„Ég var á barmi þess að fyrir­fara mér“

Konan kýs að láta ekki nafns síns getið en sagði sögu sína í Íslandi í dag.

Svo virðist sem umræða um hugvíkkandi eða hugbreytandi efni hafi á einu augabragði orðið að nokkurs konar æði hér á landi. Í fjölmiðlum hefur umfjöllunin verið mikil og í gær hófst ráðstefna í Hörpu þar sem leiðandi sérfræðingar í hugvíkkandi efnum verða með fyrirlestra og ljóst er að áhugi landsmanna er mikill.

Sjá: Mælir alls ekki með því að fólk prófi hug­víkkandi efni heima hjá sér

Skiptar skoðanir eru á gagnsemi hugvíkkandi efna og fjölmargir innan fagstétta heilbrigðiskerfisins hafa lýst sínum skoðunum og jafnvel áhyggjum af notkun efnanna. Fyrr í vikunni líkti Hafrún Kristjánsdóttir sálfræðingur umræðunni um hugvíkkandi efni við æði sem áður hafa riðið yfir þjóðina á borð við fótanuddtæki og air fryer. Pistil Hafrúnar má lesa hér.

Tengslarof í frumbernsku rót vandans

Konan segir frá því að hún hafi alist upp í litlu sjávarþorpi úti á landi, hafi hlotið gott uppeldi en að ákveðið tengslarof hafi myndast í frumbernsku sökum veikinda móður hennar.

„Ég verð sem sagt fyrir tengslarofi mjög líklega þegar ég fæðist því að móðir mín missir geðheilsuna þegar hún gengur með mig,“ segir konan og bætir við að aðrir aðstandendur hafi gert sitt besta til að sinna henni í bernsku.

Hún segir áfallið hafa haft mótandi áhrif á hana, hún hafi upplifað mikið óöryggi, hafi átt erfitt með að treysta öðrum og að þunglyndi hafi fylgt henni í lífinu. Eftir mikla rannsóknarvinnu ákvað hún að fara í ferðalag, eins og það er kallað, með hugvíkkandi efninu Ayahuascha, í þeim tilgangi að vinna bót á andlegum erfiðleikum.

Árið 2015 mætti hún í sína fyrstu athöfn sem fór fram í heimahúsi í Kópavogi. Það var perúískur shaman, sem á íslensku gæti kallast seiðmaður eða heilari, sem leiddi athöfnina. Konan segir reynslu sína af fyrsta ferðalaginu hafa verið góða, hún hafi upplifað þakklæti og umhyggju.

Eins og hún væri föst í helvíti

Fljótlega eftir fyrsta ferðalagið með perúíska shamaninum fór hún aftur í athöfn. Þá var upplifunin allt önnur og reyndist það ferðalag henni gríðarlega erfitt.

„Þetta var bara rosaleg kröftugt og fór með mig á mjög dökkan stað og ég var bara hrædd.“

„Ég var svo vanmáttug og þetta var pínu eins og ég væri í helvíti og ég væri bara föst þar og það var engin björg meðan á ferðalaginu stóð og ég man eftir því að ég grét og ég bað shamaninn um að hjálpa mér.“

Konan segist ekki hafa fengið þá aðstoð sem hún þurfti á að halda. Þegar hún bað um hjálp segist hún hafa upplifað sig fyrir. Hún leggur áherslu á það að aðstoð við úrvinnslu, bæði á ferðalögum og eftir þau, sé algjört lykilatriði.

Botninum náð eftir erfitt ferðalag

Eftir athöfnina segist hún hafa átt erfitt með að ráða við tilveruna og segir hún að botninum hafi verið náð. Hún leitaði til aðstandenda eftir stuðningi en að lokum var það sonur hennar sem er á fullorðinsaldri sem fylgdi henni á geðdeild.

„Þetta endar þannig að ég er alveg að missa tökin. Þetta var í október 2016 og þá fer ég bara sjálfviljug inn á geðdeild og ég finn að ég er á barmi þess að fyrirfara mér,“ segir konan en hún dvaldi í tíu daga á geðdeild.

Að hennar mati er mikilvægt fyrir alla að taka upplýsta ákvörðun um að nota hugvíkkandi efni. Þá leggur hún ríka áherslu á það að eftirfylgni og úrvinnsla eftir notkun slíkra efna sé lykilatriði.

„Passaðu þig á því að setja þig í samband við einhvern sem getur leitt þig, ekki bara í gegnum athöfnina, heldur líka það sem kemur á eftir,“ segir hún. Hún segir að þegar farið er í slíkar athafnir er alveg óvíst hvað muni koma upp á yfirborðið. „Það á enginn að fara í svona ferðalag nema það sé einhver ásetningur eða honum finnist hann þurfa þess, því þetta breytir þér.“

Fagnar umræðunni og hefur farið aftur í ferðalög

Þrátt fyrir þessa erfiðu reynslu hefur konan farið aftur í „ferðalög“ en þá með fullvissu um að aðilinn sem leiðir ferðalagið sé til þess bær að aðstoða hana, bæði á meðan ferðalaginu stendur og einnig við úrvinnslu. Hún fagnar því að umræðan á Íslandi sé komin upp á yfirborðið en að það megi ekki líta á hugvíkkandi efni sem skyndilausn við andlegum kvillum.

„Þrátt fyrir mína erfiðu reynslu þá er ég alveg gríðarlega þakklát fyrir hana. Ég myndi ekki óska neinum að upplifa hana en ef ég gæti spólað til baka myndi ég ekki breyta neinu.“

Viðtalið í heild sinni má sjá í spilaranum hér að ofan.