Kona er þungt hugsi um spurninguna: Hver er framtíð óperu á Íslandi? Sigurlaug Knudsen Stefánsdóttir skrifar 13. september 2023 07:31 Nú hefur hópur óánægðra söngvara haldið uppi háværri gagnrýni í garð Íslensku Óperunnar í nokkur ár allt frá því að þekkt launadeila fór fyrir dóm þar sem Óperan vann fyrir héraðsdómi og tapaði í Landsrétti. Mál sem augljóslega var ekki borðleggjandi. Hefur þessi gagnrýni síðan einkennst af óvild í garð stjórnar og óperustjóra Íslensku Óperunnar með ansi dramatískri framvindu svo vægt sé til orða tekið. Í stuttu máli sagt stefnir í að við sem þjóð verðum mögulega án óperu í þeirri stóru mynd sem Íslensku Óperunni einni hefur verið fært að starfrækja síðustu 45 árin. Og nú steðjar að listforminu í heild tilvistarleg ógn þrátt fyrir fögur orð ráðherra og nefndar um nýja Þjóðaróperu. Og hvers vegna? Jú, því hópur vissra einsöngvara er ekki glaður með kjör sín og hefur síðan leitað linnulaust eftir hverri þeirri gagnrýni sem skella má á Ísl óperuna. Sögusagnir um einelti og ofbeldi af hálfu óperustjóra hafa flogið manna á milli, en engar þeirra sagna verið birtar opinberlega né fengið formlega meðferð. Af hverju spyr maður sig. Kannski vegna þess að tilefnin teljast ekki nægileg? Við erum nokkur tugur faglærðra söngvara sem starfað hefur við óperuna í fjölda ára. Ekkert okkar kannast við þessar sögusagnir og allir sem einn komu af fjöllum þegar Fagfélag Íslenskra Söngvara á Íslandi (Klassís) hóf aðför sína að vinnustaðnum okkar með áskorun til menningaráðherra þess efniað stjórn og óperustjóri víki tafarlaust og að stöðva verði fjárveitingar til Óperunnar. Óperustjóri vék ekki og ráðherra dró úr fjármögnun óperunnar að því magni að nú stöndum við uppi atvinnulaus innan okkar fags, þar sem Óperan hefur neyðst til að segja upp öllu sínu starfsfólki en þó með þeirri veiku von að setja upp nýtt íslenskt verk árið 2024 samkvæmt fyrri samningum. Það gerist kannski og kannski ekki, og eftir það, hvað þá? Það telst ansi hart að okkar eigin hagsmunasamtök vinni með þessu þvert gegn hagsmunum stórs hluta félagsmanna sinna, sem leitt hefur til að hluti okkar lifbrauðs er orðið að engu. En hvað liggur að baki fögrum orðum um nýja Þjóðaróperu? Í dag stöndum við frammi fyrir gífurlegum niðurskurði í málefnum menningar og listar í nýrri fjármálaáætlun ráðuneytisins. Kannski ekki skrítið þegar að okkur steðjar óðaverðbólga og kreppa sem ætlar alla að kæfa. Því má teljast víst að þegar ráðherra menningar- og viðskipta fékk beiðni þess efnis að skerða fjárframlög til Íslensku Óperunnar að ósk Klassís sjálfs, hafi henni hlotnast ósk sín á silfurplatta. En hversu oft gerist það að fagfólk biður um niðurskurð innan síns eigin sviðs á sinni eigin menningarstofnun? Eða, kannski er það heldur ekki svo einfalt. Þau báðu jú einnig um að það fé sem eyrnamerkt hefur verið Íslensku Óperunni, fari heldur til grasrótarinnar sem í eyrum margra myndi teljast til hagsmunaárekstrar. Þetta féllst ráðherra á og hefur þar með rekið fleyg á milli söngvara og stofnunarinnar þar sem sumir eiga hagsmuna að gæta í endalokum hennar, en aðrir ekki. Höfum það á hreinu að grasrótin hefur unnið frábært starf og það er fagnaðarefni að hún fái aukið fjármagn til að vaxa og blómstra. T.d. er Íslenska Óperan sjálf sprottin upp úr grasrót síns tíma. Þess ber þó að geta að ekki er hægt að líkja saman stórum óperuuppfærslum Íslensku óperunnar með hljómsveit og minni uppfærslum grasrótarinnar, aðlöguðum og jafnvel styttum. Báðar tegundirnar eiga rétt á sér en hvorug kemur í stað hinnar. Slíkt svarar ekki væntingum þeirra þúsunda áhorfenda sem sótt hafa uppfærslur óperunnar síðustu áratugina og fyllt hafa hverja sýninguna á fætur annarri, þeirra á meðal sýningar sem hlotið hafa viðurkenningar langt út fyrir landsteinana og fengið stjörnudóma á alþjóðlegum vettvangi. Ósk þjóðarinnar er skýr, að Íslenska óperan fái að halda ótrauð áfram sem flaggskip óperusenunnar hér á landi. Þessi aðför að Íslensku óperunni hlýtur að teljast stórkostleg afturför í menningarsögu okkar þjóðar. Þetta stórhættulega fjárhættuspil á skilið samtal með þjóðinni og stuðning okkar allra burtséð frá hagsmunatengslum. Málið er einfaldlega stærra en persónulegar deilur eða ávinningar einstakra aðila. Konu blöskrar og henni er brugðið og skorar á ráðherra að endurskoða ákvörðun sína um leið og hún kallar eftir stuðningi þjóðarinnar til að standa vörð um þann 45 ára menningarlega arf okkar allra sem hvorki stjórn né stjórnendur eiga að geta tekið frá okkur. Auðvitað, úr því sem komið er, ætti Ísl. Óperan og arfleifð hennar að nýtast sem grunnur að nýrri Þjóðaróperu, og tryggja samfellda þjónustu við almenning og að óskert fjármagn berist til hennar þar til hin nýja verður tilbúin til starfa. Með einlægni, Silla Knudsen, söngvari í Kór Íslensku Óperunnar síðan árið 2005. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Íslenska óperan Menning Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Sjá meira
Nú hefur hópur óánægðra söngvara haldið uppi háværri gagnrýni í garð Íslensku Óperunnar í nokkur ár allt frá því að þekkt launadeila fór fyrir dóm þar sem Óperan vann fyrir héraðsdómi og tapaði í Landsrétti. Mál sem augljóslega var ekki borðleggjandi. Hefur þessi gagnrýni síðan einkennst af óvild í garð stjórnar og óperustjóra Íslensku Óperunnar með ansi dramatískri framvindu svo vægt sé til orða tekið. Í stuttu máli sagt stefnir í að við sem þjóð verðum mögulega án óperu í þeirri stóru mynd sem Íslensku Óperunni einni hefur verið fært að starfrækja síðustu 45 árin. Og nú steðjar að listforminu í heild tilvistarleg ógn þrátt fyrir fögur orð ráðherra og nefndar um nýja Þjóðaróperu. Og hvers vegna? Jú, því hópur vissra einsöngvara er ekki glaður með kjör sín og hefur síðan leitað linnulaust eftir hverri þeirri gagnrýni sem skella má á Ísl óperuna. Sögusagnir um einelti og ofbeldi af hálfu óperustjóra hafa flogið manna á milli, en engar þeirra sagna verið birtar opinberlega né fengið formlega meðferð. Af hverju spyr maður sig. Kannski vegna þess að tilefnin teljast ekki nægileg? Við erum nokkur tugur faglærðra söngvara sem starfað hefur við óperuna í fjölda ára. Ekkert okkar kannast við þessar sögusagnir og allir sem einn komu af fjöllum þegar Fagfélag Íslenskra Söngvara á Íslandi (Klassís) hóf aðför sína að vinnustaðnum okkar með áskorun til menningaráðherra þess efniað stjórn og óperustjóri víki tafarlaust og að stöðva verði fjárveitingar til Óperunnar. Óperustjóri vék ekki og ráðherra dró úr fjármögnun óperunnar að því magni að nú stöndum við uppi atvinnulaus innan okkar fags, þar sem Óperan hefur neyðst til að segja upp öllu sínu starfsfólki en þó með þeirri veiku von að setja upp nýtt íslenskt verk árið 2024 samkvæmt fyrri samningum. Það gerist kannski og kannski ekki, og eftir það, hvað þá? Það telst ansi hart að okkar eigin hagsmunasamtök vinni með þessu þvert gegn hagsmunum stórs hluta félagsmanna sinna, sem leitt hefur til að hluti okkar lifbrauðs er orðið að engu. En hvað liggur að baki fögrum orðum um nýja Þjóðaróperu? Í dag stöndum við frammi fyrir gífurlegum niðurskurði í málefnum menningar og listar í nýrri fjármálaáætlun ráðuneytisins. Kannski ekki skrítið þegar að okkur steðjar óðaverðbólga og kreppa sem ætlar alla að kæfa. Því má teljast víst að þegar ráðherra menningar- og viðskipta fékk beiðni þess efnis að skerða fjárframlög til Íslensku Óperunnar að ósk Klassís sjálfs, hafi henni hlotnast ósk sín á silfurplatta. En hversu oft gerist það að fagfólk biður um niðurskurð innan síns eigin sviðs á sinni eigin menningarstofnun? Eða, kannski er það heldur ekki svo einfalt. Þau báðu jú einnig um að það fé sem eyrnamerkt hefur verið Íslensku Óperunni, fari heldur til grasrótarinnar sem í eyrum margra myndi teljast til hagsmunaárekstrar. Þetta féllst ráðherra á og hefur þar með rekið fleyg á milli söngvara og stofnunarinnar þar sem sumir eiga hagsmuna að gæta í endalokum hennar, en aðrir ekki. Höfum það á hreinu að grasrótin hefur unnið frábært starf og það er fagnaðarefni að hún fái aukið fjármagn til að vaxa og blómstra. T.d. er Íslenska Óperan sjálf sprottin upp úr grasrót síns tíma. Þess ber þó að geta að ekki er hægt að líkja saman stórum óperuuppfærslum Íslensku óperunnar með hljómsveit og minni uppfærslum grasrótarinnar, aðlöguðum og jafnvel styttum. Báðar tegundirnar eiga rétt á sér en hvorug kemur í stað hinnar. Slíkt svarar ekki væntingum þeirra þúsunda áhorfenda sem sótt hafa uppfærslur óperunnar síðustu áratugina og fyllt hafa hverja sýninguna á fætur annarri, þeirra á meðal sýningar sem hlotið hafa viðurkenningar langt út fyrir landsteinana og fengið stjörnudóma á alþjóðlegum vettvangi. Ósk þjóðarinnar er skýr, að Íslenska óperan fái að halda ótrauð áfram sem flaggskip óperusenunnar hér á landi. Þessi aðför að Íslensku óperunni hlýtur að teljast stórkostleg afturför í menningarsögu okkar þjóðar. Þetta stórhættulega fjárhættuspil á skilið samtal með þjóðinni og stuðning okkar allra burtséð frá hagsmunatengslum. Málið er einfaldlega stærra en persónulegar deilur eða ávinningar einstakra aðila. Konu blöskrar og henni er brugðið og skorar á ráðherra að endurskoða ákvörðun sína um leið og hún kallar eftir stuðningi þjóðarinnar til að standa vörð um þann 45 ára menningarlega arf okkar allra sem hvorki stjórn né stjórnendur eiga að geta tekið frá okkur. Auðvitað, úr því sem komið er, ætti Ísl. Óperan og arfleifð hennar að nýtast sem grunnur að nýrri Þjóðaróperu, og tryggja samfellda þjónustu við almenning og að óskert fjármagn berist til hennar þar til hin nýja verður tilbúin til starfa. Með einlægni, Silla Knudsen, söngvari í Kór Íslensku Óperunnar síðan árið 2005.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun