Bjarni vill verja Sjálfstæðisflokkinn fyrir lýðræðinu Gunnar Smári Egilsson skrifar 16. ágúst 2022 14:31 Í svo til öllum löndum ESB og EES, sem eru líklega þau lönd sem við viljum bera okkur saman við, gilda þær reglur að flokkar með viðlíka fylgi og Sósíalistaflokkurinn sitja við sama borð og Sjálfstæðisflokkurinn þegar kemur að opinberum stuðningi við stjórnmálasamtök. Smærri flokkar fá opinbera styrki í takt við atkvæðamagn í kosningum. Öfugt við það sem Bjarni Benediktsson fjármála- og efnahagsmálaráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins heldur fram í viðtali við Vísi, þar sem hann lýsir íslenska kerfinu sem annarlegu og skrítnu. Víða er framlaginu deilt út þannig að fyrst fá allir jafnt en síðan er úthlutað út frá atkvæðamagni. Þá fá litlir flokkar hlutfallslega meira en stærri. Það er í anda lýðræðis. Í Noregi fá t.d. dagblöð nr. 2 á hverjum markaði og þar undir styrki, en ekki stærstu blöðin (eins og hér er raunin). Einu dæmin innan ESB/EES um að aðeins stjórnmálahreyfingar á þingi fái styrki eru á Spáni (þar sem Sósíalistar hefðu fengi þingmenn fyrir 4,1% atkvæða. Þröskuldur til úthlutunar þingsæta er 3% á Spáni en 5% á Íslandi), Belgíu (þar hefði Sósíalistaflokkurinn líka fengið mann kjörinn, stærsta kjördæmið er með 24 þingmenn og í Belgíu er 5% þröskuldur innan kjördæma. Sósíalistar fengu 5,6% í Reykjavík norður) og Eistlandi (þar sem enginn flokkur fær þingmann né styrk sem ekki nær 5% á landsvísu). Í öllum öðrum löndum, 27 af 30, eru styrkir veittir flokkum eftir atkvæðum en ekki þingmönnum (þingflokkar fá aukalega styrki víða eins og á Íslandi, þar sem þingflokkar fá t.d. 25 aðstoðarmenn og rekstrarkostnað greiddan). Þar sem eru mörk varðandi atkvæðamagn eru þau langt undir 4,1% fylgi Sósíalista. Meira að segja í hálfgerðu alræði Ungverjalands er miðað við 1% og 3% í vaxandi eins-flokksræði Póllands. Hugrenningar Bjarna um að útiloka smærri flokka frá styrkjum sem stærri flokkar fá, er því algjörlega á skjön við það sem tíðkast í okkar heimshluta. Bjarni vill ekki gera eins og 29 lönd ESB/EES gera heldur ganga lengra en eitt þeirra, Eistland, gerir. Pælingar hans í Dagmálsþætti Moggans um daginn voru á svipuðum slóðum. Þar sagði hann að litlir flokkar ættu of auðvelt með að fá þingmenn á Íslandi. Þetta er algjör firra. Hið þveröfuga er rétt. Miðflokkurinn, minnsti þingflokkurinn á Íslandi, hefði náð kjöri í öllum nágrannalöndum okkar sem eru með samfærileg kosningakerfi. Og Sósíalistar, stærsti flokkurinn utan þings, hefði fengið þingmenn í velflestum ríkjum Evrópu. Svo sem: Grænlandi, Færeyjum, Danmörku, Noregi, Svíþjóð, Finnlandi, Hollandi, Belgíu, Portúgal, Spáni. Ítalíu, Austurríki og Grikklandi. Og mörgum ríkjum öðrum. Króatíu, Slóveníu, Albaníu, Búlgaríu, Serbíu ... ég nenni ekki að telja þetta allt upp. Bjarni er því ekki að leita að betri virkni lýðræðis í takt við hefðir þeirra ríkja þar sem lýðræðið virkar best, heldur er hann að leita leiða til að ýkja völd Sjálfstæðisflokksins umfram fylgi flokksins meðal þjóðarinnar og draga úr áhrifum kjósenda annara flokka. Líklega eru sögulegar ástæður fyrir því að Bjarni talar um þetta núna. Sjálfstæðisflokkurinn stóð fyrir stórauknum styrkjum til stjórnmálaflokka snemma á öldinni, þegar flokkurinn naut mikils fylgis og fékk langmest af þessum styrkjum. Eftir Hrun minnkuðu styrkir til flokksins í takt við minna fylgi undir formennsku Bjarna. Þetta lék fjárhag flokksins illa. Segja má að hann hafi étið upp allt það eigið fé sem lá í Valhöll, höfuðstöðvum flokksins sem verktakafyrirtæki reistu til að launa greiðasemi flokksins við stór verktakafyrirtæki og önnur stórfyrirtæki. Nú hefur flokkurinn hins vegar fengið leyfi til að byggja íbúðir á lóðinni við Valhöll og mun líklega fá 1,5 milljarð króna að launum í það minnsta. Bjarni og flokkurinn eru því ekki jafn háðir bótagreiðslum frá ríkinu og áður. Bjarni treystir sér því nú til að hefja umræðu um breytt kerfi. Þess vegna kvartaði Bjarni ekki þegar Íslandshreyfingin, Flokkur heimilanna, Dögun og Flokkur fólksins fengu styrki án þess að vera á þingi. Hann kvartar hins vegar þegar Sósíalistaflokkurinn fær styrk, enda er það flokkur sem auðvaldinu, sem Bjarni þjónar og tilheyrir, stendur ógn af. Sósíalistar hafa lýst andstöðu við háa styrki til stjórnmálahreyfinga. Þær hafa leitt til klíkuvæðingar innan flokka, þar sem forysta er ekki háð grasrót flokkanna um fjárhagsstuðning. Áhrif þessa má sjá á mörgum flokkum, ég nefni Vg þar sem forystan hefur í raun umbreytt flokknum á fáeinum árum. Önnur dæmi eru flokkar sem eru varla með félaga og virðast ekki sækjast eftir félögum; svo sem Flokkur fólksins, Píratar og Viðreisn. En meðan stjórnmálahreyfingar eru styrktar á annað borð dregur það ekki ekki úr skaðsemi styrkjanna að klippa burt smærri hreyfingar en halda áfram að styrkja þær stærri rausnarlega, heldur eykur það enn á skaðann. Sósíalistar hafa nýtt opinberan stuðning til að styrkja hagsmuna- og réttlætisbaráttu hópa sem ekki hafa fjárhagslegt bolmagn til að halda úti öflugri hagsmunabaráttu (Samtök leigjenda svo nýlegt dæmi sé tekið) og til að byggja upp Samstöðina, umræðuvettvang félagshyggju og verkalýðsbaráttu (haustdagskráin er að hefjast, fylgist með). Með þessu vill Sósíalistaflokkurinn nýta styrkina til að efla lýðræði og umræðu, ekki bara til fóðra sjálfan sig. Höfundur er félagi í Sósíalistaflokki Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gunnar Smári Egilsson Sjálfstæðisflokkurinn Mest lesið Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson Skoðun Skoðun Skoðun Skuggahliðar á þéttingu byggðar Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar Skoðun Jöfn skipting skulda og eigna í sambúð Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ólögleg veðmálastarfsemi á Íslandi Hákon Skúlason skrifar Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson skrifar Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson skrifar Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann skrifar Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason skrifar Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Sjá meira
Í svo til öllum löndum ESB og EES, sem eru líklega þau lönd sem við viljum bera okkur saman við, gilda þær reglur að flokkar með viðlíka fylgi og Sósíalistaflokkurinn sitja við sama borð og Sjálfstæðisflokkurinn þegar kemur að opinberum stuðningi við stjórnmálasamtök. Smærri flokkar fá opinbera styrki í takt við atkvæðamagn í kosningum. Öfugt við það sem Bjarni Benediktsson fjármála- og efnahagsmálaráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins heldur fram í viðtali við Vísi, þar sem hann lýsir íslenska kerfinu sem annarlegu og skrítnu. Víða er framlaginu deilt út þannig að fyrst fá allir jafnt en síðan er úthlutað út frá atkvæðamagni. Þá fá litlir flokkar hlutfallslega meira en stærri. Það er í anda lýðræðis. Í Noregi fá t.d. dagblöð nr. 2 á hverjum markaði og þar undir styrki, en ekki stærstu blöðin (eins og hér er raunin). Einu dæmin innan ESB/EES um að aðeins stjórnmálahreyfingar á þingi fái styrki eru á Spáni (þar sem Sósíalistar hefðu fengi þingmenn fyrir 4,1% atkvæða. Þröskuldur til úthlutunar þingsæta er 3% á Spáni en 5% á Íslandi), Belgíu (þar hefði Sósíalistaflokkurinn líka fengið mann kjörinn, stærsta kjördæmið er með 24 þingmenn og í Belgíu er 5% þröskuldur innan kjördæma. Sósíalistar fengu 5,6% í Reykjavík norður) og Eistlandi (þar sem enginn flokkur fær þingmann né styrk sem ekki nær 5% á landsvísu). Í öllum öðrum löndum, 27 af 30, eru styrkir veittir flokkum eftir atkvæðum en ekki þingmönnum (þingflokkar fá aukalega styrki víða eins og á Íslandi, þar sem þingflokkar fá t.d. 25 aðstoðarmenn og rekstrarkostnað greiddan). Þar sem eru mörk varðandi atkvæðamagn eru þau langt undir 4,1% fylgi Sósíalista. Meira að segja í hálfgerðu alræði Ungverjalands er miðað við 1% og 3% í vaxandi eins-flokksræði Póllands. Hugrenningar Bjarna um að útiloka smærri flokka frá styrkjum sem stærri flokkar fá, er því algjörlega á skjön við það sem tíðkast í okkar heimshluta. Bjarni vill ekki gera eins og 29 lönd ESB/EES gera heldur ganga lengra en eitt þeirra, Eistland, gerir. Pælingar hans í Dagmálsþætti Moggans um daginn voru á svipuðum slóðum. Þar sagði hann að litlir flokkar ættu of auðvelt með að fá þingmenn á Íslandi. Þetta er algjör firra. Hið þveröfuga er rétt. Miðflokkurinn, minnsti þingflokkurinn á Íslandi, hefði náð kjöri í öllum nágrannalöndum okkar sem eru með samfærileg kosningakerfi. Og Sósíalistar, stærsti flokkurinn utan þings, hefði fengið þingmenn í velflestum ríkjum Evrópu. Svo sem: Grænlandi, Færeyjum, Danmörku, Noregi, Svíþjóð, Finnlandi, Hollandi, Belgíu, Portúgal, Spáni. Ítalíu, Austurríki og Grikklandi. Og mörgum ríkjum öðrum. Króatíu, Slóveníu, Albaníu, Búlgaríu, Serbíu ... ég nenni ekki að telja þetta allt upp. Bjarni er því ekki að leita að betri virkni lýðræðis í takt við hefðir þeirra ríkja þar sem lýðræðið virkar best, heldur er hann að leita leiða til að ýkja völd Sjálfstæðisflokksins umfram fylgi flokksins meðal þjóðarinnar og draga úr áhrifum kjósenda annara flokka. Líklega eru sögulegar ástæður fyrir því að Bjarni talar um þetta núna. Sjálfstæðisflokkurinn stóð fyrir stórauknum styrkjum til stjórnmálaflokka snemma á öldinni, þegar flokkurinn naut mikils fylgis og fékk langmest af þessum styrkjum. Eftir Hrun minnkuðu styrkir til flokksins í takt við minna fylgi undir formennsku Bjarna. Þetta lék fjárhag flokksins illa. Segja má að hann hafi étið upp allt það eigið fé sem lá í Valhöll, höfuðstöðvum flokksins sem verktakafyrirtæki reistu til að launa greiðasemi flokksins við stór verktakafyrirtæki og önnur stórfyrirtæki. Nú hefur flokkurinn hins vegar fengið leyfi til að byggja íbúðir á lóðinni við Valhöll og mun líklega fá 1,5 milljarð króna að launum í það minnsta. Bjarni og flokkurinn eru því ekki jafn háðir bótagreiðslum frá ríkinu og áður. Bjarni treystir sér því nú til að hefja umræðu um breytt kerfi. Þess vegna kvartaði Bjarni ekki þegar Íslandshreyfingin, Flokkur heimilanna, Dögun og Flokkur fólksins fengu styrki án þess að vera á þingi. Hann kvartar hins vegar þegar Sósíalistaflokkurinn fær styrk, enda er það flokkur sem auðvaldinu, sem Bjarni þjónar og tilheyrir, stendur ógn af. Sósíalistar hafa lýst andstöðu við háa styrki til stjórnmálahreyfinga. Þær hafa leitt til klíkuvæðingar innan flokka, þar sem forysta er ekki háð grasrót flokkanna um fjárhagsstuðning. Áhrif þessa má sjá á mörgum flokkum, ég nefni Vg þar sem forystan hefur í raun umbreytt flokknum á fáeinum árum. Önnur dæmi eru flokkar sem eru varla með félaga og virðast ekki sækjast eftir félögum; svo sem Flokkur fólksins, Píratar og Viðreisn. En meðan stjórnmálahreyfingar eru styrktar á annað borð dregur það ekki ekki úr skaðsemi styrkjanna að klippa burt smærri hreyfingar en halda áfram að styrkja þær stærri rausnarlega, heldur eykur það enn á skaðann. Sósíalistar hafa nýtt opinberan stuðning til að styrkja hagsmuna- og réttlætisbaráttu hópa sem ekki hafa fjárhagslegt bolmagn til að halda úti öflugri hagsmunabaráttu (Samtök leigjenda svo nýlegt dæmi sé tekið) og til að byggja upp Samstöðina, umræðuvettvang félagshyggju og verkalýðsbaráttu (haustdagskráin er að hefjast, fylgist með). Með þessu vill Sósíalistaflokkurinn nýta styrkina til að efla lýðræði og umræðu, ekki bara til fóðra sjálfan sig. Höfundur er félagi í Sósíalistaflokki Íslands.
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun
Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar
Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun