Samgöngur og veggjöld 1. október 2010 06:00 Nú eru um tvö ár síðan Hrunið skall á okkur Íslendingum. Þá fór meira og minna allt þjóðfélagið í baklás og ennþá er margt í frosti, sérstaklega allt sem snýr að mannvirkjagerð. Það sem hefur verið í gangi í mannvirkjum er að klára verk eins og Héðinsfjarðargöng, Landeyjahöfn og Tónlistarhús, en ekkert stórverk er hafið eftir hrun og óvíst er hvenær eitthvað gerist í þeim málum. Stjórnvöld virðast hafa litlar áhyggjur af dauðum mannvirkjageira, allavega í samanburði við hversu hratt var brugðist við þegar ferðamannaatvinnuvegurinn fékk sitt gosáfall í vor. Nú er svo komið að margir tæknimenn landsins leita sér vinnu erlendis eða eru atvinnulausir og verktakar landsins eru flestir að hætta starfsemi. Það vill svo til að allt okkar daglega líf byggir á því að mannvirkjastarfsemin sé í lagi, því húsin okkar, heitt og kalt vatn, rafmagn, gagnanet, samgöngur og margt fleira eru okkar mannvirki sem þarf að viðhalda og þróa. Biðin eftir því að eitthvað fari í gang í mannvirkjagerð á Íslandi er orðin löng, þrátt fyrir fyrirheit um annað í stöðugleikasáttmálanum og í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar. Nú er rætt um átak í vegagerð sem má ekki vera ríkisframkvæmd og verða því veggjöld að standa undir slíkum framkvæmdum. Þann 7. september síðastliðinn var fundur um þessi mál þar sem samgönguráðuneytið, fjármálaráðuneytið, Vegagerðin og lífeyrissjóðirnir ræddu um mögulegt samstarf við átak í samgöngumálum og finnst mörgum að þessi fundur hafi verið haldinn einu ári of seint. Stóra málið varðandi þetta átak er fjármögnun þess og er aðallega rætt um veggjöld í því sambandi og þá hvernig þau skuli innheimt. Samkvæmt glærum Vegamálastjóra sem hann fór í gegnum á fundinum 7. september (glærurnar eru aðgengilegar á heimasíðu Vegagerðarinnar) er helst rætt um ýmsar útfærslur á tollhliðum og að GPS-tæknin geti leyst tollhliðin af eftir sjö til tíu ár. Af glærunum má áætla að vegtollar gætu numið um 1 milljarði kr. á ári af Suðurlandsvegi og í framhaldi af því má áætla að aðrir vegtollar (Vesturlandsvegur, Reykjanesbraut og Vaðlaheiðargöng) gætu numið um 1 til 2 milljörðum kr. og vegtollar því samtals á landinu um 2 til 3 milljarðar kr. á ári þegar umræddir vegkaflar væru allir komnir í gagnið. Samkvæmt norskri reynslu kostar innheimtan á vegtolli um 15% af vegtollsupphæðinni og því nýtist aðeins um 85% af innheimtum vegtolli til samgöngubóta. Má því segja að 15% af vegtollsupphæðinni fari til spillis miðað við að annað innheimtuform finnist. Hér er spurt hvort vegtollar séu besta aðferðin við að ná inn tekjum fyrir þær vegaframkvæmdir sem eru á borðum núna og hvort ekki sé einfaldara og réttlátara að hækka bensín- og olíugjald um t.d. 6 til 7 kr. á hvern lítra, en slík hækkun gæfi af sér um 2 til 2,5 milljarða kr. á ári. Ef Suðurlandsvegurinn er skoðaður, þá er í dæmi Vegamálastjóra um innheimtu þar lagt til að Hvergerðingur sem vinnur í Reykjavík greiði 380 kr. í vegtoll fyrir vinnuferðina sína sem gerir um 80 þ.kr. á ári. Strangt til getið eru lítil umferðarvandræði hjá þessum Hvergerðingi sem keyrir Suðurlandsveginn þegar þar er lítill umferðarþungi. Breikkun Suðurlandsvegar hjálpar mest þeim sem keyra veginn um helgar í umferðarþunga og fyrir vegfaranda sem fer t.d. 20 helgarferðir á ári um Suðurlandsveg verður vegtollurinn 7.600 kr. á ári eða innan við 10% af því sem Hvergerðingurinn gæti þurft að greiða. Til samanburðar er kostnaðarauki bíls sem ekið er 12.000 km/ári með meðaleyðslu 12 l/100km um 10.000 kr. á ári ef hækkun eldsneytisgjalds er 7 kr. á lítrann. Nú segja líklega sumir þeirra sem sjaldan keyra Suðurlandsveg og aðra þá vegi sem verða breikkaðir/endurgerðir, af hverju á ég að greiða 10.000 kr. á ári í formi hækkaðs eldsneytisgjalds til að fjármagna þessar vegaframkvæmdir? Svarið við þessari spurningu er að umræddar vegaframkvæmdir og framhald þeirra er að nýtast flestum vegfarendum landsins og hingað til hefur mest af eldsneytisgjöldum landsins komið af Höfuðborgarsvæðinu til að byggja upp vegi landsins og svo verður um ókomin ár. Hér er því lagt til að fjármagna ný verkefni í samstarfi með lífeyrissjóðunum með hækkuðu eldsneytisgjaldi og eftir sjö til tíu ár verður endurskoðað hvort GPS-tæknin tekur þá við til að innheimta veggjöld í samræmi við ekna kílómetra á hverjum stað, en slíkt er í bígerð víða í Evrópu. Það að setja upp vegtolla hér og þar verður örugglega óvinsælt enda er oft lítið réttlæti í vegtollunum nema þá í tilfellum eins og Hvalfjarðargöngum og Vaðlaheiðargöngum þar sem vegfarandinn er að spara sér vegalengdir og tíma og hefur val um það hvort hann fer tollaða leið. Í mínum huga er spurningin helst sú hvort við ætlum að hækka eldsneytisgjaldið um t.d. 7 kr./l og fá þannig um 2,5 milljarð kr. á ári, eða að hækka eldsneytisgjaldið um tvöfalda eða þrefalda þá upphæð. Með því má lækka fjármagnskostnað framkvæmdanna og gera almennilegt átak í samgöngumálum öllum landsmönnum til hagsbóta og endurlífga um leið mannvirkjagerð í landinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Skoðun Mest lesið Þarf ég að flytja úr landi? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir Skoðun Foreldrar, ömmur og afar þessa lands - áskorun til ykkar! Ragnheiður Stephensen Skoðun Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir Skoðun Borgið lausnargjaldið Ólafur Hauksson Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Helvítis fokking fokk!! Er ekki nóg komið? Maríanna H. Helgadóttir Skoðun Íslenski fasteignamarkaðurinn: spilavíti þar sem húsið vinnur alltaf Ingvar Þóroddsson Skoðun Þegar Skagamenn glöddu lítið hjarta María Rut Kristinsdóttir Skoðun Flokkur fólksins ræðst gegn hagsmunum eldra fólks og komandi kynslóða Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Jólaheimsóknir á aðventunni Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Að segja satt skiptir máli Þórunn Sveinbjörnsdóttir skrifar Skoðun Jöfnuður í heilbrigðisþjónustu fyrir öll börn – óháð búsetu Sif Huld Albertsdóttir skrifar Skoðun Að drepa eða drepast!? og þar fór það Bakir Anwar Nassar skrifar Skoðun Jane Goodall hvetur íslensk stjórnvöld til að hætta hvalveiðum Jane Goodall skrifar Skoðun Endurnýjun stjórnmálanna Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Árangur og áskoranir í iðnmenntun Arna Arnardóttir,Magnús Hilmar Helgason,Vignir Steinþór Halldórsson skrifar Skoðun Hvar enda skattahækkanir? Bessí Þóra Jónsdóttir skrifar Skoðun Svört orka tekur 2 ár en græn 32 ár Magnús Jóhannesson skrifar Skoðun Ákall um aðgerðir gegn þjóðarmorði í Gaza Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Það þarf samfélag til að ala upp barn Ástþór Ólafsson skrifar Skoðun Skömm Reykjavíkurborgar: Hvernig er staðan í leikskólum borgarinnar? Elín Einarsdóttir skrifar Skoðun Á ég að slökkva með fjarstýringunni? Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Samfélag án Pírata Lenya Rún Taha Karim skrifar Skoðun Burt með biðlista barna…nema þau búi í Reykjavík! Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Það byrjaði sem gola en brátt var komið rok Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Helvítis fokking fokk!! Er ekki nóg komið? Maríanna H. Helgadóttir skrifar Skoðun Foreldrar, ömmur og afar þessa lands - áskorun til ykkar! Ragnheiður Stephensen skrifar Skoðun Framsókn í forystu fyrir meira og hagkvæmara húsnæði Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Raforka til garðyrkjubænda hækkar um 25%. Verða heimilin næst? Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar Skoðun Á tíundu hverri mínútu er kona myrt af einhverjum sem hún þekkir Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins ræðst gegn hagsmunum eldra fólks og komandi kynslóða Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Kerfisbreytingar á Réttindagæslu fatlaðra – óvissa og áhyggjur Aileen Soffia Svensdóttir skrifar Skoðun Þegar Skagamenn glöddu lítið hjarta María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Betra veður fyrir íþróttakrakkana okkar! Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Grjótið í eggjakörfunni Gunnsteinn R. Ómarsson skrifar Skoðun Vondar hugmyndir í verðbólgu Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Jólaheimsóknir á aðventunni Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Íslenski fasteignamarkaðurinn: spilavíti þar sem húsið vinnur alltaf Ingvar Þóroddsson skrifar Skoðun Borgið lausnargjaldið Ólafur Hauksson skrifar Skoðun Hvað viltu að bíði þín heima? Þórdís Dröfn Andrésdóttir skrifar Sjá meira
Nú eru um tvö ár síðan Hrunið skall á okkur Íslendingum. Þá fór meira og minna allt þjóðfélagið í baklás og ennþá er margt í frosti, sérstaklega allt sem snýr að mannvirkjagerð. Það sem hefur verið í gangi í mannvirkjum er að klára verk eins og Héðinsfjarðargöng, Landeyjahöfn og Tónlistarhús, en ekkert stórverk er hafið eftir hrun og óvíst er hvenær eitthvað gerist í þeim málum. Stjórnvöld virðast hafa litlar áhyggjur af dauðum mannvirkjageira, allavega í samanburði við hversu hratt var brugðist við þegar ferðamannaatvinnuvegurinn fékk sitt gosáfall í vor. Nú er svo komið að margir tæknimenn landsins leita sér vinnu erlendis eða eru atvinnulausir og verktakar landsins eru flestir að hætta starfsemi. Það vill svo til að allt okkar daglega líf byggir á því að mannvirkjastarfsemin sé í lagi, því húsin okkar, heitt og kalt vatn, rafmagn, gagnanet, samgöngur og margt fleira eru okkar mannvirki sem þarf að viðhalda og þróa. Biðin eftir því að eitthvað fari í gang í mannvirkjagerð á Íslandi er orðin löng, þrátt fyrir fyrirheit um annað í stöðugleikasáttmálanum og í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar. Nú er rætt um átak í vegagerð sem má ekki vera ríkisframkvæmd og verða því veggjöld að standa undir slíkum framkvæmdum. Þann 7. september síðastliðinn var fundur um þessi mál þar sem samgönguráðuneytið, fjármálaráðuneytið, Vegagerðin og lífeyrissjóðirnir ræddu um mögulegt samstarf við átak í samgöngumálum og finnst mörgum að þessi fundur hafi verið haldinn einu ári of seint. Stóra málið varðandi þetta átak er fjármögnun þess og er aðallega rætt um veggjöld í því sambandi og þá hvernig þau skuli innheimt. Samkvæmt glærum Vegamálastjóra sem hann fór í gegnum á fundinum 7. september (glærurnar eru aðgengilegar á heimasíðu Vegagerðarinnar) er helst rætt um ýmsar útfærslur á tollhliðum og að GPS-tæknin geti leyst tollhliðin af eftir sjö til tíu ár. Af glærunum má áætla að vegtollar gætu numið um 1 milljarði kr. á ári af Suðurlandsvegi og í framhaldi af því má áætla að aðrir vegtollar (Vesturlandsvegur, Reykjanesbraut og Vaðlaheiðargöng) gætu numið um 1 til 2 milljörðum kr. og vegtollar því samtals á landinu um 2 til 3 milljarðar kr. á ári þegar umræddir vegkaflar væru allir komnir í gagnið. Samkvæmt norskri reynslu kostar innheimtan á vegtolli um 15% af vegtollsupphæðinni og því nýtist aðeins um 85% af innheimtum vegtolli til samgöngubóta. Má því segja að 15% af vegtollsupphæðinni fari til spillis miðað við að annað innheimtuform finnist. Hér er spurt hvort vegtollar séu besta aðferðin við að ná inn tekjum fyrir þær vegaframkvæmdir sem eru á borðum núna og hvort ekki sé einfaldara og réttlátara að hækka bensín- og olíugjald um t.d. 6 til 7 kr. á hvern lítra, en slík hækkun gæfi af sér um 2 til 2,5 milljarða kr. á ári. Ef Suðurlandsvegurinn er skoðaður, þá er í dæmi Vegamálastjóra um innheimtu þar lagt til að Hvergerðingur sem vinnur í Reykjavík greiði 380 kr. í vegtoll fyrir vinnuferðina sína sem gerir um 80 þ.kr. á ári. Strangt til getið eru lítil umferðarvandræði hjá þessum Hvergerðingi sem keyrir Suðurlandsveginn þegar þar er lítill umferðarþungi. Breikkun Suðurlandsvegar hjálpar mest þeim sem keyra veginn um helgar í umferðarþunga og fyrir vegfaranda sem fer t.d. 20 helgarferðir á ári um Suðurlandsveg verður vegtollurinn 7.600 kr. á ári eða innan við 10% af því sem Hvergerðingurinn gæti þurft að greiða. Til samanburðar er kostnaðarauki bíls sem ekið er 12.000 km/ári með meðaleyðslu 12 l/100km um 10.000 kr. á ári ef hækkun eldsneytisgjalds er 7 kr. á lítrann. Nú segja líklega sumir þeirra sem sjaldan keyra Suðurlandsveg og aðra þá vegi sem verða breikkaðir/endurgerðir, af hverju á ég að greiða 10.000 kr. á ári í formi hækkaðs eldsneytisgjalds til að fjármagna þessar vegaframkvæmdir? Svarið við þessari spurningu er að umræddar vegaframkvæmdir og framhald þeirra er að nýtast flestum vegfarendum landsins og hingað til hefur mest af eldsneytisgjöldum landsins komið af Höfuðborgarsvæðinu til að byggja upp vegi landsins og svo verður um ókomin ár. Hér er því lagt til að fjármagna ný verkefni í samstarfi með lífeyrissjóðunum með hækkuðu eldsneytisgjaldi og eftir sjö til tíu ár verður endurskoðað hvort GPS-tæknin tekur þá við til að innheimta veggjöld í samræmi við ekna kílómetra á hverjum stað, en slíkt er í bígerð víða í Evrópu. Það að setja upp vegtolla hér og þar verður örugglega óvinsælt enda er oft lítið réttlæti í vegtollunum nema þá í tilfellum eins og Hvalfjarðargöngum og Vaðlaheiðargöngum þar sem vegfarandinn er að spara sér vegalengdir og tíma og hefur val um það hvort hann fer tollaða leið. Í mínum huga er spurningin helst sú hvort við ætlum að hækka eldsneytisgjaldið um t.d. 7 kr./l og fá þannig um 2,5 milljarð kr. á ári, eða að hækka eldsneytisgjaldið um tvöfalda eða þrefalda þá upphæð. Með því má lækka fjármagnskostnað framkvæmdanna og gera almennilegt átak í samgöngumálum öllum landsmönnum til hagsbóta og endurlífga um leið mannvirkjagerð í landinu.
Skoðun Árangur og áskoranir í iðnmenntun Arna Arnardóttir,Magnús Hilmar Helgason,Vignir Steinþór Halldórsson skrifar
Skoðun Skömm Reykjavíkurborgar: Hvernig er staðan í leikskólum borgarinnar? Elín Einarsdóttir skrifar
Skoðun Raforka til garðyrkjubænda hækkar um 25%. Verða heimilin næst? Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Á tíundu hverri mínútu er kona myrt af einhverjum sem hún þekkir Stella Samúelsdóttir skrifar
Skoðun Flokkur fólksins ræðst gegn hagsmunum eldra fólks og komandi kynslóða Þorsteinn Sæmundsson skrifar
Skoðun Kerfisbreytingar á Réttindagæslu fatlaðra – óvissa og áhyggjur Aileen Soffia Svensdóttir skrifar
Skoðun Íslenski fasteignamarkaðurinn: spilavíti þar sem húsið vinnur alltaf Ingvar Þóroddsson skrifar