Bölvun íslensku perlunnar Kristófer Már Maronsson skrifar 15. september 2023 14:01 20 ár eru frá frumsýningu fyrstu Pirates of the Caribbean kvikmyndarinnar sem fjallaði um bölvun svörtu perlunnar. Í umræðu um stefnuræðu forsætisráðherra í vikunni var farið um víðan völl og oft stóð sannleikurinn ekki í vegi fyrir fallegum loforðum eða sögum. Ein af þeim sem gerðu atlögu að gullinu var Píratinn Þórhildur Sunna sem reyndi að teikna upp þjóðfélagið sem leikrit og mætti halda að hún væri að kynna handrit að sjöttu myndinni um Pírata Karabíska hafsins - bölvun íslensku perlunnar. Sem betur fer eru flest leikrit skáldskapur og það leikrit sem Þórhildur Sunna lýsti er þar engin undantekning. Mig langar að hrekja fleiri bullyrðingar en ég geri í þessum pistli, því fæstir nenna að lesa mörg þúsund orða ritgerð, svo ég læt tvær stærstu duga. „Misskipting auðs á Íslandi fer ört vaxandi” Hér dregin upp mynd í leikriti Þórhildar Sunnu sem á ekki við nein rök að styðjast. Þetta virðist vera útbreiddur misskilningur sem mátti finna í leiðara Heimildarinnar ásamt fleiri rangfærslum um stöðuna í þjóðfélaginu fyrir nokkrum vikum. Diljá Mist Einarsdóttir, þingkona Sjálfstæðisflokksins, svaraði þessu atriði á Heimildinni í vikunni með þessari mynd sem sýnir þróun síðustu 10 ára. Hér eru gögn Hagstofunnar um eigið fé (eignir að frádregnum skuldum) sett upp sem eign hverrar tíundar (10% af heildinni) sem hlutfall af heildarauði í landinu. Líkt og sjá má áttu ríkustu 10% landsmanna 70% af eignum landsins árið 2013 en í fyrra var hlutfallið orðið 54%. Þeir sem minnst eiga eru mjög nálægt því að komast í jákvætt eigið fé, þ.e.a.s. að hún eigi meira en hún skuldar. Þetta er stórmerkilegt því í þessari tíund er yfirleitt stór hluti námsmanna sem safnar skuldum áður en haldið er út í lífið og hefur ekki hafið eignasöfnun. Það er annað sem þarf að hafa í huga hér að á milli ára getur fólk færst á milli tíunda og margir sem byrja fullorðinsárin í neðstu tíundunum en vinna sig svo upp. Fullyrðing Þórhildar Sunnu er sem betur fer bara í leikritinu hennar, því hér er ekki vaxandi misskipting auðs heldur þvert á móti - eignajöfnuður er að aukast á Íslandi. „Kaupmáttur almennings rýrnar jafnt og þétt” Önnur sorgleg staðreynd sem Þórhildur Sunna segir frá í leikriti sínu er sú að kaupmáttur almennings sé að rýrna jafnt og þétt. Hún gleymir að vísu að tala um hvaða tímabil hún á við, en vissulega hefur í raunveruleikanum kaupmáttur rýrnað lítillega nokkra mánuði í röð - sáralítið á heildina litið en sum heimili koma verr út en önnur. Síðastliðin 10 ár hefur kaupmáttur þó aukist um yfir 40% að jafnaði - og mest í þeim hópum sem lægstar hafa tekjurnar líkt og birtist í kynningu á fjárlögum ársins. Þetta þýðir að fyrir launin sín getur fólk keypt meira en áður, laun hafa hækkað hraðar en verðlag. Þetta er fyrst og fremst vegna þess að okkur hefur tekist að skapa meiri verðmæti innanlands en áður og það skapar rými fyrir launahækkunum. Á hinn bóginn eru einnig markviss skref sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur tekið í ríkisstjórn sem stuðla að þessu, t.a.m. niðurfelling vörugjalda, lækkun tekjuskatts og fleiri skattalækkanir sem hafa bein áhrif á veski heimila. Aftur - mest hjá þeim sem minnstar hafa tekjurnar. Það ætti ekki að koma neinum á óvart enda er það hluti sjálfstæðisstefnunnar að tryggja afkomu og verja velferð þeirra sem eiga undir högg að sækja í lífinu. Að lokum Það getur verið töfrandi að stíga í leikhús og miklir snillingar á sínu sviði hrífa okkur með sér inn í aðra veröld. Nokkrum klukkustundum síðar stígum við svo út úr leikhúsinu og aftur út í raunveruleikann. Sem betur fer er það eins í þessu tilfelli, leikrit Þórhildar Sunnu er ekki sá raunveruleiki sem við búum við hér á Íslandi. Hér er staðan góð þó áfram megi gera betur en hún er miklu betri en fyrri 10 árum síðan á flesta mælikvarða. Nýjar áskoranir berast samfélaginu reglulega og það tekur mismikið á að eiga við þær. Andúð á Sjálfstæðisflokknum er til staðar hjá háværum hóp í samfélaginu og reynir þessi hópur að skilgreina hvað Sjálfstæðisflokkurinn stendur fyrir, með rógburði og ósannindum. Ég hvet alla til þess að kynna sér sjálfsstæðisstefnuna, sem er lífsviðurhorf frekar en hugmyndafræði. Þar er lögð áhersla á að tryggja sjálfstæða og þróttmikla einstaklinga og að þeir verði kjölfestan í frjálsu og öflugu atvinnulífi. Slíku verkefni lýkur aldrei, því kynslóðir vaxa úr grasi og nýjar taka við - en við erum sannarlega á réttri leið. Höfundur er hagfræðingur og aðstoðarmaður þingflokks Sjálfstæðisflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kristófer Már Maronsson Alþingi Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Sjá meira
20 ár eru frá frumsýningu fyrstu Pirates of the Caribbean kvikmyndarinnar sem fjallaði um bölvun svörtu perlunnar. Í umræðu um stefnuræðu forsætisráðherra í vikunni var farið um víðan völl og oft stóð sannleikurinn ekki í vegi fyrir fallegum loforðum eða sögum. Ein af þeim sem gerðu atlögu að gullinu var Píratinn Þórhildur Sunna sem reyndi að teikna upp þjóðfélagið sem leikrit og mætti halda að hún væri að kynna handrit að sjöttu myndinni um Pírata Karabíska hafsins - bölvun íslensku perlunnar. Sem betur fer eru flest leikrit skáldskapur og það leikrit sem Þórhildur Sunna lýsti er þar engin undantekning. Mig langar að hrekja fleiri bullyrðingar en ég geri í þessum pistli, því fæstir nenna að lesa mörg þúsund orða ritgerð, svo ég læt tvær stærstu duga. „Misskipting auðs á Íslandi fer ört vaxandi” Hér dregin upp mynd í leikriti Þórhildar Sunnu sem á ekki við nein rök að styðjast. Þetta virðist vera útbreiddur misskilningur sem mátti finna í leiðara Heimildarinnar ásamt fleiri rangfærslum um stöðuna í þjóðfélaginu fyrir nokkrum vikum. Diljá Mist Einarsdóttir, þingkona Sjálfstæðisflokksins, svaraði þessu atriði á Heimildinni í vikunni með þessari mynd sem sýnir þróun síðustu 10 ára. Hér eru gögn Hagstofunnar um eigið fé (eignir að frádregnum skuldum) sett upp sem eign hverrar tíundar (10% af heildinni) sem hlutfall af heildarauði í landinu. Líkt og sjá má áttu ríkustu 10% landsmanna 70% af eignum landsins árið 2013 en í fyrra var hlutfallið orðið 54%. Þeir sem minnst eiga eru mjög nálægt því að komast í jákvætt eigið fé, þ.e.a.s. að hún eigi meira en hún skuldar. Þetta er stórmerkilegt því í þessari tíund er yfirleitt stór hluti námsmanna sem safnar skuldum áður en haldið er út í lífið og hefur ekki hafið eignasöfnun. Það er annað sem þarf að hafa í huga hér að á milli ára getur fólk færst á milli tíunda og margir sem byrja fullorðinsárin í neðstu tíundunum en vinna sig svo upp. Fullyrðing Þórhildar Sunnu er sem betur fer bara í leikritinu hennar, því hér er ekki vaxandi misskipting auðs heldur þvert á móti - eignajöfnuður er að aukast á Íslandi. „Kaupmáttur almennings rýrnar jafnt og þétt” Önnur sorgleg staðreynd sem Þórhildur Sunna segir frá í leikriti sínu er sú að kaupmáttur almennings sé að rýrna jafnt og þétt. Hún gleymir að vísu að tala um hvaða tímabil hún á við, en vissulega hefur í raunveruleikanum kaupmáttur rýrnað lítillega nokkra mánuði í röð - sáralítið á heildina litið en sum heimili koma verr út en önnur. Síðastliðin 10 ár hefur kaupmáttur þó aukist um yfir 40% að jafnaði - og mest í þeim hópum sem lægstar hafa tekjurnar líkt og birtist í kynningu á fjárlögum ársins. Þetta þýðir að fyrir launin sín getur fólk keypt meira en áður, laun hafa hækkað hraðar en verðlag. Þetta er fyrst og fremst vegna þess að okkur hefur tekist að skapa meiri verðmæti innanlands en áður og það skapar rými fyrir launahækkunum. Á hinn bóginn eru einnig markviss skref sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur tekið í ríkisstjórn sem stuðla að þessu, t.a.m. niðurfelling vörugjalda, lækkun tekjuskatts og fleiri skattalækkanir sem hafa bein áhrif á veski heimila. Aftur - mest hjá þeim sem minnstar hafa tekjurnar. Það ætti ekki að koma neinum á óvart enda er það hluti sjálfstæðisstefnunnar að tryggja afkomu og verja velferð þeirra sem eiga undir högg að sækja í lífinu. Að lokum Það getur verið töfrandi að stíga í leikhús og miklir snillingar á sínu sviði hrífa okkur með sér inn í aðra veröld. Nokkrum klukkustundum síðar stígum við svo út úr leikhúsinu og aftur út í raunveruleikann. Sem betur fer er það eins í þessu tilfelli, leikrit Þórhildar Sunnu er ekki sá raunveruleiki sem við búum við hér á Íslandi. Hér er staðan góð þó áfram megi gera betur en hún er miklu betri en fyrri 10 árum síðan á flesta mælikvarða. Nýjar áskoranir berast samfélaginu reglulega og það tekur mismikið á að eiga við þær. Andúð á Sjálfstæðisflokknum er til staðar hjá háværum hóp í samfélaginu og reynir þessi hópur að skilgreina hvað Sjálfstæðisflokkurinn stendur fyrir, með rógburði og ósannindum. Ég hvet alla til þess að kynna sér sjálfsstæðisstefnuna, sem er lífsviðurhorf frekar en hugmyndafræði. Þar er lögð áhersla á að tryggja sjálfstæða og þróttmikla einstaklinga og að þeir verði kjölfestan í frjálsu og öflugu atvinnulífi. Slíku verkefni lýkur aldrei, því kynslóðir vaxa úr grasi og nýjar taka við - en við erum sannarlega á réttri leið. Höfundur er hagfræðingur og aðstoðarmaður þingflokks Sjálfstæðisflokksins.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun