„Hækkar bara og hækkar“ Hjalti Þórisson skrifar 1. nóvember 2024 20:01 Dæmi Ole Anton Bieltvedt rýnt Tilefni þessa pistils er annar pistill sem birtist á Eyjan DV fyrir skemmstu (23. sept.) eftir Ole Anton Bieltvent sem fjallar um greiðsluseðil nokkurn. Er hér vísað strax í hann. Lántöku þessari, sem höfundur telur lýsandi fyrir það hvernig Íslendingar eru leiknir af krónunni, lýsir hann sem „píslargöngu“ sem ógerlegt sé að sjá fyrir endann á. „Þó að skilvíslega sé greitt af, hækkar bara skuldin og hækkar“. (kunnuglegt) Sökudólginn telur hann sig finna í tveimur aukagreiðsluliðum sem séu til óþurftar og sýnilega telur hann að þar sér gróflega ofrukkað; sem einnig eigi við viðbótarlið við „eftirstöðvarnar sjálfar“. Verður naumast annað skilið en að viðkomandi sé stórlega féflettur og getur naumast endað nema á einn veg. Einnig er á honum að skilja, að það skipti ekki máli að húsnæðið standi að baki láninu því það „skili engu meiru“; - engu meiru „raunverðgildi“ ! Þar sem ítarleg umfjöllun um ýmis efnisatriði pistilsins og greiðsluseðilsins er of efnismikil er hér látið nægja að birta myndrit sem annars vegar er ætlað að lýsa innihaldi umfjöllunarinnar höfundar pistilsins og þeirri mynd sem þar er dregin upp (myndrit 1) og hins vegar uppsetningu á greiðsluseðlinum með fullum tölulegum upplýsingum sem afla þurfti til að fá heildarmynd af dæminu (myndrit 2) og loks myndrit sem þær upplýsingar bæta í myndina í þeirri von að það tali fyrir sig sjálft og fólk geti lagt sjálfstætt mat á hvað það les úr þeim (myndrit 3). Til þess að sjá myndritin betur er hægt að smella á myndirnar. Mikilvægar upplýingar um lánið skortir í pistilinn, en af talnaliðunum má þó ráða að um er að ræða 40 ára „verðtryggt“ jafngreiðslulán (sýnilega) með 4,2% vöxtum (líklega föstum) tekið í nóvember 2004 (ath); fyrir rétt um tuttugu árum og lánstími þvi hálfnaður nú nóvember. Slík lán hafa verið sæmd með tilvísun í eitraðan kokkteil, sem „éti upp eigið fé“ og því ekki von á góðu; uppnefnd Íslandslán. Hér eru tveir greiðsluliðir – rammaðir ásamt samtölunni. Höfuðstóll eftirstöðvanna er verðgildisleiðrétttur og af honum uppfærðum reiknaðir vextir. Vextir aldrei „verðbættir“ sérstaklega. Sami höfuðstóll eftir sem áður. Afborgun reiknuð í sínu hlutfalli. Athygli vekja eftirstöðvar fyrir og eftir afborgun. Vextir = raunvextir / samsvara leigu fyrir veðsettann hluta húsnæðis. Veðstöðuna ætti skuldari að vera sér vitandi um þó bankanum komi það minna við; - nema komi til þrots. Gert er ráð fyrir því að lánið hafi verið 100 % lán, bæði vegna upphæðarinnar og þess hvenær lánið var tekið; - í upptakti „bólunnar“ undireins og útrásarbankarnir tóku að veita slík lán (til að knéstetja Íbúðalánasjóð). Hafi svo ekki verið er eignastaðan enn hærri nú. Eftir sem áður gildir þetta um lánið sjálft. Húsnæðið hefur verið vænt og samsvörun milli verðs þá og nú samkvæmt fasteignaauglýsingum og uppreiknuðu verði; - samsvaraði vænu raðhúsi með bílskúr og amk. einum tíu meðalheildarárslaunum á almennum vinnumarkaði (hagstofa.is/utgafur/frettasafn/laun-og-tekjur/nidurstodur-launakonnunar-a-almennum-vinnumarkadi-fyrir-4-arsfj-2004/). Þá er að skoða Píslargönguna. Á myndriti lítur dæmið svona út í raunheimum raunvirðis: Athygli er vakin á misgengi verðlagsþáttanna þriggja sem áhrif hafa og vísitölurnar þrjár sýna. Einnig á afdrifum krónunnar, sem orðin er óttaleg písl eftir alla gönguna. Verðgildi krónunnar ræst af verðlagsþróun í öfugu hlutfalli. Neysluverðsvísitalan er því jafnframt vísitala krónunnar. Greiðslubyrði ræðst af samspili launa og verðlags. Helstu niðurstöður er að finna í endanlegri skuldastöðu (36,7 %) sem og núverandi greiðslubyrði (67 %) - sjá hægra megin við línuritin vinstra megin. Höfundur kallar „þetta krónu-lántöku“ en samkvæmt orðanna hljóðan táknar það að króna svari krónu og lán þá „krónulán“. Verðtryggð lán eru verðgildisbundin – fest við verðlagsvísitölu/neysluvísitölu - verðgildismælikvarðanum; bundin henni, ekki lögeyrinum, krónununni, sem aðeins þjónar sem skiptimynt á stað og stund í samræmi við virði hennar í „rauntíma“. Slíkum lánum er ætlað að skila jafnvirði; - eru jafnvirðislán, sem er réttnefni þeirra. Athygli jafnframt vakin á öðrum greiðsluseðli sem birtist fyrir réttu ári síðan einnig á Eyjan DV, 28. október 2023, og mikinn úlfaþyt vakti til samanburðar og skemmtunar: www.dv.is/eyjan/2023/10/28/endurskodandi-freistar-thess-ad-skola-villa-birgis-og-ingu-saeland-til-lantakinn-hefur-graett-22-600-000-kronur-thessum-oskapnadi-ollum/ - í ljósi orða um „krónu-lántöku“. Það skal tekið fram að undirritaður hefur ekkert út á þau meginsjónarmið höfundar að setja að mikil verðbólga sé óæskileg (og lögeyririnn skreppur saman fyrir vikið); að stöðugleiki og fyrirsjáanleiki sé æskilegur og fyllilega sammála honum um að aðeins skuli vera tveir greiðsluliðir við innheimtu; svo sem ævinleg var áður en . . . Afstaða er ekki tekin hér til boðskapar höfundar um evru og evruheima, annað en að vel fer á því að gjaldmiðillinn sé stöðugur. Þar er svo að skilja að lögeyririnn skili jafnvirði; - samanber hér framar um jafnvirði; - eða er ekki svo! Höfundur er skuldari Íslandslána. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson Skoðun Skoðun Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Af hverju er verðbólga ennþá svona há? Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Uppbygging hjúkrunarheimila Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Með skynsemina að vopni Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar Sjá meira
Dæmi Ole Anton Bieltvedt rýnt Tilefni þessa pistils er annar pistill sem birtist á Eyjan DV fyrir skemmstu (23. sept.) eftir Ole Anton Bieltvent sem fjallar um greiðsluseðil nokkurn. Er hér vísað strax í hann. Lántöku þessari, sem höfundur telur lýsandi fyrir það hvernig Íslendingar eru leiknir af krónunni, lýsir hann sem „píslargöngu“ sem ógerlegt sé að sjá fyrir endann á. „Þó að skilvíslega sé greitt af, hækkar bara skuldin og hækkar“. (kunnuglegt) Sökudólginn telur hann sig finna í tveimur aukagreiðsluliðum sem séu til óþurftar og sýnilega telur hann að þar sér gróflega ofrukkað; sem einnig eigi við viðbótarlið við „eftirstöðvarnar sjálfar“. Verður naumast annað skilið en að viðkomandi sé stórlega féflettur og getur naumast endað nema á einn veg. Einnig er á honum að skilja, að það skipti ekki máli að húsnæðið standi að baki láninu því það „skili engu meiru“; - engu meiru „raunverðgildi“ ! Þar sem ítarleg umfjöllun um ýmis efnisatriði pistilsins og greiðsluseðilsins er of efnismikil er hér látið nægja að birta myndrit sem annars vegar er ætlað að lýsa innihaldi umfjöllunarinnar höfundar pistilsins og þeirri mynd sem þar er dregin upp (myndrit 1) og hins vegar uppsetningu á greiðsluseðlinum með fullum tölulegum upplýsingum sem afla þurfti til að fá heildarmynd af dæminu (myndrit 2) og loks myndrit sem þær upplýsingar bæta í myndina í þeirri von að það tali fyrir sig sjálft og fólk geti lagt sjálfstætt mat á hvað það les úr þeim (myndrit 3). Til þess að sjá myndritin betur er hægt að smella á myndirnar. Mikilvægar upplýingar um lánið skortir í pistilinn, en af talnaliðunum má þó ráða að um er að ræða 40 ára „verðtryggt“ jafngreiðslulán (sýnilega) með 4,2% vöxtum (líklega föstum) tekið í nóvember 2004 (ath); fyrir rétt um tuttugu árum og lánstími þvi hálfnaður nú nóvember. Slík lán hafa verið sæmd með tilvísun í eitraðan kokkteil, sem „éti upp eigið fé“ og því ekki von á góðu; uppnefnd Íslandslán. Hér eru tveir greiðsluliðir – rammaðir ásamt samtölunni. Höfuðstóll eftirstöðvanna er verðgildisleiðrétttur og af honum uppfærðum reiknaðir vextir. Vextir aldrei „verðbættir“ sérstaklega. Sami höfuðstóll eftir sem áður. Afborgun reiknuð í sínu hlutfalli. Athygli vekja eftirstöðvar fyrir og eftir afborgun. Vextir = raunvextir / samsvara leigu fyrir veðsettann hluta húsnæðis. Veðstöðuna ætti skuldari að vera sér vitandi um þó bankanum komi það minna við; - nema komi til þrots. Gert er ráð fyrir því að lánið hafi verið 100 % lán, bæði vegna upphæðarinnar og þess hvenær lánið var tekið; - í upptakti „bólunnar“ undireins og útrásarbankarnir tóku að veita slík lán (til að knéstetja Íbúðalánasjóð). Hafi svo ekki verið er eignastaðan enn hærri nú. Eftir sem áður gildir þetta um lánið sjálft. Húsnæðið hefur verið vænt og samsvörun milli verðs þá og nú samkvæmt fasteignaauglýsingum og uppreiknuðu verði; - samsvaraði vænu raðhúsi með bílskúr og amk. einum tíu meðalheildarárslaunum á almennum vinnumarkaði (hagstofa.is/utgafur/frettasafn/laun-og-tekjur/nidurstodur-launakonnunar-a-almennum-vinnumarkadi-fyrir-4-arsfj-2004/). Þá er að skoða Píslargönguna. Á myndriti lítur dæmið svona út í raunheimum raunvirðis: Athygli er vakin á misgengi verðlagsþáttanna þriggja sem áhrif hafa og vísitölurnar þrjár sýna. Einnig á afdrifum krónunnar, sem orðin er óttaleg písl eftir alla gönguna. Verðgildi krónunnar ræst af verðlagsþróun í öfugu hlutfalli. Neysluverðsvísitalan er því jafnframt vísitala krónunnar. Greiðslubyrði ræðst af samspili launa og verðlags. Helstu niðurstöður er að finna í endanlegri skuldastöðu (36,7 %) sem og núverandi greiðslubyrði (67 %) - sjá hægra megin við línuritin vinstra megin. Höfundur kallar „þetta krónu-lántöku“ en samkvæmt orðanna hljóðan táknar það að króna svari krónu og lán þá „krónulán“. Verðtryggð lán eru verðgildisbundin – fest við verðlagsvísitölu/neysluvísitölu - verðgildismælikvarðanum; bundin henni, ekki lögeyrinum, krónununni, sem aðeins þjónar sem skiptimynt á stað og stund í samræmi við virði hennar í „rauntíma“. Slíkum lánum er ætlað að skila jafnvirði; - eru jafnvirðislán, sem er réttnefni þeirra. Athygli jafnframt vakin á öðrum greiðsluseðli sem birtist fyrir réttu ári síðan einnig á Eyjan DV, 28. október 2023, og mikinn úlfaþyt vakti til samanburðar og skemmtunar: www.dv.is/eyjan/2023/10/28/endurskodandi-freistar-thess-ad-skola-villa-birgis-og-ingu-saeland-til-lantakinn-hefur-graett-22-600-000-kronur-thessum-oskapnadi-ollum/ - í ljósi orða um „krónu-lántöku“. Það skal tekið fram að undirritaður hefur ekkert út á þau meginsjónarmið höfundar að setja að mikil verðbólga sé óæskileg (og lögeyririnn skreppur saman fyrir vikið); að stöðugleiki og fyrirsjáanleiki sé æskilegur og fyllilega sammála honum um að aðeins skuli vera tveir greiðsluliðir við innheimtu; svo sem ævinleg var áður en . . . Afstaða er ekki tekin hér til boðskapar höfundar um evru og evruheima, annað en að vel fer á því að gjaldmiðillinn sé stöðugur. Þar er svo að skilja að lögeyririnn skili jafnvirði; - samanber hér framar um jafnvirði; - eða er ekki svo! Höfundur er skuldari Íslandslána.
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar
Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun