Vanhæft RÚV? Ari Tryggvason skrifar 12. nóvember 2021 11:00 Aldrei hafa fleiri smit mælst á einum degi frá upphafi faraldurs enmiðvikudaginn 10. nóvember, þ.e. 200 manns. Og það þrátt fyrir að 89% landsmanna, 12 ára og eldri séu full bólusettir. Þar að auki er verið að hamast við að koma örvunarskammti í fólk. Már Kristjánsson yfirlæknir smitsjúkdómadeildar Landspítalans sagði m.a. um leitina að bóluefni við faraldrinum í apríl á seinasta ári, að í sögulegu samhengi taki það allt að 20 árum að þróa þau, frá hugmynd til framleiðslu. Ótrúlega flókið sé að búa til bóluefni og þau séu margvísleg. Ennfremur séu margar hindranir og mikilvægt að fara ekki geyst, þau séu inngrip í ónæmiskerfið og áhrifa þeirra geti gætt víða í líkamanum. „Þegar farið er inn á óþekktar lendur má markmiðið ekki vera að taka sénsa að sitja uppi með meiri skaða en þá hagsmuni sem verið er að vernda.“ Varnaðarorð sem sannarlega áttu rétt á sér, sérstaklega þegar litið er til hins skamma tíma frá „hugmynd til framleiðslu.“ Ekki er óeðlilegt að spyrja sig hvort skaðinn sé meiri en hin svokölluðu bóluefni áttu að vernda okkur fyrir. Að auki er vert að benda á að sóttvarnirnar byggjast fyrst og fremst á tölum um fjölda einkennalausra út frá PCR-prófum. Mjög sterkar vísbendingar eru um það að einkennalausir geti ekki smitað, veirumagnið dugi ekki til þess. Það sem er óvenjulegt er að veikindi eru ekki grunnur aðgerða, heldur próf. Þetta ætti að duga til að vekja upp spurningar hjá fréttamönnum. En því miður, svo virðist ekki vera. Kveikur Þann 5. október síðastliðinn sendi Sjónvarpið út fréttaskýringarþáttinn Kveik, þar sem fjallað var um andóf hér á landi vegna Kóvið-aðgerða. Við sem stóðum að framboði Ábyrgrar framtíðar til Alþingis, erum hluti þessa hóps. Jón Ívar Einarsson læknir og prófessor við Harward háskóla, var einn viðmælenda þáttarins og skrifaði grein í kjölfarið hér í þessum miðli, þann 16. október. hér Þar segir Jón Ívar m.a. „Eftir að hafa farið í þetta viðtal og svo horft á þáttinn er ljóst að Kveikur var búinn að skrifa handritið að mestu fyrirfram og svo voru viðtöl viðmælenda klippt til eins og hentaði handritinu. Síðan voru fengnir álitsgjafar með réttar skoðanir og þeir klipptir inn í til að leiðrétta hina viðmælendurna… Kveikur virðist því ekki hafa stundað rannsóknarblaðamennsku í þessu máli, heldur frekar misvísandi fréttaskýringar sem jaðra við áróður.“ Lög um Ríkisútvarpið Í lögum um Ríkisútvarpið segir m.a.: 1. Hafa í heiðri lýðræðislegar grundvallarreglur, þ.m.t. um mannréttindi og frelsi til orðs og skoðana. 2. Veita víðtæka, áreiðanlega, almenna og hlutlæga frétta- og fréttaskýringarþjónustu um innlend og erlend málefni líðandi stundar. 3. Vera vettvangur fyrir mismunandi skoðanir á málum sem efst eru á baugi hverju sinni og almenning varða. 4. Kynna margbreytileika mannlífs, lífsviðhorfa og lífsskilyrða í landinu. Ríkisútvarpið uppfyllir ekki skyldur sínar sem því voru settar með lögum. Í kosningabaráttu Ábyrgrar framtíðar héldum við á lofti þremur loforðum. Fyrstu tvö vörðuðu sóttvarnaraðgerðir yfirvalda. Það þriðja RÚV; að landsmenn réðu því sjálfir hvert útvarpsgjaldið rynni, til hvaða fjölmiðils eða menningarstarfsemi sem væri. Efnistök Kveiks voru ekki hlutlæg heldur hlutdræg. Lítil sem engin virðing var borin fyrir skoðunum efasemdarmanna vegna Covid-aðgerða. Þar stóð Ríkisútvarpið ekki við skyldur sínar sem, „...vettvangur fyrir mismunandi skoðanir á málefnum sem efst eru á baugi hverju sinni…“ Um efasemdarfólkið var fjallað sem vandamál. Sama kvöld og Kveikur fór í loftið var stutt viðtal við sóttvarnarlækni í tíufréttum Sjónvarps. Þar komst hann upp með að segja; „Ekki hægt að byggja allt á skotheldum rannsóknum. “ Upplýsingaóreiða skal það heita Fyrsti þingfundur Norðurlandaþingsins fór fram 2. nóvember síðastliðinn þar sem utanríkisráðherra Íslands sagði m.a.: „Loftslagsbreytingar og fjölþáttaógnir á borð við netárásir og upplýsingaóreiðu grafa nú undan þeim stöðugleika sem við búum við og ekkert ríki getur eitt og sér tekið á þeim áskorunum.“ Í rauninni var þetta ekki í fyrsta sinn sem utanríkisráðherra tók sér orðið upplýsingaóreiða í munn. Hann notaði tækifærið á ráðstefnu um alþjóðamál í Norræna húsinu þann 16. júní síðastliðinn til að minna á að meðal þeirra ógna sem þarf að sporna gegn eru upplýsingaóreiða og falsfréttir og aðeins upplýst umræða getur spornað við þeim skaða sem hlýst af þessum ógnum. Hvar er hin upplýsta umræða? Hún er því miður ekki til því faraldurinn er einnar hliðar mál. Það eru sem sagt ekki tvær hliðar á því máli. Þjóðaröryggisráð sá um það. Í fyrra vor var ákveðið af Þjóðaröryggisráði að koma á fót vinnuhópi til að kortleggja birtingarmynd og umfang upplýsingaóreiðu í tengslum við faraldurinn og gera tillögur um aðgerðir til að sporna gegn henni. Þá þegar voru íslensk stjórnvöld í samstarfi við önnur EES-ríki hvað þetta varðar. Níu manns skipa vinnuhópinn, m.a. frá Fjölmiðlanefnd, Landlæknisembættinu, Utanríkisráðuneytinu, Samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytinu og Mennta- og menningarráðuneytinu. Einn nefndarmanna er blaðamaður og starfar nú hjá RÚV. Því tel ég ekki óeðlilegt að efast um hlutleysið þar. Er það ekki í höndum fólksins í landinu að dæma um hvað eru falsfréttir og hvað ekki? Á einhver nefnd á vegum Forsætisráðuneytisins að taka dómgreindina af okkur og ákveða hvað okkur er fyrir bestu? Svo sannarlega hefur verið herjað á dómgreind fólks frá upphafi þessa fárs. Er tjáningarfrelsið annars flokks mannréttindi? Þegar svo er komið að stjórnvöld þykjast ætla að koma lagi á þær upplýsingar og fréttir sem við landsmenn öflum okkur, þá er ástæða til að staldra við. Slíkt ástand hefur verið sviðsett í frægri skáldsögu frá því á fimmta áratug seinustu aldar. Við sjáum hvar sviðsmyndin er orðin raunveruleg eins og í Ástralíu. Þar má ekki lengur mótmæla á götum úti, fólk fær heimsóknir lögreglu fyrir skoðanir sínar á samfélagsmiðlum og missir störf sín ef það neitar sprautunum. Fyrrum forsætisráðherra Danmerkur, Helle Thorning-Schmidt og sem starfar nú í einhvers konar ritskoðunarnefnd innan Facebook, hefur sagt að tjáningarfrelsið teljist ekki til grundvallar mannréttinda; jú mannréttindi en verði að víkja fyrir „öðrum mannréttindum“ ef svo beri undir. Það er gömul saga og ný að réttlæta frelsisskerðingar og þar með talið tjáningarfrelsið, út frá öryggishagsmunum. Höfundur var í framboði fyrir Ábyrga framtíð við síðustu alþingiskosningar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ábyrg framtíð Mest lesið Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Öndum rólega – á meðan húsið brennur Magnús Magnússon skrifar Skoðun Umbylting ríkisfjármála á átta mánuðum Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Átta atriði sem sýna fram á vanda hávaxtastefnunnar Halla Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Aldrei hafa fleiri smit mælst á einum degi frá upphafi faraldurs enmiðvikudaginn 10. nóvember, þ.e. 200 manns. Og það þrátt fyrir að 89% landsmanna, 12 ára og eldri séu full bólusettir. Þar að auki er verið að hamast við að koma örvunarskammti í fólk. Már Kristjánsson yfirlæknir smitsjúkdómadeildar Landspítalans sagði m.a. um leitina að bóluefni við faraldrinum í apríl á seinasta ári, að í sögulegu samhengi taki það allt að 20 árum að þróa þau, frá hugmynd til framleiðslu. Ótrúlega flókið sé að búa til bóluefni og þau séu margvísleg. Ennfremur séu margar hindranir og mikilvægt að fara ekki geyst, þau séu inngrip í ónæmiskerfið og áhrifa þeirra geti gætt víða í líkamanum. „Þegar farið er inn á óþekktar lendur má markmiðið ekki vera að taka sénsa að sitja uppi með meiri skaða en þá hagsmuni sem verið er að vernda.“ Varnaðarorð sem sannarlega áttu rétt á sér, sérstaklega þegar litið er til hins skamma tíma frá „hugmynd til framleiðslu.“ Ekki er óeðlilegt að spyrja sig hvort skaðinn sé meiri en hin svokölluðu bóluefni áttu að vernda okkur fyrir. Að auki er vert að benda á að sóttvarnirnar byggjast fyrst og fremst á tölum um fjölda einkennalausra út frá PCR-prófum. Mjög sterkar vísbendingar eru um það að einkennalausir geti ekki smitað, veirumagnið dugi ekki til þess. Það sem er óvenjulegt er að veikindi eru ekki grunnur aðgerða, heldur próf. Þetta ætti að duga til að vekja upp spurningar hjá fréttamönnum. En því miður, svo virðist ekki vera. Kveikur Þann 5. október síðastliðinn sendi Sjónvarpið út fréttaskýringarþáttinn Kveik, þar sem fjallað var um andóf hér á landi vegna Kóvið-aðgerða. Við sem stóðum að framboði Ábyrgrar framtíðar til Alþingis, erum hluti þessa hóps. Jón Ívar Einarsson læknir og prófessor við Harward háskóla, var einn viðmælenda þáttarins og skrifaði grein í kjölfarið hér í þessum miðli, þann 16. október. hér Þar segir Jón Ívar m.a. „Eftir að hafa farið í þetta viðtal og svo horft á þáttinn er ljóst að Kveikur var búinn að skrifa handritið að mestu fyrirfram og svo voru viðtöl viðmælenda klippt til eins og hentaði handritinu. Síðan voru fengnir álitsgjafar með réttar skoðanir og þeir klipptir inn í til að leiðrétta hina viðmælendurna… Kveikur virðist því ekki hafa stundað rannsóknarblaðamennsku í þessu máli, heldur frekar misvísandi fréttaskýringar sem jaðra við áróður.“ Lög um Ríkisútvarpið Í lögum um Ríkisútvarpið segir m.a.: 1. Hafa í heiðri lýðræðislegar grundvallarreglur, þ.m.t. um mannréttindi og frelsi til orðs og skoðana. 2. Veita víðtæka, áreiðanlega, almenna og hlutlæga frétta- og fréttaskýringarþjónustu um innlend og erlend málefni líðandi stundar. 3. Vera vettvangur fyrir mismunandi skoðanir á málum sem efst eru á baugi hverju sinni og almenning varða. 4. Kynna margbreytileika mannlífs, lífsviðhorfa og lífsskilyrða í landinu. Ríkisútvarpið uppfyllir ekki skyldur sínar sem því voru settar með lögum. Í kosningabaráttu Ábyrgrar framtíðar héldum við á lofti þremur loforðum. Fyrstu tvö vörðuðu sóttvarnaraðgerðir yfirvalda. Það þriðja RÚV; að landsmenn réðu því sjálfir hvert útvarpsgjaldið rynni, til hvaða fjölmiðils eða menningarstarfsemi sem væri. Efnistök Kveiks voru ekki hlutlæg heldur hlutdræg. Lítil sem engin virðing var borin fyrir skoðunum efasemdarmanna vegna Covid-aðgerða. Þar stóð Ríkisútvarpið ekki við skyldur sínar sem, „...vettvangur fyrir mismunandi skoðanir á málefnum sem efst eru á baugi hverju sinni…“ Um efasemdarfólkið var fjallað sem vandamál. Sama kvöld og Kveikur fór í loftið var stutt viðtal við sóttvarnarlækni í tíufréttum Sjónvarps. Þar komst hann upp með að segja; „Ekki hægt að byggja allt á skotheldum rannsóknum. “ Upplýsingaóreiða skal það heita Fyrsti þingfundur Norðurlandaþingsins fór fram 2. nóvember síðastliðinn þar sem utanríkisráðherra Íslands sagði m.a.: „Loftslagsbreytingar og fjölþáttaógnir á borð við netárásir og upplýsingaóreiðu grafa nú undan þeim stöðugleika sem við búum við og ekkert ríki getur eitt og sér tekið á þeim áskorunum.“ Í rauninni var þetta ekki í fyrsta sinn sem utanríkisráðherra tók sér orðið upplýsingaóreiða í munn. Hann notaði tækifærið á ráðstefnu um alþjóðamál í Norræna húsinu þann 16. júní síðastliðinn til að minna á að meðal þeirra ógna sem þarf að sporna gegn eru upplýsingaóreiða og falsfréttir og aðeins upplýst umræða getur spornað við þeim skaða sem hlýst af þessum ógnum. Hvar er hin upplýsta umræða? Hún er því miður ekki til því faraldurinn er einnar hliðar mál. Það eru sem sagt ekki tvær hliðar á því máli. Þjóðaröryggisráð sá um það. Í fyrra vor var ákveðið af Þjóðaröryggisráði að koma á fót vinnuhópi til að kortleggja birtingarmynd og umfang upplýsingaóreiðu í tengslum við faraldurinn og gera tillögur um aðgerðir til að sporna gegn henni. Þá þegar voru íslensk stjórnvöld í samstarfi við önnur EES-ríki hvað þetta varðar. Níu manns skipa vinnuhópinn, m.a. frá Fjölmiðlanefnd, Landlæknisembættinu, Utanríkisráðuneytinu, Samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytinu og Mennta- og menningarráðuneytinu. Einn nefndarmanna er blaðamaður og starfar nú hjá RÚV. Því tel ég ekki óeðlilegt að efast um hlutleysið þar. Er það ekki í höndum fólksins í landinu að dæma um hvað eru falsfréttir og hvað ekki? Á einhver nefnd á vegum Forsætisráðuneytisins að taka dómgreindina af okkur og ákveða hvað okkur er fyrir bestu? Svo sannarlega hefur verið herjað á dómgreind fólks frá upphafi þessa fárs. Er tjáningarfrelsið annars flokks mannréttindi? Þegar svo er komið að stjórnvöld þykjast ætla að koma lagi á þær upplýsingar og fréttir sem við landsmenn öflum okkur, þá er ástæða til að staldra við. Slíkt ástand hefur verið sviðsett í frægri skáldsögu frá því á fimmta áratug seinustu aldar. Við sjáum hvar sviðsmyndin er orðin raunveruleg eins og í Ástralíu. Þar má ekki lengur mótmæla á götum úti, fólk fær heimsóknir lögreglu fyrir skoðanir sínar á samfélagsmiðlum og missir störf sín ef það neitar sprautunum. Fyrrum forsætisráðherra Danmerkur, Helle Thorning-Schmidt og sem starfar nú í einhvers konar ritskoðunarnefnd innan Facebook, hefur sagt að tjáningarfrelsið teljist ekki til grundvallar mannréttinda; jú mannréttindi en verði að víkja fyrir „öðrum mannréttindum“ ef svo beri undir. Það er gömul saga og ný að réttlæta frelsisskerðingar og þar með talið tjáningarfrelsið, út frá öryggishagsmunum. Höfundur var í framboði fyrir Ábyrga framtíð við síðustu alþingiskosningar.
Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar
Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun