Stór-Reykjavíkursvæðið er tilraunadýr Bubbi Morthens skrifar 10. september 2015 09:00 Silicor Materials hefur fundið út að Ísland sé kjörið tilraunaland fyrir framleiðslu sína. Önnur lönd vilja þá ekki og þeir sem létu glepjast sluppu með skrekkinn því Silicor stökk frá borði þegar á reyndi í henni Ameríku. Nýjasta nýtt er að þetta fyrirtæki, sem er að reyna að vinna sér inn gúddvill hér, hefur ákveðið að neita að taka við stefnu sem hefur verið sett fram með kröfu um að fyrirtækið fari í umhverfismat. Það er mjög óvenjulegt að fyrirtæki sem er í löglegum rekstri neiti að taka við stefnu, nánast einsdæmi. Menn eru því mjög uggandi yfir þessu. Hvað gerist ef umhverfisslys á sér stað, hvert á fólk að sækja málið? Á fólk að sækja á fyrirtæki sem lætur sig hverfa þegar eitthvað bjátar á, fyrirtæki sem felur sig í Ameríku? Mun íslenskur almenningur sem verður fyrir skaða þurfa að reka mál í Ameríku gegn þessum lukkuriddurum? Spyr sá sem ekki veit. Öll svör Faxaflóahafna eru á þann veg að það mætti halda að við byggjum ekki í landi þar sem upplýst umræða fer fram – sem er að vísu kannski rétt. Faxaflóahafnir reyna að tyggja það ofan í fólk að þetta skrímsli sé að mestu mengunarlaust. Að mestu. Hvað þýðir það? Að mestu nokkur tonn af drullu sem fólkið í sveitinni mun anda ofan í sig? Tugir tonna að mestu? Þetta er ekki ásættanlegt. Það vita allir að stóriðja er ekki og mun aldrei verða mengunarlaus. Allar upplýsingar hingað til hafa verið einhliða áróður frá Silicor Materials og taglhnýtingum þeirra. Allt á tilraunastigi Og ekki má gleyma því að þetta er allt á tilraunastigi og tilraunadýrið er Hvalfjörður og Stór-Reykjavíkursvæðið. Þessi einhliða áróður hefur ekki getað byggt upp neitt traust, því miður. Silicor yrði öflug viðbót við efnamengun, sjónmengun, hávaðamengun og ljósmengun sem nú þegar fylgir stóriðjunni á Grundartanga og myndi hafa ófyrirséð samlegðaráhrif með hinum iðjuverunum þar. Í kjölfarið myndu lífsgæði fólksins sem hefur hlotnast sú gæfa að búa og ráða löndum í Hvalfirði skerðast á þann hátt að óbærilegt verður fyrir marga. Í þessu sambandi er rétt að benda á að sanngjörn krafa neytenda um upprunamerkingar matvæla verður sífellt háværari. Hafið þið heyrt þann brandara áður að stóriðja sé réttlætanleg vegna mikillar atvinnusköpunar? Þarna er verið að blanda saman tveimur ólíkum málefnum. Stóriðja skaðar náttúru og lífríki. Þess vegna á ekki undir nokkrum kringumstæðum að koma henni fyrir í landbúnaðarhéraði. Atvinna er annað mál og mikilvægt, en það er ekki atvinnuleysi við Hvalfjörð. Vegna Silicor þyrfti að flytja starfsmenn tugi kílómetra með tilheyrandi losun gróðurhúsalofttegunda og jafnvel sækja þá til útlanda. Einnig þyrfti að flytja varning til og frá verksmiðjunni á sjó og landi með ómældri mengun. Þessi atriði hafa ekki verið tekin inn í heildarmyndina, ekki frekar en versnandi lífsgæði íbúa og landeigenda við Hvalfjörð vegna áhrifa frá Grundartanga. Menn hafa réttlætt stríð með þess konar rökum. Ríkisstjórn Íslands rekur stóriðjustefnu sem er svo heimsk og glórulaus í eðli sínu, svo fjandsamleg náttúru og íbúum þessa lands að það er nánast yfirnáttúrulegt. Það er margt sem bendir til þess að ekki hafi verið farið að lögum í undirbúningi þessa máls. 1. Fyrirhuguð framkvæmd Silicor Materials fellur betur að þeim framkvæmdaflokki í lögum um mat á umhverfisáhrifum sem varðar framleiðslu á hrámálmi, með málmvinnslu- og efnafræðilegum aðferðum, og skal framkvæmdin því ávallt háð mati á umhverfisáhrifum. 2. Fyrirhugaðar framleiðsluaðferðir eru hreinsun á kísil með því að bræða kísilinn í fljótandi áli. 3. Flokkun framkvæmdarinnar sem framleiðslu er í samræmi við tilgang laga nr. 106/2000, um mat á umhverfisáhrifum, tilskipun Evrópusambandsins nr. 2011/92/EBE og niðurstöður Evrópudómstólsins. 4. Sé ekki hægt að fallast á að framkvæmdin sé framleiðsla, og framkvæmdin þess í stað flokkuð sem bræðsla málms eða hreinsun, þá verður samt sem áður að telja að framkvæmdin sé háð mati á umhverfisáhrifum þar sem hún getur haft í för með sér umtalsverð umhverfisáhrif, vegna umfangs, eðlis eða staðsetningar. 5. Ákvörðun Skipulagsstofnunar hefur formgalla sem eru í andstöðu við reglur stjórnsýsluréttar. Það er því afstaða þeirra sem vilja að verksmiðjan fari í umhverfismat að niðurstaða Skipulagsstofnunar sé röng og að umhverfismat skuli, lögum samkvæmt, fara fram. Takið eftir, allir íbúar Stór-Reykjavíkursvæðisins: Þetta skiptir ykkur miklu máli. Setjum þetta í röð: 1. Straumsvík 2. Járnblendið, tvær verksmiðjur í raun 3. Hellisheiðarvirkjun 4. Stálverksmiðjan á Grundartanga 5. Silicor Materials Allt þetta er á Stór-Reykjavíkursvæðinu. Börnin okkar eru umkringd eiturspúandi stóriðju. Og þeir sem eiga að gæta hagsmuna okkar eru að maka krókinn. Þú getur stoppað þetta. Þú getur haft áhrif. Þú einn getur passað að barnið þitt fái að lifa laust við mengun í næsta nágrenni þínu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bubbi Morthens Mest lesið Útgerðin skuldar okkur skýringar Guðmundur Helgi Þórarinsson Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun Þegar skoðanir drepa samtalið Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Þreytt og drullug börn Guðmundur Finnbogason Skoðun Hataðu mig af því að ég er í Viðreisn, ekki af því að ég er hommi Oddgeir Georgsson Skoðun Leysum heimatilbúinn vanda á húsnæðismarkaði Jóhanna Klara Stefánsdóttir Skoðun Við þurfum að tala saman Páll Rafnar Þorsteinsson Skoðun Fjölbreytt námsmat Steinn Jóhannsson Skoðun Fyrirhugað böl við Bústaðaveg og Blesugróf Sveinn Þórhallsson Skoðun Margföldun þjóðarverðmæta: Meira virði úr sömu orku Árni Sigurðsson Skoðun Skoðun Skoðun Er popúlismi kenning um siðferði? Einar Gísli Gunnarsson skrifar Skoðun Umferðaröryggi barna í Kópavogi Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Ákalli um samræmingu í eftirliti svarað Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Virðing og framkoma í rökræðum um málefni minnihlutahópa Esjar Smári Blær Gunnarsson skrifar Skoðun Ekki gera ekki neitt Gunnhildur Sveinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert heilbrigðiseftirlit á Íslandi? Pétur Halldórsson skrifar Skoðun Útgerðin skuldar okkur skýringar Guðmundur Helgi Þórarinsson skrifar Skoðun Þreytt og drullug börn Guðmundur Finnbogason skrifar Skoðun Betri kvikmyndaskóli Þór Pálsson skrifar Skoðun Fyrirhugað böl við Bústaðaveg og Blesugróf Sveinn Þórhallsson skrifar Skoðun Fjölbreytt námsmat Steinn Jóhannsson skrifar Skoðun Að þvælast fyrir atvinnurekstri - á þeim forsendum sem henta Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Margföldun þjóðarverðmæta: Meira virði úr sömu orku Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Þegar skoðanir drepa samtalið Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Leysum heimatilbúinn vanda á húsnæðismarkaði Jóhanna Klara Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum að tala saman Páll Rafnar Þorsteinsson skrifar Skoðun Veðmál í fótbolta – aðgerðir áður en skaðinn verður Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Hataðu mig af því að ég er í Viðreisn, ekki af því að ég er hommi Oddgeir Georgsson skrifar Skoðun Símafrí á skólatíma Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ömurlegur fyrri hálfleikur – en er enn von? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Vitund, virðing og von: Jafningjastuðningur í brennidepli Nína Eck skrifar Skoðun Hingað og ekki lengra – Um þögnina sem styður ofbeldi Halldóra Sigríður Sveinsdóttir skrifar Skoðun Ein saga af sextíu þúsund Halldór Ísak Ólafsson skrifar Skoðun Að láta mata sig er svo þægilegt Björn Ólafsson skrifar Skoðun Nýjar reglur um réttindi fólks í ráðningarsambandi Ingvar Sverrisson skrifar Skoðun Ofbeldi í skólum: Áskoranir og leiðir til lausna Soffía Ámundadóttir skrifar Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson skrifar Skoðun Eplin í andlitshæð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Bataskólinn – fyrir þig? Guðný Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Silicor Materials hefur fundið út að Ísland sé kjörið tilraunaland fyrir framleiðslu sína. Önnur lönd vilja þá ekki og þeir sem létu glepjast sluppu með skrekkinn því Silicor stökk frá borði þegar á reyndi í henni Ameríku. Nýjasta nýtt er að þetta fyrirtæki, sem er að reyna að vinna sér inn gúddvill hér, hefur ákveðið að neita að taka við stefnu sem hefur verið sett fram með kröfu um að fyrirtækið fari í umhverfismat. Það er mjög óvenjulegt að fyrirtæki sem er í löglegum rekstri neiti að taka við stefnu, nánast einsdæmi. Menn eru því mjög uggandi yfir þessu. Hvað gerist ef umhverfisslys á sér stað, hvert á fólk að sækja málið? Á fólk að sækja á fyrirtæki sem lætur sig hverfa þegar eitthvað bjátar á, fyrirtæki sem felur sig í Ameríku? Mun íslenskur almenningur sem verður fyrir skaða þurfa að reka mál í Ameríku gegn þessum lukkuriddurum? Spyr sá sem ekki veit. Öll svör Faxaflóahafna eru á þann veg að það mætti halda að við byggjum ekki í landi þar sem upplýst umræða fer fram – sem er að vísu kannski rétt. Faxaflóahafnir reyna að tyggja það ofan í fólk að þetta skrímsli sé að mestu mengunarlaust. Að mestu. Hvað þýðir það? Að mestu nokkur tonn af drullu sem fólkið í sveitinni mun anda ofan í sig? Tugir tonna að mestu? Þetta er ekki ásættanlegt. Það vita allir að stóriðja er ekki og mun aldrei verða mengunarlaus. Allar upplýsingar hingað til hafa verið einhliða áróður frá Silicor Materials og taglhnýtingum þeirra. Allt á tilraunastigi Og ekki má gleyma því að þetta er allt á tilraunastigi og tilraunadýrið er Hvalfjörður og Stór-Reykjavíkursvæðið. Þessi einhliða áróður hefur ekki getað byggt upp neitt traust, því miður. Silicor yrði öflug viðbót við efnamengun, sjónmengun, hávaðamengun og ljósmengun sem nú þegar fylgir stóriðjunni á Grundartanga og myndi hafa ófyrirséð samlegðaráhrif með hinum iðjuverunum þar. Í kjölfarið myndu lífsgæði fólksins sem hefur hlotnast sú gæfa að búa og ráða löndum í Hvalfirði skerðast á þann hátt að óbærilegt verður fyrir marga. Í þessu sambandi er rétt að benda á að sanngjörn krafa neytenda um upprunamerkingar matvæla verður sífellt háværari. Hafið þið heyrt þann brandara áður að stóriðja sé réttlætanleg vegna mikillar atvinnusköpunar? Þarna er verið að blanda saman tveimur ólíkum málefnum. Stóriðja skaðar náttúru og lífríki. Þess vegna á ekki undir nokkrum kringumstæðum að koma henni fyrir í landbúnaðarhéraði. Atvinna er annað mál og mikilvægt, en það er ekki atvinnuleysi við Hvalfjörð. Vegna Silicor þyrfti að flytja starfsmenn tugi kílómetra með tilheyrandi losun gróðurhúsalofttegunda og jafnvel sækja þá til útlanda. Einnig þyrfti að flytja varning til og frá verksmiðjunni á sjó og landi með ómældri mengun. Þessi atriði hafa ekki verið tekin inn í heildarmyndina, ekki frekar en versnandi lífsgæði íbúa og landeigenda við Hvalfjörð vegna áhrifa frá Grundartanga. Menn hafa réttlætt stríð með þess konar rökum. Ríkisstjórn Íslands rekur stóriðjustefnu sem er svo heimsk og glórulaus í eðli sínu, svo fjandsamleg náttúru og íbúum þessa lands að það er nánast yfirnáttúrulegt. Það er margt sem bendir til þess að ekki hafi verið farið að lögum í undirbúningi þessa máls. 1. Fyrirhuguð framkvæmd Silicor Materials fellur betur að þeim framkvæmdaflokki í lögum um mat á umhverfisáhrifum sem varðar framleiðslu á hrámálmi, með málmvinnslu- og efnafræðilegum aðferðum, og skal framkvæmdin því ávallt háð mati á umhverfisáhrifum. 2. Fyrirhugaðar framleiðsluaðferðir eru hreinsun á kísil með því að bræða kísilinn í fljótandi áli. 3. Flokkun framkvæmdarinnar sem framleiðslu er í samræmi við tilgang laga nr. 106/2000, um mat á umhverfisáhrifum, tilskipun Evrópusambandsins nr. 2011/92/EBE og niðurstöður Evrópudómstólsins. 4. Sé ekki hægt að fallast á að framkvæmdin sé framleiðsla, og framkvæmdin þess í stað flokkuð sem bræðsla málms eða hreinsun, þá verður samt sem áður að telja að framkvæmdin sé háð mati á umhverfisáhrifum þar sem hún getur haft í för með sér umtalsverð umhverfisáhrif, vegna umfangs, eðlis eða staðsetningar. 5. Ákvörðun Skipulagsstofnunar hefur formgalla sem eru í andstöðu við reglur stjórnsýsluréttar. Það er því afstaða þeirra sem vilja að verksmiðjan fari í umhverfismat að niðurstaða Skipulagsstofnunar sé röng og að umhverfismat skuli, lögum samkvæmt, fara fram. Takið eftir, allir íbúar Stór-Reykjavíkursvæðisins: Þetta skiptir ykkur miklu máli. Setjum þetta í röð: 1. Straumsvík 2. Járnblendið, tvær verksmiðjur í raun 3. Hellisheiðarvirkjun 4. Stálverksmiðjan á Grundartanga 5. Silicor Materials Allt þetta er á Stór-Reykjavíkursvæðinu. Börnin okkar eru umkringd eiturspúandi stóriðju. Og þeir sem eiga að gæta hagsmuna okkar eru að maka krókinn. Þú getur stoppað þetta. Þú getur haft áhrif. Þú einn getur passað að barnið þitt fái að lifa laust við mengun í næsta nágrenni þínu.
Skoðun Virðing og framkoma í rökræðum um málefni minnihlutahópa Esjar Smári Blær Gunnarsson skrifar
Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson skrifar