Ísland gæti kólnað þrátt fyrir hlýnun á heimsvísu Rafn Ágúst Ragnarsson skrifar 7. ágúst 2024 15:43 Veðrið hefur ekki alltaf leikið við íbúa á suðvesturhorninu í sumar. vísir/vilhelm Undanfarið hafa margir eflaust velt því fyrir sér hvernig standi á því að sumarið hafi verið svo alíslenskt í Reykjavík í ár og víðar fyrst hnötturinn okkar hlýnar. Til að mynda var heimshitamet slegið þann 22. júlí síðastliðinn og svo aftur daginn eftir en áhrifa þessarar hlýnunar virðist ekkert gæta hér á landi. Ástæðuna fyrir því gerir veðurfræðingur á Veðurstofu Íslands að umfjöllunarefni sínu í nýrri grein sem birt var á vef Veðurstofunnar í dag. Hlýnun á heimsvísu en kólnun hér Þar kemur nefnilega fram að á síðustu árum hafi ítrekað gætt kólnunar á Norður-Atlantshafi á svæði suðvestan við Ísland. Á sama tíma og víða í Norður-Atlantshafi hlýnaði sjórinn umtalsvert kólnaði hann á stóru svæði í nágrenni við Íslandsstrendur. „Hvað veðurfar á Íslandi varðar er merkilegt að þrátt fyrir hnattræn hitamet héldu norðlægar áttir og svalsjór við Ísland hitanum hér á landi niðri. Stórkvarða breytingar í sjávarstraumum og sjávarhita á Norður Atlantshafi í framtíðinni gætu haft álíka hitaþróun í för með sér - að hnattrænnar hlýnunar gæti í minna mæli hér við land og á hluta Norður Atlantshafs, en þá hefði það líklega í för með sér ákafari hlýnun annarsstaðar,“ segir í greininni. Á myndinni að ofan frá Veðurstofunni sést að á þessum hnattræna hitametsdegi voru engin met slegin á Íslandi. Jafnframt sést að í Reykjavík hafi flestir dagar verið kaldari í sumar en að jöfnuði frá 2001 til 2020. Í greininni á vef Veðurstofunnar kemur fram að það loft sem berst til Íslands af hafi sé að meðaltali nærri yfirborðshita sjávar og fari það yfir óvenju kaldan sjó verði það kaldara en ella. Því þurfi að skoða sjávarhita vilji maður komast til botns í því hvers vegna sumarið hefur verið í kaldara lagi þetta árið. Hitafar á þessu svæði suðvestan við Ísland sveiflast milli ára og áratuga en í skýrslu vísindanefndar um loftslagsbreytingar sem kom út í nóvember 2023 kemur fram að þessi kólnun hafi verið rædd í samhengi við mögulegan samdrátt í veltihringrás Atlantshafsins (AMOC). Óstöðugleiki á veltihringrásinni AMOC er nokkurs konar færiband sem færir hlýjan sjó frá miðbaugi norður á bóginn og kaldan sjó suður frá norðurskautinu. Þessi hringrás hefur veruleg áhrif á loftslag í Evrópu og austanverðri Norður-Ameríku. „Niðurstöður loftslagslíkana benda til þess að það dragi úr styrk hennar á öldinni, en lengi vel var talið mjög ólíklegt að hringrásin stöðvaðist algjörlega,“ segir á vef Veðurstofunnar. Þar segir jafnframt að rannsóknir síðustu ára hafi dregið úr vissu þessa mats og að í síðustu skýrslu Milliríkjanefndar Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar hafi komið fram að „miðlungs vissa“ sé um það að hringrásin stöðvist ekki fyrir aldamótin næstu. „Líkur þess að AMOC stöðvist, eða það dragi hratt úr hringrásinni fer eftir hlýnun jarðar sem er háð losun gróðurhúsalofttegunda. Verði dregið hratt úr þeirri losun verða stórar breytingar á AMOC ólíklegri,“ segir í greininni. Loftslagsmál Veður Tengdar fréttir Telja sig hafa skýringu á kuldapollinum við Ísland Mælingar og langtímalíkön hafa sýnt áberandi kuldapoll í hafinu suður af Íslandi og Grænlandi á sama tíma og nær allar aðrir hlutar jarðarinnar hlýna. Vísindamenn telja orsökina meðal annars kunna að liggja í bráðnandi hafís á norðurskautinu. 2. ágúst 2017 23:46 Kuldakast ekki yfirvofandi á Íslandi Ekkert bendir til þess að kuldaskeið sé yfirvofandi við Ísland þrátt fyrir að merki séu um að bráðnun íss á norðurskautinu valdi kuldapolli í hafinu fyrir utan landið. 3. ágúst 2017 22:56 Mest lesið Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman Innlent Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Innlent „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Innlent Trump segir Hamas og Ísraela hafa náð samkomulagi Erlent Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Innlent Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Innlent „Ég ætla ekki að jarða hann, ég ætla að hafa hann á lífi“ Innlent Skýr afstaða landsmanna um hvort einkunnir eigi að vera í tölum eða bókstöfum Innlent Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Innlent Von um frið en uggur um efndir Erlent Fleiri fréttir Fer að rigna og bætir í vind Smávægileg útköll vegna óveðursins Urðu fyrir sjóskvettu í beinni Spá mikilli ölduhæð við Faxaflóa í vestan hvassviðri Sjór geti gengið á land í Faxaflóa á morgun Gular viðvaranir vegna vestanstorms Dregur úr vindi og úrkomu þegar líður á daginn Hægur vindur og skúrir eða slydduél Lægð á Grænlandshafi stjórni veðrinu þennan daginn Sleppum ekki alveg við leiðindi Gular viðvaranir og allt að 45 metrar á sekúndu í hviðum Hægviðri og víða bjart Skúrir og áfram milt í veðri Suðlægar áttir og úrkoma í flestum landshlutum Sunnan strekkingur og vætusamt Allhvass vindur sunnan- og vestanlands og rigning Fyrsta haustlægðin mætt til landsins Von á mesta vindinum í marga mánuði Búast við auknu álagi á fráveitu vegna mikillar úrkomu Röð lægða með hefðbundnu haustveðri Lægðagangur næstu daga býður upp á sígilt haustveður Strekkingsvindur og fremur vætusamt næstu daga Vaxandi vindur þegar líður á daginn Grunn lægð yfir landinu í dag en suðlægir vindar á morgun Víða kaldi og allhvasst en lægir smám saman í dag Gular viðvaranir og svalri norðanátt beint til landsins Slydduél norðantil en þurrt og bjart sunnan heiða Kólnar í kvöld og allvíða næturfrost Kólnar þegar líður á vikuna Milt veður og víða væta Sjá meira
Ástæðuna fyrir því gerir veðurfræðingur á Veðurstofu Íslands að umfjöllunarefni sínu í nýrri grein sem birt var á vef Veðurstofunnar í dag. Hlýnun á heimsvísu en kólnun hér Þar kemur nefnilega fram að á síðustu árum hafi ítrekað gætt kólnunar á Norður-Atlantshafi á svæði suðvestan við Ísland. Á sama tíma og víða í Norður-Atlantshafi hlýnaði sjórinn umtalsvert kólnaði hann á stóru svæði í nágrenni við Íslandsstrendur. „Hvað veðurfar á Íslandi varðar er merkilegt að þrátt fyrir hnattræn hitamet héldu norðlægar áttir og svalsjór við Ísland hitanum hér á landi niðri. Stórkvarða breytingar í sjávarstraumum og sjávarhita á Norður Atlantshafi í framtíðinni gætu haft álíka hitaþróun í för með sér - að hnattrænnar hlýnunar gæti í minna mæli hér við land og á hluta Norður Atlantshafs, en þá hefði það líklega í för með sér ákafari hlýnun annarsstaðar,“ segir í greininni. Á myndinni að ofan frá Veðurstofunni sést að á þessum hnattræna hitametsdegi voru engin met slegin á Íslandi. Jafnframt sést að í Reykjavík hafi flestir dagar verið kaldari í sumar en að jöfnuði frá 2001 til 2020. Í greininni á vef Veðurstofunnar kemur fram að það loft sem berst til Íslands af hafi sé að meðaltali nærri yfirborðshita sjávar og fari það yfir óvenju kaldan sjó verði það kaldara en ella. Því þurfi að skoða sjávarhita vilji maður komast til botns í því hvers vegna sumarið hefur verið í kaldara lagi þetta árið. Hitafar á þessu svæði suðvestan við Ísland sveiflast milli ára og áratuga en í skýrslu vísindanefndar um loftslagsbreytingar sem kom út í nóvember 2023 kemur fram að þessi kólnun hafi verið rædd í samhengi við mögulegan samdrátt í veltihringrás Atlantshafsins (AMOC). Óstöðugleiki á veltihringrásinni AMOC er nokkurs konar færiband sem færir hlýjan sjó frá miðbaugi norður á bóginn og kaldan sjó suður frá norðurskautinu. Þessi hringrás hefur veruleg áhrif á loftslag í Evrópu og austanverðri Norður-Ameríku. „Niðurstöður loftslagslíkana benda til þess að það dragi úr styrk hennar á öldinni, en lengi vel var talið mjög ólíklegt að hringrásin stöðvaðist algjörlega,“ segir á vef Veðurstofunnar. Þar segir jafnframt að rannsóknir síðustu ára hafi dregið úr vissu þessa mats og að í síðustu skýrslu Milliríkjanefndar Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar hafi komið fram að „miðlungs vissa“ sé um það að hringrásin stöðvist ekki fyrir aldamótin næstu. „Líkur þess að AMOC stöðvist, eða það dragi hratt úr hringrásinni fer eftir hlýnun jarðar sem er háð losun gróðurhúsalofttegunda. Verði dregið hratt úr þeirri losun verða stórar breytingar á AMOC ólíklegri,“ segir í greininni.
Loftslagsmál Veður Tengdar fréttir Telja sig hafa skýringu á kuldapollinum við Ísland Mælingar og langtímalíkön hafa sýnt áberandi kuldapoll í hafinu suður af Íslandi og Grænlandi á sama tíma og nær allar aðrir hlutar jarðarinnar hlýna. Vísindamenn telja orsökina meðal annars kunna að liggja í bráðnandi hafís á norðurskautinu. 2. ágúst 2017 23:46 Kuldakast ekki yfirvofandi á Íslandi Ekkert bendir til þess að kuldaskeið sé yfirvofandi við Ísland þrátt fyrir að merki séu um að bráðnun íss á norðurskautinu valdi kuldapolli í hafinu fyrir utan landið. 3. ágúst 2017 22:56 Mest lesið Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman Innlent Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Innlent „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Innlent Trump segir Hamas og Ísraela hafa náð samkomulagi Erlent Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Innlent Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Innlent „Ég ætla ekki að jarða hann, ég ætla að hafa hann á lífi“ Innlent Skýr afstaða landsmanna um hvort einkunnir eigi að vera í tölum eða bókstöfum Innlent Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Innlent Von um frið en uggur um efndir Erlent Fleiri fréttir Fer að rigna og bætir í vind Smávægileg útköll vegna óveðursins Urðu fyrir sjóskvettu í beinni Spá mikilli ölduhæð við Faxaflóa í vestan hvassviðri Sjór geti gengið á land í Faxaflóa á morgun Gular viðvaranir vegna vestanstorms Dregur úr vindi og úrkomu þegar líður á daginn Hægur vindur og skúrir eða slydduél Lægð á Grænlandshafi stjórni veðrinu þennan daginn Sleppum ekki alveg við leiðindi Gular viðvaranir og allt að 45 metrar á sekúndu í hviðum Hægviðri og víða bjart Skúrir og áfram milt í veðri Suðlægar áttir og úrkoma í flestum landshlutum Sunnan strekkingur og vætusamt Allhvass vindur sunnan- og vestanlands og rigning Fyrsta haustlægðin mætt til landsins Von á mesta vindinum í marga mánuði Búast við auknu álagi á fráveitu vegna mikillar úrkomu Röð lægða með hefðbundnu haustveðri Lægðagangur næstu daga býður upp á sígilt haustveður Strekkingsvindur og fremur vætusamt næstu daga Vaxandi vindur þegar líður á daginn Grunn lægð yfir landinu í dag en suðlægir vindar á morgun Víða kaldi og allhvasst en lægir smám saman í dag Gular viðvaranir og svalri norðanátt beint til landsins Slydduél norðantil en þurrt og bjart sunnan heiða Kólnar í kvöld og allvíða næturfrost Kólnar þegar líður á vikuna Milt veður og víða væta Sjá meira
Telja sig hafa skýringu á kuldapollinum við Ísland Mælingar og langtímalíkön hafa sýnt áberandi kuldapoll í hafinu suður af Íslandi og Grænlandi á sama tíma og nær allar aðrir hlutar jarðarinnar hlýna. Vísindamenn telja orsökina meðal annars kunna að liggja í bráðnandi hafís á norðurskautinu. 2. ágúst 2017 23:46
Kuldakast ekki yfirvofandi á Íslandi Ekkert bendir til þess að kuldaskeið sé yfirvofandi við Ísland þrátt fyrir að merki séu um að bráðnun íss á norðurskautinu valdi kuldapolli í hafinu fyrir utan landið. 3. ágúst 2017 22:56