Fjölmiðlahreiður í Efstaleiti? Ögmundur Jónasson skrifar 22. júní 2016 07:00 Ég þykist vita að skipulagsferli Útvarpsreitsins í Efstaleiti í Reykjavík sé á síðustu metrum. Enn er þó auglýst eftir athugasemdum við skipulagið. Mín athugasemd birtist hér. Hún felur jafnframt í sér andmæli gegn vaxandi verktakaræði. Ef mig ekki misminnir þá var upphaflega gert ráð fyrir þremur stórum RÚV byggingum á reitnum, þ.e. fyrir Útvarpið og Sjónvarpið og síðan upptökusali. Aldrei voru þó byggðar fleiri byggingar en ein á reitnum, sem ég hygg að hafi teygt sig frá Bústaðavegi að Listabraut. Hugsunin var sú að byggja þyrfti yfir margvíslega þjónustu og menningarstarfsemi sem þessi fjölmiðill þjóðarinnar sinnti. Vigdís Finnbogadóttir, forseti Íslands, sagði í ávarpi við opnun Útvarpshússins, fara vel á því að staðsetja menninguna við Efstaleiti þar sem sæi vítt yfir.Breytt umhverfi Frá þessum tíma hafa allar aðstæður breyst. Til sögunnar eru komnir fleiri fjölmiðlar og áherslur í framleiðslu ljósvakaefnis allt aðrar en þegar húsakosturinn var upphaflega hannaður. Í stað mikils rýmis fyrir starfsemina hefur á síðari árum verið talin meiri þörf á óstaðbundnum og hreyfanlegum tækjakosti. Að sama skapi hefur allur tækjabúnaður minnkað mjög í umfangi. Við þekkjum það frá tölvunum okkar, en hraðminnkandi tölvur eru hluti af þessari þróun. Samhliða þessu hafa fyrirtæki sem starfa við framleiðslu sjónvarpsefnis eflst, að ekki sé minnst á kvikmyndaiðnaðinn, sem hefur bókstaflega sprungið út. Þá má ekki gleyma því að menntun á ýmsum sviðum fjölmiðlunar og fjölmiðlatengd listsköpun hefur stóraukist. Hér er því að finna gróskumikið umhverfi þar sem einn þáttur styður annan. Þegar aðstæður fyrr og nú eru bornar saman, verður manni ljóst, að í reynd stóð til að byggja undir þaki Ríkisútvarpsins yfir alla þessa starfsemi. Innihaldið var að eðli til hið sama og nú. Starfsemin hefur með öðrum orðum vaxið og fundið sér margbreytilegri skipulagsform.Klasasvæði fjölmiðlunar Og nú leyfi ég mér að spyrja hvort Útvarpsreiturinn í Efstaleiti væri ekki ákjósanlegt fjölmiðlunarhreiður; að þar verði skipulögð eins konar klasabyggð fyrir alla þessa starfsemi, eins og alltaf var í kortunum, og væri hún í ætt við klasabyggð háskólastarfseminnar neðan Suðurgötu og talsvert þar austur úr. Þessi hugsun hefur oft leitað á huga minn en tilefnið til athugasemdar minnar til skipulagsyfirvalda nú, eru skrif íbúa á svæðinu, sem andæfa ákaft, en af veikum mætti, áformum um risastórar íbúðabyggingar á Útvarpsreitnum og vilja róttækar breytingar á núverandi skipulagi. Þykir þeim mörgum vera sýnt að verktakar ráði of miklu um þróun byggðar í Reykjavík og að þetta sé enn eitt dæmi þar um.Íbúar gegn verktakaræði Ég hef margoft varað við verktakaræðinu. Það verður þannig til að fjárvana sveitarfélög (eða stofnanir) selja land og vilja fá sem mest fyrir sinn snúð. Verktakar bjóða í landið og vilja sem mest byggingarmagn bæði til að greiða fyrir lóðirnar og hafa eitthvað sjálfir upp úr krafsinu. Í þessu tilviki eiga bæði Borgin og Ríkisútvarpið hagsmuna að gæta sem seljendur lands. Séra Þórir Stephensen, fyrrverandi dómkirkjuprestur, skrifar um Efstaleitið í nýlegri grein í Fréttablaðinu að „í staðinn fyrir fallegan, friðsælan reit fáum við nágrannarnir svo fyrirferðarmikið, hábyggt og þröngsett hverfi, að það verður sannkallað ferlíki. Því meira byggingarmagn, þeim mun meira fé … Á liðnu sumri …lagði (ég) til aðra nýtingu lóðarinnar. Ég stakk upp á, að borgin keypti hana og nýtti í þágu útivistar og afþreyingar fyrir þá sem búa þarna í kring.“Borgaryfirvöld vilja hlusta Stjórnendur Reykjavíkurborgar hafa marglýst þeim ásetningi að vilja hlusta á íbúana og taka tillit til óska þeirra. Þvert á þá hugsun koma síðan byggingaverktakarnir. Stórvarasamt er hve þeir eru farnir að ráða miklu bæði hjá ríki og sveitarfélögum. Þótt þessi grein sé innlegg í umræðu um skipulagsmál er hún jafnframt og ekki síður, hvatning til Reykjavíkurborgar um að losa íbúa sína úr klóm verktaka, sem sælast eftir skipulagsvaldi og eru því miður að hafa sitt fram í alltof ríkum mæli.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ögmundur Jónasson Mest lesið Hver er munurinn á því að neyta fíkniefna í jakkafötum eða í neyðarskýli? Bryndís Rós Morrison,Björk Davíðsdóttir Skoðun Stúlkur eiga undir högg að sækja í nauðgunarmálum Jörgen Ingimar Hansson Skoðun Börnin okkar Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir,Valdimar Birgisson Skoðun Það besta sem þú gerir fyrir loftslagið Halldór Björnsson Skoðun Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun Allt að helmingslíkur á eyðingu byggðar á Íslandi Sigurður Loftur Thorlacius Skoðun Þú mátt vera afi (og ég má vera amma) Heiða Ingimarsdóttir Skoðun Ný Ölfusárbrú – af hverju svona brú? Guðmundur Valur Guðmundsson Skoðun Verstu kennarar í heimi Gígja Bjargardóttir Skoðun Dæmisaga úr raunveruleikanum Sigurður F. Sigurðarson Skoðun Skoðun Skoðun Börnin okkar Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir,Valdimar Birgisson skrifar Skoðun Á að kjósa það sama og síðast? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Setjum söguna í samhengi við nútímann Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Stúlkur eiga undir högg að sækja í nauðgunarmálum Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Frelsi 2024 Baldur Karl Magnússon skrifar Skoðun Samgöngur eru heilbrigðismál Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Vegferð í þágu barna skilar árangri Ásmundur Einar Daðason skrifar Skoðun Þjóðarátak í sölu á klósettpappír Bjarki Hjörleifsson skrifar Skoðun Skínandi skær í skammdeginu Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rasismi Einar Helgason skrifar Skoðun Kæru ungu foreldrar Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar Skoðun Það besta sem þú gerir fyrir loftslagið Halldór Björnsson skrifar Skoðun Þú mátt vera afi (og ég má vera amma) Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Orðfimi ungra menningarsinna Klara Nótt Egilson skrifar Skoðun Áhætta með tekjur af skemmtiferðaskipum Lúðvík Geirsson,Gunnar Tryggvason,Pétur Ólafsson skrifar Skoðun Frambjóðendur, gerið betur Steinunn Þórðardóttir skrifar Skoðun Greiðar samgöngur í Norðvesturkjördæmi Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Ný og fersk örmyndskýrsla um hvalveiðar Rán Flygenring skrifar Skoðun Stuldur um hábjartan dag Herdís Dröfn Fjeldsted skrifar Skoðun 7.500 íbúðir á Reykjavíkurflugvelli? Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Að kreista mjólkurkúna Björg Ágústsdóttir skrifar Skoðun Efnahagsmál eru loftslagsmál Steinunn Kristín Guðnadóttir skrifar Skoðun Nýtt húsnæðislánakerfi Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Flug til framtíðar Arnheiður Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Viðreisn boðar jafnvægi, forgangsröðun og ábyrgð Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þurfum aftur alvöru náttúruvernd í umhverfisráðuneytið Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Allt að helmingslíkur á eyðingu byggðar á Íslandi Sigurður Loftur Thorlacius skrifar Skoðun Dæmisaga úr raunveruleikanum Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Hin marguntöluðu orkuskipti í bílaflota landsmanna Þorgeir R. Valsson skrifar Sjá meira
Ég þykist vita að skipulagsferli Útvarpsreitsins í Efstaleiti í Reykjavík sé á síðustu metrum. Enn er þó auglýst eftir athugasemdum við skipulagið. Mín athugasemd birtist hér. Hún felur jafnframt í sér andmæli gegn vaxandi verktakaræði. Ef mig ekki misminnir þá var upphaflega gert ráð fyrir þremur stórum RÚV byggingum á reitnum, þ.e. fyrir Útvarpið og Sjónvarpið og síðan upptökusali. Aldrei voru þó byggðar fleiri byggingar en ein á reitnum, sem ég hygg að hafi teygt sig frá Bústaðavegi að Listabraut. Hugsunin var sú að byggja þyrfti yfir margvíslega þjónustu og menningarstarfsemi sem þessi fjölmiðill þjóðarinnar sinnti. Vigdís Finnbogadóttir, forseti Íslands, sagði í ávarpi við opnun Útvarpshússins, fara vel á því að staðsetja menninguna við Efstaleiti þar sem sæi vítt yfir.Breytt umhverfi Frá þessum tíma hafa allar aðstæður breyst. Til sögunnar eru komnir fleiri fjölmiðlar og áherslur í framleiðslu ljósvakaefnis allt aðrar en þegar húsakosturinn var upphaflega hannaður. Í stað mikils rýmis fyrir starfsemina hefur á síðari árum verið talin meiri þörf á óstaðbundnum og hreyfanlegum tækjakosti. Að sama skapi hefur allur tækjabúnaður minnkað mjög í umfangi. Við þekkjum það frá tölvunum okkar, en hraðminnkandi tölvur eru hluti af þessari þróun. Samhliða þessu hafa fyrirtæki sem starfa við framleiðslu sjónvarpsefnis eflst, að ekki sé minnst á kvikmyndaiðnaðinn, sem hefur bókstaflega sprungið út. Þá má ekki gleyma því að menntun á ýmsum sviðum fjölmiðlunar og fjölmiðlatengd listsköpun hefur stóraukist. Hér er því að finna gróskumikið umhverfi þar sem einn þáttur styður annan. Þegar aðstæður fyrr og nú eru bornar saman, verður manni ljóst, að í reynd stóð til að byggja undir þaki Ríkisútvarpsins yfir alla þessa starfsemi. Innihaldið var að eðli til hið sama og nú. Starfsemin hefur með öðrum orðum vaxið og fundið sér margbreytilegri skipulagsform.Klasasvæði fjölmiðlunar Og nú leyfi ég mér að spyrja hvort Útvarpsreiturinn í Efstaleiti væri ekki ákjósanlegt fjölmiðlunarhreiður; að þar verði skipulögð eins konar klasabyggð fyrir alla þessa starfsemi, eins og alltaf var í kortunum, og væri hún í ætt við klasabyggð háskólastarfseminnar neðan Suðurgötu og talsvert þar austur úr. Þessi hugsun hefur oft leitað á huga minn en tilefnið til athugasemdar minnar til skipulagsyfirvalda nú, eru skrif íbúa á svæðinu, sem andæfa ákaft, en af veikum mætti, áformum um risastórar íbúðabyggingar á Útvarpsreitnum og vilja róttækar breytingar á núverandi skipulagi. Þykir þeim mörgum vera sýnt að verktakar ráði of miklu um þróun byggðar í Reykjavík og að þetta sé enn eitt dæmi þar um.Íbúar gegn verktakaræði Ég hef margoft varað við verktakaræðinu. Það verður þannig til að fjárvana sveitarfélög (eða stofnanir) selja land og vilja fá sem mest fyrir sinn snúð. Verktakar bjóða í landið og vilja sem mest byggingarmagn bæði til að greiða fyrir lóðirnar og hafa eitthvað sjálfir upp úr krafsinu. Í þessu tilviki eiga bæði Borgin og Ríkisútvarpið hagsmuna að gæta sem seljendur lands. Séra Þórir Stephensen, fyrrverandi dómkirkjuprestur, skrifar um Efstaleitið í nýlegri grein í Fréttablaðinu að „í staðinn fyrir fallegan, friðsælan reit fáum við nágrannarnir svo fyrirferðarmikið, hábyggt og þröngsett hverfi, að það verður sannkallað ferlíki. Því meira byggingarmagn, þeim mun meira fé … Á liðnu sumri …lagði (ég) til aðra nýtingu lóðarinnar. Ég stakk upp á, að borgin keypti hana og nýtti í þágu útivistar og afþreyingar fyrir þá sem búa þarna í kring.“Borgaryfirvöld vilja hlusta Stjórnendur Reykjavíkurborgar hafa marglýst þeim ásetningi að vilja hlusta á íbúana og taka tillit til óska þeirra. Þvert á þá hugsun koma síðan byggingaverktakarnir. Stórvarasamt er hve þeir eru farnir að ráða miklu bæði hjá ríki og sveitarfélögum. Þótt þessi grein sé innlegg í umræðu um skipulagsmál er hún jafnframt og ekki síður, hvatning til Reykjavíkurborgar um að losa íbúa sína úr klóm verktaka, sem sælast eftir skipulagsvaldi og eru því miður að hafa sitt fram í alltof ríkum mæli.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Hver er munurinn á því að neyta fíkniefna í jakkafötum eða í neyðarskýli? Bryndís Rós Morrison,Björk Davíðsdóttir Skoðun
Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Áhætta með tekjur af skemmtiferðaskipum Lúðvík Geirsson,Gunnar Tryggvason,Pétur Ólafsson skrifar
Skoðun Þurfum aftur alvöru náttúruvernd í umhverfisráðuneytið Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar
Skoðun Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt skrifar
Hver er munurinn á því að neyta fíkniefna í jakkafötum eða í neyðarskýli? Bryndís Rós Morrison,Björk Davíðsdóttir Skoðun
Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun