Áform um breytingar á lögum auðvelda sameiningu sveitarfélaga Hallgerður Kolbrún E. Jónsdóttir skrifar 29. júlí 2019 13:29 Sigurður Ingi, samgöngu- og sveitastjórnarráðherra. Vísir/Egill Ein umsögn barst um fyrirhugaðar breytingar á lögum um tekjustofna sveitarfélaga frá Bæjarráði Akraneskaupstaðar. Opið var fyrir umsagnir frá 20. júní til 5. júlí í samráðsgáttinni en verði lögum breytt mun það minnka kostnað við sameiningu sveitarfélaga og þar með auðvelda sameiningar. Frumvarpið mun fela í sér breytingar á ákvæðum 3. kafla laga um tekjustofna sveitarfélaga og snúa sérstaklega að Jöfnunarsjóði sveitarfélaga. Til stendur að auka þátttöku Jöfnunarsjóðs í átaki til að efla sveitarstjórnarstigið. Til þess mun þurfa að rýmka heimildir sjóðsins til að úthluta sérstökum framlögum vegna sameiningar sveitarfélaga og þar með tryggja að nýtt sveitarfélag standi ekki verr að vígi gagnvart Jöfnunarsjóði en þau gömlu sem voru sameinuð. Tilefni þessara fyrirhuguðu breytinga er dómur sem féll í Hæstarétti þann 14. maí nú í ár í máli Grímsnes- og Grafningshrepps gegn íslenska ríkinu. Dómur Hæstaréttar kvað svo á að framsal löggjafans til ráðherra á ákvörðunarvaldi um skerðingu á tilteknum framlögum Jöfnunarsjóðs til tekjuhárra sveitarfélaga bryti í bága við lagaáskilnaðarreglu 2. mgr. 78. greinar stjórnarskrárinnar.Fjörutíu sveitarfélög með færri en þúsund íbúa Samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytið gaf árið 2017 út skýrslu um stöðu og framtíð íslenskra sveitarfélaga og var í henni lagt til að lágmarksfjöldi íbúa verði hækkaður í skrefum upp í að lágmarki 1.000 íbúa í hverju sveitarfélagi í ársbyrjun 2026. Þann 1. janúar 2019 bjuggu alls 40 manns í Árneshreppi, sem er fámennasta sveitarfélag landsins, en alls eru 40 sveitarfélög á Íslandi sem hafa færri en þúsund íbúa samkvæmt tölum frá Hagstofu Íslands. Sveitarfélögum hefur þó fækkað hægt og þétt síðustu fimmtíu árin en um miðja síðustu öld voru þau 229 en í dag eru þau 74. Hröðust var þróunin á árunum 1994-2206 en þá fækkaði þeim úr 196 niður í 79.Sveitarfélögin sjálfbærar þjónustu- og rekstrareiningar Hlutverk Jöfnunarsjóðs sveitarfélaga er að jafna mismunandi útgjaldaþörf og skatttekjur sveitarfélaga. Ríkið stefnir á að efla sveitarstjórnarstigið og tryggja að hvert sveitarfélag sé sjálfbær þjónustu- og rekstrareining. Þá segir í skjali samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytisins um áformin um lagasetninguna að vinna eigi að eflingu sveitarstjórnarstigsins með því að stuðla að frekari sameiningu sveitarfélaga. Almennt sé talið að stærri sveitarfélög séu betur í stakk búin til að sinna lögákveðnum verkefnum. Árlega gefur það ráðuneyti sem fer með mál sveitarfélaga út yfirlit um lögmæt verkefni þeirra og var yfirlitið síðast uppfært þann 27. mars síðast liðinn. Lögmælt verkefni eru flokkuð eftir því hvort sveitarfélögum sé skylt að uppfylla þau verkefni eða ekki, lögskyld og lögheimil.Fagna aukinni þátttöku Jöfnunarsjóðs Bæjarráð Akraneskaupstaðar sendi inn einu umsóknina sem barst og fagnaði þessum breytingum. Það hvatti til þess, í umsókn sinni, að ríkið tæki markvissan þátt í styrkingu sveitarstjórnarstigsins og fjárfesti í því með það að markmiði að sveitarfélög verði sjálfbærar þjónustu- og rekstrareiningar „Ekki verði einungis fjárhagslegir hvatar til sameiningar sveitarfélaga heldur ráði þar mestu að hagur íbúa sé hafður í öndvegi í öflugum sveitarfélögum sem bjóða íbúum sínum upp á góða þjónustu,“ stóð að Bæjarráð Akraneskaupstaðar hafi skrifað í umsögn sinni, í skýrslu samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytisins um samráð. Alþingi Sveitarstjórnarmál Mest lesið Menn hér á landi verið tengdir hryðjuverkasamtökum Innlent Fjölga rýmum á öryggisgeðdeild og ný stofnun í startholunum Innlent Höfðar mál gegn Íslandi vegna úrgangsmála Innlent Fluttur á slysadeild eftir líkamsárás Innlent Enn stefnt á uppbyggingu þótt talan hundrað sé ekki heilög Innlent Bilun í stofnneti Ljósleiðarans Innlent „Ekki kynnst alvöru málþófi ef þau telja þetta vera mikið málþóf“ Innlent Landlæknir varar við sýningu Adolescence-þáttanna Innlent Adolescence gott samfélagsinnlegg en ekki góð forvörn Innlent Hryssurnar lamdar, ýtt í þær með prikum og þær beittar afli Innlent Fleiri fréttir Veiðigjöldin verði keyrð í gegn Óvíst hvort að tvöföldun rýma muni nægja Ákvað fyrir löngu að fara með ræðuna á íslensku Kveiktu á tónlist til að yfirgnæfa hávaða í mótmælendum Markaðir kættust eftir að Trump frestaði ofurtollum Bein útsending: Geðheilbrigði fyrir öll Pallborðið: Er „woke-ismi“ pólitískur rétttrúnaður? Enn stefnt á uppbyggingu þótt talan hundrað sé ekki heilög Höfðar mál gegn Íslandi vegna úrgangsmála Menn hér á landi verið tengdir hryðjuverkasamtökum Fluttur á slysadeild eftir líkamsárás Fjölga rýmum á öryggisgeðdeild og ný stofnun í startholunum Adolescence gott samfélagsinnlegg en ekki góð forvörn „Ekki kynnst alvöru málþófi ef þau telja þetta vera mikið málþóf“ Bilun í stofnneti Ljósleiðarans Hryssurnar lamdar, ýtt í þær með prikum og þær beittar afli „Skýr skilaboð“ Íslands og skilningur ESB en engar tryggingar Mótmæli við leik Íslands og Ísrael Alvarleg frávik í meðferð og umgengni við hryssur í blóðtöku Gæti þurft að reisa varnargarða á höfuðborgarsvæðinu Varnargarðar við borgina, mótmælt við landsleik og nýr sumarsmellur Fékk slá í höfuðið og Hæstiréttur klofnaði Albanska manninum fylgt úr landi í fyrramálið Breyting á samsköttun hafi mest áhrif á tekjuháa karla yfir fertugu Hinir grunuðu lausir úr einangrun Skólans en ekki borgarinnar að útvega túlk Geti sagt fyrir um eldgos við höfuðborgarsvæðið með nokkurra vikna fyrirvara Með kíló af kókaíní í farangrinum Fulltrúi borgarinnar harðneitað að tala nema á íslensku Dæmdir í tengslum við einn stærsta stuld Íslandssögunnar Sjá meira
Ein umsögn barst um fyrirhugaðar breytingar á lögum um tekjustofna sveitarfélaga frá Bæjarráði Akraneskaupstaðar. Opið var fyrir umsagnir frá 20. júní til 5. júlí í samráðsgáttinni en verði lögum breytt mun það minnka kostnað við sameiningu sveitarfélaga og þar með auðvelda sameiningar. Frumvarpið mun fela í sér breytingar á ákvæðum 3. kafla laga um tekjustofna sveitarfélaga og snúa sérstaklega að Jöfnunarsjóði sveitarfélaga. Til stendur að auka þátttöku Jöfnunarsjóðs í átaki til að efla sveitarstjórnarstigið. Til þess mun þurfa að rýmka heimildir sjóðsins til að úthluta sérstökum framlögum vegna sameiningar sveitarfélaga og þar með tryggja að nýtt sveitarfélag standi ekki verr að vígi gagnvart Jöfnunarsjóði en þau gömlu sem voru sameinuð. Tilefni þessara fyrirhuguðu breytinga er dómur sem féll í Hæstarétti þann 14. maí nú í ár í máli Grímsnes- og Grafningshrepps gegn íslenska ríkinu. Dómur Hæstaréttar kvað svo á að framsal löggjafans til ráðherra á ákvörðunarvaldi um skerðingu á tilteknum framlögum Jöfnunarsjóðs til tekjuhárra sveitarfélaga bryti í bága við lagaáskilnaðarreglu 2. mgr. 78. greinar stjórnarskrárinnar.Fjörutíu sveitarfélög með færri en þúsund íbúa Samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytið gaf árið 2017 út skýrslu um stöðu og framtíð íslenskra sveitarfélaga og var í henni lagt til að lágmarksfjöldi íbúa verði hækkaður í skrefum upp í að lágmarki 1.000 íbúa í hverju sveitarfélagi í ársbyrjun 2026. Þann 1. janúar 2019 bjuggu alls 40 manns í Árneshreppi, sem er fámennasta sveitarfélag landsins, en alls eru 40 sveitarfélög á Íslandi sem hafa færri en þúsund íbúa samkvæmt tölum frá Hagstofu Íslands. Sveitarfélögum hefur þó fækkað hægt og þétt síðustu fimmtíu árin en um miðja síðustu öld voru þau 229 en í dag eru þau 74. Hröðust var þróunin á árunum 1994-2206 en þá fækkaði þeim úr 196 niður í 79.Sveitarfélögin sjálfbærar þjónustu- og rekstrareiningar Hlutverk Jöfnunarsjóðs sveitarfélaga er að jafna mismunandi útgjaldaþörf og skatttekjur sveitarfélaga. Ríkið stefnir á að efla sveitarstjórnarstigið og tryggja að hvert sveitarfélag sé sjálfbær þjónustu- og rekstrareining. Þá segir í skjali samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytisins um áformin um lagasetninguna að vinna eigi að eflingu sveitarstjórnarstigsins með því að stuðla að frekari sameiningu sveitarfélaga. Almennt sé talið að stærri sveitarfélög séu betur í stakk búin til að sinna lögákveðnum verkefnum. Árlega gefur það ráðuneyti sem fer með mál sveitarfélaga út yfirlit um lögmæt verkefni þeirra og var yfirlitið síðast uppfært þann 27. mars síðast liðinn. Lögmælt verkefni eru flokkuð eftir því hvort sveitarfélögum sé skylt að uppfylla þau verkefni eða ekki, lögskyld og lögheimil.Fagna aukinni þátttöku Jöfnunarsjóðs Bæjarráð Akraneskaupstaðar sendi inn einu umsóknina sem barst og fagnaði þessum breytingum. Það hvatti til þess, í umsókn sinni, að ríkið tæki markvissan þátt í styrkingu sveitarstjórnarstigsins og fjárfesti í því með það að markmiði að sveitarfélög verði sjálfbærar þjónustu- og rekstrareiningar „Ekki verði einungis fjárhagslegir hvatar til sameiningar sveitarfélaga heldur ráði þar mestu að hagur íbúa sé hafður í öndvegi í öflugum sveitarfélögum sem bjóða íbúum sínum upp á góða þjónustu,“ stóð að Bæjarráð Akraneskaupstaðar hafi skrifað í umsögn sinni, í skýrslu samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytisins um samráð.
Alþingi Sveitarstjórnarmál Mest lesið Menn hér á landi verið tengdir hryðjuverkasamtökum Innlent Fjölga rýmum á öryggisgeðdeild og ný stofnun í startholunum Innlent Höfðar mál gegn Íslandi vegna úrgangsmála Innlent Fluttur á slysadeild eftir líkamsárás Innlent Enn stefnt á uppbyggingu þótt talan hundrað sé ekki heilög Innlent Bilun í stofnneti Ljósleiðarans Innlent „Ekki kynnst alvöru málþófi ef þau telja þetta vera mikið málþóf“ Innlent Landlæknir varar við sýningu Adolescence-þáttanna Innlent Adolescence gott samfélagsinnlegg en ekki góð forvörn Innlent Hryssurnar lamdar, ýtt í þær með prikum og þær beittar afli Innlent Fleiri fréttir Veiðigjöldin verði keyrð í gegn Óvíst hvort að tvöföldun rýma muni nægja Ákvað fyrir löngu að fara með ræðuna á íslensku Kveiktu á tónlist til að yfirgnæfa hávaða í mótmælendum Markaðir kættust eftir að Trump frestaði ofurtollum Bein útsending: Geðheilbrigði fyrir öll Pallborðið: Er „woke-ismi“ pólitískur rétttrúnaður? Enn stefnt á uppbyggingu þótt talan hundrað sé ekki heilög Höfðar mál gegn Íslandi vegna úrgangsmála Menn hér á landi verið tengdir hryðjuverkasamtökum Fluttur á slysadeild eftir líkamsárás Fjölga rýmum á öryggisgeðdeild og ný stofnun í startholunum Adolescence gott samfélagsinnlegg en ekki góð forvörn „Ekki kynnst alvöru málþófi ef þau telja þetta vera mikið málþóf“ Bilun í stofnneti Ljósleiðarans Hryssurnar lamdar, ýtt í þær með prikum og þær beittar afli „Skýr skilaboð“ Íslands og skilningur ESB en engar tryggingar Mótmæli við leik Íslands og Ísrael Alvarleg frávik í meðferð og umgengni við hryssur í blóðtöku Gæti þurft að reisa varnargarða á höfuðborgarsvæðinu Varnargarðar við borgina, mótmælt við landsleik og nýr sumarsmellur Fékk slá í höfuðið og Hæstiréttur klofnaði Albanska manninum fylgt úr landi í fyrramálið Breyting á samsköttun hafi mest áhrif á tekjuháa karla yfir fertugu Hinir grunuðu lausir úr einangrun Skólans en ekki borgarinnar að útvega túlk Geti sagt fyrir um eldgos við höfuðborgarsvæðið með nokkurra vikna fyrirvara Með kíló af kókaíní í farangrinum Fulltrúi borgarinnar harðneitað að tala nema á íslensku Dæmdir í tengslum við einn stærsta stuld Íslandssögunnar Sjá meira