Innviðir og orkuskipti Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar 16. ágúst 2024 13:00 Ýmsir setja fyrir sig innviðaleysi þegar ákvörðun er tekin um að kaupa nýjan bensín- eða dísilbíl. Velja sem sagt að kaupa glænýjan olíuknúin bíl þrátt fyrir tæknilega yfirburði rafbíla, lægri kostnað rafbíla og meiri samfélagsávinning rafbíla (sjá fyrri greinar): https://www.visir.is/g/20242595786d/10-taekni-legir-yfir-burdir-rafbila https://www.visir.is/g/20242584083d/ahugaverdar-akvardanir https://www.visir.is/g/20212194936d/samfelagsbillinn Er algert hleðsluinnviðaleysi? Við erum á skrítnum tímum og því miður virðist eina umræðan sem nær í gegn í fjöl- eða samfélagsmiðlum vera annað hvort upphrópanir eða útgildi. Setningin „ það eru engir innviðir fyrir rafbíla“ er stunduð kastað fram sem staðreynd. Þó að innviðir þurfi að batna, sem þeir munu gera, þá er alveg ljóst að nú þegar er til staðar grunnur að hraðhleðsluneti eins og sjá má á myndinni. Staðsetning hraðhleðslustöðva.Aðsend Meint innviðaleysi er því miður notað sem rök gegn kaupum á rafbílum og því er mikilvægt að taka aðeins raunstöðuna. Í fyrsta lagi hefur ýmislegt breyst á síðustu tíu árum og mun halda áfram að breytast. Fyrstu hraðhleðslustöðvar landsins opnuðu fyrir aðeins tíu árum og voru þá bara 50 kW í afli. Nú eru hundruð hraðhleðslutengla og flestar stöðvar sem settar eru upp núna eru 150-400 kW. Sem sagt stöðugt fleiri staðir og stöðugt hraðari hleðsla. Meðaldrægni rafbíla hefur líka aukist mikið á þessum tíu árum þar sem í upphafi voru flestir bílar með um 200 km hámarksdrægni en nú eru þeir með 400-500 km hámarksdrægni. Flestir rafbílar í dag komast lengra til að hlaða hraðar á mun fleiri stöðum. Ríkið hefur, í gegnum Orkusjóð, stutt rækilega við uppbyggingu hleðslustöðva um allt land og fjölmörg verkefni eru í pípunum á næstunni. Miðað við fyrirliggjandi uppbyggingaráætlanir verður hvergi lengra á milli hraðhleðslustöðva en um 90 km og langoftast mun styttra. Í raun er bara einn leggur eftir þar sem vegalengd milli stöðva er meira en 100 km og það er Mývatn-Egilsstaðir sem klárast að öllum líkindum á næsta ári. Ef þú kaupir nýjar rafbíl núna er líklegast að hann sé með 300-500 km drægni og þá er varla mikil áhætta að leggja af stað í langferð vitandi að hvergi er meira en 100 km í næstu hraðhleðslustöð þar sem þú getur bætt á bílinn 100-200 km á 10-20 mínútum. Er það of erfitt? Hraðhleðslutengjum á hverjum stað fjölgar líka stöðugt sem minnkar áhættuna á biðröð eða bilunum. Til dæmis voru fyrir örfáum árum voru fjögur hraðhleðslutengi á Akureyri en eru nú um fjörtíu. Vegstyttingar hafa líka komið sterkar inn eins Vaðlaheiði, sunnanverðir Vestfirðir og bráðum á Hornafjörður og Öxi. Þetta er staðan núna sem mun svo bara batna og batna. Hnökrar Við erum stödd í upphafi samgöngu byltingar og það er ekkert nema eðlilegt að eitthvað vesen verði á þeirri vegferð. Að láta einstaka hnökra gera okkur fráhverf orkuskiptum er jafnvitlaust og að gefast upp og hætta leik ef við lendum eitt núll undir í fótboltaleik þegar 80 mínútur eru eftir. Það verða bilanir og einstaka sinnum einhver bið en það er einungis við sérstakar aðstæður alveg eins og það getur verið pínu röð í blómabúð á konudaginn þó flesta aðra daga fáir þú afgreiðslu strax. Ofmat á þörf Byggðarsamsetning íslands er afar sérstök þar sem þrír fjórðu hlutar íbúa búa á einu horni landsins. Þetta þýðir að langflestir fara allar sínar daglegu ferðir innan 100 km radíusar. Á vef Orkuseturs má finna drægnireikni sem sýnir hversu langt er hægt að ferðast miðað við gefna drægni. Á myndinni má sjá það svæði sem hægt er að fara, fram og til baka, án hleðslu miðað við 250 km drægni. Þetta sýnir að rafbíll getur léttilega þvælst um þetta svæði án sértækar hleðslu en til hægðarauka er þó samt fjöldi hraðhleðslustöðva innan þessa svæðis. Aðsend Bílar eru ekki einota dagvara og þegar fólk fjárfestir í glænýjum bíl þá er oftast stefnan að eiga hann næstu 3-10 ár. Það er næsta öruggt að innviðir munu áfram batna næstu árin og gera langferðir á rafbíl enn auðveldari. Að mörgu leyti mætti segja að meiri áhætta sé í kaupum á glænýjum jarðefnaeldsneytisbílum þar sem erfitt er að meta hversu auðvelt verður að endurselja þá á næstu 10 árum og hvort bensínstöðvum haldi áfram að fækka. Höfundur er sviðsstjóri orkuskipta og loftslagsmála hjá Orkustofnun. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigurður Ingi Friðleifsson Mest lesið Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson Skoðun Hvað ef ég hjóla bara í vinnuna? Eiríkur Búi Halldórsson Skoðun Staðreyndir eða „mér finnst“ Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Frídagar í klemmu Jón Júlíus Karlsson Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun Í skugga kerfis sem brást! Harpa Hildiberg Böðvarsdóttir Skoðun Fasteignaviðskipti – tímabært að endurskoða leikreglurnar? Hlynur Júlísson Skoðun Palestína er að verja sig, ekki öfugt Stefán Guðbrandsson Skoðun Fjármagna áfram hernað Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Lýðræði á ystu nöf: Hver er afstaða unga fólksins? Jonas Hammer Skoðun Skoðun Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Kafli tvö: Eiskrandi kröfur Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Palestína er að verja sig, ekki öfugt Stefán Guðbrandsson skrifar Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson skrifar Skoðun Lýðræði á ystu nöf: Hver er afstaða unga fólksins? Jonas Hammer skrifar Skoðun Hvað ef ég hjóla bara í vinnuna? Eiríkur Búi Halldórsson skrifar Skoðun Litlu ljósin á Gaza Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Staðreyndir eða „mér finnst“ Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Fjármagna áfram hernað Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Frídagar í klemmu Jón Júlíus Karlsson skrifar Skoðun Fasteignaviðskipti – tímabært að endurskoða leikreglurnar? Hlynur Júlísson skrifar Skoðun Í skugga kerfis sem brást! Harpa Hildiberg Böðvarsdóttir skrifar Skoðun Jöfn vernd fyrir öll börn í veröldinni Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Byggð í Norðvesturkjördæmi: lífæð framtíðar Íslands Ragnar Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hverju hef ég stjórn á? Álfheiður Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Metnaður eða metnaðarleysi? Sumarrós Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Þetta er allt í vinnslu“ María Pétursdóttir skrifar Skoðun Arðsemi og tilgangur - eitt útilokar ekki annað Elva Rakel Jónsdóttir,Erla Ósk Ásgeirsdottir skrifar Skoðun Iðnaðarstefna – stökkpallur inn í næsta hagvaxtarskeið Sigurður Hannesson skrifar Skoðun Hættum að bregðast íslensku hryssunni Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Börnin bíða meðan lausnin stendur auð Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Áður en það verður of seint María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Lygin lekur niður á hökuna Jón Daníelsson skrifar Skoðun Líflínan Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Ríkisfyrirtæki sem virðir ekki æðsta valdið Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Neikvæðni í garð sjávarútvegs á Íslandi – orsakir og afleiðingar Kristín Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Við erum hafið Guillaume Bazard skrifar Skoðun Deja Vu Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Mun mannkynið lifa af gervigreindina? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Sjá meira
Ýmsir setja fyrir sig innviðaleysi þegar ákvörðun er tekin um að kaupa nýjan bensín- eða dísilbíl. Velja sem sagt að kaupa glænýjan olíuknúin bíl þrátt fyrir tæknilega yfirburði rafbíla, lægri kostnað rafbíla og meiri samfélagsávinning rafbíla (sjá fyrri greinar): https://www.visir.is/g/20242595786d/10-taekni-legir-yfir-burdir-rafbila https://www.visir.is/g/20242584083d/ahugaverdar-akvardanir https://www.visir.is/g/20212194936d/samfelagsbillinn Er algert hleðsluinnviðaleysi? Við erum á skrítnum tímum og því miður virðist eina umræðan sem nær í gegn í fjöl- eða samfélagsmiðlum vera annað hvort upphrópanir eða útgildi. Setningin „ það eru engir innviðir fyrir rafbíla“ er stunduð kastað fram sem staðreynd. Þó að innviðir þurfi að batna, sem þeir munu gera, þá er alveg ljóst að nú þegar er til staðar grunnur að hraðhleðsluneti eins og sjá má á myndinni. Staðsetning hraðhleðslustöðva.Aðsend Meint innviðaleysi er því miður notað sem rök gegn kaupum á rafbílum og því er mikilvægt að taka aðeins raunstöðuna. Í fyrsta lagi hefur ýmislegt breyst á síðustu tíu árum og mun halda áfram að breytast. Fyrstu hraðhleðslustöðvar landsins opnuðu fyrir aðeins tíu árum og voru þá bara 50 kW í afli. Nú eru hundruð hraðhleðslutengla og flestar stöðvar sem settar eru upp núna eru 150-400 kW. Sem sagt stöðugt fleiri staðir og stöðugt hraðari hleðsla. Meðaldrægni rafbíla hefur líka aukist mikið á þessum tíu árum þar sem í upphafi voru flestir bílar með um 200 km hámarksdrægni en nú eru þeir með 400-500 km hámarksdrægni. Flestir rafbílar í dag komast lengra til að hlaða hraðar á mun fleiri stöðum. Ríkið hefur, í gegnum Orkusjóð, stutt rækilega við uppbyggingu hleðslustöðva um allt land og fjölmörg verkefni eru í pípunum á næstunni. Miðað við fyrirliggjandi uppbyggingaráætlanir verður hvergi lengra á milli hraðhleðslustöðva en um 90 km og langoftast mun styttra. Í raun er bara einn leggur eftir þar sem vegalengd milli stöðva er meira en 100 km og það er Mývatn-Egilsstaðir sem klárast að öllum líkindum á næsta ári. Ef þú kaupir nýjar rafbíl núna er líklegast að hann sé með 300-500 km drægni og þá er varla mikil áhætta að leggja af stað í langferð vitandi að hvergi er meira en 100 km í næstu hraðhleðslustöð þar sem þú getur bætt á bílinn 100-200 km á 10-20 mínútum. Er það of erfitt? Hraðhleðslutengjum á hverjum stað fjölgar líka stöðugt sem minnkar áhættuna á biðröð eða bilunum. Til dæmis voru fyrir örfáum árum voru fjögur hraðhleðslutengi á Akureyri en eru nú um fjörtíu. Vegstyttingar hafa líka komið sterkar inn eins Vaðlaheiði, sunnanverðir Vestfirðir og bráðum á Hornafjörður og Öxi. Þetta er staðan núna sem mun svo bara batna og batna. Hnökrar Við erum stödd í upphafi samgöngu byltingar og það er ekkert nema eðlilegt að eitthvað vesen verði á þeirri vegferð. Að láta einstaka hnökra gera okkur fráhverf orkuskiptum er jafnvitlaust og að gefast upp og hætta leik ef við lendum eitt núll undir í fótboltaleik þegar 80 mínútur eru eftir. Það verða bilanir og einstaka sinnum einhver bið en það er einungis við sérstakar aðstæður alveg eins og það getur verið pínu röð í blómabúð á konudaginn þó flesta aðra daga fáir þú afgreiðslu strax. Ofmat á þörf Byggðarsamsetning íslands er afar sérstök þar sem þrír fjórðu hlutar íbúa búa á einu horni landsins. Þetta þýðir að langflestir fara allar sínar daglegu ferðir innan 100 km radíusar. Á vef Orkuseturs má finna drægnireikni sem sýnir hversu langt er hægt að ferðast miðað við gefna drægni. Á myndinni má sjá það svæði sem hægt er að fara, fram og til baka, án hleðslu miðað við 250 km drægni. Þetta sýnir að rafbíll getur léttilega þvælst um þetta svæði án sértækar hleðslu en til hægðarauka er þó samt fjöldi hraðhleðslustöðva innan þessa svæðis. Aðsend Bílar eru ekki einota dagvara og þegar fólk fjárfestir í glænýjum bíl þá er oftast stefnan að eiga hann næstu 3-10 ár. Það er næsta öruggt að innviðir munu áfram batna næstu árin og gera langferðir á rafbíl enn auðveldari. Að mörgu leyti mætti segja að meiri áhætta sé í kaupum á glænýjum jarðefnaeldsneytisbílum þar sem erfitt er að meta hversu auðvelt verður að endurselja þá á næstu 10 árum og hvort bensínstöðvum haldi áfram að fækka. Höfundur er sviðsstjóri orkuskipta og loftslagsmála hjá Orkustofnun.
Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar
Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar
Skoðun Arðsemi og tilgangur - eitt útilokar ekki annað Elva Rakel Jónsdóttir,Erla Ósk Ásgeirsdottir skrifar
Skoðun Neikvæðni í garð sjávarútvegs á Íslandi – orsakir og afleiðingar Kristín Þórarinsdóttir skrifar
Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun