en hver stjórnar. Það blasir við að ríkisstjórnin er sundruð, ósamstíga og buguð. Það er pínlegt að horfa upp á stjórnarliða meðvirka hver með öðrum og þess á milli afneita öllu sem samherjarnir gera áður en þau halda síðan blaðamannafund um að þau ætli nú bara að halda áfram því sem þau kalla að stjórna. Við munum varla sjá þingrof núna, því þá yrði kosið um miðjan desember. En miðað við hversu tíð hneykslismálin eru kæmi ekki á óvart að sjá nokkur til viðbótar upp úr áramótum og best væri að við myndum kjósa næsta vor, þá tekur kannski einhver við keflinu sem myndi raunverulega stjórna. Höfundur er varaþingmaður Pírata.
Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar
Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun