Esjan er horfin Jakob Bjarnar skrifar 19. júlí 2021 10:52 Gosmengunin hefur sjaldan verið meiri en nú á höfuðborgarsvæðinu. Þannig hylur gosmóðan bæjarfjall Reykvíkinga, ekki svo mikið sem grillir í fjallið sem yfirleitt blasir tignarlegt við frá þessu sjónarhorni. vísir/vésteinn Gosmóða hylur nú bæjarfjall höfuðborgabúa. Sjaldan eða aldrei hefur gosmengunin verið svo mikil í höfuðborginni. Veðurstofan hefur sent út ítrekun þar sem hún vill koma á framfæri ábendingum til almennings vegna gosmóðunnar á höfuðborgarsvæðinu öllu sem berst frá eldgosinu í Fagradalsfjalli. „Nokkuð há gildi á bennisteinsdíoxíð og súlfötögnum hafa mælst á höfuðborgarsvæðinu og upp í Hvalfirði frá því árla í morgun auk þess sem móðan er vel sýnileg á höfuðborgarsvæðinu,“ segir í skeyti Veðurstofunnar. En Veðurstofu hefur borist tilkynningar víðar en af höfuðborgarsvæðinu um gosmóðuna miklu, þannig hefur hennar orðið vart alla leið austur í Hreppa og þar finnur fólk fyrir áhrifum gossins. Þá mældist gosmóðan einnig í Færeyjum í gær þannig að áhrifanna gætir víða. Til samanburðar má hér sjá Esjuna frá sama sjónarhorni. Myndin er tekin í kvöldsólinni að vetrarlagi.Vísir/Jakob Mælt er með því að einstaklingar sem viðkvæmir eru fyrir loftmengun fari sér varlega og þá er varað við því að kornabörn séu látin sofa utandyra við þessar aðstæður. Ef fólk erfiðar utandyra í gosmóðunni gæti það haft áhrif á viðkvæma. Viðkvæmir ættu að fara sér varlega Á Facebooksíðu SUM – Samtök um áhrif umhverfis á heilsu segir að þeir sem eru sérlega viðkvæmir gætu fundið fyrir verulegum óþægindum í öndunarvegi og er í slíkum tilfellum mælt með því að þeir haldi sig innan dyra með lokaða glugga. Fjölkerfaáhrif eru misjöfn eftir einstaklingum en dæmi eru um að fólk hafi haft samband við lækni, heilsugæslu, læknavakt og LSH. Í þeim hópi er fólk með öndunarfærasjúkdóma og fólk sem er viðkvæmt fyrir umhverfismengun, til að mynda eftir að hafa veikst vegna myglu- og rakaskemmda eða eitrunar af öðru tagi. Gosmóðan inniheldur mengun sem hefur náð að umbreytast og greinist hún því ekki með hefðbundnum mælingum á brennisteinsdíoxíði (SO2) heldur sést sem hækkun í fínasta svifrykinu, PM2,5 og PM1. Kl. 9:00 mældist PM2,5 32,3 míkrógrömm á rúmmeter og PM1 31,8 míkrógrömm á rúmmeter í mælistöð Heilbrigðiseftirlitsins við Bústaðarveg. Klukkan 10:00 mældist PM 2,5 50 míkrógrömm á rúmmeter í mælistöð Umhverfisstofnunar við Grensásveg. Gosmóða næstu daga (Uppfært 11:22) Reykjavíkurborg hefur sent út sérstaka tilkynningu vegna gosmóðunnar sem fer hér á eftir: „Samkvæmt upplýsingum frá Veðurstofunni gæti gosmóðan legið áfram yfir höfuðborginni á morgun en ætti að færast í burtu á miðvikudag. Vindátt breytist seint á miðvikudag eða fimmtudag og mun þá SO2 mengun hætta að berast frá gosinu yfir borgina. Gosmóðan eða blámóða (Volcanic smog) er loftmengun sem verður til þegar SO2, önnur gös og agnir hvarfast við súrefni og raka með tilstuðlan sólarljóssins. Þær agnir sem myndast eru m.a. brennisteinssýra og önnur brennisteinssambönd. Hún hefur einkennandi blágráan lit sem myndast er sólarljósið brotnar á ögnum/úða. Almenningur er hvattur til að fylgjast með tilkynningum Veðurstofunnar um gosmóðuna og einnig má skoða stöðu loftgæða á vef Umhverfisstofnunar en þar má sjá kort yfir staðsetningu loftgæðamælistöðva í Reykjavík og fylgjast með styrk brennisteinsdíoxíðs (SO2), svifryks og annarra efna.“ Almennar ráðleggingar varðandi gasmengun eru eftirfarandi: Lungna og hjartasjúklingar hafi sín lyf tiltæk Andið sem mest með nefi og forðast líkamlega áreynslu utandyra í mikill mengun því það dregur úr þeim styrk sem kemst niður í lungu. Dvöl innanhúss með lokaða glugga og slökkt á loftræstingu veitir verulega vörn fyrir menguninni. Athugið að rykgrímur veita enga vörn gegn gasmengun Ráðstafanir til varnar SO2 og annari gosmengun mengun innandyra Lokaðu gluggum og minnkaðu umgengni um útidyr. Hækkaðu hitastigið í húsinu. Loftaðu út um leið og loftgæði batna utandyra. Eldgos í Fagradalsfjalli Loftslagsmál Heilbrigðismál Umhverfismál Esjan Mest lesið Dó fjórum árum eftir að hún hvarf Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Kom verðmætum fyrir í röngum bíl sem hvarf á brott Innlent Stöðvun megi rekja til klúðurs og skorts á fjármagni Innlent Mestu virkjanaframkvæmdir í sögu Grænlands framundan Erlent Stærsti skjálftinn við Öskju frá ársbyrjun 2022 Innlent Baráttan hafin á TikTok: Traktor í Skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Innlent Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Innlent Trump vann öll sveifluríkin Erlent Hætta sem sáttasemjarar í deilu Ísraela og Hamas Fréttir Fleiri fréttir Stöðvun megi rekja til klúðurs og skorts á fjármagni Ótryggðir bændur Ár frá rýmingu í Grindavík: „Með mestu hamförum sem riðið hafa yfir Ísland“ Kom verðmætum fyrir í röngum bíl sem hvarf á brott Ár frá mestu hamförum síðari tíma og útboðshlé hjá Vegagerðinni Dó fjórum árum eftir að hún hvarf Stærsti skjálftinn við Öskju frá ársbyrjun 2022 Kyrrstaða í vegaframkvæmdum, sigur Trumps og kosningabaráttan framundan Allt of margir með hugann annars staðar í umferðinni Ætlar 1750 kílómetra á þrektækjum á einni viku í minningu vina Baráttan hafin á TikTok: Traktor í Skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Engin miðlæg skráning slysa í ferðaþjónustu Yazan og fjölskylda leita að nýju húsnæði Úrbætur í kjölfar slyss á Breiðamerkurjökli og vikulöng þrekraun Grunaður um sölu fíkniefna og brot á útlendingalögum Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Lögreglan bannaði bjór á B5 Leikskólastarfsmenn í Hafnarfirði greiða atkvæði um verkfall Um 60 kennarar hjá Fræðsluneti Suðurlands Bein útsending: Sigmundur kynnir innihaldið Öryrkjar fá 1,7 skattfrjálsa milljarða Ætla ekki að slíta viðræðum Engin ákvörðun um hvalveiðar og maurasýrumengun á Bíldudal Kallar eftir sams konar úrræði og Breivik og árásarmaður hennar sæta Bjartsýn eftir fund í Virginíu vegna Söndru sem afplánar 37 ára dóm Helmingi þætti óeðlilegt ef Bjarni gæfi út hvalveiðileyfi Þúsund lítrar af sýru láku á Bíldudal Ríkisstjórnin bjó sjálf til flóttamannavandamál Tveir handteknir eftir hópslagsmál Mansalsmál Gríska hússins: Vann sjö daga í viku hverri og svaf í kjallaranum Sjá meira
Veðurstofan hefur sent út ítrekun þar sem hún vill koma á framfæri ábendingum til almennings vegna gosmóðunnar á höfuðborgarsvæðinu öllu sem berst frá eldgosinu í Fagradalsfjalli. „Nokkuð há gildi á bennisteinsdíoxíð og súlfötögnum hafa mælst á höfuðborgarsvæðinu og upp í Hvalfirði frá því árla í morgun auk þess sem móðan er vel sýnileg á höfuðborgarsvæðinu,“ segir í skeyti Veðurstofunnar. En Veðurstofu hefur borist tilkynningar víðar en af höfuðborgarsvæðinu um gosmóðuna miklu, þannig hefur hennar orðið vart alla leið austur í Hreppa og þar finnur fólk fyrir áhrifum gossins. Þá mældist gosmóðan einnig í Færeyjum í gær þannig að áhrifanna gætir víða. Til samanburðar má hér sjá Esjuna frá sama sjónarhorni. Myndin er tekin í kvöldsólinni að vetrarlagi.Vísir/Jakob Mælt er með því að einstaklingar sem viðkvæmir eru fyrir loftmengun fari sér varlega og þá er varað við því að kornabörn séu látin sofa utandyra við þessar aðstæður. Ef fólk erfiðar utandyra í gosmóðunni gæti það haft áhrif á viðkvæma. Viðkvæmir ættu að fara sér varlega Á Facebooksíðu SUM – Samtök um áhrif umhverfis á heilsu segir að þeir sem eru sérlega viðkvæmir gætu fundið fyrir verulegum óþægindum í öndunarvegi og er í slíkum tilfellum mælt með því að þeir haldi sig innan dyra með lokaða glugga. Fjölkerfaáhrif eru misjöfn eftir einstaklingum en dæmi eru um að fólk hafi haft samband við lækni, heilsugæslu, læknavakt og LSH. Í þeim hópi er fólk með öndunarfærasjúkdóma og fólk sem er viðkvæmt fyrir umhverfismengun, til að mynda eftir að hafa veikst vegna myglu- og rakaskemmda eða eitrunar af öðru tagi. Gosmóðan inniheldur mengun sem hefur náð að umbreytast og greinist hún því ekki með hefðbundnum mælingum á brennisteinsdíoxíði (SO2) heldur sést sem hækkun í fínasta svifrykinu, PM2,5 og PM1. Kl. 9:00 mældist PM2,5 32,3 míkrógrömm á rúmmeter og PM1 31,8 míkrógrömm á rúmmeter í mælistöð Heilbrigðiseftirlitsins við Bústaðarveg. Klukkan 10:00 mældist PM 2,5 50 míkrógrömm á rúmmeter í mælistöð Umhverfisstofnunar við Grensásveg. Gosmóða næstu daga (Uppfært 11:22) Reykjavíkurborg hefur sent út sérstaka tilkynningu vegna gosmóðunnar sem fer hér á eftir: „Samkvæmt upplýsingum frá Veðurstofunni gæti gosmóðan legið áfram yfir höfuðborginni á morgun en ætti að færast í burtu á miðvikudag. Vindátt breytist seint á miðvikudag eða fimmtudag og mun þá SO2 mengun hætta að berast frá gosinu yfir borgina. Gosmóðan eða blámóða (Volcanic smog) er loftmengun sem verður til þegar SO2, önnur gös og agnir hvarfast við súrefni og raka með tilstuðlan sólarljóssins. Þær agnir sem myndast eru m.a. brennisteinssýra og önnur brennisteinssambönd. Hún hefur einkennandi blágráan lit sem myndast er sólarljósið brotnar á ögnum/úða. Almenningur er hvattur til að fylgjast með tilkynningum Veðurstofunnar um gosmóðuna og einnig má skoða stöðu loftgæða á vef Umhverfisstofnunar en þar má sjá kort yfir staðsetningu loftgæðamælistöðva í Reykjavík og fylgjast með styrk brennisteinsdíoxíðs (SO2), svifryks og annarra efna.“ Almennar ráðleggingar varðandi gasmengun eru eftirfarandi: Lungna og hjartasjúklingar hafi sín lyf tiltæk Andið sem mest með nefi og forðast líkamlega áreynslu utandyra í mikill mengun því það dregur úr þeim styrk sem kemst niður í lungu. Dvöl innanhúss með lokaða glugga og slökkt á loftræstingu veitir verulega vörn fyrir menguninni. Athugið að rykgrímur veita enga vörn gegn gasmengun Ráðstafanir til varnar SO2 og annari gosmengun mengun innandyra Lokaðu gluggum og minnkaðu umgengni um útidyr. Hækkaðu hitastigið í húsinu. Loftaðu út um leið og loftgæði batna utandyra.
Eldgos í Fagradalsfjalli Loftslagsmál Heilbrigðismál Umhverfismál Esjan Mest lesið Dó fjórum árum eftir að hún hvarf Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Kom verðmætum fyrir í röngum bíl sem hvarf á brott Innlent Stöðvun megi rekja til klúðurs og skorts á fjármagni Innlent Mestu virkjanaframkvæmdir í sögu Grænlands framundan Erlent Stærsti skjálftinn við Öskju frá ársbyrjun 2022 Innlent Baráttan hafin á TikTok: Traktor í Skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Innlent Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Innlent Trump vann öll sveifluríkin Erlent Hætta sem sáttasemjarar í deilu Ísraela og Hamas Fréttir Fleiri fréttir Stöðvun megi rekja til klúðurs og skorts á fjármagni Ótryggðir bændur Ár frá rýmingu í Grindavík: „Með mestu hamförum sem riðið hafa yfir Ísland“ Kom verðmætum fyrir í röngum bíl sem hvarf á brott Ár frá mestu hamförum síðari tíma og útboðshlé hjá Vegagerðinni Dó fjórum árum eftir að hún hvarf Stærsti skjálftinn við Öskju frá ársbyrjun 2022 Kyrrstaða í vegaframkvæmdum, sigur Trumps og kosningabaráttan framundan Allt of margir með hugann annars staðar í umferðinni Ætlar 1750 kílómetra á þrektækjum á einni viku í minningu vina Baráttan hafin á TikTok: Traktor í Skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Engin miðlæg skráning slysa í ferðaþjónustu Yazan og fjölskylda leita að nýju húsnæði Úrbætur í kjölfar slyss á Breiðamerkurjökli og vikulöng þrekraun Grunaður um sölu fíkniefna og brot á útlendingalögum Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Lögreglan bannaði bjór á B5 Leikskólastarfsmenn í Hafnarfirði greiða atkvæði um verkfall Um 60 kennarar hjá Fræðsluneti Suðurlands Bein útsending: Sigmundur kynnir innihaldið Öryrkjar fá 1,7 skattfrjálsa milljarða Ætla ekki að slíta viðræðum Engin ákvörðun um hvalveiðar og maurasýrumengun á Bíldudal Kallar eftir sams konar úrræði og Breivik og árásarmaður hennar sæta Bjartsýn eftir fund í Virginíu vegna Söndru sem afplánar 37 ára dóm Helmingi þætti óeðlilegt ef Bjarni gæfi út hvalveiðileyfi Þúsund lítrar af sýru láku á Bíldudal Ríkisstjórnin bjó sjálf til flóttamannavandamál Tveir handteknir eftir hópslagsmál Mansalsmál Gríska hússins: Vann sjö daga í viku hverri og svaf í kjallaranum Sjá meira