Tugir manna söfnuðust saman á Austurvelli þann 11. mars síðastliðinn. Boðað var til mótmælanna á Facebook síðunni Refugees in Iceland en um var að ræða fjórðu mótmælin sem samtökin höfðu boðað til á einum mánuði. Áður höfðu samtökin mótmælt fyrir utan skrifstofu Útlendingastofnunar.
Lögreglumenn fjarlægðu tvö tjöld mótmælenda um miðjan dag en mótmælendur hugðust dvelja á Austurvelli fram á kvöld. Í kjölfarið kom til stimpinga og piparúða var beitt. Tveir voru handteknir á Austurvelli en var sleppt af lögreglustöðinni á Hverfisgötu sama kvöld. Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu var í kjölfarið harðlega gagnrýnd.
Í samtali við Vísi degi síðar sagði Arnar Rúnar Marteinsson, aðalvarðstjóri lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu, að miðað við aðstæður hafi vægustu úrræðum verið beitt. Mótmælendur hafi óhlýðnast skipunum lögreglu og þar að auki ráðist gegn þeim.
Sjá einnig: Lögreglan sver af sér rasisma og harðræði
Arnar Rúnar sagði lögreglu ekkert hafa að fela varðandi aðgerðirnar og benti á að Austurvöllur væri eitt best vaktaða svæði landsins sökum fjölda eftirlitsmyndavél sem þar eru staðsettar.
Við yfirferð á málinu fór NEL yfir gögn málsins, þar á meðal myndbandsupptökur úr áðurnefndum eftirlitsmyndavélum á Austurvelli, var það mat nefndarinnar að ekki væri ástæða til þess að aðhafast frekar og að ekki liggi fyrir í gögnum vísbendingar um að lögreglumenn hafi sýnt annað en nauðsynlega valdbeitingu. Lögregla hafi ekki farið fram úr þeim heimildum sem lögreglulög frá árinu 1996 veita.
Handtekin á leið í gleðigönguna
Á meðan að á Gleðigöngu Hinsegin daga stóð þann 17. ágúst síðastliðin var kona handtekin en samkvæmt fyrstu upplýsingum frá lögreglunni gerði konan tilraun til þess að trufla gönguna í mótmælaskyni. Konan var sögð hafa neitað að segja til nafns og hafði ekki hlýtt fyrirmælum lögreglu og var því handtekin og færð á lögreglustöðina við Hverfisgötu.Konan, Elínborg Harpa Önundardóttir sagði samdægurs í samtali við Vísi að ekkert hafi legið að baki handtökunni, annað en að lögreglan hafi kannast við hana. Hún hafi gengið í flasið á lögreglumönnum sem hafi gripið í hana og bent henni á að hún væri inni á lokuðu svæði. Elínborg sagðist hafa fylgt fyrirmælum lögreglu. „Eina sem ég óhlýðnaðist var þegar þeir ætluðu að taka símann af mér,“ sagði Elínborg við Vísi.
Sjá einnig: Lögreglan látin svara fyrir handtöku Elínborgar
Málið var sett í skoðun innan lögreglunnar sem óskaði eftir upptökum og vitnum að atvikinu. Þá óskaði Dóra Björt Guðjónsdóttir, formaður mannréttinda-, nýsköpunar- og lýðræðisráðs Reykjavíkurborgar eftir komu Sigríðar Bjarkar Guðjónsdóttur, lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, á fund ráðsins.
Niðurstaða NEL í málinu var aftur á þá leið að ekki þótti ástæða til að aðhafast meira vegna málsins. Ekki liggi fyrir vísbendingar um að lögreglumenn hafi sýnt annað en nauðsynlega valdbeitingu.
Að sögn Sigríðar hafa þeir lögreglumenn sem áttu hlut að máli verið látnir vita af niðurstöðunni en hún segir mál sem þessi geta lagst þungt á herðar lögreglumanna, sér í lagi þegar umræðan og fjölmiðlaumfjöllunin er eins mikil og í málunum tveimur.
Sigríður segir gott að hafa haft efni úr myndavélum frá handtökunum til þess að segja alla söguna þegar ber á milli sagna lögreglu og borgara. Lögreglan hafi frá þessum atburðum hvatt lögreglumenn til að notast við búkmyndavélarnar til þess að taka upp samskipti sín við lögreglu.
