Úr reykfylltu bakherbergi 28. maí 2008 00:01 Gagnsæisbylting Þorvarður Tjörvi Ólafsson segir að gagnsæisbylting hafi átt sér stað undanfarin ár. Helsta röksemdafærslan gegn því að birta fundargerðir frá vaxtaákvörðunarfundi er að það drægi úr umræðum á fundinum sjálfum ef menn þyrftu að standa frammi fyrir alþjóð með fundargerð. Umræður væru ekki jafnskilvirkar á fundinum og líkur á verri ákvarðanatöku, segir Þorvarður Tjörvi Ólafsson, hagfræðingur hjá Seðlabanka Íslands. Þorvarður Tjörvi segir það mjög misjafnt milli seðlabanka hve langt þeir ganga í því að birta upplýsingar um niðurstöðu kosninga um vexti. Hann bendir á að misjafnt sé milli landa hvort fundargerðir eru skrifaðar og ef þær eru skrifaðar hvort þær eru gerðar opinberar. Sem dæmi nefnir hann að engin fundargerð sé gerð á Nýja-Sjálandi en þar er einungis einn bankastjóri sem er einráður líkt og í Ísrael. Þar tekur einn bankastjóri endanlega ákvörðun en hins vegar er haldnir peningastefnufundir líkt og á Íslandi en þar eru birtar fundargerðir. Þorvarður Tjörvi bendir á nýlegt dæmi frá Ísrael þar sem aðalhagfræðingur bankans var ósammála bankastjóranum sem kom í ljós þegar fundargerð var birt skömmu eftir vaxtaákvörðun. GagnsæisbyltingÞorvarður segir að gagnsæisbylting hafi verið á síðustu árum meðal seðlabanka og ákaflega stutt síðan að þeir gáfu ekki upp hvert væri stýritæki þeirra eða markmið bankans. Þorvarður bendir á að einungis séu um fimmtán ár síðan Seðlabanki Bandaríkjanna hóf að auka gagnsæi peningamálastefnunnar og bæta upplýsingagjöf til markaðarins. Verðbólgumarkmið er ákveðið samskiptaform milli seðlabanka, almennings og markaðsaðila. Seðlabankar með verðbólgumarkmið hafa verið mjög opinskáir og gagnsæir. „Gagnsæi hefur fylgt því að seðlabönkum hefur verið fengin aukin völd og aukið sjálfstæði. Þá er gerð ákveðin krafa til seðlabanka um að greina skilmerkilega frá hvernig þeir fara með þetta vald sem almennigur hefur gefið þeim“ segir Þorvarður. Vaxtaspá í stað fundargerðarÞorvarður Tjörvi segir að erfitt sé að segja til um hvort skortur á upplýsingum um vaxtaákvörðunina hafi áhrif á trúverðugleika seðlabanka. Þorvarður Tjörvi telur mikilvægast að bankar greini skilmerkilega frá því hvaða ákvörðun hann tekur og hvernig hann sjái framtíðina fyrir sér. Þorvarður bendir á að þegar kemur í ljós að ágreiningur er um vaxtaákvörðun er hægt að reyna að lesa út úr því hvert vextir muni þróast á næstu misserum. Seðlabanki Íslands hefur farið þá leið að birta einfaldega spá um þróun vaxta. „Spá Seðlabanka Íslands er spá sérfræðinga en ekki bankastjórnarinnar sjálfrar líkt og hjá Seðlabanka Nýja-Sjálands, Svíþjóðar og Noregs. Bankastjórn Seðlabanka Íslands hefur sagt þetta eina bestu vísbendingu um þróun næstu misseri. Að mörgu leyti er Seðlabanki Íslands einn sá gagnsæasti í heimi eins og hann framkvæmir peningastefnu sína núna. Seðlabanki Íslands er einn af fjórum seðlabönkum í heimi sem gefa út stýrivaxtaferil. Í hvert skipti sem Peningamál eru gefin út er gefin út spá um þróun stýrivaxta næstu þrjú árin,“ segir Þorvarður. Frumkvæðið komi frá þingheimiSpurður hvort hann telur rétt að fulltrúar seðlabankans komi fram fyrir þingnefndum bendir Þorvarður á að fulltrúar Seðlabanka Íslands koma fram fyrir þingnefndum en ekki opinberlega líkt og tíðkast víðs vegar erlendis. Hann bendir einnig á að Ben Bernanke, formaður bankastjórnar Seðlabanka Bandaríkjanna, er aldrei með blaðamannafundi eftir stýrivaxtaákvarðanir og Alan Greenspan var aldrei með sjónvarpsviðtöl. Spurður hvort eðlilegt sé að auka samvinnu þingheims og seðlabankans segir Þorvarður eðlilegt að frumkvæðið komi frá þingheimi. „Öll umræða um peningastefnuna er að gagni og ég get ekki ímyndað mér að það standi á Seðlabankanum að veita þessar upplýsingar og við fögnum hverju tækifæri til að útskýra sýn okkar á peningastefnuna og efnahagsmálin“ segir Þorvarður. Undir smásjánni Úttekt Mest lesið „Prófaðu að segja við AI: Ókei, ég vil að þú hjálpir mér í vinnunni“ Atvinnulíf „Það er betlmenning og allir eiga að fá allt frítt“ Viðskipti innlent SVEIT muni afhenda öll gögn og ekki greiða dagsektir Viðskipti innlent SVEIT sleppi ekki við milljónasektir Viðskipti innlent Guðrún til Landsbankans Viðskipti innlent Hvernig fæ ég unglingana mína til að fara betur með peninga? Viðskipti innlent Framtíð hljóðsins er lent á Íslandi Samstarf Bætist í eigendahóp Strategíu Viðskipti innlent Valsstelpa í lyfjabyltingu: „Ég var alltaf svolítið skrýtin blanda“ Atvinnulíf SVÓT viðtöl við alla starfsmenn: „Gerðu þetta bara!“ Atvinnulíf Fleiri fréttir SVEIT muni afhenda öll gögn og ekki greiða dagsektir SVEIT sleppi ekki við milljónasektir Bætist í eigendahóp Strategíu Guðrún til Landsbankans Hvernig fæ ég unglingana mína til að fara betur með peninga? „Það er betlmenning og allir eiga að fá allt frítt“ Vélfag stefnir ríkinu Meirihluti í SA andvígur ESB aðild Ráðinn nýr tækni- og þjónustustjóri Advania á Akureyri Syndis kaupir sænskt fyrirtæki Tveir nýir stjórnendur hjá Símanum Jóhann Páll hættir við þátttöku á haustfundi SVEIT Heimavöllur Aftureldingar kenndur við rafmyntafyrirtæki Ráðinn markaðsstjóri Emmessíss Hörður og Svala endurvekja Macland Hyggja á opnun verslunar á Höfn á næsta ári Litla kaffistofan verði nýtt fyrir norðurljósaferðir Endurbyggja gömul hús úr miðbæ Reykjavíkur á Selfossi Arnar og Aron Elí til Reita Eftirlitið veður í Veðurstofuna Eldgosin við Grindavík höfðu mikil áhrif á neikvæða afkomu hins opinbera Leitin skili tekjum í ríkissjóð þó það finnist ekki olía Langþreytt á fasteignakeðjum sem slitna og ætlar aldrei aftur að flytja Vara við díoxíni í Landnámseggjum Slá milljarða lán til að fjármagna jarð- og sæstrengi Laganemar bjóða leigjendum áfram upp á fría ráðgjöf Heiður Anna nýr framkvæmdastjóri FS Tekur við stöðu framkvæmdastjóra Landmarks fasteignamiðlunar Olíuleit geti skipt sköpum fyrir framtíð þjóðarinnar Edda Hermanns nýr forstjóri Lyfja og heilsu Sjá meira
Helsta röksemdafærslan gegn því að birta fundargerðir frá vaxtaákvörðunarfundi er að það drægi úr umræðum á fundinum sjálfum ef menn þyrftu að standa frammi fyrir alþjóð með fundargerð. Umræður væru ekki jafnskilvirkar á fundinum og líkur á verri ákvarðanatöku, segir Þorvarður Tjörvi Ólafsson, hagfræðingur hjá Seðlabanka Íslands. Þorvarður Tjörvi segir það mjög misjafnt milli seðlabanka hve langt þeir ganga í því að birta upplýsingar um niðurstöðu kosninga um vexti. Hann bendir á að misjafnt sé milli landa hvort fundargerðir eru skrifaðar og ef þær eru skrifaðar hvort þær eru gerðar opinberar. Sem dæmi nefnir hann að engin fundargerð sé gerð á Nýja-Sjálandi en þar er einungis einn bankastjóri sem er einráður líkt og í Ísrael. Þar tekur einn bankastjóri endanlega ákvörðun en hins vegar er haldnir peningastefnufundir líkt og á Íslandi en þar eru birtar fundargerðir. Þorvarður Tjörvi bendir á nýlegt dæmi frá Ísrael þar sem aðalhagfræðingur bankans var ósammála bankastjóranum sem kom í ljós þegar fundargerð var birt skömmu eftir vaxtaákvörðun. GagnsæisbyltingÞorvarður segir að gagnsæisbylting hafi verið á síðustu árum meðal seðlabanka og ákaflega stutt síðan að þeir gáfu ekki upp hvert væri stýritæki þeirra eða markmið bankans. Þorvarður bendir á að einungis séu um fimmtán ár síðan Seðlabanki Bandaríkjanna hóf að auka gagnsæi peningamálastefnunnar og bæta upplýsingagjöf til markaðarins. Verðbólgumarkmið er ákveðið samskiptaform milli seðlabanka, almennings og markaðsaðila. Seðlabankar með verðbólgumarkmið hafa verið mjög opinskáir og gagnsæir. „Gagnsæi hefur fylgt því að seðlabönkum hefur verið fengin aukin völd og aukið sjálfstæði. Þá er gerð ákveðin krafa til seðlabanka um að greina skilmerkilega frá hvernig þeir fara með þetta vald sem almennigur hefur gefið þeim“ segir Þorvarður. Vaxtaspá í stað fundargerðarÞorvarður Tjörvi segir að erfitt sé að segja til um hvort skortur á upplýsingum um vaxtaákvörðunina hafi áhrif á trúverðugleika seðlabanka. Þorvarður Tjörvi telur mikilvægast að bankar greini skilmerkilega frá því hvaða ákvörðun hann tekur og hvernig hann sjái framtíðina fyrir sér. Þorvarður bendir á að þegar kemur í ljós að ágreiningur er um vaxtaákvörðun er hægt að reyna að lesa út úr því hvert vextir muni þróast á næstu misserum. Seðlabanki Íslands hefur farið þá leið að birta einfaldega spá um þróun vaxta. „Spá Seðlabanka Íslands er spá sérfræðinga en ekki bankastjórnarinnar sjálfrar líkt og hjá Seðlabanka Nýja-Sjálands, Svíþjóðar og Noregs. Bankastjórn Seðlabanka Íslands hefur sagt þetta eina bestu vísbendingu um þróun næstu misseri. Að mörgu leyti er Seðlabanki Íslands einn sá gagnsæasti í heimi eins og hann framkvæmir peningastefnu sína núna. Seðlabanki Íslands er einn af fjórum seðlabönkum í heimi sem gefa út stýrivaxtaferil. Í hvert skipti sem Peningamál eru gefin út er gefin út spá um þróun stýrivaxta næstu þrjú árin,“ segir Þorvarður. Frumkvæðið komi frá þingheimiSpurður hvort hann telur rétt að fulltrúar seðlabankans komi fram fyrir þingnefndum bendir Þorvarður á að fulltrúar Seðlabanka Íslands koma fram fyrir þingnefndum en ekki opinberlega líkt og tíðkast víðs vegar erlendis. Hann bendir einnig á að Ben Bernanke, formaður bankastjórnar Seðlabanka Bandaríkjanna, er aldrei með blaðamannafundi eftir stýrivaxtaákvarðanir og Alan Greenspan var aldrei með sjónvarpsviðtöl. Spurður hvort eðlilegt sé að auka samvinnu þingheims og seðlabankans segir Þorvarður eðlilegt að frumkvæðið komi frá þingheimi. „Öll umræða um peningastefnuna er að gagni og ég get ekki ímyndað mér að það standi á Seðlabankanum að veita þessar upplýsingar og við fögnum hverju tækifæri til að útskýra sýn okkar á peningastefnuna og efnahagsmálin“ segir Þorvarður.
Undir smásjánni Úttekt Mest lesið „Prófaðu að segja við AI: Ókei, ég vil að þú hjálpir mér í vinnunni“ Atvinnulíf „Það er betlmenning og allir eiga að fá allt frítt“ Viðskipti innlent SVEIT muni afhenda öll gögn og ekki greiða dagsektir Viðskipti innlent SVEIT sleppi ekki við milljónasektir Viðskipti innlent Guðrún til Landsbankans Viðskipti innlent Hvernig fæ ég unglingana mína til að fara betur með peninga? Viðskipti innlent Framtíð hljóðsins er lent á Íslandi Samstarf Bætist í eigendahóp Strategíu Viðskipti innlent Valsstelpa í lyfjabyltingu: „Ég var alltaf svolítið skrýtin blanda“ Atvinnulíf SVÓT viðtöl við alla starfsmenn: „Gerðu þetta bara!“ Atvinnulíf Fleiri fréttir SVEIT muni afhenda öll gögn og ekki greiða dagsektir SVEIT sleppi ekki við milljónasektir Bætist í eigendahóp Strategíu Guðrún til Landsbankans Hvernig fæ ég unglingana mína til að fara betur með peninga? „Það er betlmenning og allir eiga að fá allt frítt“ Vélfag stefnir ríkinu Meirihluti í SA andvígur ESB aðild Ráðinn nýr tækni- og þjónustustjóri Advania á Akureyri Syndis kaupir sænskt fyrirtæki Tveir nýir stjórnendur hjá Símanum Jóhann Páll hættir við þátttöku á haustfundi SVEIT Heimavöllur Aftureldingar kenndur við rafmyntafyrirtæki Ráðinn markaðsstjóri Emmessíss Hörður og Svala endurvekja Macland Hyggja á opnun verslunar á Höfn á næsta ári Litla kaffistofan verði nýtt fyrir norðurljósaferðir Endurbyggja gömul hús úr miðbæ Reykjavíkur á Selfossi Arnar og Aron Elí til Reita Eftirlitið veður í Veðurstofuna Eldgosin við Grindavík höfðu mikil áhrif á neikvæða afkomu hins opinbera Leitin skili tekjum í ríkissjóð þó það finnist ekki olía Langþreytt á fasteignakeðjum sem slitna og ætlar aldrei aftur að flytja Vara við díoxíni í Landnámseggjum Slá milljarða lán til að fjármagna jarð- og sæstrengi Laganemar bjóða leigjendum áfram upp á fría ráðgjöf Heiður Anna nýr framkvæmdastjóri FS Tekur við stöðu framkvæmdastjóra Landmarks fasteignamiðlunar Olíuleit geti skipt sköpum fyrir framtíð þjóðarinnar Edda Hermanns nýr forstjóri Lyfja og heilsu Sjá meira