Gefa sér þrjá mánuði til að leggja drög að Coda-stöð á Bakka

Viljayfirlýsingin á milli Norðurþings, hafna sveitarfélagsins, Orkuveitu Húsavíkur, Carbfix og Coda Terminal snýst um samstarf þeirra um uppbyggingu og rekstur svokallaðrar Coda Terminal-stöðvar á iðnaðarsvæðinu á Bakka. Coda-stöðin er móttöku- og förgunarstöð fyrir gróðurhúsalofttegundina koltvísýring.

Aðilarnir höfðu áður skrifað undir fáorðaðir viljayfirlýsingu um áhuga á samstarfi en plaggið sem nú hefur verið skrifað undir gerir ráð fyrir að þeir ljúki mikilvægum þáttum í undirbúningi verkefnisins innan tólf vikna.

Þannig á staðsetning mannvirkja og borgteiga, samskipta- og kynningaráætlun gagnvart íbúum og hagaðilum og áform um varmaöflun að liggja fyrir eftir þrjá mánuði. Undirbúningur matsáætlunar umhverfismats er þegar hafinn og gerir Carbfix ráð fyrir að henni verði skilað til Skipulagsstofnunar á öðrum ársfjórðungi þessa árs.

Fór í gegnum umhverfismat í Hafnarfirði

Carbfix hætti við áform um að reisa Coda Terminal-stöð í Straumsvík í Hafnarfirði þar sem verkefnið naut ekki pólitísks stuðnings í skugga háværra mótmæla hóps fólks gegn áformunum.

Líkt og í Hafnarfirði er hugmyndin að Coda Terminal geti dælt niður allt að þremur milljónum tonna af koltvísýringi á ári. Tækni Carbfix felst í því að koltvísýringi sem er leystur upp í vatni er dælt ofan í basaltberglög þar sem hann binst varanlega sem steindir. 

Fyrirtækið beitir tækninni við virkjanir sínar á Hellisheiði og á Nesjavöllum. Markmiðið með Coda Terminal er að taka á móti koltvísýringi sem verður til við iðnaðarferli þar sem erfitt er að koma í veg fyrir losun í Evrópu. Kolfefnisföngun og förgun af þessu tagi er talin ein af forsendum þess að mannkynið nái markmiðum Parísarsamkomulagsins um að takmarka hlýnun jarðar.

Stöðin sem var áformuð í Hafnarfirði fór í gegnum umhverfismat. Skipulagsstofnun taldi ekki líklegt að hún hefði áhrif á vatnsból eða jarðskjálftavirkni en það var á meðal þess sem gagnrýnendur verkefnisins í Hafnarfirði héldu einna helst á lofti. 

Hins vegar lagði stofnunin til sautján skilyrði fyrir því að leyfi yrðu veitt fyrir stöðinni. Þau skilyrði vörðuðu flest vöktun og eftirlit með starfseminni en mörg þeirra voru staðbundin við aðstæður í Straumsvík og nágrenni.

Auk Norðurþings hefur Carbfix gert viljayfirlýsingu við sveitarfélagið Ölfus um undirbúning Coda-stöðvar í Þorlákshöfn.

Starfsemi PCC á Bakka í hættu

Sveitafélagið segir í viljayfirlýsingunni að verkefni Carbfix falli vel að stefnu þess um að sjálfbærni og hringrásarhugsun fyrir atvinnuuppbyggingu innan þess. Coda-stöðin skapi ávinning fyrir sveitarfélagið, þar á meðal í formi nýrra og fjölbreyttra starfa og tekna af ýmsum gjöldum og þjónustu við verkefnið.

Fyrir á fleti á Bakka er kísilverksmiðja PCC. Verksmiðjan glímir nú við bráðan rekstrarvanda og hafa forsvarsmenn hennar gefið það út að mögulega þurfi að stöðva framleiðslu hennar vegna erfiðra aðstæðna á mörkuðum. Um 130 manns starfa hjá PCC eftir enduskipulagningu fyrr á þessu ári þar sem stöðugildum var fækkað um tuttugu.