Afsökunarbeiðni og einræðisherra í skiptum fyrir flotastöð? Samúel Karl Ólason skrifar 6. mars 2025 17:02 Rússneskri sprengjuvél flogið á loft í Hmeimim árið 2015. Rússar vilja ólmir halda bæði flugvellinum og flotastöðinni þar nærri. AFP/Alexander Kots Ráðamenn í Rússlandi vinna hörðum höndum að því að tryggja sér áframhaldandi notkun á flotastöð sem þeir hafa haft til afnota í Sýrlandi um árabil. Eftir fall ríkisstjórnar Bashars al-Assad hafa Rússar dregið verulega úr viðveru sinni í Sýrlandi en hafa átt í miklum viðræðum við nýja ríkisstjórn landsins og Ahmed al-Sharaa (áður Abu Mohammed al-Jolani), leiðtoga hennar. Eftir fall Assads hafa ráðamenn á Vesturlöndum og í Mið-Austurlöndum ekki lagt kapp á að fylla upp í tómarúmið sem Rússar hafa skilið eftir sig og hefur það opnað á möguleikann á því að Rússar geti haldið áfram starfsemi þar. Borgarastyrjöld hófst í Sýrlandi árið 2011 en árið 2015 komu Rússar Assad-liðum til aðstoðar. Með sveitum frá Íran höfðu Rússar haldið stjórnarher Assads uppi en í gegnum árin hafa þeir gert ítrekaðar loftárásir á uppreisnarmenn og óbreytta borgara. Staðan í Sýrlandi breyttist svo hratt í lok síðasta árs þegar spilaborg Assads féll saman undir sókn uppreisnarmanna í norðausturhluta Sýrlands og flúði einræðisherrann til Rússlands. Í kjölfarið byrjuðu Rússar að flytja mikið magn hergagna á brott frá Sýrlandi og hættu að nota flotastöð í Latakía í Sýrlandi. Þessa flotastöð og flugvöll í Khmeimim hafa Rússar notað til umsvifa í Miðjarðarhafinu og sem stökkpall inn í Afríku, þar sem umsvif þeirra hafa aukist til muna. Miðjarðarhafsfloti Rússlands er nú heimilislaus, ef svo má segja, og hafa miklar viðræður átt sér stað milli Rússa og nýrrar ríkisstjórnar Sýrlands um möguleg áframhaldandi afnot Rússa af flotastöðinni í Tartus. Sendu fúlgur fjár til Sýrlands Í frétt Wall Street Journal segir að Rússar hafi í síðasta mánuði sent um 23 milljónir dala í gjaldeyri til Sýrlands, til að aðstoða nýja ríkisstjórn landsins. Ráðamenn annarra ríkja hafa neitað að aðstoða Sýrland af ótta við refsiaðgerðir sem settar voru á ríkisstjórn Assads á sínum tíma en hafa ekki enn verið felldar úr gildi. Nýir leiðtogar Sýrlands hafa einnig verið beittir refsiaðgerðum áður af Bandaríkjunum og Evrópuríkjum vegna tengsla þeirra við hryðjuverkahópa eins og al-Qaeda. Sjá einnig: Hver er Abu Mohammed al-Jolani? Ráðamenn í Mið-Austurlöndum hafa heitið Sýrlandi aðstoð en hafa ekki veitt hana enn þar sem óljóst þykir hver afstaða ríkisstjórnar Donalds Trump, forseta Bandaríkjanna, er. Þetta á samkvæmt WSJ við yfirvöld í Katar og Sádi-Arabíu þar sem þeim hefur ekki verið svarað um það hvort refsiaðgerðir verði felldar niður. Því samþykktu Sýrlendingar að taka á móti peningunum frá Rússlandi. Viðræður undu upp á sig Rússar vilja ólmir tryggja sér áframhaldandi afnota af flotastöðinni í Latakía vegna þess hve mikilvæg hún er fyrir starfsemi þeirra í Miðjarðarhafi, sérstaklega með tilliti til þess að Tyrkir hafa stöðvað umferð herskipa um Bospórsund vegna innrásar Rússa í Úkraínu. Í millitíðinni hafa Rússar notast við aðstöðu sem þeir hafa fengið á yfirráðasvæði Khalifa Haftar í austurhluta Líbíu til að styðja við hermenn sína og málaliða úr Africa Corp í Afríku. Haftar stýrir hinum svokallaða Líbíska þjóðarher (LNA) og hefur lengi notið mikils stuðnings Rússa, bæði gegnum málalið Wagner Group á árum áður og beinum hernaðarlegum stuðningi. Sjá einnig: Segja Rússa hafa flutt fjölda orrustuþota til Líbíu Yfirmenn Atlantshafsbandalagsins og ráðamenn í Evrópu hafa rætt við ráðamenn ríkja Norður-Afríku og boðið þeim ívilnanir gegn því að þeir veiti Rússum ekki aðgang að flotastöðvum þar. Samskiptin við Haftar eru þó lítil og hafa Rússar rætt við hann um að fá aðgang að höfn þar. Tveir rússneskir erindrekar fóru til Sýrlands í janúar, til að ræða herstöðvarnar en samkvæmt heimildum WSJ undu viðræðurnar fljótt upp á sig. WSJ segir að viðræður milli Rússa og Sýrlendinga hafi meðal annars snúist um umfangsmiklar fjárfestingar í orkuinnviðum og olíu- og gasframleiðslu í Sýrlandi. Einnig hefur verið rætt um að Rússar biðjist afsökunar á árásum sínum gegn óbreyttum borgurum og ráðamenn í Sýrlandi hafa einnig rætt það að Rússar framselji Assad til þeirra. Eins og áður segir flugur Rússar honum til Moskvu þegar stjórnarher hans féll saman. Sýrlendingar vilja einnig fá mikla fjármuni sem Assad flutti frá Sýrlandi til Rússlands í gegnum árin. Ættingjar Assads hafa einnig keypt miklar eignir í Rússlandi. Rússland Sýrland Vladimír Pútín Mest lesið Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Innlent „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Innlent „Fordæmalaus hitabylgja“ leikur Skandínava grátt Erlent Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Innlent „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Innlent Læti í miðbænum og í veðrinu Innlent Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Innlent Hávaðarok á Snæfellsnesi og Faxaflóa Innlent Breyti engu á jörðu niðri að viðurkenna sjálfstæði Palestínu Erlent Maxwell flutt í þægilegra fangelsi Erlent Fleiri fréttir Að bugast á hálf nöktum ferðamönnum og beita sektum „Fordæmalaus hitabylgja“ leikur Skandínava grátt Maxwell flutt í þægilegra fangelsi Breyti engu á jörðu niðri að viðurkenna sjálfstæði Palestínu Trump ræsir út kjarnorkukafbáta eftir „ögrandi“ ummæli Rússa „Clinton áætlunin“ líklega tilbúningur rússneskra njósnara „Ekki taka. Endurheimta. Þetta er okkar“ Arabaríkin sameinast um afvopnun Hamas og fordæmingu á árásunum 7. október Bukele ryður leiðina að einræði í El Salvador Freista þess að hindra að Bandaríkin fargi miklu magni getnaðarvarna Hvatti ríki til að stuðla að stjórnarskiptum í Rússlandi Tollar á vörur frá Íslandi verða 15 prósent samkvæmt forsetatilskipun Leynilega geimfarið sent á sporbraut í áttunda sinn Samþykkja ný lög um spillingarrannsóknir eftir mótmæli Múhameð eykur forskotið og enginn nefndur Keir Gera miklar breytingar á kjördæmum Texas, að beiðni Trumps Suðureyjargöng skilyrt hækkun eftirlaunaaldurs Kínverjar leita leiða til að granda gervihnöttum Musks Í áfalli eftir að hafa fengið bréf frá árásarmanninum inn um lúguna Dregur í land og segir Starmer og félaga verðlauna Hamas Létu sprengjum rigna á Kænugarð Segja 30 hafa látist í skotárás Ísraelshers við dreifingu neyðargagna Kanada í hóp þeirra sem hyggjast viðurkenna sjálfstæði Palestínu Sjö dáið úr hungri síðasta sólarhringinn Rannsaka tengsl þyngdarstjórnunarlyfja við bráða brisbólgu Gargaði á flokksfélaga sína Fyrsta ástralska geimflaugin flaug í fjórtán sekúndur Maxwell vill friðhelgi fyrir vitnisburðinn Vill greiða sex milljarða tryggingu til að losna úr haldi Pokrovsk riðar til falls Sjá meira
Eftir fall Assads hafa ráðamenn á Vesturlöndum og í Mið-Austurlöndum ekki lagt kapp á að fylla upp í tómarúmið sem Rússar hafa skilið eftir sig og hefur það opnað á möguleikann á því að Rússar geti haldið áfram starfsemi þar. Borgarastyrjöld hófst í Sýrlandi árið 2011 en árið 2015 komu Rússar Assad-liðum til aðstoðar. Með sveitum frá Íran höfðu Rússar haldið stjórnarher Assads uppi en í gegnum árin hafa þeir gert ítrekaðar loftárásir á uppreisnarmenn og óbreytta borgara. Staðan í Sýrlandi breyttist svo hratt í lok síðasta árs þegar spilaborg Assads féll saman undir sókn uppreisnarmanna í norðausturhluta Sýrlands og flúði einræðisherrann til Rússlands. Í kjölfarið byrjuðu Rússar að flytja mikið magn hergagna á brott frá Sýrlandi og hættu að nota flotastöð í Latakía í Sýrlandi. Þessa flotastöð og flugvöll í Khmeimim hafa Rússar notað til umsvifa í Miðjarðarhafinu og sem stökkpall inn í Afríku, þar sem umsvif þeirra hafa aukist til muna. Miðjarðarhafsfloti Rússlands er nú heimilislaus, ef svo má segja, og hafa miklar viðræður átt sér stað milli Rússa og nýrrar ríkisstjórnar Sýrlands um möguleg áframhaldandi afnot Rússa af flotastöðinni í Tartus. Sendu fúlgur fjár til Sýrlands Í frétt Wall Street Journal segir að Rússar hafi í síðasta mánuði sent um 23 milljónir dala í gjaldeyri til Sýrlands, til að aðstoða nýja ríkisstjórn landsins. Ráðamenn annarra ríkja hafa neitað að aðstoða Sýrland af ótta við refsiaðgerðir sem settar voru á ríkisstjórn Assads á sínum tíma en hafa ekki enn verið felldar úr gildi. Nýir leiðtogar Sýrlands hafa einnig verið beittir refsiaðgerðum áður af Bandaríkjunum og Evrópuríkjum vegna tengsla þeirra við hryðjuverkahópa eins og al-Qaeda. Sjá einnig: Hver er Abu Mohammed al-Jolani? Ráðamenn í Mið-Austurlöndum hafa heitið Sýrlandi aðstoð en hafa ekki veitt hana enn þar sem óljóst þykir hver afstaða ríkisstjórnar Donalds Trump, forseta Bandaríkjanna, er. Þetta á samkvæmt WSJ við yfirvöld í Katar og Sádi-Arabíu þar sem þeim hefur ekki verið svarað um það hvort refsiaðgerðir verði felldar niður. Því samþykktu Sýrlendingar að taka á móti peningunum frá Rússlandi. Viðræður undu upp á sig Rússar vilja ólmir tryggja sér áframhaldandi afnota af flotastöðinni í Latakía vegna þess hve mikilvæg hún er fyrir starfsemi þeirra í Miðjarðarhafi, sérstaklega með tilliti til þess að Tyrkir hafa stöðvað umferð herskipa um Bospórsund vegna innrásar Rússa í Úkraínu. Í millitíðinni hafa Rússar notast við aðstöðu sem þeir hafa fengið á yfirráðasvæði Khalifa Haftar í austurhluta Líbíu til að styðja við hermenn sína og málaliða úr Africa Corp í Afríku. Haftar stýrir hinum svokallaða Líbíska þjóðarher (LNA) og hefur lengi notið mikils stuðnings Rússa, bæði gegnum málalið Wagner Group á árum áður og beinum hernaðarlegum stuðningi. Sjá einnig: Segja Rússa hafa flutt fjölda orrustuþota til Líbíu Yfirmenn Atlantshafsbandalagsins og ráðamenn í Evrópu hafa rætt við ráðamenn ríkja Norður-Afríku og boðið þeim ívilnanir gegn því að þeir veiti Rússum ekki aðgang að flotastöðvum þar. Samskiptin við Haftar eru þó lítil og hafa Rússar rætt við hann um að fá aðgang að höfn þar. Tveir rússneskir erindrekar fóru til Sýrlands í janúar, til að ræða herstöðvarnar en samkvæmt heimildum WSJ undu viðræðurnar fljótt upp á sig. WSJ segir að viðræður milli Rússa og Sýrlendinga hafi meðal annars snúist um umfangsmiklar fjárfestingar í orkuinnviðum og olíu- og gasframleiðslu í Sýrlandi. Einnig hefur verið rætt um að Rússar biðjist afsökunar á árásum sínum gegn óbreyttum borgurum og ráðamenn í Sýrlandi hafa einnig rætt það að Rússar framselji Assad til þeirra. Eins og áður segir flugur Rússar honum til Moskvu þegar stjórnarher hans féll saman. Sýrlendingar vilja einnig fá mikla fjármuni sem Assad flutti frá Sýrlandi til Rússlands í gegnum árin. Ættingjar Assads hafa einnig keypt miklar eignir í Rússlandi.
Rússland Sýrland Vladimír Pútín Mest lesið Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Innlent „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Innlent „Fordæmalaus hitabylgja“ leikur Skandínava grátt Erlent Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Innlent „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Innlent Læti í miðbænum og í veðrinu Innlent Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Innlent Hávaðarok á Snæfellsnesi og Faxaflóa Innlent Breyti engu á jörðu niðri að viðurkenna sjálfstæði Palestínu Erlent Maxwell flutt í þægilegra fangelsi Erlent Fleiri fréttir Að bugast á hálf nöktum ferðamönnum og beita sektum „Fordæmalaus hitabylgja“ leikur Skandínava grátt Maxwell flutt í þægilegra fangelsi Breyti engu á jörðu niðri að viðurkenna sjálfstæði Palestínu Trump ræsir út kjarnorkukafbáta eftir „ögrandi“ ummæli Rússa „Clinton áætlunin“ líklega tilbúningur rússneskra njósnara „Ekki taka. Endurheimta. Þetta er okkar“ Arabaríkin sameinast um afvopnun Hamas og fordæmingu á árásunum 7. október Bukele ryður leiðina að einræði í El Salvador Freista þess að hindra að Bandaríkin fargi miklu magni getnaðarvarna Hvatti ríki til að stuðla að stjórnarskiptum í Rússlandi Tollar á vörur frá Íslandi verða 15 prósent samkvæmt forsetatilskipun Leynilega geimfarið sent á sporbraut í áttunda sinn Samþykkja ný lög um spillingarrannsóknir eftir mótmæli Múhameð eykur forskotið og enginn nefndur Keir Gera miklar breytingar á kjördæmum Texas, að beiðni Trumps Suðureyjargöng skilyrt hækkun eftirlaunaaldurs Kínverjar leita leiða til að granda gervihnöttum Musks Í áfalli eftir að hafa fengið bréf frá árásarmanninum inn um lúguna Dregur í land og segir Starmer og félaga verðlauna Hamas Létu sprengjum rigna á Kænugarð Segja 30 hafa látist í skotárás Ísraelshers við dreifingu neyðargagna Kanada í hóp þeirra sem hyggjast viðurkenna sjálfstæði Palestínu Sjö dáið úr hungri síðasta sólarhringinn Rannsaka tengsl þyngdarstjórnunarlyfja við bráða brisbólgu Gargaði á flokksfélaga sína Fyrsta ástralska geimflaugin flaug í fjórtán sekúndur Maxwell vill friðhelgi fyrir vitnisburðinn Vill greiða sex milljarða tryggingu til að losna úr haldi Pokrovsk riðar til falls Sjá meira