Lausafjárstaðan fer enn versnandi Kristinn Ingi Jónsson skrifar 3. júlí 2019 08:15 Þröng lausafjárstaða bankanna í krónum hefur stuðlað að því að þeir halda í meiri mæli að sér höndum í útlánum og hafni í fleiri tilfellum að fjármagna verkefni sem þeir hefðu að öðrum kosti kosið að gera. Fréttablaðið/Anton Brink Lausafjárstaða stóru viðskiptabankanna þriggja í krónum hefur versnað á síðustu mánuðum, að sögn fjármálastöðugleikaráðs. Forstöðumaður greiningardeildar Arion banka segir að háar eiginfjár- og lausafjárkröfur sem gerðar eru til bankanna, auk verri arðsemi þeirra, geri það að verkum að aðgerðir til þess að lækka vexti beri ekki eins mikinn árangur og annars væri. Hertar kröfur dragi úr getu bankanna til þess að auka útlán á sama tíma og hagkerfið þurfi á auknu lánsfé að halda Lausafjáreignir bankanna – Arion banka, Íslandsbanka og Landsbankans – í krónum hafa dregist saman um tugi prósenta á síðustu árum og fór lausafjárhlutfall þeirra allra undir 100 prósent í lok síðasta árs. Í lok fyrsta ársfjórðungs var hlutfallið lægst hjá Landsbankanum, 46 prósent, 93 prósent hjá Íslandsbanka og 106 prósent í tilfelli Arion banka. Til samanburðar var sambærilegt hlutfall á bilinu 90 til 193 prósent á árinu 2016. Þróunin hefur vakið athygli fjármálastöðugleikaráðs, sem í sitja fjármála- og efnahagsráðherra, seðlabankastjóri og forstjóri Fjármálaeftirlitsins, en í fundargerð ráðsins frá 24. júní síðastliðnum er sérstaklega tekið fram að lausafjárstaða bankanna í krónum hafi versnað á síðustu mánuðum. Þó er lausafjárstaða bankanna í heild – bæði erlendum gjaldmiðlum og krónum – enn nokkuð rúm en til marks um það var lausafjárhlutfall þeirra á bilinu 158 til 243 prósent í lok marsmánaðar. Reglubundið lágmark er til samanburðar 100 prósent. Viðmælandi Markaðarins innan bankakerfisins bendir á að vegna þröngrar lausafjárstöðu bankanna í krónum hafni þeir nú í fleiri tilfellum en áður að fjármagna verkefni sem þeir hefðu að öðrum kosti kosið að fjármagna. Bankarnir vilji ekki að lausafjárhlutfall þeirra í krónum verði lægra.Stefán Broddi Guðjónsson, forstöðumaður greiningardeildar Arion bankaMeira íþyngjandi hér á landi Í nýlegri skýrslu hagfræðideildar Landsbankans um stöðu íslensku viðskiptabankanna, sem Markaðurinn hefur undir höndum, er bent á að lágt lausafjárhlutfall bankanna þýði að þeir muni hafa takmarkað svigrúm til þess að stækka útlánasöfn sín. „Reglur um lausafé eru nú að okkar mati orðnar meira hamlandi fyrir lánavöxt og arðgreiðslur en eiginfjárkröfur,“ segir í skýrslu hagfræðideildarinnar. Stefán Broddi Guðjónsson, forstöðumaður greiningardeildar Arion banka, útskýrir að bæði eiginfjár- og lausafjárkröfur hafi hækkað verulega á síðustu árum sem viðbrögð við fjármálakreppunni. Vaxtageta bankanna takmarkist af eiginfjár- og lausafjárhlutfalli þeirra sem sýni sig meðal annars í því að hægst hafi á útlánaaukningu bankanna. „Háar eiginfjár- og lausafjárkröfur, auk arðsemi bankanna, gera það að verkum að aðgerðir til þess að lækka vexti, til að mynda rýmkun heimilda til þess að eiga veðlánaviðskipti við Seðlabankann, skila sér ekki í eins miklum mæli og annars væri,“ nefnir Stefán Broddi. Nýleg breyting á reglum Seðlabankans sem felur í sér að sértryggð skuldabréf bankanna eru nú orðin hæf til trygginga í endurhverfum viðskiptum þeirra við Seðlabankann sé afar jákvætt skref en marki þó engin tímamót. Í áðurnefndri skýrslu hagfræðideildar Landsbankans kemur fram að íslensku lausafjárreglurnar séu byggðar á evrópskum reglum sem séu minni bönkum þungbærari en öðrum. Jafnframt séu reglurnar meira íþyngjandi fyrir íslenska banka í ljósi þess að hlutfallslega sé minna um lausafjáreignir hér á landi í samanburði við önnur Evrópuríki. Ríkisskuldabréf séu helstu lausafjáreignir íslenskra banka á meðan til að mynda fyrirtækjaskuldabréf með háa lánshæfiseinkunn séu talin viðunandi lausafjáreignir í tilfelli evrópskra banka. Greinendur Landsbankans telja erfiðleikum bundið – miðað við núverandi reglugerðarumhverfi – að sjá fyrir sér lausn á þeim vanda sem lágt lausafjárhlutfall í krónum felur í sér fyrir bankana. Ein lausn sé fólgin í því að bankarnir auki hlutfall bundinna innstæðna til þess að lágmarka mögulegt útflæði. Vandinn sé hins vegar sá að langtímasparnaður hér á landi sé í höndum lífeyrissjóða og því sé lausafjáráhætta óhjákvæmilegur fylgifiskur hérlendrar bankastarfsemi.Óheppilegt að herða kröfur nú Stefán Broddi segir það stundum gleymast í umræðunni hve traustum fótum bankakerfið standi í bæði sögulegum og alþjóðlegum samanburði. „En það kostar auðvitað sitt. Það gerir það að verkum að bankakerfið verður dýrara og getur ekki brugðist eins vel við sveiflum í hagkerfinu, til dæmis ef við viljum auka útlán þegar skórinn kreppir að.“ Hann segir það óheppilegt að verið sé að hækka eiginfjárkröfur, svo sem sveiflujöfnunaraukann, á núverandi tímapunkti í hagsveiflunni. Nær væri að draga úr kröfunum þannig að útlánageta bankanna geti stutt við hagkerfið en ekki dregið kraft úr því. „Kröfurnar draga tvímælalaust úr getu bankanna til þess að bregðast við og setja aukinn kraft í útlán á sama tíma og hagkerfið þarf á auknu lánsfé að halda,“ segir Stefán Broddi. Birtist í Fréttablaðinu Íslenskir bankar Mest lesið ORA svarar fyrir fiskbúðinginn: „Stundum þarf bara pung í að gera breytingar“ Neytendur Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi Viðskipti innlent „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ Viðskipti innlent 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Viðskipti innlent Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Viðskipti innlent Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Viðskipti innlent Íþróttafræðin inn á vinnustaðinn: Yfirmenn ekki lengur alvitri einhyrningurinn Atvinnulíf Eiríkur Orri til Ofar Viðskipti innlent Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Viðskipti innlent Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku Viðskipti innlent Fleiri fréttir Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Fall Play áfall en að einhverju leyti fyrirséð Sjá meira
Lausafjárstaða stóru viðskiptabankanna þriggja í krónum hefur versnað á síðustu mánuðum, að sögn fjármálastöðugleikaráðs. Forstöðumaður greiningardeildar Arion banka segir að háar eiginfjár- og lausafjárkröfur sem gerðar eru til bankanna, auk verri arðsemi þeirra, geri það að verkum að aðgerðir til þess að lækka vexti beri ekki eins mikinn árangur og annars væri. Hertar kröfur dragi úr getu bankanna til þess að auka útlán á sama tíma og hagkerfið þurfi á auknu lánsfé að halda Lausafjáreignir bankanna – Arion banka, Íslandsbanka og Landsbankans – í krónum hafa dregist saman um tugi prósenta á síðustu árum og fór lausafjárhlutfall þeirra allra undir 100 prósent í lok síðasta árs. Í lok fyrsta ársfjórðungs var hlutfallið lægst hjá Landsbankanum, 46 prósent, 93 prósent hjá Íslandsbanka og 106 prósent í tilfelli Arion banka. Til samanburðar var sambærilegt hlutfall á bilinu 90 til 193 prósent á árinu 2016. Þróunin hefur vakið athygli fjármálastöðugleikaráðs, sem í sitja fjármála- og efnahagsráðherra, seðlabankastjóri og forstjóri Fjármálaeftirlitsins, en í fundargerð ráðsins frá 24. júní síðastliðnum er sérstaklega tekið fram að lausafjárstaða bankanna í krónum hafi versnað á síðustu mánuðum. Þó er lausafjárstaða bankanna í heild – bæði erlendum gjaldmiðlum og krónum – enn nokkuð rúm en til marks um það var lausafjárhlutfall þeirra á bilinu 158 til 243 prósent í lok marsmánaðar. Reglubundið lágmark er til samanburðar 100 prósent. Viðmælandi Markaðarins innan bankakerfisins bendir á að vegna þröngrar lausafjárstöðu bankanna í krónum hafni þeir nú í fleiri tilfellum en áður að fjármagna verkefni sem þeir hefðu að öðrum kosti kosið að fjármagna. Bankarnir vilji ekki að lausafjárhlutfall þeirra í krónum verði lægra.Stefán Broddi Guðjónsson, forstöðumaður greiningardeildar Arion bankaMeira íþyngjandi hér á landi Í nýlegri skýrslu hagfræðideildar Landsbankans um stöðu íslensku viðskiptabankanna, sem Markaðurinn hefur undir höndum, er bent á að lágt lausafjárhlutfall bankanna þýði að þeir muni hafa takmarkað svigrúm til þess að stækka útlánasöfn sín. „Reglur um lausafé eru nú að okkar mati orðnar meira hamlandi fyrir lánavöxt og arðgreiðslur en eiginfjárkröfur,“ segir í skýrslu hagfræðideildarinnar. Stefán Broddi Guðjónsson, forstöðumaður greiningardeildar Arion banka, útskýrir að bæði eiginfjár- og lausafjárkröfur hafi hækkað verulega á síðustu árum sem viðbrögð við fjármálakreppunni. Vaxtageta bankanna takmarkist af eiginfjár- og lausafjárhlutfalli þeirra sem sýni sig meðal annars í því að hægst hafi á útlánaaukningu bankanna. „Háar eiginfjár- og lausafjárkröfur, auk arðsemi bankanna, gera það að verkum að aðgerðir til þess að lækka vexti, til að mynda rýmkun heimilda til þess að eiga veðlánaviðskipti við Seðlabankann, skila sér ekki í eins miklum mæli og annars væri,“ nefnir Stefán Broddi. Nýleg breyting á reglum Seðlabankans sem felur í sér að sértryggð skuldabréf bankanna eru nú orðin hæf til trygginga í endurhverfum viðskiptum þeirra við Seðlabankann sé afar jákvætt skref en marki þó engin tímamót. Í áðurnefndri skýrslu hagfræðideildar Landsbankans kemur fram að íslensku lausafjárreglurnar séu byggðar á evrópskum reglum sem séu minni bönkum þungbærari en öðrum. Jafnframt séu reglurnar meira íþyngjandi fyrir íslenska banka í ljósi þess að hlutfallslega sé minna um lausafjáreignir hér á landi í samanburði við önnur Evrópuríki. Ríkisskuldabréf séu helstu lausafjáreignir íslenskra banka á meðan til að mynda fyrirtækjaskuldabréf með háa lánshæfiseinkunn séu talin viðunandi lausafjáreignir í tilfelli evrópskra banka. Greinendur Landsbankans telja erfiðleikum bundið – miðað við núverandi reglugerðarumhverfi – að sjá fyrir sér lausn á þeim vanda sem lágt lausafjárhlutfall í krónum felur í sér fyrir bankana. Ein lausn sé fólgin í því að bankarnir auki hlutfall bundinna innstæðna til þess að lágmarka mögulegt útflæði. Vandinn sé hins vegar sá að langtímasparnaður hér á landi sé í höndum lífeyrissjóða og því sé lausafjáráhætta óhjákvæmilegur fylgifiskur hérlendrar bankastarfsemi.Óheppilegt að herða kröfur nú Stefán Broddi segir það stundum gleymast í umræðunni hve traustum fótum bankakerfið standi í bæði sögulegum og alþjóðlegum samanburði. „En það kostar auðvitað sitt. Það gerir það að verkum að bankakerfið verður dýrara og getur ekki brugðist eins vel við sveiflum í hagkerfinu, til dæmis ef við viljum auka útlán þegar skórinn kreppir að.“ Hann segir það óheppilegt að verið sé að hækka eiginfjárkröfur, svo sem sveiflujöfnunaraukann, á núverandi tímapunkti í hagsveiflunni. Nær væri að draga úr kröfunum þannig að útlánageta bankanna geti stutt við hagkerfið en ekki dregið kraft úr því. „Kröfurnar draga tvímælalaust úr getu bankanna til þess að bregðast við og setja aukinn kraft í útlán á sama tíma og hagkerfið þarf á auknu lánsfé að halda,“ segir Stefán Broddi.
Birtist í Fréttablaðinu Íslenskir bankar Mest lesið ORA svarar fyrir fiskbúðinginn: „Stundum þarf bara pung í að gera breytingar“ Neytendur Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi Viðskipti innlent „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ Viðskipti innlent 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Viðskipti innlent Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Viðskipti innlent Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Viðskipti innlent Íþróttafræðin inn á vinnustaðinn: Yfirmenn ekki lengur alvitri einhyrningurinn Atvinnulíf Eiríkur Orri til Ofar Viðskipti innlent Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Viðskipti innlent Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku Viðskipti innlent Fleiri fréttir Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Fall Play áfall en að einhverju leyti fyrirséð Sjá meira