Ágætis fólk Guðmundur Steingrímsson skrifar 9. september 2019 07:00 Ég hugsa að það væri dálítið miklu erfiðara að búa á Íslandi, í þessu veðurbarða fásinni á hjara veraldar, ef Íslendingar væru yfirhöfuð fordómafullir leiðindapúkar. Það mætti vel ímynda sér að þróun mannlífsins á árhundruðum hefði orðið slík að hér byggi í einangrun sinni fólk sem þyldi ekki að aðrir væru öðruvísi, sem vildi steypa fólk í sama mót og gera öllum þeim lífið leitt sem strituðu við að synda á móti straumnum og vera það sjálft. Slík er jafnan ímynd eyjarskeggja, ekki satt? Eru eyjarskeggjar ekki svona fólk sem vill síður að utanaðkomandi og öðruvísi manneskjur ruggi bátnum? Þola ekki utanaðkomandi áreiti og vilja hafa hlutina í föstum skorðum. Sem sagt, leiðindaskarfar. Staðalmyndir eru sem betur fer sjaldan sannar. Vissulega hristir maður hausinn stundum yfir Íslendingum. Maður á erfitt með að skilja hvað er að gerast stundum í hausnum á sumum samborgurunum og maður gapir yfir athugasemdum á netinu. Það verður ekki komist hjá því að í samfélagi gæti alls konar skoðana, og líklega er það einmitt fallegur hlutur, þótt stundum reyni á þolþrifin. Og maður dæsir stundum yfir því hvernig hlutum er háttað, hvernig alls konar ákvarðanir eru teknar eða ekki teknar og hvernig sumt er ekki klárað og hvernig hægt er að hjakka áfram í sama farinu í alls konar málum. Jafnvel koma stundir þar sem mann langar að búa annars staðar, sérstaklega þegar saman fer skítaveður, myrkur og leiðindi. Sem gerist. En svo koma aðrar stundir. Þau koma sem betur fer þessi blik í lífi þessarar þjóðar sem sýna manni á einhvern undursamlegan hátt að þrátt fyrir allt býr á þessu landi fólk sem er satt að segja upp til hópa bara nokkuð gott. Þetta er þokkalegt lið. Ég ætla ekki að vera sentimental — óþarfi að missa sig — en Íslendingar eru sem sagt alveg ágætir. Maður verður smá stoltur. Ef ekki mjög stoltur.Frændinn kemur Hingað kom Mike Pence. Ég hugsa að hann sé kannski svona eintak sem ég hef í huga þegar ég segi að mér finnist gott að á Íslandi búi ekki bara leiðindapúkar. Mikið væri glatað ef allir væru eins og Mike Pence. Ekki þekki ég manninn, en ferillinn segir sína sögu sem og áherslumálin og málflutningurinn. Á grunni einbeitts og markviss virðingarleysis í garð réttinda samkynhneigðra, kvenna og alls kyns minnihlutahópa hefur Pence byggt upp stjórnmálaferil. Það var ekki einfalt verkefni, býst ég við, fyrir ráðafólk þjóðarinnar að taka á móti þessum manni. Bandaríkjamenn, í öllum sínum stórbrotna fjölbreytileika, eru vinaþjóð okkar og jafnvel fyrirmynd. En hvað gerir maður þegar varaforsetinn er hommafóbískur afturhaldsseggur og trúarofstækismaður? Og hann kemur í heimsókn? Yfir túnið að bænum kemur arkandi í stígvélum meðfram skurðinum gamli, fúli frændinn. Heimilisfólkið — friðelskandi og umtalsgott— gægist meðfram gardínunum út um gluggann og sér hann koma. Ó, nei. Húsfrúna langar helst að senda yngsta barnið til dyra, til að segja frændanum að enginn sé heima, en mómentið fór. Of seint. Smá panik. Allt í einu er hann kominn inn í anddyri. Og allt í einu, yfir kaffinu, er hann farinn að flytja ræður um það hvað það sé nú gott að heimilisfólkið sé með honum í liði í glímunni við aðra í sveitinni. Húsfrúin maldar í móinn og húsbóndinn líka en frændinn hlustar ekki. Talar bara. Hann klukkar kotið í viðureign sinni við heiminn. Þið eru með mér í liði, segir hann. Fer svo. Arkar til baka yfir túnið. Heimilisfólk situr ringlað eftir. Hvað gerðist?Fánarnir í Borgartúni Jú, þetta gerðist: Íslendingar sýndu sínar bestu hliðar þegar Mike Pence kom í heimsókn. Komdu bara kallinn minn, sögðu Íslendingar. Við skulum loka götunum, svo þú getir ferðast einn með paranojunni þinni. Við skulum leyfa þér að setja leyniskytturnar þínar á húsþökin. Og segðu það sem þú vilt. En eitt skulum við hafa á hreinu. Gildin okkar eru ekki gildin þín. Við skrifum ekki undir fordóma þína og deilum á engan hátt sýn þinni á veröldina. Þegar regnbogafánarnir fóru að birtast í Borgartúninu einn af öðrum, þegar borgarstjórinn mætti á hjóli, forsetafrúin í hvítri dragt, forsetinn með regnbogaarmband og forsætisráðherrann okkar stóð við hlið hans, ung kona við hlið karls sem vill ekki einu sinni að konur ráði yfir líkama sínum, hvað þá meira, þá greip mann sem sagt þetta áðurnefnda stolt: Mikið er þessi þjóð með hjartað á réttum stað. Eitthvað höfum við gert rétt, þrátt fyrir allt. Við erum hið prýðilegasta fólk. Og á Lækjartorgi reyndu nýnasistar um svipað leyti að efla hreyfingu sína með áróðri. Viðbrögðin við þeim ógeðfellda gjörningi hafa styrkt þessa sömu tilfinningu: Þótt þjóðin sé skrýtin stundum, þá er hún ekki í ruglinu. Þjóðin er fín. Jafnvel smá mögnuð, svei mér. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Guðmundur Steingrímsson Mest lesið Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun Styrkjum stöðu leigjenda Kristján Þórður Snæbjarnarson Skoðun Skoðun Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Skoðun Allt leikur í umburðarlyndi – eða hvað? Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Lyfjafræðingar - traustur stuðningur í flóknum heimi Sigurbjörg Sæunn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Ísland og móðurplanta með erindi Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Sjá meira
Ég hugsa að það væri dálítið miklu erfiðara að búa á Íslandi, í þessu veðurbarða fásinni á hjara veraldar, ef Íslendingar væru yfirhöfuð fordómafullir leiðindapúkar. Það mætti vel ímynda sér að þróun mannlífsins á árhundruðum hefði orðið slík að hér byggi í einangrun sinni fólk sem þyldi ekki að aðrir væru öðruvísi, sem vildi steypa fólk í sama mót og gera öllum þeim lífið leitt sem strituðu við að synda á móti straumnum og vera það sjálft. Slík er jafnan ímynd eyjarskeggja, ekki satt? Eru eyjarskeggjar ekki svona fólk sem vill síður að utanaðkomandi og öðruvísi manneskjur ruggi bátnum? Þola ekki utanaðkomandi áreiti og vilja hafa hlutina í föstum skorðum. Sem sagt, leiðindaskarfar. Staðalmyndir eru sem betur fer sjaldan sannar. Vissulega hristir maður hausinn stundum yfir Íslendingum. Maður á erfitt með að skilja hvað er að gerast stundum í hausnum á sumum samborgurunum og maður gapir yfir athugasemdum á netinu. Það verður ekki komist hjá því að í samfélagi gæti alls konar skoðana, og líklega er það einmitt fallegur hlutur, þótt stundum reyni á þolþrifin. Og maður dæsir stundum yfir því hvernig hlutum er háttað, hvernig alls konar ákvarðanir eru teknar eða ekki teknar og hvernig sumt er ekki klárað og hvernig hægt er að hjakka áfram í sama farinu í alls konar málum. Jafnvel koma stundir þar sem mann langar að búa annars staðar, sérstaklega þegar saman fer skítaveður, myrkur og leiðindi. Sem gerist. En svo koma aðrar stundir. Þau koma sem betur fer þessi blik í lífi þessarar þjóðar sem sýna manni á einhvern undursamlegan hátt að þrátt fyrir allt býr á þessu landi fólk sem er satt að segja upp til hópa bara nokkuð gott. Þetta er þokkalegt lið. Ég ætla ekki að vera sentimental — óþarfi að missa sig — en Íslendingar eru sem sagt alveg ágætir. Maður verður smá stoltur. Ef ekki mjög stoltur.Frændinn kemur Hingað kom Mike Pence. Ég hugsa að hann sé kannski svona eintak sem ég hef í huga þegar ég segi að mér finnist gott að á Íslandi búi ekki bara leiðindapúkar. Mikið væri glatað ef allir væru eins og Mike Pence. Ekki þekki ég manninn, en ferillinn segir sína sögu sem og áherslumálin og málflutningurinn. Á grunni einbeitts og markviss virðingarleysis í garð réttinda samkynhneigðra, kvenna og alls kyns minnihlutahópa hefur Pence byggt upp stjórnmálaferil. Það var ekki einfalt verkefni, býst ég við, fyrir ráðafólk þjóðarinnar að taka á móti þessum manni. Bandaríkjamenn, í öllum sínum stórbrotna fjölbreytileika, eru vinaþjóð okkar og jafnvel fyrirmynd. En hvað gerir maður þegar varaforsetinn er hommafóbískur afturhaldsseggur og trúarofstækismaður? Og hann kemur í heimsókn? Yfir túnið að bænum kemur arkandi í stígvélum meðfram skurðinum gamli, fúli frændinn. Heimilisfólkið — friðelskandi og umtalsgott— gægist meðfram gardínunum út um gluggann og sér hann koma. Ó, nei. Húsfrúna langar helst að senda yngsta barnið til dyra, til að segja frændanum að enginn sé heima, en mómentið fór. Of seint. Smá panik. Allt í einu er hann kominn inn í anddyri. Og allt í einu, yfir kaffinu, er hann farinn að flytja ræður um það hvað það sé nú gott að heimilisfólkið sé með honum í liði í glímunni við aðra í sveitinni. Húsfrúin maldar í móinn og húsbóndinn líka en frændinn hlustar ekki. Talar bara. Hann klukkar kotið í viðureign sinni við heiminn. Þið eru með mér í liði, segir hann. Fer svo. Arkar til baka yfir túnið. Heimilisfólk situr ringlað eftir. Hvað gerðist?Fánarnir í Borgartúni Jú, þetta gerðist: Íslendingar sýndu sínar bestu hliðar þegar Mike Pence kom í heimsókn. Komdu bara kallinn minn, sögðu Íslendingar. Við skulum loka götunum, svo þú getir ferðast einn með paranojunni þinni. Við skulum leyfa þér að setja leyniskytturnar þínar á húsþökin. Og segðu það sem þú vilt. En eitt skulum við hafa á hreinu. Gildin okkar eru ekki gildin þín. Við skrifum ekki undir fordóma þína og deilum á engan hátt sýn þinni á veröldina. Þegar regnbogafánarnir fóru að birtast í Borgartúninu einn af öðrum, þegar borgarstjórinn mætti á hjóli, forsetafrúin í hvítri dragt, forsetinn með regnbogaarmband og forsætisráðherrann okkar stóð við hlið hans, ung kona við hlið karls sem vill ekki einu sinni að konur ráði yfir líkama sínum, hvað þá meira, þá greip mann sem sagt þetta áðurnefnda stolt: Mikið er þessi þjóð með hjartað á réttum stað. Eitthvað höfum við gert rétt, þrátt fyrir allt. Við erum hið prýðilegasta fólk. Og á Lækjartorgi reyndu nýnasistar um svipað leyti að efla hreyfingu sína með áróðri. Viðbrögðin við þeim ógeðfellda gjörningi hafa styrkt þessa sömu tilfinningu: Þótt þjóðin sé skrýtin stundum, þá er hún ekki í ruglinu. Þjóðin er fín. Jafnvel smá mögnuð, svei mér.
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun