Um kapítalísk skrímsli Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar 27. mars 2019 13:17 Sólveig Anna Jónsdóttir: „Þau sem reyna að halda því fram að vinnuaflið sé svo ógeðslega undirsett auðvaldinu að vitfirringsháttur kapítalista leiði óumflýjanlega til frekari kúgunnar gera ekkert nema að opinbera andlýðræðislega afstöðu gagnvart samfélaginu; sum eiga alltaf að sætta sig við að fá aldrei nóg á meðan önnur komast upp með hvað sem er. Það er óásættanleg afstaða.”Það er nú það. Mig langar að segja ykkur litla sögu af góðri vinkonu minni. Hún ólst upp úti á landi, gekk hinn hefðbundna menntaveg. Fékk reyndar þá góðu forgjöf, að foreldrar hennar ráku lítið fjölskyldufyrirtæki – þannig að hún lærði snemma að ekkert fæst fyrir ekki neitt og til þess að ná árangri þarf að leggja á sig ómælda vinnu og ýmsar fórnir. Hún lærði sem sagt hvernig verðmætin verða til. Hún vann því alla tíð með skóla og auðvitað öll sumur. Eftir stúdentspróf tók hún námslán og hélt til útlanda, þar sem hún stundaði háskólanám í fjögur ár og drýgði tekjurnar með allskonar íhlaupavinnu, m.a. á hótelum og veitingastöðum. Eftir að háskólanámi lauk fyrir rúmum 20 árum flutti vinkona mín heim til Íslands og ákvað í samvinnu við skólafélaga sinn að stofna lítið ferðaþjónustufyrirtæki. Hún tók bankalán fyrir lágmarksstofnkostnaði með veði í nýkeyptri fyrstu íbúð og fyrirtækið var fyrstu árin rekið við eldhússborðið heima hjá henni. Hún sinnti í upphafi öllum þeim verkefnum sem til féllu, hvort sem það voru samskipti við erlenda söluaðila, ferðir á næturnar út á flugvöll að taka á móti hópum eða að svara í síma allan sólarhringinn. Ekki voru innistæður fyrir digrum launagreiðslum fyrstu 5 árin eða svo, þannig að hún vann aukalega við kennslu á kvöldin og ýmiskonar tilfallandi verkefni á sínu sérsviði. Ekki þarf að taka það fram að sumarfrí eins og margir þekkja þau komu aldrei til greina. Árin liðu og með ómældri vinnu óx fyrirtækið og dafnaði. Það réð til sín einn starfsmann, sem er enn starfandi hjá fyrirtækinu og síðan bættust þeir við einn af öðrum. Í dag starfa þar u.þ.b. 10 starfsmenn í fullu starfi, sem flestir hafa starfað hjá fyrirtækinu í meira en 10 ár. Hún hefur verið heppin með starfsfólkið sitt og það hefur á ýmsan hátt tekið þátt í bæði niðursveiflum og uppsveiflum. Fyrir það er hún þakklát. Á þessum árum hefur ýmislegt gengið á og afkoma fyrirtækisins sveiflast mjög eftir þeim ytri aðstæðum sem hafa áhrif á rekstur ferðaþjónustufyrirtækja. Stundum hefur fyrirtækið hagnast ágætlega en önnur ár hafa verið mögur og stundum verið mjög erfitt að láta enda ná saman. Laun eigandanna hafa tekið mark af því og vinkona mín hefur alltaf lagt áherslu á að greiða starfsmönnum sín laun á réttum tíma, hvað sem á hefur dunið og á undan sjálfri sér. Í dag er fyrirtækið orðið rótgróið en er eftir sem áður útsett fyrir sömu sveiflum og alla tíð og raunveruleikinn og samkeppnisstaðan sú að tiltölulega litlar breytingar á launakostnaði eða gengi íslensku krónunnar geta skilið á milli feigs og ófeigs. Laun vinkonu minnar eru ágæt í dag, nokkuð vel yfir meðallaunum, en ef heildarlaunakostnaði væri deilt niður á öll árin 20 og allar vinnustundirnar, þá yrðu eflaust margir hissa. Sumarfrí koma eftir sem áður ekki til greina.Lítil fyrirtæki byggð upp af venjulegu, duglegu fólki Þessi dæmisaga gæti átt við nokkur þúsund lítil ferðaþjónustufyrirtæki á Íslandi, en um 86% þeirra teljast til lítilla fyrirtækja – þ.e. þau eru með 10 starfsmenn eða færri. Eigendur þeirra eru venjulegt fólk sem með mikilli vinnu og ótal fórnum, bæði fjárhagslegum og öðrum, hefur byggt upp fyrirtæki sem skapa störf um allt land og verðmæti fyrir samfélagið. Ef engra manna og kvenna nyti við, sem tilbúin væru til að stökkva út í djúpu laugina, taka áhættu, vinna myrkranna á milli og bera ábyrgð allan sólarhringinn – hvar værum við stödd þá? Hvaðan koma tekjur hins opinbera, til að reka samfélagið? Ég fyrir hönd þessa fólks fordæmi það því algjörlega að það sé kallað „auðvald“ og „kapítalistar“, sem hugsa ekki um neitt annað en að skara eld að eigin köku og sé algjörlega sama um starfsfólk sitt. Kallað glæpamenn ef fyrirtæki þess leyfa sér að skila hagnaði og aumingjar og fjárglæframenn, ef miður gengur. Þessi orðræða er úr tengslum við allan íslenskan raunveruleika og dæmir sig að lokum sjálf. Það eru allir sammála um það að bæta þurfi hag þeirra sem verst standa í samfélaginu, en svona uppstillingar á svörtu og hvítu og staðlausar ásakanir eru ekki að gera neinum gagn, síst af öllu umbjóðendum þeirra sem þannig tala. Höfundur er formaður Samtaka ferðaþjónustunnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bjarnheiður Hallsdóttir Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Skoðun Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Sjá meira
Sólveig Anna Jónsdóttir: „Þau sem reyna að halda því fram að vinnuaflið sé svo ógeðslega undirsett auðvaldinu að vitfirringsháttur kapítalista leiði óumflýjanlega til frekari kúgunnar gera ekkert nema að opinbera andlýðræðislega afstöðu gagnvart samfélaginu; sum eiga alltaf að sætta sig við að fá aldrei nóg á meðan önnur komast upp með hvað sem er. Það er óásættanleg afstaða.”Það er nú það. Mig langar að segja ykkur litla sögu af góðri vinkonu minni. Hún ólst upp úti á landi, gekk hinn hefðbundna menntaveg. Fékk reyndar þá góðu forgjöf, að foreldrar hennar ráku lítið fjölskyldufyrirtæki – þannig að hún lærði snemma að ekkert fæst fyrir ekki neitt og til þess að ná árangri þarf að leggja á sig ómælda vinnu og ýmsar fórnir. Hún lærði sem sagt hvernig verðmætin verða til. Hún vann því alla tíð með skóla og auðvitað öll sumur. Eftir stúdentspróf tók hún námslán og hélt til útlanda, þar sem hún stundaði háskólanám í fjögur ár og drýgði tekjurnar með allskonar íhlaupavinnu, m.a. á hótelum og veitingastöðum. Eftir að háskólanámi lauk fyrir rúmum 20 árum flutti vinkona mín heim til Íslands og ákvað í samvinnu við skólafélaga sinn að stofna lítið ferðaþjónustufyrirtæki. Hún tók bankalán fyrir lágmarksstofnkostnaði með veði í nýkeyptri fyrstu íbúð og fyrirtækið var fyrstu árin rekið við eldhússborðið heima hjá henni. Hún sinnti í upphafi öllum þeim verkefnum sem til féllu, hvort sem það voru samskipti við erlenda söluaðila, ferðir á næturnar út á flugvöll að taka á móti hópum eða að svara í síma allan sólarhringinn. Ekki voru innistæður fyrir digrum launagreiðslum fyrstu 5 árin eða svo, þannig að hún vann aukalega við kennslu á kvöldin og ýmiskonar tilfallandi verkefni á sínu sérsviði. Ekki þarf að taka það fram að sumarfrí eins og margir þekkja þau komu aldrei til greina. Árin liðu og með ómældri vinnu óx fyrirtækið og dafnaði. Það réð til sín einn starfsmann, sem er enn starfandi hjá fyrirtækinu og síðan bættust þeir við einn af öðrum. Í dag starfa þar u.þ.b. 10 starfsmenn í fullu starfi, sem flestir hafa starfað hjá fyrirtækinu í meira en 10 ár. Hún hefur verið heppin með starfsfólkið sitt og það hefur á ýmsan hátt tekið þátt í bæði niðursveiflum og uppsveiflum. Fyrir það er hún þakklát. Á þessum árum hefur ýmislegt gengið á og afkoma fyrirtækisins sveiflast mjög eftir þeim ytri aðstæðum sem hafa áhrif á rekstur ferðaþjónustufyrirtækja. Stundum hefur fyrirtækið hagnast ágætlega en önnur ár hafa verið mögur og stundum verið mjög erfitt að láta enda ná saman. Laun eigandanna hafa tekið mark af því og vinkona mín hefur alltaf lagt áherslu á að greiða starfsmönnum sín laun á réttum tíma, hvað sem á hefur dunið og á undan sjálfri sér. Í dag er fyrirtækið orðið rótgróið en er eftir sem áður útsett fyrir sömu sveiflum og alla tíð og raunveruleikinn og samkeppnisstaðan sú að tiltölulega litlar breytingar á launakostnaði eða gengi íslensku krónunnar geta skilið á milli feigs og ófeigs. Laun vinkonu minnar eru ágæt í dag, nokkuð vel yfir meðallaunum, en ef heildarlaunakostnaði væri deilt niður á öll árin 20 og allar vinnustundirnar, þá yrðu eflaust margir hissa. Sumarfrí koma eftir sem áður ekki til greina.Lítil fyrirtæki byggð upp af venjulegu, duglegu fólki Þessi dæmisaga gæti átt við nokkur þúsund lítil ferðaþjónustufyrirtæki á Íslandi, en um 86% þeirra teljast til lítilla fyrirtækja – þ.e. þau eru með 10 starfsmenn eða færri. Eigendur þeirra eru venjulegt fólk sem með mikilli vinnu og ótal fórnum, bæði fjárhagslegum og öðrum, hefur byggt upp fyrirtæki sem skapa störf um allt land og verðmæti fyrir samfélagið. Ef engra manna og kvenna nyti við, sem tilbúin væru til að stökkva út í djúpu laugina, taka áhættu, vinna myrkranna á milli og bera ábyrgð allan sólarhringinn – hvar værum við stödd þá? Hvaðan koma tekjur hins opinbera, til að reka samfélagið? Ég fyrir hönd þessa fólks fordæmi það því algjörlega að það sé kallað „auðvald“ og „kapítalistar“, sem hugsa ekki um neitt annað en að skara eld að eigin köku og sé algjörlega sama um starfsfólk sitt. Kallað glæpamenn ef fyrirtæki þess leyfa sér að skila hagnaði og aumingjar og fjárglæframenn, ef miður gengur. Þessi orðræða er úr tengslum við allan íslenskan raunveruleika og dæmir sig að lokum sjálf. Það eru allir sammála um það að bæta þurfi hag þeirra sem verst standa í samfélaginu, en svona uppstillingar á svörtu og hvítu og staðlausar ásakanir eru ekki að gera neinum gagn, síst af öllu umbjóðendum þeirra sem þannig tala. Höfundur er formaður Samtaka ferðaþjónustunnar.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun